Xơ Gan Cổ Trướng Là Gì? Triệu Chứng và Cách Điều Trị

Bác sĩ phụ trách

Bác sĩ Nguyễn Thị Nhuần

Phó Giám đốc Chuyên môn

Xơ gan cổ trướng là giai đoạn nặng của bệnh xơ gan xảy ra khi phần lớn diện tích gan đã bị xơ hóa và chức năng giải độc của gan cũng không còn. Điều này khiến người bệnh phải đối mặt với nhiều triệu chứng và biến chứng nguy hiểm, nhất là ung thư gan.

Bệnh xơ gan cổ trướng là gì?

Xơ gan cổ trướng là một bệnh lý gây suy giảm nghiêm trọng chức năng hoạt động của gan. Đây được xem là giai đoạn cuối của bệnh xơ gan, được chẩn đoán khi khả năng hồi phục cũng như thải độc của gan không còn được duy trì. Chính vì vậy, trong y học, bệnh xơ gan cổ trướng còn có tên gọi khác là xơ gan mất bù.

Xơ Gan Cổ Trướng Là Gì
Xơ gan cổ trướng là dấu hiệu cho thấy bệnh xơ gan đã bước vào giai đoạn cuối

Bệnh xơ gan được đặc trưng bởi tình trạng xơ hóa, hình thành sẹo của các tế bào khỏe mạnh trong gan. Bệnh tiến triển âm thầm, không có dấu hiệu rõ ràng nên không được phát hiện và điều trị sớm ngay từ giai đoạn đầu. Theo thời gian, tình trạng xơ gan ngày càng tiến triển nặng hơn dẫn đến hiện tượng xơ hóa lan rộng và tiến triển sang giai đoạn cổ trướng. Lúc này, người bệnh sẽ gặp nhiều triệu chứng khó chịu kèm theo sự tích tụ dịch trong ổ bụng khiến cho bụng phình to. 

Thông thường, ở những đối tượng khỏe mạnh, khoang màng bụng là một khoang ảo nằm giữa lá thành và lá tạng. Khu vực này rỗng và không chứa nước, nếu có thì cũng chỉ là một ít dịch nhầy bôi trơn với số lượng không đáng kể. Tuy nhiên, ở người bị xơ gan cổ trướng, vùng khoang bụng lại xuất hiện dịch bất thường, được gọi là cổ trướng hay tràn dịch màng bụng. Chất dịch có màu vàng nhạt với thành phần chủ yếu là protein dạng albumin. 

Với đội ngũ chuyên gia, bác sĩ giỏi trong lĩnh vực giúp thăm khám, chẩn bệnh chính xác và kê đơn, bốc thuốc chuẩn bệnh cùng giải pháp đặc trị bệnh gan "có một không hai" từ YHCT, Trung tâm Thuốc dân tộc đã giúp hàng ngàn người thoát khỏi đau đớn, phiền toái, lo lắng biến chứng do bệnh gan gây ra. Bệnh nhân trên khắp cả nước đã có những phản hồi rất tích cực về chất lượng, hiệu quả khám chữa tại đây.

Sự xuất hiện của triệu chứng xơ gan cổ trướng chứng tỏ bệnh xơ gan đã bước vào giai đoạn nặng, rất nghiêm trọng. Lúc này, các mô gan bị xơ hóa hoàn toàn và chức năng của gan không còn khả năng phục hồi. Người bị xơ gan cổ trướng có nguy cơ phải đối mặt với nhiều biến chứng nguy hiểm, nhất là ung thư gan. 

Nguyên nhân gây xơ gan cổ trướng

Các nguyên nhân gây bệnh xơ gan cổ trướng khá đa dạng. Bệnh có thể phát triển vì những lý do sau:

