Bệnh ung thư dạ dày có mấy giai đoạn? Điều cần biết

Ung thư dạ dày được chia thành nhiều giai đoạn với các triệu chứng, diễn tiến khác nhau. Vì vậy, việc nắm rõ chi tiết đặc điểm của từng giai đoạn sẽ giúp sớm phát hiện triệu chứng bệnh cũng như giúp bác sĩ đưa ra biện pháp điều trị phù hợp. Vậy bệnh ung thư dạ dày có mấy giai đoạn?

Bệnh ung thư dạ dày là gì? Cơ chế hình thành tế bào ung thư dạ dày

Ung thư dạ dày là căn bệnh phổ biến hiện nay, có thể xuất hiện ở cả nam lẫn nữ, tuy nhiên phổ biến nhất ở người trung niên và cao tuổi. Theo một số liệu cho thấy tỷ lệ nam mắc bệnh ung thư dạ dày cao hơn ở phụ nữ khoảng 3.7% và là căn bệnh phổ biến, đứng thứ 3 trong các loại ung thư ở nam giới, thứ 4 trong các loại ung thư ở nữ giới.

Theo các chuyên gia, bệnh lý ung thư dạ dày có liên quan chủ yếu đến vi khuẩn HP (Helicobacter pylori), chế độ ăn uống kém khoa học và do đặc thù của môi trường sống ô nhiễm. Diễn tiến của bệnh ung thư dạ dày trong giai đoạn đầu chậm chạp và âm thầm nên đến khi bệnh được phát hiện đã là giai đoạn cuối. 

Cũng tương tự như những loại ung thư khác, bệnh ung thư dạ dày được hình thành từ các tế bào cấu trúc bên trong dạ dày vốn đang phát triển bình thường đột nhiên trở nên đột biến và tăng sinh bất thường không thể kiểm soát được do các tác nhân gây ra ung thư.

Chúng không tự chết đi theo chu trình như các tế bào bình thường mà ngược lại, chúng còn phát triển, sinh sôi lan rộng hơn sang các mô xung quanh dưới dạng các khối u ác tính. Những khối u này không chỉ gây áp lực lên chức năng hoạt động của dạ dày, gây tổn thương và có khả năng xâm lấn cục bộ (ảnh hưởng các mô ở gần) hoặc di căn (ảnh hưởng các tế bào ở xa) thông qua hệ thống bạch huyết. 

Bệnh ung thư dạ dày thường xuất phát từ 2 con đường: một là tự chính các mô tế bào dạ dày tự biến tính hình thành và hai là các tế bào ung thư di căn xâm lấn đến những cơ quan như tim, gan, phổi, xương, tuyến giáp… 

Những yếu tố giúp xác định ung thư dạ dày đang ở giai đoạn nào?

Các tài liệu y học ghi nhận bệnh ung thư dạ dày được chia làm 5 giai đoạn, lần lượt từ 0 – 4. Để phân loại chính xác giai đoạn ung thư dạ dày chủ yếu dựa trên 3 tiêu chí chính là:

• Kích thước (phạm vi) của khối u: Bác sĩ sẽ đánh giá kích thước của khối u ung thư thông qua việc khối u đã phát triển đến đâu trong 3 lớp của thành dạ dày? Khối u ung thư đã xâm lấn hay di chuyển đến các cơ quan xung quanh hay chưa? Theo đó, lớp niêm mạc dạ dày gồm 3 phần là: các tế bào biểu mô nằm trên một lớp cơ mỏng (niêm mạc cơ), lớp dưới niêm mạc và lớp ngoài cùng là lớp bao bọc cho dạ dày. 
• Sự lây lan đến các hạch bạch huyết: Các tế bào ung thư đã lây lan đến các hạch bạch huyết gần đó hay chưa?
• Sự di căn đến các cơ quan ở xa: Khối u ung thư đã di căn đến các cơ quan ở xa dạ dày như gan, thận, phổi… hay chưa?

Bệnh ung thư dạ dày có mấy giai đoạn?

