Có Nên Dùng Thuốc Làm Tan Mảng Xơ Vữa Động Mạch?

Xơ vữa động mạch có thể được điều trị bằng nhiều phương pháp khác nhau, thường là điều trị nội khoa bằng thuốc hoặc can thiệp ngoại khoa. Đây cũng là nguyên nhân khiến nhiều người băn khoăn không biết có nên dùng thuốc làm tan mảng xơ vữa động mạch hay không. Thắc mắc này sẽ được các chuyên gia của Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Thuốc Dân Tộc giải đáp ngay trong bài viết dưới đây. 

Xơ vữa động mạch được điều trị như thế nào?

Xơ vữa động mạch là tình trạng dày lên và xơ hóa của động mạch, dẫn đến thành mạch kém đàn hồi, lòng mạch bị hẹp khiến lưu lượng máu lưu thông đến não, tim, các chi bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Căn bệnh này xuất hiện từ sớm và tiến triển một cách âm thầm, theo năm tháng, mức độ dày lên của thành mạch ngày càng nghiêm trọng. Nếu không sớm phát hiện và điều trị, người bệnh sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, có nguy cơ gặp phải những bệnh lý cấp tính nguy hiểm như nhồi máu cơ tim, đột quỵ não, phình tách động mạch…

Đến nay, người ta vẫn chưa xác định được chính xác nguyên nhân gây xơ vữa động mạch. Tuy nhiên, các yếu tố nguy cơ khiến bệnh phát triển thường là rối loạn lipid máu, hàm lượng cholesterol xấu (LDL) cao và hàm lượng cholesterol tốt (HDL) thấp, tăng huyết áp, thừa cân béo phì, đái tháo đường, mắc bệnh tăng homocysteine… Ngoài ra, bệnh cũng phát triển nhanh ở những người thường xuyên thức khuya, hay uống rượu bia, hút thuốc lá, có chế độ ăn uống nghèo dinh dưỡng thiếu khoa học.

Xơ vữa động mạch có thể được điều trị bằng nội khoa tức là sử dụng thuốc để điều trị các triệu chứng bệnh hoặc can thiệp ngoại khoa để tái thông dòng chảy của máu qua vị trí động mạch bị tái nghẽn. Đối với những trường hợp người bệnh sớm tầm soát, phát hiện, mức độ xơ vữa của động mạch chưa quá nghiêm trọng, tùy vào tình trạng bệnh và điều kiện sức khỏe của người bệnh mà các bác sĩ sẽ chỉ định cho người bệnh điều trị bằng những loại thuốc phù hợp. Trường hợp mức độ xơ vữa nghiêm trọng, thường phát hiện khi xuất hiện cơn nhồi máu cơ tim, đột quỵ não, bác sĩ sẽ tiến hành can thiệp ngoại khoa bằng các kỹ thuật phù hợp để điều trị cho bệnh nhân. 

Có nên dùng thuốc làm tan mảng xơ vữa động mạch?

Xơ vữa động mạch có thể được điều trị bằng nhiều phương pháp khác nhau dựa trên kết quả thăm khám, chẩn đoán và kết luận của bác sĩ. Nguyên tắc điều trị bao gồm kiểm soát tình trạng tích tụ cholesterol, lắng đọng vật chất; ổn định huyết áp, điều trị các bệnh lý tim mạch; ngăn ngừa các biến chứng xảy ra và loại bỏ mảng xơ vữa. Đa phần, các trường hợp mức độ xơ vữa vừa và nhẹ, bệnh nhân sẽ được chỉ định sử dụng thuốc điều trị. 

Như vậy, với thắc mắc có nên dùng thuốc làm tan mảng xơ vữa động mạch hay không, câu trả lời được đưa ra là có. Thuốc làm tan mảng xơ vữa động mạch đóng vai trò rất quan trọng trong việc điều trị căn bệnh này. Tuy nhiên, việc dùng thuốc chỉ thích hợp khi người bệnh sớm tầm soát và phát hiện bệnh. Đối với những trường hợp xơ vữa nghiêm trọng, có sự hình thành của huyết khối động thì phải dùng thuốc tiêu huyết khối, can thiệp ngoại khoa kết hợp với loại thuốc điều trị phù hợp.

Có rất nhiều loại thuốc có tác dụng làm tan mảng xơ vữa động mạch và hỗ trợ điều trị căn bệnh này. Tùy vào mức độ xơ vữa, các yếu tố nguy cơ mà bác sĩ sẽ chỉ định cho bệnh nhân sử dụng loại thuốc điều trị phù hợp. Người bệnh tuyệt đối không nên tự ý mua và dùng thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ. Các thuốc này tuy có thể làm tan mảng xơ vữa nhưng nếu không được sử dụng đúng cách sẽ gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng, ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe.

