Viêm tai giữa mạn tính có cholesteatoma và cách điều trị

Viêm tai giữa mạn tính có cholesteatoma là một trong những bệnh nguy hiểm trong tất cả các loại viêm tai. Đây là loại viêm tai giữa nhiễm khuẩn gây ra những tổn thương về hệ thống xương con trong hòm nhĩ và gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời. 

Viêm tai giữa mạn tính có cholesteatoma là bệnh gì?

Đây là một trong những thể phổ biến của của bệnh viêm tai giữa mạn tính. Bệnh có thể xuất hiện ở mọi đối tượng cũng là thể bệnh nguy hiểm nhất. Viêm tai giữa mạn tính có cholesteatoma là dạng bệnh cần phải hết sức lưu ý vì diễn tiến của bệnh thường rất nhanh và nguy hiểm. 

Cholesteama là một khối u biểu bì lạc chỗ nằm ở vị trí tai giữa hoặc xương chũm hoặc cũng có thể nằm ở bất cứ vị trí nào tại các nhóm thông bào xương chũm. Đây là sự phát triển bất thường, không ung thư và có thể phát triển ở giữa tai, phía sau màng nhĩ. Trong một số trường hợp, đây có thể là một dạng dị tật bẩm sinh, tuy nhiên phổ biến nhất vẫn là do bị viêm tai giữa nhưng không được điều trị dứt điểm. 

Viêm tai giữa mạn tính có cholesteatoma là hiện tượng viêm tai giữa bên trong hòm tai và có sự xuất hiện của biểu mô Malpighi sừng hóa. Các tổ chức Cholesteatoma có thể ở dạng túi nang, ranh giới rõ hoặc phân nhánh từ thông bào này sang các thông bào khác bên trong xương đá. 

Các khối cholesteatoma có khả năng phát triển nhanh, ăn mòn và phá hủy các cấu trúc bên trong tai giữa và các bộ phận lân cận gây ra tình trạng suy giảm chức năng thính giác. Không những vậy, khi chúng lan rộng sẽ gây viêm mê nhĩ với nhiều triệu chứng khó chịu. Đây cũng chính là nguyên nhân chủ yếu gây ra tình trạng nhiễm khuẩn, suy giảm chức năng thính giác, chảy dịch thối ra ngoài tai, dò mê đạo, liệt mặt, các biến chứng viêm màng não, áp xe màng cứng…

Nguyên nhân gây bệnh viêm tai giữa mạn tính có cholesteatoma

Theo thông tin từ các chuyên gia, nguyên nhân gây bệnh viêm tai giữa mạn tính có cholesteatoma chủ yếu là do quá trình dị nhập của các lớp biểu bì ống tai và màng nhĩ vào bên trong hòm tai qua lỗ thủng hoặc túi co kéo được hình thành trong quá trình bị viêm tai giữa. 

Ban đầu, khối Cholesteatoma thường có kích thước nhỏ và phát triển như u bọc. Bên ngoài là một lớp màng với túi biểu mô có khả năng tiết ra các men gây ra hiện tượng ăn mòn, phá hủy các hệ xương lân cận cùng một lớp màng đáy có màu sắc óng ánh. Bên trong là một khối mềm có màu trắng giống như bã đậu với thành phần là các tế bào biểu mô, mỡ và các tinh thể cholesterin. 

Sau khi lớn lên, khối u sẽ bị vỡ ra dưới áp lực của các thành phần ở trong. Kèm theo đó là tình trạng nhiễm trùng khiến cho các chất bên trong xuất tiết ra bên ngoài, lổn nhổn như bã đậu và có mùi tanh hôi thối.

Ngoài ra, một số yếu tố nguy cơ có khả năng làm khởi phát bệnh viêm tai giữa mạn tính có cholesteatoma như:

• Viêm xoang
• Nhiễm trùng tai mãn tính
• Viêm mũi dị ứng
• Cảm lạnh, cảm cúm

Dấu hiệu nhận biết bệnh viêm tai giữa mạn tính có cholesteatoma

Theo các chuyên gia về tai – mũi – họng, viêm tai giữa mạn tính có cholesteatoma bao gồm các triệu chứng của bệnh viêm tai giữa mạn tính và triệu chứng khi tổ chức cholesteatoma vị vỡ ra. Cụ thể như sau:

