Bệnh viêm xoang gây biến chứng mắt, mờ mắt?

Viêm xoang là căn bệnh nhiễm trùng xoang, bệnh có thể tiến triển nguy hiểm và gây ra những biến chứng nghiêm trọng. Trong đó viêm xoang biến chứng mắt là phổ biến nhất vì xoang nằm gần mắt. Tình trạng này xảy ra khi nhiễm trùng xoang lây lan dọc theo đường mạch máu và hệ thần kinh dẫn đến hốc mắt. 

Biến chứng thường gặp nhất do bệnh viêm xoang gây ra là tình trạng nhiễm trùng ổ mắt chiếm với tỉ lệ rất cao. Các thống kê ghi nhận có khoảng 85% trường hợp biến chứng, trong đó có khoảng 10% bệnh nhân sẽ bị mù mắt khi không điều trị kịp thời.

Viêm xoang cấp tính  – Nguyên nhân chính gây biến chứng mắt

Thực tế, hệ thống xoang mũi nằm bao quanh hai bên sống mũi và ngay sát dưới hốc mắt. Theo các thống kê, tỷ lệ người mắc bệnh viêm xoang cấp tính có ảnh hưởng đến mắt trên 35%. Do xoang sàng, xoang trán hay xoang bướm đều phân bố theo những vị trí xung quanh ổ mắt. Đáy xoang trán chính là trần hốc mắt, thành trên xoang hàm là sàn hốc mắt. Do đó bất kỳ khu vực xoang nào bị viêm cũng đều ảnh hưởng đến thị giác nói chung.

Khi các xoang này bị viêm nhiễm thì mắt chính là bộ phận đầu tiên bị ảnh hưởng từ số vi khuẩn lây nhiễm. Ngoài biến chứng liên quan đến mắt, viêm xoang cấp tính còn là nguyên nhân gây ra những ảnh hưởng đến hệ thống dây thần kinh liên kết với màng não. Từ nhiễm trùng ở xoang có thể lan tới nhiễm trùng ở não, bệnh nhân có thể bị viêm màng não và nhiễm trùng chất lỏng bao quanh não, tủy sống. 

Nhiễm trùng xoang còn có thể lan đến xương gây viêm tủy xương hoặc da gây viêm mô tế bào. Tuy nhiên hầu hết những biến chứng viêm xoang đều có thể được ngăn chặn khi được điều trị đúng phương pháp. Cơ bản, bệnh nhân cần nhận biết các đợt tái phát viêm xoang cấp tính để phòng ngừa những biến chứng trên xảy ra.

Bằng cách nào nhận biết bệnh viêm xoang cấp tính?

Viêm xoang cấp tính thường xảy ra do vi khuẩn hoặc là hậu quả của các đợt viêm mũi, nhiễm virus không được điều trị triệt để. Các triệu chứng viêm xoang cấp tính thường bao gồm:

• Xoang tiết ra chất dịch đặc, màu vàng hoặc hơi xanh đi từ mũi xuống cổ họng
• Tắc nghẽn đường thở do dịch, nghẹt mũi gây khó thở qua mũi mà phải thở bằng miệng.
• Đau nhức và sưng tấy khu vực quanh mắt, má, mũi hoặc trán.
• Cơn đau nhức nghiêm trọng hơn khi người bệnh cúi xuống
• Đau tai, đau đầu.
• Thay đổi khứu giác
• Ho nhiều kèm theo đờm dịch.
• Hôi miệng.
• Mệt mỏi
• Sốt nhẹ kéo dài hoặc sốt cao.

Những dấu hiệu viêm xoang cấp tính kể trên có thể sẽ biến mất sau 3 – 4 ngày. Bệnh nhân không cần phải đi khám bác sĩ vì triệu chứng có thể tự khỏi bằng cách chăm sóc và làm ấm xoang. Tuy nhiên cần thăm khám bác sĩ nếu người bệnh có các triệu chứng kéo dài hơn một tuần hoặc lâu hơn, tiến triển ngày càng xấu đi. Nếu người bệnh xuất hiện những cơn sốt dai dẳng hoặc có tiền sử viêm xoang tái phát hoặc mạn tính trước đó cần đề phòng khả năng biến chứng.

