Thận trọng khi dùng thuốc kháng sinh viêm họng cho trẻ

Sử dụng thuốc kháng sinh viêm họng cho trẻ có thể kiểm soát được tình trạng đau rát, ngứa, đờm, khó chịu ở cổ họng,… Tuy nhiên, không phái trường hợp nào thuốc kháng sinh cũng mang lại hiệu quả như mong muốn, thậm chí gây tác dụng phụ, ảnh hưởng đến sức khỏe các bé.

Thuốc kháng sinh viêm họng cho trẻ không phải là “thần dược”

Rất nhiều bậc phụ huynh khi thấy con bị viêm họng, chán ăn, bú kém, chảy nước mũi, sưng tấy cổ họng, ho, quấy khóc, nghẹt mũi, sốt,… liền cho trẻ sử dụng thuốc kháng sinh với mong muốn bé sẽ nhanh chóng hết bệnh. Thậm chí, một số cha mẹ xem thuốc kháng sinh như “thần dược” giúp trẻ khỏi bệnh. Thực tế, tình trạng này kéo dài thường xuyên sẽ gây ra hậu quả không tốt đối với sức khỏe các bé.

Theo TS.BS. Nguyễn Tiến Dũng (Trường khoa Nhi, bệnh viện Bạch Mai, Hà Nội) cho biết, viêm họng là bệnh lý do nhiều nguyên nhân gây ra như thời tiết thay đổi, uống nhiều nước đá, vi khuẩn, virus, tiếp xúc với môi trường ô nhiễm, nhiều khói bụi,… Trong đó, có khoảng 70 – 80% trẻ bị viêm họng là do virus (cúm mùa B, C, adeno virus, rhino virus) gây ra. Tùy thuộc vào từng nguyên nhân gây bệnh mà thuốc kháng sinh sẽ mang đến hiệu quả khác nhau.

Nếu trẻ bị viêm họng do virus gây ra thì các loại thuốc kháng sinh sẽ không có tác dụng ngay từ đầu. Do đó, phụ huynh cho bé uống quá nhiều kháng sinh sẽ gây hại cho sức khỏe của trẻ, tăng nguy cơ kháng thuốc ở các loại virus gây bệnh. Với trường hợp này, cha mẹ chỉ cần cho bé uống một số loại thuốc như hạ sốt, điện giải để bù lượng nước mà trẻ bị sốt mất đi.

Bên cạnh đó, bạn cần phải vệ sinh răng miệng và họng cho trẻ bằng nước muối, xây dựng chế độ ăn hợp lý và nghỉ ngơi. Cha mẹ nên theo dõi sự chuyển biến trong bệnh lý của trẻ hoặc đưa bé đến bác sĩ thăm khám sớm để tránh các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra như viêm não, viêm phổi, viêm phế quản,… Thực tế, có rất nhiều trường hợp phụ huynh cho trẻ uống thuốc kháng sinh không theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.

Chị Huỳnh Thu Trang (Quận 12, TP. Hồ Chí Minh) sau khi thấy con bị quấy khóc, sưng đỏ cổ họng đã cho trẻ uống thuốc kháng sinh. Uống đến ngày thứ 3, bé có dấu hiệu bị sốt, nóng, bỏ bú. Chị đưa bé đi khám thì được bác sĩ cho biết, cổ họng trẻ bị đỏ, thành họng không có mủ, niêm mạc hồng, nhịp thở bình thường và không có dấu hiệu nhiễm khuẩn. Bác sĩ yêu cầu ngưng dùng thuốc kháng sinh cho trẻ ngay lập tức và áp dụng phương pháp điều trị khác.

Lạm dụng thuốc kháng sinh chữa viêm họng gây hậu quả khôn lường

Với bất cứ căn bệnh nào, sử dụng thuốc kháng sinh cũng sẽ gây ra tác dụng phụ nếu người bệnh sử dụng không đúng và đủ liều. Đặc biệt, với căn bệnh viêm họng ở trẻ, việc lạm dụng thuốc kháng sinh sẽ gây ra hậu quả nghiêm trọng sau đây.

• Thấp khớp, rối loạn nhịp tim, suy thận
• Dị ứng, tiêu chảy, buồn nôn, nôn, đau bụng
• Tăng vi khuẩn kháng thuốc
• Khó thở, sưng tấy, loét ở môi, lưỡi, họng
• Phát ban, ngứa da, đỏ da
• Gây viêm loét, co thắt dạ dày nếu sử dụng không đúng liều lượng
• Việc điều trị bệnh về sau gặp nhiều khó khăn bởi phải dùng thêm các loại kháng sinh đắt tiền hơn, gây tốn kém chi phí chữa bệnh.
• Nếu ngưng sử dụng thuốc kháng sinh giữa chứng sẽ khiến bệnh không khỏi mà biến chứng nguy hiểm hơn. Người bệnh phải thực hiện đợt điều trị lại từ đầu. Đôi khi thuốc kháng sinh không còn tác dụng điều trị dù đã áp dụng nhiều lần.