• Suy giảm chức năng thính giác: Khi bị viêm tai giữa mạn tính có cholesteatoma, nó sẽ bắt đầu quá trình ăn mòn, phá hủy hệ thống xương con và hậu quả là không thể nghe được rõ ràng như bình thường. Thính lực của người bệnh lúc này thường khoảng 50 – 60 dB. 
• Tai chảy mủ và có mùi hôi thối: Đây là dấu hiệu điển hình của viêm tai giữa mạn tính có cholesteatoma. Sự xuất hiện của lượng dịch mủ lớn, lổn nhổn và có có màu trắng như bã đậu. Đặc biệt là có mùi tanh hôi thối khó chịu. Khi cho vào nước sẽ thấy váng óng ánh như mỡ. 
• Thủng màng nhĩ: Hầu hết những trường hợp bị viêm tai giữa mạn tính có cholesteatoma đều xuất hiện triệu chứng thủng màng nhĩ. Nguyên nhân là do cholesteatoma thường năm ở vị trí góc sau trên, sát với khung xương, phần bờ rùa nham nhở và phát triển nhanh dễ ăn sâu vào da ống tai ở rìa của lỗ thủng. Thậm chí, một số trường hợp lỗ thủng còn bị che lấp bởi mủ đặc, vảy hoặc các khối polyp. 

Đây là những dấu hiệu đặc trưng nhất của bệnh viêm tai giữa mạn tính có cholesteatoma. Người bệnh cần hết sức lưu ý về triệu chứng cũng như sự bất thường của bản thân để sớm thăm khám, kịp thời chữa trị và ngằn ngừa các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.  

Viêm tai giữa mạn tính cholesteatoma có nguy hiểm không?

Bệnh viêm tai giữa mạn tính cholesteatoma nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách chính là điều kiện hoàn hảo khiến cho khối cholesteatoma phát triển nhanh hơn và hậu quả là gây ra hàng loạt các biến chứng từ nhẹ đến nặng. 

Sự tồn tại của khối cholesteatoma càng lâu sẽ càng kéo dài thời gian tai bị nhiễm trùng, sưng viêm và chảy dịch liên tục. Thậm chí kéo theo đó là một số biến chứng như khác như gây phá hủy xương, làm hỏng màng nhĩ, hệ xương gần não, xương trong tai, dây thần kinh mặt, màng nhĩ… và thậm chí gây mất thính lựa viễn. 

Các u nang cholesteatoma còn có khả năng lan nhanh và tiền ẩn nhiều biến chứng. 

• Tái nhiễm trùng tai mãn tính 
• Tê liệt cơ mặt
• Sưng phù bên trong tai
• Áp xe não, mủ trong não
• …

Chẩn đoán viêm tai giữa mạn tính có cholesteatoma

Việc thăm khám tại bệnh viện càng sớm sẽ giúp mang lại kết quả điều trị hiệu quả cao. Để đánh giá tình trạng bệnh cũng như chẩn đoán chính xác viêm tai giữa mạn tính có cholesteatoma, bác sĩ sẽ chỉ định cho người bệnh thực hiện một số các xét nghiệm để đánh giá tình trạng bệnh như:

• Dựa vào các chẩn đoán lâm sàng, toàn thân như màng nhĩ bị phồng hay xẹp, có bị thủng không, đau tai, đau đầu, sốt cao, lưỡi bẩn, khô môi, nghe kém, chảy dịch mủ tai
• Thực hiện đo thính lực đánh giá chức năng nghe. Đo thính lực đơn âm tại ngưỡng thấy sức nghe kém, dẫn truyền nặng hoặc hỗn hợp thiên về dẫn truyền. Trong một số trường hợp dù chức năng xương con bị gián đoạn nhưng lại không làm suy giảm thính lực do các tổ chức cholesteatoma tạo ra một cầu nối và đảm bảo sự liên tục của chuỗi xương con. 
• Chụp X quang xương chũm hoặc chụp CT điện toán cắt lớp xương thái dương để đánh giá mức độ nhiễm trùng lan tỏa đến vị trí nào và mức độ ra sao.

Các biện pháp điều trị viêm tai giữa mạn tính có cholesteatoma 

Sự xuất hiện của Cholesteatoma có thể gây ra nhiều hệ quả nghiêm trọng như phá huy xương nhanh cùng nhiều biến chứng nguy hiểm khác nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời. 

Sau khi có kết quả chẩn đoán viêm tai giữa mạn tính có cholesteatoma, trước mắt bác sĩ sẽ kê đơn thuốc kháng sinh và thuốc nhỏ tai cho người bệnh sử dụng trong một thời gian. Đây là khoảng thời gian theo dõi, quan sát triệu chứng và tiến triển của bệnh. Người bệnh cần tuân thủ sử dụng thuốc theo liều lượng quy định, đồng thời vệ sinh tai sạch sẽ hằng ngày để tránh gây ra tình trạng nhiễm trùng. 