Những dấu hiệu nhiễm trùng xoang nghiêm trọng, có khả năng lan rộng đến các cơ quan khác như đau, sưng hoặc đỏ quanh mắt, sốt cao. Nếu người bệnh gặp phải tình trạng lú lẫn, nhìn đôi hoặc thay đổi tầm nhìn, cứng gáy… cho thấy vi khuẩn đã lan đến hệ thống màng não.

Dấu hiệu viêm xoang biến chứng mắt

Viêm xoang biến chứng mắt thường là do nhiễm vi sinh vật gây ra, bao gồm các vi khuẩn, virus hoặc ký sinh trùng. Ngoài ra còn kèm theo một số triệu chứng viêm tai, mũi, họng khác như viêm amidan, viêm họng, ngạt mũi,…

Trẻ em và người bị viêm xoang cấp tính là những đối tượng có nguy cơ cao bị viên xoang biến chứng mắt. Khi người bệnh nhận thức được mình đang bị viêm xoang, bệnh nhân cần chú ý theo dõi những biểu hiện liên quan đến mắt, bởi các biến chứng xảy ra âm thầm và khó lường trước. Chú ý những dấu hiệu sau có thấy khả năng viêm xoang nhiễm trùng mắt có thể xảy ra:

• Mí mắt nặng trĩu, mở mắt uể oải, thường xuyên buồn ngủ ban ngày, nhưng ban đêm lại khó ngủ hoặc mất ngủ.
• Có dấu hiệu viêm túi lệ, mắt ửng đỏ, mí mắt sưng tấy, hay bị chảy nước mắt không rõ nguyên nhân.
• Áp xe mí mắt với biểu hiện mí mắt trên hoặc dưới đỏ mọng, khi sờ có cảm giác đau nhức và sưng to.
• Sụp mí hoặc đội mí dưới lên, khi sờ vào có cảm giác nóng tay, đôi khi có dịch vàng rỉ ra tại mi dưới.
• Mắt mờ, thị lực giảm khiến người bệnh khó nhìn hơn vào buổi tối.
• Không thể nhìn trực tiếp hoặc gặp khó chịu khi nhìn vào các ánh sáng chói, nhức mắt khi nhìn lâu.
• Nguy hiểm nhất là khi tròng mắt có cảm giác lồi ra ngoài hơn mức bình thường, lúc này có khả năng bạn đã bị viêm ổ mắt.

Các biến chứng viêm xoang ở mắt nguy hiểm

Viêm xoang biến chứng mắt là một trong những hậu quả của viêm xoang thường gặp. Do mắt là cơ quan nằm gần các xoang và được nối kết bởi các dây thần kinh và mạch máu liên quan nên hốc mắt rất dễ bị tổn thương. Tình trạng này phổ biến hơn ở những người bệnh bị viêm xoang sàng. Đối với bệnh nhân bị viêm xoang trán và xoang hàm sẽ ít gây biến chứng ở mắt hơn nhưng vẫn có trường hợp xảy ra.

Viêm nhiễm do vi khuẩn lan đến hố mắt khiến nhanh chóng gây tổn thương phần niêm mạc tại mắt. Bạn sẽ nhận thấy các mô mềm quanh mắt sưng nhiều hơn. Ở một số trường hợp biến chứng xảy ra đằng sau ổ mắt, sâu phía bên trong sẽ gây sưng và đẩy nhãn cầu lồi ra ngoài hố mắt. Biến chứng này tương đối khó xử lý và khiến mi mắt khó khép lại được.

Viêm xoang biến chứng ở mắt do viêm nhiễm sẽ theo đường mạch máu từ xoang đến các hốc mắt. Từ đó gây ra các ổ viêm ở hốc mắt. Lúc này, các biến chứng ở mắt đều rất nguy hiểm, cụ thể gồm có:

• Viêm dây thần kinh thị giác: 60%  người mắc bệnh viêm xoang bướm và viêm xoang sàng sau có vấn đề viêm dây thần kinh thị giác. Trong đó triệu chứng đặc trưng của biến chứng là thị lực của người bệnh đột ngột suy giảm nhưng lại không xác định được nguyên nhân khi thăm khám. Đồng thời dây thần kinh thị giác bị viêm không có biểu hiện lâm sàng nên rất khó để phát hiện.