Cách thuốc làm tan mảng xơ vữa động mạch phổ biến

Thuốc làm tan mảng xơ vữa thường được kết hợp với nhiều loại thuốc điều trị khác để tăng hiệu quả, kiểm soát các yếu tố nguy cơ và ngăn ngừa biến chứng cho người bệnh. Những loại thuốc thường dùng trong điều trị căn bệnh này thường là:

1. Thuốc ức chế giao cảm trên receptor beta

Còn được gọi là thuốc ức chế beta, có tác dụng làm giãn mạch máu, giảm sức cản ngoại vi, hạ huyết áp từ đó có thể ổn định huyết áp, hỗ trợ điều trị xơ vữa động mạch có liên quan đến vấn đề về huyết áp. Có rất nhiều loại thuốc thuộc nhóm này như bisoprolol, carvedilol, acebutolol, atenolol… 

Việc sử dụng thuốc cần có chỉ định của bác sĩ do thuốc không chỉ có tác dụng lên tim mà còn ảnh hưởng đến mạch máu. Thuốc có thể gây ho, khó thở, mất ngủ, mệt mỏi, tăng cân, co thắt phế quản, gây suy tim nhẹ, làm giảm co bóp thất, chậm nhịp tim, giảm cung lượng máu tim… Nếu bạn xuất hiện các triệu chứng bất thường khi dùng thuốc, cần thông báo ngay với bác sĩ để có hướng xử lý kịp thời.

2. Thuốc ức chế men chuyển ACE

Đây là nhóm thuốc có tác dụng giúp động mạch và tĩnh mạch thư giãn nhằm hạ huyết áp. ACE inhibitors có thể giúp ngăn chặn cơ thể sản xuất angiotensin II, đây là chất làm hẹp mạch máu thường được sử dụng cho bệnh nhân rối loạn lipid, tăng huyết áp kèm theo đái tháo đường. Các loại thuốc được sử dụng phổ biến là quinapril, enalapril, benazepril, captopril, lisinopril…

Những loại thuốc này thường được sử dụng riêng lẻ hoặc kết hợp với các thuốc điều trị khác như thuốc lợi tuổi, thuốc chẹn kênh canxi. Tùy vào tình trạng bệnh mà các bác sĩ sẽ kết hợp các loại thuốc hỗ trợ điều trị phù hợp. Việc dùng thuốc bừa bãi có thể gây ra những tác dụng phụ như ho khan, phát ban, mất vị giác tăng kali máu, huyết áp thấp, chóng mặt, ngất xỉu… 

3. Thuốc kiểm soát cholesterol máu  

Gia tăng hàm lượng cholesterol xấu (LDL) và suy giảm hàm lượng cholesterol tốt (HDL) là một trong những nguyên nhân gây ra bệnh xơ vữa động mạch. Do đó, để điều trị căn bệnh này, người bệnh thường được chỉ định sử dụng thuốc hạ cholesterol, còn được gọi là thuốc giảm lipid máu. Chỉ được sử dụng cho trường hợp kiểm tra thấy chỉ số LDL cao hơn 5mmol/L, người bệnh gặp các vấn đề về tim mạch, có chỉ số huyết áp cao, bị nhồi máu cơ tim, đột quỵ não…

Các thuốc hạ cholesterol hay được sử dụng gồm:

• Statin: Có tác dụng làm giảm hàm lượng cholesterol xấu, thích hợp với bệnh nhân có chỉ số triglyceride cao. Tuy nhiên, thuốc có thể gây tác dụng phụ tại gan, gây ra những cơn đau âm ỉ ở vùng bụng hoặc hạ sườn phải. 
• Ezetimibe: Có tác dụng ức chế quá trình hấp thu cholesterol ở ruột, từ đó kiểm soát hàm lượng cholesterol xấu trong cơ thể. Thuốc có thể gây tăng men gan, đau cơ hoặc rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy cho người sử dụng.
• Nhựa mật: Được đánh giá là loại thuốc có thể làm giảm khả năng hấp thu cholesterol của cơ thể, được đánh giá là an toàn hơn 2 loại đã đề cập.