Đa số trẻ bị viêm họng không cần dùng thuốc kháng sinh

Hầu hết trẻ bị viêm họng là do virus gây bệnh nên dùng thuốc kháng sinh không có tác dụng điều trị. Thuốc kháng sinh chỉ được dùng trong trường hợp viêm họng do liên cầu (chiếm 20 – 30% trường hợp bị viêm họng). Lúc này, trẻ có dấu hiệu sưng tấy cổ họng, amidan bị sưng, họng đỏ, xuất hiện chất xuất tiết trắng, sưng đau hạch cổ, đau đầu, sốt, xuất huyết nhỏ ở vòm họng,…

Riêng những trường hợp viêm họng thông thường sẽ được điều trị theo triệu chứng của bệnh. Nếu trẻ sốt cao từ 38,5 độ C trở lên thì sẽ dùng thuốc hạ sốt. Nếu bị ho thì dùng thuốc ho, mật ong cải thiện. Khi bé bị xuất hiện nhiều đờm ở họng thì cho trẻ uống thuốc long đờm. Thông thường, bệnh viêm họng ở trẻ sẽ khỏi sau 3 – 7 ngày. Do đó, cha mẹ không nên dùng thuốc kháng sinh cho trẻ khi bé bị viêm họng ở mức độ nhẹ.

Ngoài ra, nếu trẻ bị viêm họng bạch hầu thì buộc phải chuyển vào khoa truyền nhiễm, không được điều trị tại nhà. Người bệnh phải dùng thuốc giải độc tố để chữa trị bệnh, tránh các biến chứng tim, thận. Trường hợp cần thiết, bác sĩ sẽ chỉ định các phương pháp đốt điện, đốt hạt bằng muối bạc (NO3Ag), axit chromic, đốt lazer CO2. Do đó, cha mẹ không nên tùy tiện sử dụng thuốc kháng sinh điều trị cho bé.

Một số lưu ý khi dùng thuốc kháng sinh viêm họng cho trẻ

Với những trường hợp bé được bác sĩ chỉ định sử dụng thuốc kháng sinh thì các bậc phụ huynh cần chú ý các vấn đề sau để bệnh viêm họng của trẻ nhanh chóng khỏi.

• Thuốc kháng sinh chỉ được dùng cho các trường hợp nhiễm trùng do vi khuẩn, không được sử dụng cho trường hợp bị nhiễm siêu vi (cảm lạnh, cảm cúm, viêm mũi họng)
• Chú ý số lần uống và số ngày uống thuốc kháng sinh, cần uống đủ liều theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa
• Sử dụng thuốc kháng sinh sau bữa ăn và uống thuốc bằng nước lọc
• Không được tự ý ngưng sử dụng thuốc dù sức khỏe của trẻ có khá hơn
• Nếu trẻ bị tiêu chảy do dùng thuốc kháng sinh cần báo ngay cho bác sĩ để có hướng xử lý kịp thời
• Cho trẻ uống đủ nước mỗi ngày, có thể thay thế bằng nước ép trái cây để tăng sức đề kháng cho trẻ
• Xây dựng chế độ ăn uống phù hợp cho trẻ, bổ sung các món ăn dễ tiêu, tránh sử dụng thức ăn nhiều dầu mỡ
• Giữ môi trường sống thoáng mát và nhiệt độ phòng phù hợp, không nên cho trẻ sống ở nơi quá lạnh
• Dùng các vật dụng bảo vệ như khẩu trang để giúp bé tránh tiếp xúc trực tiếp với khói bụi, ô nhiễm

Thuốc kháng sinh viêm họng cho trẻ không mang lại hiệu quả như nhiều bậc cha mẹ lầm tưởng. Việc lạm dụng thuốc kháng sinh còn gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của trẻ. Tốt nhất, khi trẻ bị viêm họng, cha mẹ nên đưa trẻ tiến hành thăm khám, điều trị sớm và thực hiện đúng các chỉ định của bác sĩ chuyên khoa để bệnh nhanh chóng khỏi. Tuyệt đối không được tự ý mua thuốc kháng sinh điều trị cho bé, tránh bệnh chuyển biến nặng hơn.

→ Có thể bạn quan tâm:

• Các loại thuốc kháng sinh chữa viêm họng tốt nhất & lưu ý
• Viêm họng và cách chữa hiệu quả, bảo vệ niêm mạc họng từ thảo dược
• Viên ngậm Tyrotab điều trị viêm họng và những thận trọng khi sử dụng