• Áp xe mi mắt: Tình trạng áp xe mi mắt là biến chứng tại cấu trúc mô mềm ngoài của ổ mắt. Nếu bị áp – xe mi trên thì thường là do viêm xoang sàng hoặc xoang trán, và áp – xe mi dưới là biến chứng của viêm xoang hàm. Áp – xe khiến mi mắt sưng to, giác mạch căng phồng, sờ vào có cảm giác nóng, đau và xung huyết. Sau khoảng 4 – 5 ngày tình trạng áp – xe tối đa khiến túi mủ vỡ lúc này rất dễ dẫn đến nhiễm trùng.

• Nhãn cầu lồi: Đây là một trong những biến chứng ở mắt của bệnh viêm xoang cấp tính và phổ biến hơn ở trẻ em. Do ảnh hưởng từ viêm nhiễm tại xoang lan rộng đến cấu trúc phía sau của ổ mắt, nhãn cầu bị đẩy lồi ra ngoài nhưng vẫn nằm trong hốc mắt. Nếu không kịp thời điều trị sớm, bệnh nhân có khả năng bị nhiễm trùng lan tỏa thông qua hệ thống dây thần kinh trung ương, dẫn đến các biến chứng nội sọ. 

• Viêm mô liên kết quanh hốc mắt:Biến chứng viêm mô liên kết quanh hốc mắt xảy ra phổ biến ở những người bị viêm xoang cấp tính. Ban đầu bệnh nhân cảm thấy đau nhức tại mắt một cách dữ dội, mức độ đau tăng và lan ra cả đỉnh đầu, sưng phù mí mắt. Đồng thời triệu chứng viêm nhiễm còn có thể lan đến cả thái dương. Tình trạng này sẽ gây cản trở khám nhãn cầu và khó khăn để xác định mức độ lồi của mắt.

• Áp – xe túi lệ: Tương tự như tình trạng viêm mô liên kết quanh hốc mắt, viêm xoang cấp tính cũng gây biến chứng áp – xe túi lệ. Do cấu trúc xương lệ rất mỏng, đường ống lệ thông trực tiếp với mắt mũi xoang nên đây cũng là cơ quan có khả năng bị tổn thương cao khi viêm xoang biến chứng mắt. Nhận biết qua biểu hiện sưng nề, tấy đỏ ở hốc mắt. Vùng viêm nhiễm có thể lan đến cả mi mắt và toàn bộ kết mạc. Khi nhiễm trùng xảy ra, bệnh nhân có thể bị sốt, đau nhức mắt, nếu như mủ vỡ sẽ tạo thành lỗ rò mạn tính sau này.

Do hốc mắt là cấu trúc kín và không thể thay đổi kích thước, nếu như xảy ra tình trạng sưng và gia tăng áp lực tại nhãn cầu có khả năng dẫn đến tổn thương mắt vĩnh viễn. Ổ mắt bị nhiễm trùng cũng làm tăng nguy cơ viêm màng não, thậm chí gây ra tử vong. Bệnh nhân viêm xoang có dấu hiệu bị đau mắt nghiêm trọng hoặc suy yếu thị giác, nên đi khám ngay lập tức.

Cách điều trị và phòng biến chứng viêm xoang ảnh hưởng đến mắt hiệu quả

Điều trị viêm xoang ban đầu cần làm cho xoang dẫn lưu tốt. Sử dụng thuốc xịt hoặc thuốc đường uống để loại trừ nguồn gốc gây viêm để làm giảm cơn đau. Chữa viêm xoang dứt điểm là cách phòng biến chứng viêm xoang ảnh hưởng đến mắt cơ bản và hiệu quả nhất.

Song song với điều trị nội khoa, bệnh nhân cần được tăng cường hít thở không khí ẩm để giảm đau. Những cách làm ẩm không khí cơ bản là sử dụng máy phun sương hoặc máy tạo hơi ẩm, khí dung. Loại bỏ những tác nhân gây tắc nghẽn tại xoang bằng dung dịch nước muối. 

