Con Đường Dược Liệu Thuốc Dân Tộc – Tự Hào Thuốc Nam Của Người Việt

Ngay từ khi thành lập Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Thuốc dân tộc đã chú trọng phát triển nguồn dược liệu sạch, dược liệu phẩm chất tốt ứng dụng trong điều trị bệnh. Lấy tư tưởng “Nam dược trị Nam nhân” làm kim chỉ nam, Trung tâm Thuốc dân tộc đã hình thành mô hình chuyên canh dược liệu sạch, thuốc từ vườn thuốc đến phòng thuốc đảm bảo các tiêu chí khắt khe về chất lượng dược tính, độ thuần khiết và an toàn.

Trung tâm Thuốc dân tộc tiên phong phát triển dược liệu sạch

Việt Nam được thiên nhiên ưu ái ban tặng thảm thực vật phong phú với hàng ngàn loài cây thuốc có tác dụng cao trong phòng và điều trị bệnh. Thuốc Nam và nền y học cổ truyền là phương thức chăm sóc sức khỏe nhân dân được ứng dụng xuyên suốt chiều dài lịch sử hơn 4000 năm, là niềm tự hào dân tộc. Phát triển nền thuốc Nam và y học cổ truyền song hành cùng y học hiện đại cũng là chủ trương của Đảng và Nhà nước, phù hợp với xu hướng trở về với tự nhiên trên thế giới.

Thế nhưng, ở đất nước mà “ra ngõ là gặp cây thuốc”, “sống trên cây thuốc” như Việt Nam lại đang nhức nhối về nạn dược liệu bẩn, dược liệu không rõ nguồn gốc, dược liệu nhập lậu đã bị rút hết dược chất, nạn chảy máu dược liệu quý ra nước ngoài, dược liệu chứa các tác nhân gây bệnh… Đây là thực trạng đáng lo ngại bởi dược liệu liên quan trực tiếp đến sức khỏe, tính mạng của người bệnh.

Trước thực trạng đó, ngay từ khi thành lập, Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Thuốc dân tộc đã lấy tư tưởng “Nam dược trị Nam nhân – Thuốc Nam trị bệnh cho người Việt Nam” làm định hướng phát triển. Hơn 1 thập kỷ qua, Trung tâm Thuốc dân tộc luôn nỗ lực hết mình trong công tác quy hoạch và phát triển các vùng nuôi trồng dược liệu sạch, bảo tồn và lưu giữ các cây thuốc, con thuốc bản địa quý hiếm tại nhiều địa phương.

Đến nay, hệ thống vườn thuốc Nam do Trung tâm Thuốc dân tộc cung cấp hàng chục tấn dược liệu sạch, dược liệu phẩm chất tốt mỗi năm đáp ứng được 80% nhu cầu dược liệu trong điều trị bệnh. Bên cạnh đó, các dự án hợp tác với người dân bản địa nhằm sưu tầm, bảo tồn và khai thác có kế hoạch nguồn dược liệu nguyên bản là các cây thuốc Nam mọc tự nhiên trong rừng đáp ứng 30% nhu cầu dược liệu còn lại của Trung tâm.

Mô hình chuyên canh cây thuốc Nam làm nên hệ thống vườn thuốc Nam Thuốc dân tộc

Trung tâm Thuốc dân tộc đại thành công với mô hình chuyên canh cây thuốc Nam phát triển được hệ thống vườn thuốc Nam tại nhiều địa phương trên cả nước. Quy trình nuôi trồng cây thuốc, con thuốc tuân thủ hướng dẫn thực hành tốt nuôi trồng và thu hái dược liệu của Tổ chức Y tế thế giới từ các khâu chọn giống, chọn đất, gieo trồng, chăm sóc thu hái. 

Hệ thống vườn thuốc Nam của Trung tâm Thuốc dân tộc được phát triển tại nhiều địa phương có điều kiện thổ nhưỡng và khí hậu thuận lợi cho việc phát triển cây thuốc như: Hải Dương, Nam Định, Thái Bình, Sapa, Tam Đảo… Gần đây nhất, Trung tâm Thuốc dân tộc thành lập Hợp tác xã Nam dược Thuốc dân tộc Bắc Kạn.

Hợp tác xã Nam dược Thuốc dân tộc hiện nuôi trồng và bảo tồn hơn 100 cây thuốc bản địa quý hiếm có tác dụng trong điều trị bệnh. Với quy mô nhiều hecta, quy trình nuôi trồng, thu hái đạt chuẩn GACP – WHO, bảo tồn, khai thác dược liệu từ rừng tự nhiên có quy hoạch, Hợp tác xã cung cấp một lượng lớn dược liệu sạch trong công tác điều trị bệnh tại Trung tâm.

Đồng thời, các dự án phát triển dược liệu sạch tại các địa phương góp phần tạo ra công ăn việc làm, ổn định thu nhập nhiều cho người dân bản địa. Các dự án quy hoạch, nuôi trồng dược liệu sạch Thuốc dân tộc phủ xanh nhiều vùng đất bằng chính cây thuốc Nam.

Năm 2020, CTCP Nghiên cứu và Ứng dụng Thuốc dân tộc thành lập đơn vị Trung tâm Nghiên cứu và nuôi trồng dược liệu Vietfarm. Đây là đơn vị phụ trách quy hoạch và phát triển dược liệu của Trung tâm Thuốc dân tộc một cách bài bản với quy mô lớn hơn. Đồng thời, quy trình sơ chế, bảo quản dược liệu cũng được hoàn thiện với quy trình chuẩn khoa học.