Bệnh ung thư dạ dày được chia làm 5 giai đoạn chính, lần lượt từ 0 – 4 và ở mỗi giai đoạn có triệu chứng khác nhau. 

1. Ung thư dạ dày giai đoạn 0

Giai đoạn 0 còn được gọi là giai đoạn sớm, giai đoạn đầu, giai đoạn ung thư biểu mô tại chỗ hoặc chứng loạn sản bậc cao. Bệnh ung thư dạ dày giai đoạn này là thời điểm khởi phát, các tế bào ung thư chỉ mới hình thành từ các tế bào bất thường nằm bên trong các lớp niêm mạc dạ dày hoặc ở lớp trên cùng của niêm mạc dạ dày và không có khả năng phát triển xuống các lớp sâu hơn.

Kích thước của khối u ung thư dạ dày trong giai đoạn này rất bé, chưa gây ra ảnh hưởng đến cấu trúc và dạ dày, cũng như chưa xuất hiện tình trạng dị căn. 

2. Ung thư dạ dày giai đoạn 1

Đây là thời điểm tế bào ung thư đã xâm lấn dần vào lớp thứ 2 và lớp thứ 3 của thành dạ dày và gây ra một số thay đổi cấu trúc dạ dày. Lúc này, trong giai đoạn này có thể xuất hiện tình trạng di căn của các tế bào ung thư đến các hạch bạch huyết cận kề. Lúc này, số lượng hạch bạch huyết đã bị lây lan là dưới 6.

Trong giai đoạn 1 được chia thành 2 giai đoạn nhỏ gồm giai đoạn 1A và giai đoạn 1B. Cụ thể như sau:

• Giai đoạn 1A: Trong giai đoạn này, khối u ung thư bắt đầu phát triển từ lớp biểu mô niêm mạc lan đến những lớp tiếp theo sâu bên dưới như lớp mô liên kết, lớp dưới niêm mạc hoặc lớp niêm mạc cơ. Tuy nhiên, lúc này các tế bào ung thư chưa có dấu hiệu lây lan sang các hạch bạch huyết gần kề hoặc các cơ quan ở xa dạ dày. 
• Giai đoạn 1B: Ở giai đoạn này bệnh sẽ phát triển theo 2 trường hợp:
  • Hoặc là những tế bào ung thư vẫn nằm trong lớp biểu mô dạ dày nhưng có dấu hiệu di căn đến 1 – 2 hạch bạch huyết gần kề. 
  • Hoặc là các khối u ung thư đã xâm nhập vào đến các lớp cơ thành dạ dày nhưng chưa xảy ra tình trạng di căn. 

Các chuyên gia đánh giá những triệu chứng của bệnh ung thư dạ dày giai đoạn đầu và giai đoạn 1 khá tương tự nhau. Biểu hiện thường không đặc trưng, mơ hồ, không rõ ràng và rất dễ bị nhầm lẫn sang những bệnh lý dạ dày khác. Điển hình như chán ăn, rối loạn tiêu hóa, chướng bụng, ợ hơi, đầy bụng… Chính vì vậy, rất khó để nhận biết được bản thân mình mắc bệnh ung thư dạ dày trong giai đoạn này. 

3. Ung thư dạ dày giai đoạn 2

Ung thư dạ dày giai đoạn 2 là lúc các tế bào ung thư bắt đầu phát triển nhanh hơn, xâm lấn sâu hơn đến các lớp của dạ dày và dần có sự di căn đến các bạch hạch huyết kề cận. Trên thực tế, không có quá nhiều sự khác biệt về biểu hiện, triệu chứng của ung thư giai đoạn 1 và ung thư giai đoạn 2. 