Các cách điều trị biến chứng viêm xoang ở mắt bao gồm tiêm kháng sinh phổ rộng qua đường tĩnh mạch để loại bỏ ổ viêm. Nếu bệnh nhân không đáp ứng với thuốc, bác sĩ sẽ thực hiện phẫu thuật dẫn lưu để điều trị tình trạng nhiễm trùng. Từ biến chứng ở mắt có khả năng phát sinh ảnh hưởng viêm màng não (thường xuất phát từ khu vực xoang sàng gần với não nhất) và áp xe ngoài màng cứng (thường xuất phát từ xoang trán). Sử dụng thuốc điều trị viêm xoang theo chỉ định của bác sĩ để giảm viêm và giảm sung huyết.

Để phòng tránh viêm xoang biến chứng mắt xảy ra, người bệnh cần tới thăm khám và chữa trị ngay từ khi có dấu hiệu viêm xoang. Nếu bị đau mắt hoặc có các dấu hiệu vượt ngoài biểu hiện lâm sàng của viêm xoang, bệnh nhân nên thông báo với bác sĩ ngay. Thực hiện những điều sau để phòng tránh bệnh phát sinh biến chứng hiệu quả:

• Người bệnh cần đeo khẩu trang trước khi ra đường hoặc khi tới những nơi có nhiều bụi bẩn ô nhiễm để bảo vệ mũi, mắt…
• Đảm bảo môi trường sống và làm việc được vệ sinh sạch sẽ, nhà ở và đồ vật xung quanh luôn được lau dọn để tránh các kích thích xảy ra.
• Điều chỉnh mức độ ẩm và nhiệt độ cân bằng, khoảng 27, 28 độ C, đồng thời hạn chế để mũi đối diện trực tiếp với luồng gió thổi ra từ máy lạnh.
• Tránh để cơ thể bị suy nhược, khi bị cảm dễ chuyển sang viêm xoang thứ cấp, mãn tính… 
• Vệ sinh mũi miệng bằng dung dịch nước muối sinh lý để đường thở thông thoáng, sạch khuẩn.
• Tăng cường chế độ dinh dưỡng đầy đủ các thực phẩm, đặc biệt là nguồn rau xanh và trái cây hỗ trợ miễn dịch.
• Điều chỉnh chế độ làm việc hợp lý, không để xảy ra tình trạng stress, lo lắng… tâm lý không ổn định sẽ khiến hệ miễn dịch suy yếu, dễ bị vi khuẩn virus gây bệnh tấn công
• Luôn giữ ấm khi đi ra ngoài và bảo vệ hệ hô hấp trên trong thời tiết lạnh. Vì viêm xoang cấp thường nghiêm trọng hơn khi trời lạnh, trời mưa, giao mùa, nhiệt độ thay đổi đột ngột…
• Không sử dụng chung vật dụng cá nhân với người khác, dị ứng hoặc vi khuẩn, virus là những yếu tố thúc đẩy bùng phát viêm xoang.

Các bác sĩ cũng lưu ý rằng, bệnh viêm xoang điều trị đơn giản khi nó ở giai đoạn cấp tính. Nếu như bệnh đã hình thành biến chứng lan rộng thì việc điều trị sẽ trở nên phức tạp và thời gian và tiền bạc của bệnh nhân tiêu tốn rất nhiều. Thậm chí có những người không thể chữa khỏi mà phải chung sống với căn bệnh này suốt đời khi viêm xoang chuyển sang giai đoạn mãn tính.

Bệnh viêm xoang gây biến chứng mắt, mờ mắt hay không đã được giải đáp trong bài viết trên. Phòng ngừa viêm xoang biến chứng hoàn toàn dựa vào bệnh nhân khi bệnh còn ở giai đoạn khởi phát. Người bệnh nên tới các cơ sở y tế để thăm khám, theo dõi định kỳ để tiến hành xét nghiệm chẩn đoán và chữa bệnh kịp thời. Sau đó, tùy từng trường hợp mà bác sĩ điều trị sẽ chỉ định phương thức chính xác và phù hợp nhất đối với từng bệnh nhân.

Bài viết liên quan: Cách chữa trị viêm xoang tận gốc – Ngừa tái phát