  • Viêm gan virus mãn tính: Bệnh xơ gan cổ trướng có thể khởi phát ở các đối tượng bị bệnh viêm gan B, viêm gan C kéo dài. Tổn thương do virus gây ra cho gan có thể bị xơ hóa và phát triển thành sẹo.
  • Nhiễm trùng máu: Vi khuẩn xâm nhập vào trong máu không chỉ gây suy giảm hệ miễn dịch mà còn có thể di chuyển đến gan. Chúng khiến gan bị tổn thương, suy giảm chức năng hoạt động. Nếu để tình trạng này kéo dài có thể tiến triển thành xơ gan cổ trướng.
  • Nhiễm hóa chất: Các loại hóa chất độc hại, chẳng hạn như thạch tín hay asen khi xâm nhập vào cơ thể sẽ làm tăng gánh nặng đào thải cho gan khiến gan hoạt động quá tải và bị tổn thương. Chúng có thể gây ra các bệnh về gan tiến triển, bao gồm cả xơ gan cổ trướng.
  • Lạm dụng thức uống có cồn: Thói quen uống nhiều bia rượu hay các loại đồ uống có cồn đều gây tổn thương và làm giảm chức năng hoạt động của gan. Tình trạng này kéo dài có thể gây ra nhiều bệnh lý như xơ gan cổ trướng, viêm gan hay thậm chí là ung thư gan.
  • Chế độ dinh dưỡng không hợp lý: Ăn uống thiếu hụt dưỡng chất khiến cho gan không được nuôi dưỡng tốt, từ đó dẫn đến nguy cơ cao bị xơ gan cổ trướng.
  • Rối loạn tuần hoàn máu, thiếu máu: Khả năng tuần hoàn máu đến gan kém hoặc bị thiếu máu đều có thể tạo mầm mống cho bệnh xơ gan phát triển sang giai đoạn cổ trướng.
  • Sử dụng thuốc tây bừa bãi: Một số loại thuốc tây khi lạm dụng bừa bãi hoặc sử dụng trong thời gian dài có thể gây tổn thương gan, xơ gan cổ trướng.
  • Rối loạn hệ miễn dịch: Ở một số bệnh nhân, hệ miễn dịch phản ứng quá mẫn và sản sinh ra nhiều kháng thể tấn công vào các mô khỏe mạnh trong gan, từ đó dẫn đến bệnh xơ gan mất bù.

Triệu chứng bệnh xơ gan cổ trướng

Khi bị xơ gan cổ trướng, diện tích gan đã bị xơ hóa gần như hoàn toàn, chiếm khoảng 80- 90% cấu trúc gan. Các mô bị tổn thương không còn khả năng phục hồi khiến cho chức năng hoạt động của gan bị suy giảm nghiêm trọng. Điều này có thể mang lại nhiều triệu chứng bất thường ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe người bệnh.

triệu chứng xơ gan cổ trướng
Vàng da là dấu hiệu của bệnh xơ gan cổ trướng

Các dấu hiệu của xơ gan cổ trướng bao gồm:

  • Suy kiệt sức khỏe
  • Cân nặng giảm nhiều trong thời gian ngắn nhưng không trong kế hoạch giảm cân
  • Phù chân, dùng tay ấn thấy mềm và xuất hiện vết lõm dưới da trong khoảng 1 – 2 phút
  • Rối loạn tiêu hóa nặng với các biểu hiện như đi ngoài phân đen hoặc phân nhạt màu như đất sét, tiêu chảy, buồn nôn, bụng chướng căng khi xuất hiện cổ trướng.
  • Có hiện tượng hoàng đản. Ban đầu da và niêm mạc của người bệnh sẽ có màu vàng nhẹ. Càng ngày, màu vàng càng trở nên sậm màu hơn. Hiện tượng hoàng đản có thể ảnh hưởng đến các vùng niêm mạc trước, sau đó có khuynh hướng lan rộng ra toàn thân.
  • Nhiễm độc não do gan không còn khả năng đào thải amoniac. Người bệnh có thể thường xuyên bị ngất xỉu, bị hôn mê hoặc lúc tỉnh lúc mê.
  • Gan không thể đào thải chất độc sẽ làm tăng gánh nặng cho thận, lâu ngày dẫn đến bệnh suy thận.
  • Có hiện tượng sao mạch trên da
  • Niêm mạc mắt, môi hay lưỡi nhợt nhạt
  • Thiếu máu
  • Viêm phúc mạc khiến da xuất hiện nhiều vết bầm

Mức độ nghiêm trọng và tần suất xuất hiện các triệu chứng có thể khác nhau ở mỗi bệnh nhân. Điều này còn tùy thuộc vào tình trạng bệnh của từng cá nhân.

Bệnh xơ gan cổ trướng có nguy hiểm không?

