Viêm VA độ 1-2-3-4 là tình trạng quá phát khiến VA phì đại (gia tăng kích thước), ảnh hưởng đến chức năng hô hấp và tăng nguy cơ phát sinh các biến chứng lên những cơ quan hô hấp khác. Vì vậy trong trường hợp này, bác sĩ thường chỉ định nạo VA để cải thiện triệu chứng và ngăn ngừa tiến triển của bệnh.

Nhận biết viêm VA độ 1-2-3-4
Viêm VA là tình trạng viêm xảy ra ở VA – tổ chức lympho nằm ở phía sau vòm miệng. Thông thường, viêm VA chỉ xảy ra ở giai đoạn cấp và nhanh chóng thuyên giảm chỉ sau 7 – 10 ngày chăm sóc và điều trị.
Tuy nhiên trong trường hợp tái phát nhiều, VA có khả năng bị phì đại (tăng kích thước). Mức độ phì đại của VA bao gồm từ cấp độ 1 đến cấp độ 4. Trong đó viêm VA độ 1 và 2 thường không gây ra các triệu chứng quá nghiêm trọng. Tuy nhiên khi kích thước này tăng lên độ 3 và độ 4, trẻ bắt đầu phát sinh các dấu hiệu rất đặc trưng.
1. Dấu hiệu nhận biết viêm VA độ 1 và 2
Viêm VA độ 1 và 2 thường có mức độ nhẹ vì lúc này kích thước của VA còn khá nhỏ. Do đó các triệu chứng ở trong giai đoạn này khá giống với viêm VA mãn tính.

Dấu hiệu nhận biết viêm VA cấp độ 1 và 2:
- Trẻ thường xuyên bị nghẹt mũi và thở khò khè
- Dễ thức giấc và thường xuyên quấy khóc
- Trẻ đang bú mẹ hoặc đang bú bình dễ gặp phải tình trạng sặc hoặc nôn trớ
- Khi ngủ, trẻ thường hay mở miệng để thở
- Trẻ nói chậm và nói ngọng
- Ù tai
- Thường xuyên ngáy khi ngủ
2. Dấu hiệu nhận biết viêm VA độ 3 và 4
So với giai đoạn VA độ 1 và 2, viêm VA cấp độ 3 và 4 thường có mức độ nghiêm trọng hơn. Vì lúc này, kích thước VA tương đối lớn và chiếm gần hết không gian trong vòm mũi họng. Điều này gây ảnh hưởng đến hoạt động hô hấp, ăn uống và thính lực của trẻ.

Các dấu hiệu nhận biết bệnh viêm VA cấp độ 3 và 4:
- Trẻ khó thở và có dấu hiệu ngưng thở khi ngủ
- Khuôn mặt trẻ bắt đầu có những thay đổi như miệng hở, môi dày, hở hàm ếch
- Trẻ ngáy to
- Khó khăn khi nghe và phản ứng chậm khi giao tiếp
- Trẻ thường nói chuyện bằng giọng mũi
Viêm VA độ 1-2-3-4 đều gây ảnh hưởng đến chức năng hô hấp và sức khỏe của trẻ nhỏ. Nếu không can thiệp điều trị, trẻ có thể đối mặt với những biến chứng như viêm xoang, viêm tai giữa, thanh phế quản,…
Cách khắc phục bệnh viêm VA độ 1-2-3-4
Viêm VA quá phát thường được điều trị bằng cách nạo bỏ VA để cải thiện chức năng hô hấp và ngăn ngừa các biến chứng của bệnh.
1. Nạo VA để khắc phục viêm VA độ 1-2-3-4
Thông thường, viêm VA cấp có thể thuyên giảm sau 7 – 10 ngày điều trị và chăm sóc. Tuy nhiên khi bước sang giai đoạn phì đại, bệnh thường không có đáp ứng tốt đối với điều trị nội khoa. Do đó lựa chọn ưu tiên trong trường hợp này nạo bỏ VA.
Thủ thuật này được thực hiện nhằm nạo tổ chức lympho phía sau vòm mũi họng để điều trị triệt để viêm VA và cải thiện chức năng hô hấp của trẻ.

