Bệnh viêm xoang có di truyền không? Làm sao ngăn ngừa?

Bệnh viêm xoang là một bệnh lý đường hô hấp trên phổ biến, rất thường gặp trong mọi độ tuổi và mọi đối tượng. Viêm xoang có mối quan hệ gần gũi với viêm mũi dị ứng, vì thế nhiều người quan tâm liệu bệnh viêm xoang có di truyền không. Bài viết sẽ lý giải về vấn đề này cũng như những cách phòng tránh viêm xoang xảy ra ở người trẻ.

Viêm xoang là gì?

Bệnh viêm xoang có những triệu chứng tương tự như viêm mũi dị ứng, tuy nhiên tiến triển của bệnh lại nghiêm trọng hơn rất nhiều. Theo cấu trúc giải phẫu học, xoang là lớp sụn xốp ở phía trên gương mặt có cấu trúc gồm nhiều hang hốc nhỏ với nhiệm vụ chính là bảo vệ các mạch máu. Phần trên của lớp xoang có một lớp niêm mạc mỏng giúp giữ ấm hệ thống mạch máu dưới lớp xoang.

Theo định nghĩa về mặt bệnh học, viêm xoang xảy ra khi lớp niêm mạc phía trên xoang sụn bị tổn thương. Từ các thương tổn bề mặt sẽ dẫn đến nhiễm trùng và viêm. Viêm xoang có 2 cấp độ là viêm xoang cấp tính (triệu chứng xuất hiện dưới 2 tháng) và viêm xoang mãn tính (triệu chứng kéo dài trên 2 tháng và tái lại nhiều lần). Bệnh viêm xoang cấp có thể được đêu trị bằng thuốc, tuy nhiên ở mức độ nghiêm trọng thì viêm cấp có nguy cơ tiến triển mãn tính cần phải điều trị ngoại khoa mới khắc phục được bệnh.

Biểu hiện ban đầu của bệnh viêm xoang thường bị nhầm lẫn với cảm cúm thông thường. Người bệnh có thể bị hắt hơi, sổ mũi, sau đó khi chất dịch sinh ra nhiều hơn gây nên hiện tượng tràn dịch nhầy, người bệnh thở khò khè… Khi xì mũi có dịch nhầy màu xanh hoặc vàng kèm theo hiện tượng nghẹt mũi, đau nhức hai bên sóng mũi, mắt và trán. Nếu xuất hiện những hiện tượng này chứng tỏ mức độ viêm xoang đã ở mức độ khá nặng.

Viêm xoang thường bắt nguồn từ  vi khuẩn hoặc virus xâm nhập vào xoang và tạo thành các ổ viêm. Viêm xoang không chỉ gây ra các triệu chứng khiến bệnh nhân khó chịu, mà đồng thời còn còn gây cản trở sinh hoạt thường ngày. Bệnh có thể gây ra những biến chứng rất nghiêm trọng trong giai đoạn mãn tính. Người mắc bệnh viêm xoang sẽ tăng nguy cơ mắc bệnh viêm tai giữa, viêm thanh quản, nhiệt miệng. Đồng thời, viêm xoang cũng có thể gây biến chứng ở mắt và sọ não, phổ biến nhất là nguy cơ nhiễm trùng ổ mắt, ảnh hưởng đến thị giác, nhãn cầu lồi, gây biến chứng ở não như viêm não, viêm màng não…

Bệnh viêm xoang có di truyền không?

Bệnh viêm xoang cũng có khả năng xảy ra cao hơn ở người có bệnh sử viêm mũi dị ứng trước đó. Đây là một triệu chứng dị ứng vô cùng phổ biến mà ai cũng có thể gặp phải. Các nghiên cứu đã ghi nhận viêm mũi dị ứng là bệnh lý mang tính di truyền, vật bệnh viêm xoang có di truyền không?

Thực tế rất nhiều người lo lắng rằng viêm xoang có thể di truyền. Tuy nhiên thực tế đã được các chuyên gia chứng minh, viêm xoang không có khả năng di truyền nhưng không tránh khỏi trường hợp lây nhiễm viêm xoang trong các mối quan hệ gần gũi. Bởi viêm xoang không không liên quan đến gen mà nó xảy ra do vi khuẩn và virus. Vì thế mặc dù trẻ em trong gia đình không bị di truyền viêm xoang từ bố hoặc mẹ, nhưng khả năng nhiễm bệnh từ bố hoặc mẹ bị viêm xoang hoàn toàn có thể xảy ra. 