Mô hình chuyên canh cây thuốc Nam đưa dược liệu từ vườn thuốc đến phòng thuốc và đến người bệnh được sơ chế, bào chế, bảo quản theo quy trình khép kín, tuân thủ khắt khe các tiêu chí về chất lượng dược tính, hiệu quả điều trị, độ an toàn. Nhờ vậy, Trung tâm Thuốc dân tộc cam kết mang đến người bệnh những thang thuốc có chất lượng dược tính cao, hiệu quả và an toàn với sức khỏe.

Trung tâm Thuốc dân tộc quy hoạch khai thác và bảo tồn dược liệu nguyên bản từ rừng tự nhiên

Việc khai thác ồ ạt nguồn dược liệu tự nhiên hiện nay đã khiến nhiều cây thuốc Nam quý hiếm đứng trước nguy cơ bị cạn kiệt. Nạn chảy máu dược liệu quý hiếm sang nước ngoài khiến nhiều nhiều cây thuốc bị tận diệt. Vì vậy, bảo tồn và khai thác có kế hoạch dược liệu tự nhiên là vấn đề cấp thiết cần được quan tâm.

Con đường dược liệu Thuốc dân tộc không thể thiếu công tác quy hoạch khai thác và bảo tồn các cây thuốc Nam từ rừng tự nhiên tại nhiều địa phương. Trong nhiều năm qua, đội ngũ bác sĩ, chuyên gia Trung tâm đã thực hiện các chuyến công tác dài ngày, khảo sát thực tế nhiều địa phương trên cả nước. Rất nhiều các dự án hợp tác khai thác và phát triển cây thuốc Nam tự nhiên được thực hiện.

Các dự án này gắn liền với người dân bản địa – Những người am hiểu về cây thuốc tại địa phương. Với kinh nghiệm trong tìm kiếm, khai thác dược liệu, người dân bản địa biết rõ được thời điểm, mùa vụ lấy cây thuốc có dược tính tốt nhất. Theo chân người dân bản địa trên con đường đi hái cây thuốc mới hiểu hết được những khó khăn phải trải qua để mang về những loại dược liệu quý.

Các cây thuốc thường phân bố tại các vùng rừng sâu, núi cao, địa hình hiểm trở, người dân bản địa phải có kinh nghiệm đi rừng, tránh bẫy săn bắt, tránh thú dữ… mới có thể tìm kiếm và khai thác. Thông qua các dự án hợp tác quy hoạch khai thác và bảo tồn các cây thuốc của Trung tâm Thuốc dân tộc giúp người dân bản địa hiểu rõ hơn về giá trị của tài nguyên thuốc Nam, có thêm thu nhập ổn định từ chính cây thuốc Nam.

Chia sẻ về con đường dược liệu Thuốc dân tộc, ông Nguyễn Quang Hưng – Tổng Giám đốc Công ty CP Nghiên cứu và Ứng dụng Thuốc dân tộc cho biết: “Ngay từ khi thành lập, Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Thuốc dân tộc đã chú trọng công tác quy hoạch, nuôi trồng, phát triển dược liệu sạch, ứng dụng dược liệu sạch trong điều trị bệnh. Chúng tôi xem đây là nhiệm vụ then chốt, sống còn trong quá trình phát triển vì sứ mệnh bảo lưu giá trị y học dân tộc, hiệu quả điều trị và sức khỏe người bệnh.

Trong nhiều năm qua, chúng tôi đã khảo sát, quy hoạch và phát triển được hệ thống các vườn thuốc Nam rộng khắp tại nhiều địa phương trên cả nước. Đồng thời, để nghiên cứu, bảo tồn và phát triển dược liệu một cách bài bản, chuẩn hóa, quy mô lớn, Công ty đã thành lập Trung tâm Nghiên cứu và Nuôi trồng dược liệu Vietfarm. Mới đây nhất vào năm 2021, chúng tôi thành lập Hợp tác xã Nam dược Thuốc dân tộc Bắc Kạn với diện tích nhiều ha, hiện nuôi trồng và bảo tồn hơn 100 cây thuốc bản địa quý hiếm.

Bên cạnh công tác nuôi trồng và phát triển dược liệu, Trung tâm Thuốc dân tộc thực hiện nhiều dự án hợp tác khai thác và bảo tồn thuốc Nam tự nhiên với người dân bản địa. Các dự án này giúp phát triển kinh tế địa phương, gìn giữ được nghề thuốc Nam và thu về một lượng dược liệu chất lượng cao trong điều trị bệnh.

Trong những năm tiếp theo, Trung tâm Thuốc dân tộc tiếp tục các dự án phát triển nguồn dược liệu, chủ động tự chủ nguồn dược liệu sạch, dược liệu phẩm chất tốt để ứng dụng trong điều trị”.

Mời bạn đọc xem thêm thông tin về nguồn gốc dược liệu của Trung tâm Thuốc dân tộc qua video sau:

Với con đường dược liệu vì sức khỏe người Việt, Trung tâm Thuốc dân tộc tự hào mang đến người bệnh những thang thuốc có chất lượng cao, an toàn, hiệu quả trong điều trị. Trung tâm là đơn vị y học cổ truyền uy tín, điều trị hiệu quả nhiều chứng bệnh mãn tính như xương khớp, dạ dày, mất ngủ, da liễu, phụ khoa, sinh lý nam… từ chính cây thuốc Nam và nền y học dân tộc.