Sau đó, tùy vào tình hình bệnh được chẩn đoán nhiều lần, xem xét các đặc điểm tăng trưởng của u nang và sẽ cân nhắc chỉ định phẫu thuật sớm. Đây là cách duy nhất đê điều trị viêm tai giữa mạn tính có cholesteatoma vì những khối cholesteatoma này sẽ không có khả năng tự biến mất nếu không được can thiệp ngoại khoa. 

Mục đích của phương pháp phẫu thuật là làm sạch các tác nhân gây bệnh, duy trì sự khô thoáng và sạch sẽ bên trong tai và bảo tồn cấu trúc, chức năng nghe của tai, đặc biệt là ngăn ngừa và xử lý các biến chứng nếu có. 

Phẫu thuật để loại bỏ cholesteatoma không quá phức tạp, diễn ra nhanh chóng và người bệnh có thể ra về ngay trong ngày nếu sức khỏe tốt, không xuất hiện các yếu tố rủi ro hay nguy cơ nào. Hiện nay, phẫu thuật điều trị viêm tai giữa mạn tính có cholesteatoma chủ yếu dựa vào một số phương pháp sau: 

• Phẫu thuật kín: nhằm giữ lại thành sau ống tai xương
• Phẫu thuật hở: phá thành sau ống tai xương
  • Khoét rỗng đá chũm toàn phần hoặc khoét rỗng đá chũm bán phần nếu cholesteatoma nằm trong xương chũm. 
  • Phẫu thuật tiệt căn xương chũm cải biên
  • Phẫu thuật tiệt căn xương chũm dành cho những người có khối cholesteatoma lớn và lan rộng trên xương chũm quá thông bào. 
• Phẫu thuật nội soi bóc cholesteatoma dành cho những trường hợp cholesteatoma trú ngụ trong thượng nhĩ hoặc lan vào sào đạo nhưng chưa di chuyển vào sào bào hoặc xuống trung nhĩ. 
• Ngoài ra, một số phẫu thuật khác như kết hợp chỉnh hình tai giữa để tái tạo màng tai hoặc chuỗi xương con một thì hoặc hai thì.

Việc chọn lựa phương pháp phẫu thuật nào phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố như tính chất, mức độ lây lan của bệnh, vị trí, tình trạng thính lực, thể trạng sức khỏe, độ tuổi của người bệnh, khả năng theo dõi người bệnh sau mổ hoặc kinh nghiệm của người bác sĩ thực hiện…

Những điều cần lưu ý chăm sóc sau khi phẫu thuật viêm tai giữa mạn tính cholesteatoma

Sau khi khối cholesteatoma đã được loại bỏ, người bệnh cần có một chế độ chăm sóc và theo dõi kỹ lưỡng. 

• Vệ sinh vết mổ hằng ngày bằng thuốc sát trùng do bác sĩ kê đơn để tránh tình trạng nhiễm trùng, kháng viêm.
• Tuyệt đối không để nước chui vào bên trong tai khi vết mổ chưa lành lại. 
• Ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, nghỉ ngơi nhiều hơn và vận động nhẹ nhàng để kích thích máu huyết lưu thông, tăng cường sức đề kháng chống lại mọi bệnh tật.
• Quá trình sử dụng thuốc hoặc sau khi phẫu thuật vài ngày đầu tiên, có thể người bệnh sẽ bị đau đầu, chóng mặt nhẹ nhưng chỉ diễn ra tạm thời và tự khỏi trong vòng 1 ngày. 
• Tuyệt đối tránh xa khói thuốc lá, chất kích thích, môi trường ô nhiễm để ngăn ngừa các bệnh về đường hô hấp. 
• Với những người có sở thích bơi lội nên hạn chế lại bớt và nên hết sức kỹ lượng trong việc chăm sóc tai. Luôn giữa cho tai của trẻ khô thoáng và không để vào nước. 
• Tuân thủ lịch tái khám định kỳ thường xuyên tại các cơ sở y tế để được theo dõi sức khỏe và xử lý kịp thời các biến chứng rủi ro.

Bệnh viêm tai giữa mãn tính cholesteatoma là bệnh lý nguy hiểm, gây nhiều biến chứng khó lường nếu không được điều trị kịp thời. Vì vậy, ngay khi phát hiện các triệu chứng bất thường, tốt nhất người bệnh nên đến các cơ sở y tế, bệnh viện chuyên khoa để được thăm khám và điều trị kịp thời, bảo tồn chức năng thính giác.

Có thể bạn quan tâm

• Viêm tai giữa cấp tính là gì? Dấu hiệu, cách điều trị
• Ù tai: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách chẩn đoán, điều trị