Tuy nhiên, đối với bệnh ung thư dạ dày giai đoạn 2 thì khối u đã ăn sâu hơn vào các lớp niêm mạc cơ, những triệu chứng cơ năng có tần suất xuất hiện và mức độ nặng hơn 1 bậc so với ung thư dạ dày giai đoạn đầu. Bệnh được chia làm 2 giai đoạn nhỏ gồm:

Ung thư dạ dày giai đoạn 2A

Theo thông tin từ các chuyên gia, một người mắc bệnh ung thư dạ dày giai đoạn 2A là khi xuất hiện một trong các trường hợp sau:

• Trường hợp 1: Khối u ung thư bắt đầu phát triển và xâm lấn đến các lớp tế bào trên của dạ dày nhưng chưa thể vượt qua được lớp cơ chính. Bắt đầu có sự di căn của các tế bào ung thư đến 3 – 6 hạch bạch huyết gần kề nhưng chưa có khả năng lây lan đến các cơ quan ở xa dạ dày. 
• Trường hợp 2: Những khối u ung thư dần ăn vào lớp cơ chính của dạ dày nhưng chưa thể vượt qua được lớp cơ chính. Những tế bào này bắt đầu lan rộng đến 1 – 2 hạch bạch huyết lân cận và vẫn chưa có khả năng lây lan đến những cơ quan ở xa. 
• Trường hợp 3: Khối u phát triển nhiều hơn và ăn qua lớp cơ chính nhưng vẫn chưa thể vượt qua khỏi lớp ngoài của thành dạ dày. Trong giai đoạn 2, vẫn chưa có sự di căn của các tế bào ung thư đến các hạch bạch huyết gần kề, ở các mô hay cơ quan xa dạ dày. 

Ung thư dạ dày giai đoạn 2B

Cũng tương tự như ung thư dạ dày giai đoạn 2A, giai đoạn 2B được xác định thông qua các biện pháp chẩn đoán và nếu thỏa mãn một trong các các trường hợp sau:

• Trường hợp 1: Các tế bào ung thư đã phát triển đến lớp tế bào trên của dạ dày và các tế bào ung thư đã lan rộng đến hơn 7 hạch bạch huyết lân cận. Các mô, cơ quan ở xa dạ dày chưa bị tấn công. 
• Trường hợp 2: Khối u ung thư đã phát triển đến lớp cơ chính và bắt đầu có sự di căn từ 3 – 6 hạch bạch huyết. Tuy nhiên, giai đoạn này vẫ chưa có dấu hiệu nào về sự lây lan của các tế bào ung thư đến các cơ quan bên ngoài dạ dày. 
• Trường hợp 3: Khối u ung thư phát triển đến lớp dưới của thành mạch nhưng không hoàn toàn xuyên qua tất cả các lớp thành dạ dày. Lúc này, những tế bào ung thư có thể lây lan đến 1 – 2 hạch bạch huyết gần xung quanh nhưng chưa lây lan đến những cơ quan ở xa dạ dày. 
• Trường hợp 4: Lúc này, khối u ung thư đã phát triển hoàn toàn qua tất cả các lớp của thành dạ dày, kể cả lớp ngoài cùng. Lúc này, các cơ quan hay mô gần kề chưa bị tác động đến và cũng chưa xuất hiện tình trạng di căn của các tế bào ung thư. 

Tóm lại, đối với người bệnh ung thư dạ dày giai đoạn 2 đã có sự xâm lấn của khối u qua lớp cơ trong thành dạ dày. Không những vậy, sự di căn của các tế bào ung thư đến các hạch bạch huyết bắt đầu mạnh mẽ hơn so với trong giai đoạn đầu của bệnh. Tuy nhiên, các cơ quan hay mô lân cận chưa có dấu hiệu bị ảnh hưởng. Kích thước của khối u lúc này vẫn còn khá nhỏ nhưng bắt đầu phát triển nhanh chóng nếu không được điều trị kịp thời. 