Xơ gan cổ trướng là một giai đoạn nặng của bệnh xơ gan. Do chức năng hoạt động của gan không còn được duy trì khiến cho người bệnh bị suy giảm sức khỏe nghiêm trọng, kèm theo đó là tình trạng giảm cân, vàng da, vàng mắt, rối loạn tiêu hóa. 

Ngoài ra, bệnh xơ gan cổ trướng còn mang lại nhiều biến chứng nguy hiểm cho người bệnh như:

  • Nhiễm độc não
  • Suy thận
  • Viêm phúc mạc
  • Thiếu máu
  • Ung thư gan

Ung thư gan là biến chứng nặng nề nhất của xơ gan cổ trướng. Các tế bào ác tính phát triển ở giai đoạn cuối của xơ gan cổ trướng. Căn bệnh này có tỷ lệ tử vong khá cao.

Xơ gan cổ trướng có chữa khỏi được không? 

Ở người bị xơ gan cổ trướng, diện tích gan bị xơ hóa phần lớn hoặc xơ hóa hoàn toàn và không có khả năng phục hồi. Việc điều trị bệnh trong giai đoạn này chỉ nhằm mục đích giảm nhẹ các triệu chứng, nâng cao chất lượng sống và ngăn ngừa sự tiến triển của ung thư gan chứ không thể giúp chữa khỏi bệnh.

Xơ gan cổ trướng có chữa khỏi được không? 
Bệnh xơ gan cổ trướng không thể chữa khỏi hoàn toàn

Tuy vậy, người bệnh cũng không nên quá bi quan. Việc tái khám thường xuyên, tuân thủ theo đúng phác đồ điều trị của bác sĩ và duy trì một lối sống lành mạnh, lạc quan có thể chung sống với bệnh lâu dài.

Chẩn đoán xơ gan cổ trướng

Tại phòng khám chuyên khoa, bác sĩ có thể áp dụng nhiều kỹ thuật để chẩn đoán bệnh xơ gan cổ trướng như:

– Thăm khám lâm sàng:

  • Trao đổi về tiền sử bệnh
  • Các triệu chứng đang gặp phải
  • Kiểm tra ngoài da hay bụng để tìm kiếm các dấu hiệu liên quan như vàng da, chướng bụng…

– Xét nghiệm máu:

  • Đánh giá các chỉ số ALT, AST, GGT 
  • Kiểm tra số lượng hồng cầu, tiểu cầu 
  • Xem xét các yếu tố khác như IgG, IgM, Prothrombin, Albumin…

– Sinh thiết gan:

Kỹ thuật này được thực hiện nhằm tầm soát, phát hiện sớm ung thư gan

– Chụp cắt lớp CT:

  • Đánh giá mức độ xơ hóa và các bất thường trong cấu trúc gan
  • Sự xuất hiện của khối u có thể bước đầu chẩn đoán được bệnh ung thư gan.

Ngoài mục đích chẩn đoán và đánh giá mức độ nghiêm trọng của xơ gan cổ trướng, các phương pháp trên còn cho phép bác sĩ tìm ra được nguyên nhân gây bệnh để có hướng điều trị cho phù hợp.

Cách điều trị xơ gan cổ trướng

Bệnh xơ gan cổ trướng không có khả năng được chữa khỏi hoàn toàn nhưng các phương pháp điều trị có thể giúp người bệnh bớt đau đớn và giảm thiểu được nguy cơ phát sinh các biến chứng nguy hiểm, chẳng hạn như ung thư gan.

Nhiều phương pháp khác nhau có thể được lựa chọn để điều trị xơ gan cổ trướng, tùy theo mức độ bệnh và thể trạng của từng cá nhân. Bao gồm:

  • Sử dụng thuốc lợi tiểu giảm tích tụ dịch trong ổ bụng, cải thiện tình trạng chướng bụng, phù chân.
  • Chọc hút dịch ổ trướng
  • Ghép gan

Ở giai đoạn đầu của cơ gan cổ trướng, phương pháp chọc hút dịch thường được chỉ định. Mặc dù có thể giúp tạm thời loại bỏ hết dịch trong ổ bụng nhưng quá trình hút dịch cũng có thể đem lại một số rủi ro như vỡ ổ dịch hoặc nhiễm trùng khiến tính mạng của người bệnh bị đe dọa.