Đối với những người bị viêm xoang do nguyên nhân mũi có dị tật thì khả năng lây nhiễm bệnh thấp hơn. Bên cạnh đó, sự lây nhiễm viêm xoang cũng còn tùy thuộc vào loại virus, vi khuẩn và khả năng miễn dịch của đối tượng tiếp xúc và người mắc bệnh.

Đối với trường hợp lây nhiễm viêm xoang do virus ít có cơ hội lây lan hơn. Bởi vì các triệu chứng của viêm xoang sẽ nhanh chóng được chữa khỏi sau khoảng vài ngày khi bệnh nhân được áp dụng các phương pháp điều trị đúng cách. Ngược lại viêm xoang do vi khuẩn sẽ dễ lây lan hơn vì bệnh thường sẽ kéo dài dai dẳng, dễ tái phát và để lại nhiều mầm bệnh lây nhiễm trong vật dụng gia đình. Bệnh viêm xoang do vi khuẩn được chữa khỏi khi người bệnh sử dụng các loại kháng sinh phù hợp. 

Các con đường lây nhiễm viêm xoang trong gia đình

Như đã đề cập, khả năng lây nhiễm từ người sang người trong nhóm gia đình là chủ yếu. Quá trình lây nhiễm sẽ có khả năng xảy ra khi các thành viên khỏe mạnh thường xuyên sử dụng chung các vật dụng sinh hoạt như khăn mặt, khăn tay, bàn chải đánh răng, ly uống nước,… cùng người bệnh. Nếu như tiếp xúc trực tiếp với các dịch tiết, chất nhầy, nước mũi,…. của người bị bệnh thì nguy cơ nhiễm bệnh còn tăng cao hơn.

Trong phạm vi gia đình, các nguy cơ lây nhiễm còn đến từ những cơn ho, hắt xì,… bắn tia dịch có chứa vi khuẩn vào người khỏe mạnh. Vi khuẩn từ dịch tiết còn bám vào tay nắm cửa, cốc nước,… những con đường gián tiếp nhiễm bệnh này làm tăng khả năng mắc bệnh cho các thành viên khác trong gia đình.

Mặc dù bệnh viêm xoang có thể lây từ người sang người nhưng tỷ lệ lây nhiễm thường không cao. Viêm xoang chỉ lây sang những người có sức đề kháng kém, thường xuyên tiếp xúc với vi khuẩn, virus nên bệnh dễ lây cho nhóm trẻ em. Vì thế nếu sức khỏe của các thành viên được bảo vệ tốt, đảm bảo sinh hoạt, vệ sinh an toàn, lối sống sạch sẽ thì hoàn toàn có thể phòng ngừa lây lan.

Những đối tượng dễ bị lây bệnh viêm xoang  trong gia đình là:

• Phụ nữ mang thai: Mang thai là giai đoạn người phụ nữ gặp phải những rối loạn về nội tiết tố, đồng thời sức đề kháng cũng sụt giảm đáng kể. Nếu như chị em không được chăm sóc và phòng ngừa tốt trong khi gia đình có người mắc bệnh viêm xoang sẽ rất có khả năng bị vi khuẩn, virus viêm xoang tấn công, gây bệnh.

• Trẻ em dưới 6 tuổi: Đối tượng trẻ em ở độ tuổi mầm non dưới 6 tuổi chưa hoàn thiện khả năng đề kháng. Đặc biệt là lớp niêm mạc mũi của trẻ còn rất mỏng, dễ bị tổn thương và lây bệnh từ cha hoặc mẹ. Nếu trẻ thường xuyên phải tiếp xúc với nguồn bệnh thì cũng sẽ dễ dàng bị lây nhiễm.

• Người có sức đề kháng kém: Bệnh viêm xoang do vi khuẩn có khả năng lây lan cao đối với nhóm trẻ nhỏ và phụ nữ mang thai, ngoài ra những người trưởng thành nhưng thể trạng yếu kém cũng dễ mắc bệnh. Do cơ thể không có đủ sức đề kháng chống lại virus, vi khuẩn gây bệnh.
  