4. Thuốc chẹn kênh canxi 

Còn có tên gọi khác là thuốc đối kháng canxi, khả năng hạ huyết áp của nhóm thuốc này được đánh giá tương đương với thuốc ức chế men chuyển (ACEI). Tác động của thuốc này chủ yếu ở động mạch và cơ tim, có thể giúp giãn mạch nhanh và mạnh, từ đó giúp huyết áp có thể giảm nhanh chóng hơn. Các thuốc chẹn kênh canxi được chia thành 3 nhóm như sau:

• Benzothiazepine: Có tác dụng lên tim và động mạch
• Dihydropyridine: Có tác dụng chủ yếu ở động mạch thường được dùng trong điều trị cao huyết áp, xơ vữa động mạch
• Phenylalkylamine: Chủ yếu tác động lên cơ tim

Việc sử dụng thuốc chẹn kênh canxi cần tuân theo chỉ định của bác sĩ về liều lượng, cách dùng. Nhóm thuốc này có thể gây ra những tác dụng phụ điển hình như ợ nóng, buồn nôn, đau đầu, chóng mặt, dị ứng, nổi mẩn da, mệt mỏi, sưng chân… 

5. Thuốc chống ngưng tập tiểu cầu

Các thuốc chống ngưng tập tiểu cầu được sử dụng để điều trị xơ vữa động mạch, đồng thời ngăn ngừa nguy cơ hình thành cục máu đông, từ đó phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm do động mạch bị xơ vữa gây ra. Các thuốc thường được sử dụng là:

• Aspirin: Đây là loại thuốc phổ thông, thường được dùng kết hợp với receptor P2Y12 để chống ngưng tập kết tiểu cầu, dự phòng huyết khối, được sử dụng rộng rãi trong điều trị tai biến thiếu máu não, nhồi máu cơ tim, đau thắt ngực, bệnh mạch vành… 
• Thuốc Clopidogrel: Có tác dụng ức chế chọn lọc, không hồi phục quá trình các phân tử ADP gắn vào các thụ cảm của nó, từ đó giúp chống tập kết tiểu cầu, chống hình thành cục máu đông. Thuốc này có thể gây ra tác dụng phụ là chảy máu đường tiêu hóa, do đó người bệnh không được tự ý sử dụng. 
• Một số loại thuốc khác: Có thể kể đến như Ticagrelor, Prasugrel…

Một số lưu ý khi dùng thuốc làm tan mảng xơ vữa động mạch

Các loại thuốc đã đề cập là những loại thường được sử dụng trong điều trị xơ vữa động mạch, có tác dụng làm tan mảng xơ vữa, ngăn ngừa các yếu tố nguy cơ khiến bệnh phát triển đồng thời phòng ngừa tốt biến chứng do bệnh gây ra. Để đảm bảo an toàn, tránh ảnh hưởng đến sức khỏe, khi dùng thuốc bạn cần lưu ý các vấn đề sau đây:

• Các loại thuốc này thường có tác dụng giảm cholesterol xấu, chống ngưng tập tiểu cầu, hạ huyết áp… tác dụng trực tiếp lên tim và động mạch. Chính vì vậy, chúng ta chỉ được sử dụng khi có chỉ định của bác sĩ. Việc tự mua và dùng thuốc rất nguy hiểm, sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. 
• Khi được bác sĩ chỉ định dùng thuốc, cần uống thuốc đúng giờ, đủ liều theo đơn được kê. Tuyệt đối không tự ý ngưng dùng thuốc hay tăng giảm liều lượng, điều này sẽ gây ra các tác dụng phụ không mong muốn và ảnh hưởng đến kết quả điều trị.
• Trong quá trình sử dụng thuốc, nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, bạn cần nhanh chóng thông báo cho bác sĩ điều trị để có hướng xử lý kịp thời. Không nên chủ quan trước các dấu hiệu bất thường của cơ thể. 
• Bên cạnh việc sử dụng thuốc, cần thay đổi lối sống, thói quen sinh hoạt, điều chỉnh chế độ dinh dưỡng, tăng cường vận động để hỗ trợ điều trị. Tuyệt đối không sử dụng rượu bia, thuốc lá, hạn chế các thực phẩm nhiều dầu mỡ, nghèo dinh dưỡng để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe.
• Cần thường xuyên theo dõi huyết áp, chỉ số đường huyết kết hợp kiểm tra theo dõi sức khỏe, tái khám định kỳ theo lịch hẹn để đảm bảo hiệu quả cho quá trình điều trị.

Trên đây là một số thông tin giúp bạn giải đáp thắc mắc có nên sử dụng thuốc làm tan mảng xơ vữa động mạch hay không và các loại thuốc thường được sử dụng. Hy vọng những thông tin mà chúng tôi cung cấp sẽ giúp bạn xác định được câu trả lời phù hợp. Nếu có dấu hiệu của bệnh lý này, tốt nhất bạn nên nhanh chóng thăm khám bác sĩ, không nên tự ý mua thuốc để sử dụng.

Có thể bạn quan tâm:

• Bệnh Xơ Vữa Động Mạch: Nguyên nhân, Biểu hiện, Cách chữa