cách điều trị xơ gan cổ trướng
Chọc hút dịch là phương pháp được áp dụng phổ biến trong điều trị xơ gan cổ trướng giai đoạn đầu

Ghép gan là phương pháp sau cùng được lựa chọn cho người bị xơ gan cổ trướng nặng, gan bị xơ hóa hoàn toàn. Tuy nhiên, rất ít bệnh nhân được cấy ghép gan do nguồn hiến tặng khan hiếm, gánh nặng chi phí cao và tính khả thi kém. Hiện tượng thải ghép có thể xảy ra do cơ thể không tiếp nhận gan mới và sau khi ghép gan, người bệnh cũng phải duy trì dùng thuốc chống thải ghép suốt đời. 

Ngày nay, với sự phát triển của nền y học hiện đại, phương pháp hấp thu dịch ra đời đã hạn chế được mức độ xâm lấn tới các mô khỏe mạnh trong ổ bụng, giảm nguy cơ gặp biến chứng và tiết kiệm nhiều chi phí cho người bệnh. Bên cạnh đó, các bài thuốc Đông y cũng được nhiều người lựa chọn để chữa xơ gan cổ trướng. Mặc dù vậy, người bệnh không nên tùy tiện kết hợp bừa bãi giữa các phương pháp điều trị với nhau khi chưa được bác sĩ cho phép.

Chế độ ăn uống, sinh hoạt cho người bị xơ gan cổ trướng

Cùng với việc tuân thủ tuyệt đối theo phác đồ điều trị của bác sĩ, người bị xơ gan cổ trướng cần chú trọng duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh, có chế độ ăn uống, sinh hoạt phù hợp để nâng cao sức khỏe và hỗ trợ tốt nhất cho quá trình điều trị bệnh. Trong đời sống hàng ngày cần lưu ý:

  • Nghỉ ngơi nhiều, tránh lao động nặng nhọc
  • Kiêng sử dụng các chất kích thích như rượu bia, cà phê, nước ngọt có gas, thuốc lá…
  • Hạn chế ăn thịt mỡ, thịt đỏ, muối, các món chiên xào, thức ăn nhanh hay đồ hộp
  • Uống đủ nước theo đúng khuyến cáo của bác sĩ
  • Tăng cường bổ sung chất xơ từ rau xanh và trái cây trong chế độ ăn để hỗ trợ tiêu hóa, thải độc và nâng cao sức đề kháng cho cơ thể.
  • Tập thể dục, vận động nhẹ nhàng mỗi ngày để rèn luyện thể chất, tăng cường lưu thông máu đến gan, đốt cháy lượng kalo dư thừa và nâng cao sức đề kháng cho cơ thể, đồng thời ức chế sự tiến triển của xơ gan cổ trướng.

Có thể bạn quan tâm

TIN XEM THÊM

Ngày đăng 11:48 - 06/06/2023 - Cập nhật lúc: 15:14 - 07/06/2023
Chia sẻ:
Phác Đồ Điều Trị Xơ Gan Mới (Tham Khảo BYT, Chợ Rẫy)

Phác đồ điều trị xơ gan thường được xây dựng dựa trên nguyên nhân, mức độ bệnh và biến chứng…

Xơ Gan Giai Đoạn Đầu: Triệu Chứng và Cách Điều Trị

Bệnh xơ gan giai đoạn đầu là mức độ nhẹ của xơ gan xảy ra khi một số tế bào…

Cách Chăm Sóc Bệnh Nhân Xơ Gan Giúp Nhanh Phục Hồi

Người bị xơ gan cần được chăm sóc tốt để nhanh phục hồi sức khỏe và nâng cao hiệu quả…

Chăm Sóc và Chế Độ Ăn Cho Bệnh Nhân Xơ Gan Mất Bù

Việc chăm sóc bệnh nhân xơ gan còn bù đúng cách có thể giúp người bệnh nâng cao sức khỏe,…

Xơ Gan Mất Bù Là Gì? Nguyên Nhân và Cách Điều Trị

Xơ gan mất bù là tình trạng xơ hóa các tế bào gan mà không còn khả năng phục hồi,…

Giải đáp thắc mắc của độc giả cùng chuyên gia của chúng tôi!

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Chia sẻ
Bỏ qua