Nếu như trẻ không may bị lây viêm xoang từ cha hoặc mẹ,  bệnh có thể kéo dài dai dẳng ảnh hưởng đến cuộc sống và sinh hoạt thường ngày của bé. Vì vậy khi phụ huynh bị viêm xoang, cần chủ động phòng tránh cho con, tốt nhất cha mẹ nên đến các cơ sở y tế uy tín để được thăm khám và chữa trị kịp thời để ngăn mầm bệnh phát triển. Nếu bệnh ở giai đọn nhẹ thì khả năng điều trị khỏi cao hơn và cũng ít tốn kém chi phí hơn.

Các biện pháp phòng ngừa lây bệnh viêm xoang cho trẻ

Mặc dù viêm xoang không phải là căn bệnh phức tạp, không di truyền nhưng nếu lơ là thì bệnh viêm xoang khó có thể điều trị dứt điểm. Đặc biệt là với nhóm đối tượng có sức đề kháng yếu, việc bị viêm xoang sẽ ảnh hưởng xấu tới sức khỏe và dẫn đến nhiều biến chứng khó kiểm soát.

Sở dĩ khi trong gia đình có người bị viêm xoang và gây ra lây nhiễm là do vi khuẩn và virus gây viêm xoang có lây bằng cả 2 con đường trực tiếp và gián tiếp. Với thói quen của nhiều gia đình Việt là sử dụng chung đồ dùng vệ sinh cá nhân, gắp thức ăn cho nhau sẽ làm tăng khả năng nhiễm bệnh. Vì thế việc phòng tránh bệnh viêm xoang lây lan trong gia đình hoàn toàn có khả thi giúp thế hệ trẻ em được khỏe mạnh. Điều quan trọng là bố mẹ cần chủ động và thực hiện nghiêm ngặt 5 biện pháp dưới đây:

• Tránh để bé tiếp xúc với các tác nhân gây bệnh: Phụ huynh không nên có những tiếp xúc gần với trẻ trong thời gian bị bệnh và không dùng đồ dùng sinh hoạt chung với thành viên bị bệnh trong gia đình.

• Tránh để bé tiếp xúc với môi trường ô nhiễm: Hạn chế để trẻ đến những nơi có bầu không khí khói bụi, bẩn, chất độc hại và tập cho trẻ thói quen đeo khẩu trang khi ra đường…

• Tập cho bé thói quen vệ sinh sạch sẽ hàng ngày: Mỗi ngày vệ sinh cơ thể, tắm nước ấm, rửa tay thường xuyên… Đồng thời sử dụng nước muối sinh lý vệ sinh mũi họng bảo vệ trẻ.

• Giữ ấm trong thời tiết giao mùa: Viêm xoang thường bùng phát mạnh vào thời tiết khô lạnh. Vì thế cha mẹ hãy cho bé mặc quần áo ấm khi ra đường, tránh để không khí lạnh xâm nhập vào mũi của bé.

• Cho bé dùng thực phẩm tốt cho sức khỏe: Phụ huynh cần bổ sung nhiều vitamin A, C, E từ rau củ, trái cây xanh nhằm giúp trẻ tăng sức đề kháng, hạn chế cho bé ăn thực phẩm quá lạnh…

• Bên cạnh đó, vì bệnh lý viêm xoang ở phụ nữ mang thai ít nhiều gây ra ảnh hưởng tới sức khỏe thai nhi nên người mẹ cần đặc biệt lưu ý hơn.

Trên đây là những thông tin được tổng hợp về vấn đề bệnh viêm xoang có di truyền không và các biện pháp phòng ngừa viêm xoang trong gia đình. Nếu như phụ huynh nghi ngờ con trẻ có dấu hiệu viêm xoang, viêm đường hô hấp, trước tiên cần đưa trẻ đến các cơ sở y tế để thăm khám. Tùy vào từng nguyên nhân gây bệnh, mức độ bệnh lý và cơ địa của bé, các bác sĩ sẽ tư vấn cho bố mẹ cách giúp trẻ phục hồi an toàn, hiệu quả.

Bài viết liên quan: 14+ cách chữa viêm xoang tại nhà đơn giản, hiệu quả nhanh