Viêm xoang hàm do răng là bệnh lý khá thường gặp ở người lớn. Không được điều trị kịp thời, biến chứng của bệnh có thể dẫn đến viêm đa xoang và viêm thần kinh thị giác (gây mù lòa).
Xoang hàm và chức năng
Trước khi tìm hiểu về cơ chế viêm xoang hàm do răng, bạn cần biết xoang hàm là gì và chức năng của nó trong cơ thể. Điều này giúp bạn dễ hình dung mức độ nặng nhẹ của bệnh viêm xoang hàm.
Xương hàm gồm có xương hàm trên và dưới. Chúng nằm ở phía trước và phần dưới của hộp sọ. Bên trong xương hàm rỗng. Những khoảng trống này gọi xoang. Xoang hàm được bao phủ bởi lớp niêm mạc.
Nhờ cấu tạo này, chúng ta có thể đi đứng nhẹ nhàng và giữ thăng bằng tốt. Bên cạnh đó, đốt sống cổ cũng chịu áp lực vừa phải. Ngoài ra, các xoang hàm còn góp phần quan trọng khi phát âm. Nó khiến giọng nói trong, vang và nhẹ. Đồng thời, các xoang này còn làm nhiệm vụ sưởi ấm không khí trước khi chúng vào khoang mũi đến khí quản và phổi.
Cơ chế hình thành viêm xoang hàm do răng
Có khá nhiều nguyên nhân gây viêm xoang hàm. Tuy nhiên, nguyên nhân phổ biến nhất là do răng. Bởi đây là hai thành phần có mối liên hệ mật thiết với nhau. Đặc biệt là giữa răng hàm trên với xoang hàm. Các răng này cách xoang hàm bằng một lớp xương mỏng. Răng số 6, 7 và 8 của hàm trên có chóp rất gần với đáy xoang và cũng là vị trí thường bị viêm nhiễm nhất.
Khi bị sâu răng, khoan chỉnh hoặc nhổ răng không đúng cách, tình trạng nhiễm trùng sẽ không chỉ ở răng mà còn lan đến các xoang hàm. Bởi các răng bị khoan nhổ đi có thể tạo lỗ thông với xoang. Vi khuẩn cứ theo đường đó mà di chuyển vào xoang.
Với sự xuất hiện và làm tổ của vi khuẩn, lớp niêm mạc trong xoang hàm sẽ bị viêm nhiễm và gây ra tình trạng viêm xoang hàm. Tuy nhiên, các tổn thương này chỉ xuất hiện ở lớp niêm mạc, xương hàm không bị tổn thương.
Viêm xoang hàm dễ gặp ở người lớn. Đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh này là:
- Bị nhiễm khuẩn quanh cuống răng.
- Răng khôn mọc ngầm.
- Tai biến do nhổ răng.
- Không điều trị dứt điểm tình trạng sâu răng hoặc nhiễm trùng răng miệng.
Biểu hiện viêm xoang hàm do răng
Dạng cấp tính
Biểu hiện thường gặp đối với tình trạng viêm xoang hàm do răng ở dạng cấp tính là nhức đầu, sốt cao, mất ngủ và suy kiệt cơ thể. Tình trạng đau đầu có thể xuất hiện thành từng cơn. Nó lan rộng từ vị trí răng bị hư đến hết hàm trên, xương hàm trên, mắt, thái dương và hết trán.
Mức độ đau sẽ càng dữ dội khi cử động mạnh hoặc cúi đầu. Đồng thời, cơn đau cũng sẽ tăng khi dùng tay ấn vào dưới ổ mắt hoặc lỡ chạm lưỡi vào răng bị hư. Ngoài ra, người bị bệnh này còn bị chảy dịch qua mũi. Lúc đầu dịch loãng. Sau đó nó bắt đầu nhầy, có mủ, màu vàng và mùi rất thối.
Dạng mạn tính
Các triệu chứng của viêm xoang hàm do răng dạng cấp tính sẽ kéo dài trong khoảng 6 tháng trước khi chuyển sang dạng mạn tính. Bước sang giai đoạn này, các biểu hiện trước đây vẫn sẽ tiếp tục xuất hiện nhưng với mức độ tác động mạnh hơn.
Ngoài ra, ở giai đoạn mạn tính, người bệnh sẽ thường xuyên bị nôn (do dịch mũi quá thối). Thanh quản có thể bị viêm do nuốt phải dịch này. Đồng thời, tình trạng tiêu chảy cũng sẽ xuất hiện.
Song song đó, người bệnh có thể gặp thêm những vấn đề khác như: viêm đa xoang (xoang sàng và xoang trán), áp-xe mắt và viêm thần kinh thị giác. Đây đồng thời cũng là các biến chứng nguy hiểm của bệnh. Không được điều trị kịp thời có thể gây nhiễm trùng máu và mù lòa.
Điều trị viêm xoang sàng do răng
Chụp X-quang là kỹ thuật được sử dụng phổ biến hiện nay trong chẩn đoán viêm xoang hàm do răng. Bệnh thường chỉ khu trú một bên xoang hàm. Do đó, khi nhìn phim, các bác sĩ sẽ so sánh tình trạng hai bên xoang và có thêm căn cứ đánh giá mức độ tổn thương. Xoang hàm bị viêm thường mờ và có ngắn mủ đặc. Bên cạnh đó, đáy xoang bên viêm cũng sẽ dày hơn so với bên còn lại.
Hướng điều trị bệnh đầu tiên là dùng kháng sinh và kháng viêm. Mục đích là giảm sưng, hạ sốt và bớt cảm giác đau nhức cho người bệnh. Khi các triệu chứng đã ổn định, các bác sĩ sẽ rửa xoang hàm. Mủ và dịch nhầy bị thối sẽ được tống ra ngoài. Tiếp đến là loại bỏ ổ viêm nhiễm.
Tùy vào thể trạng từng người và giai đoạn bệnh, các bác sĩ sẽ đưa ra những phác đồ điều trị khác nhau. Nếu bệnh nhẹ, có thể chỉ cần dùng thuốc và chọc rửa đơn giản. Trường hợp nặng sẽ làm thêm một số xét nghiệm và có thể tiến hành phẫu thuật phức tạp hơn.
Lưu ý điều trị viêm xoang hàm do răng
Để điều trị viêm xoang hàm do răng phát huy tối đa hiệu quả, bạn cần điều chỉnh chế độ sinh hoạt và ăn uống sao cho hợp lý. Hai yếu tố này ảnh hưởng rất lớn đến thời gian hồi phục sức khỏe. Đặc biệt, bạn cần hạn chế những món ăn cay nóng, dễ gây dị ứng, đồ lạnh, sữa và các chế phẩm từ sữa.
Các biện pháp dự phòng bệnh viêm xoang hàm do răng cần bắt đầu từ việc kiểm tra và điều trị răng một cách có hệ thống. Bạn nên đến những cơ sở răng uy tín, tránh trường hợp xoang bị hở khi nhổ răng. Nếu lỡ bị hở hoặc chân răng bị đẩy vào xoang thì phải dùng kháng sinh. Bên cạnh đó, bạn phải kịp thời phẫu thuật để tránh tình trạng nhiễm trùng lây lan.
Giải đáp thắc mắc của độc giả cùng chuyên gia của chúng tôi!