Với những trẻ có viêm VA độ 3-4 đi kèm với phì đại amidan, bác sĩ có thể tiến hành nạo VA kết hợp với cắt amidan. Tuy nhiên trước khi cho trẻ nạo VA, bạn nên đưa trẻ đến bệnh viện để bác sĩ thực hiện các xét nghiệm cần thiết.
Ngoài ra bạn nên cho trẻ nhịn ăn khoảng 8 giờ và ngưng uống nước lọc 2 giờ trước khi phẫu thuật. Sau đó bác sĩ sẽ tiến hành nạo VA cho trẻ trong khoảng 30 – 60 phút.
2. Chăm sóc sau khi nạo VA
Sau khi nạo VA, trẻ có thể bị đau ở vết mổ, nôn mửa ra máu, mệt mỏi, nhức đầu và buồn nôn. Tuy nhiên đây là những triệu chứng thông thường sau khi nạo VA và có xu hướng thuyên giảm sau 2 – 5 ngày.

Trong thời gian này, bạn nên thực hiện một số biện pháp chăm sóc trẻ như:
- Cho trẻ uống kháng sinh và sử dụng nhỏ mũi trong 5 ngày liên tục để dự phòng nhiễm trùng và nghẹt mũi theo chỉ dẫn của bác sĩ.
- Có thể cho trẻ uống Paracetamol để giảm đau và hạ sốt.
- Cho trẻ nằm gối cao để tránh tình trạng dịch và máu từ vết mổ chảy xuống cổ họng gây ngứa ngáy và buồn nôn.
- Nên cho trẻ uống sữa lạnh, ăn thức ăn lỏng, mềm và nguội để giảm tình trạng đau rát ở cổ họng.
- Khuyến khích trẻ chải răng 2 lần/ ngày và thường xuyên súc miệng với nước muối sinh lý để giảm nguy cơ nhiễm trùng.
- Tuyệt đối không cho trẻ vận động mạnh, đi máy bay, lặn, bơi lội và hoạt động ngoài trời trong ít nhất 10 ngày sau phẫu thuật.
- Nên dặn trẻ không được bịt miệng khi hắt hơi, tránh xì mũi và la hét lớn trong ít nhất 7 ngày sau phẫu thuật.
Các biện pháp ngăn ngừa viêm VA tái phát
Phẫu thuật VA được xem là biện pháp điều trị triệt để viêm VA quá phát. Tuy nhiên thực tế cho thấy, một số trẻ có dấu hiệu “mọc” lại VA và có nguy cơ tái phát bệnh.
Do đó để ngăn ngừa bệnh viêm VA tái phát, bạn nên thực hiện một số biện pháp sau:
- Khuyến khích trẻ tập thể dục để nâng cao thể trạng và tăng cường hoạt động của hệ miễn dịch.
- Xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý cho trẻ theo từng độ tuổi cụ thể.
- Hướng dẫn trẻ cách giữ vệ sinh răng miệng, đồng thời dặn dò trẻ phải vệ sinh tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
- Khi trời chuyển lạnh, nên giữ ấm cho trẻ và hạn chế cho trẻ di chuyển, hoạt động ngoài trời. Bên cạnh đó, cần bổ sung nước cam, trái cây và sữa để tăng khả năng miễn dịch.
- Vệ sinh mũi cho trẻ với nước muối sinh lý 2 – 3 lần/ ngày. Ngoài ra cần sử dụng sản phẩm nước rửa tai dành riêng cho trẻ để giảm nguy cơ viêm nhiễm tai giữa và các cơ quan hô hấp trên.
- Điều trị triệt để các bệnh lý ở đường hô hấp trên như cảm cúm, viêm xoang, viêm amidan,… Tránh để tình trạng viêm nhiễm sang VA và các cơ quan khác.
Viêm VA độ 1-2-3-4 thường được điều trị bằng cách nạo VA. Tuy nhiên với những trường hợp VA độ 1 nhưng không phát sinh triệu chứng, bạn có thể thực hiện một số biện pháp chăm sóc tại nhà để cải thiện và hạn chế VA tiến triển sang những cấp độ nghiêm trọng hơn.
Tham khảo thêm: Nạo VA là gì, khi nào được chỉ định và thông tin cần biết
Giải đáp thắc mắc của độc giả cùng chuyên gia của chúng tôi!