4. Ung thư dạ dày giai đoạn 3

Khi đã chuyển tiếp đến giai đoạn 3 của bệnh, các tế bào ung thư không chỉ xâm lấn sâu vào các lớp cơ chính của thành dạ dày mà còn bắt đầu di căn đến số lượng lớn các hạch bạch huyết gần kề. Thậm chí, một số trường hợp nặng, các tế bào ung thư diễn tiến nhanh có thể xâm lấn sang những cơ quan như phổi, gan, đại tràng, thận, xương…

Các chuyên gia đánh giá giai đoạn 3 là giai đoạn phức tạp của bệnh ung thư dạ dày. Bệnh có nhiều diễn tiến nghiêm trọng và có mức độ nguy hiểm cao hơn gấp nhiều lần so với những giai đoạn đầu. Cụ thể, ung thư dạ dày giai đoạn 3 được chia làm 3 giai đoạn nhỏ hơn tùy thuộc theo phạm vi phát triển và mức độ di căn của khối u.

Ung thư dạ dày giai đoạn 3A

Một người được chẩn đoán là ung thư dạ dày giai đoạn 3A nếu phù hợp các triệu chứng trong các trường hợp sau:

• Trường hợp 1: Khối u ung thư đã phát triển đến lớp cơ chính trong dạ dày. Lúc này, những tế bào ác tính này bắt đầu di căn đến hơn 7 hạch bạch huyết gần kề. Các mô hay cơ quan xa dạ dày vẫn chưa bị ảnh hưởng. 
• Trường hợp 2: Khối u phát triển đến lớp dưới của thanh mạc nhưng hcu7a hoàn toàn xuyên hẳn qua. Những tế bào ung thư lúc này đã di căn đến 3 – 6 hạch bạch huyết xung quanh tuy nhiên chưa lan đến những cơ quan ở xa. 
• Trường hợp 3: Khối u đã xâm nhập hoàn toàn qua tất cả của các lớp trong thành dạ dày. Tế bào ung thư đã tấn công sang 1 – 2 hạch bạch huyết nhưng chưa ảnh hưởng đến các cơ quan hay mô gần kề. 

Ung thư dạ dày giai đoạn 3B

Một người được chẩn đoán bị ung thư dạ dày giai đoạn 3B nếu đáp ứng các trường hợp sau:

• Trường hợp 1: Các khối u đã bắt đầu phát triển ở lớp dưới thanh mạc nhưng chưa hoàn toàn. Những tế bào ung thư bắt đầu di căn đến nhiều hơn 7 hạch bạch huyết. 
• Trường hợp 2: Khối u ung thư tấn công đến tất cả các lớp của thành dạ dày bao gồm cả thanh mạc nhưng các cơ quan xa dạ dày chưa bị ảnh hưởng. Đồng thời, các tế bào ung thư có thể di căn từ 3 – 6 hạch bạch huyết xung quanh
• Trường hợp 3: Khối u đã xuyên qua tất cả các lớp của thành dạ dày kéo theo các cơ quan, các mô gần kề cũng bị ảnh hưởng. Tế bào ung thư có thể di căn đến 1 – 2 hạch bạch huyết. 

Ung thư dạ dày giai đoạn 3C

Ung thư dạ dày giai đoạn 3C có thể phát triển theo 2 trường hợp như:

• Trường hợp 1: Tế bào ung thư dạ dày xâm nhập hoàn toàn qua tất cả các lớp của thành dạ dày nhưng chưa di căn đến các mô hay cơ quan gần dạ dày. Có hơn 7 hạch bạch huyết bị tấn công bởi tế bào ung thư. 
• Trường hợp 2: Khối u ung thư dạ dày phát triển trong các cơ quan lân cận. Không những vậy, các tế bào ung thư này sẽ di căn đến hơn 3 hạch bạch huyết xung quanh. Các cơ quan ở xa dạ dày chưa bị ảnh hưởng. 

Nhìn chung, khi chuyển sang ung thư dạ dày giai đoạn thì kích thước của khối u lớn hơn so với ban đầu và hoàn toàn xuyên qua màng dạ dày, có khả năng gây ảnh hưởng đến các mô, cơ quan xung quanh dạ dày như gan, phổi, tụy… Các tế bào ung thư cũng có khả năng di căn đến các hạch bạch huyết với mức độ nghiêm trọng, tuy nhiên các cơ quan ở xa thì chưa thể bị ảnh hưởng. 

Đồng thời, các triệu chứng của bệnh ung thư dạ dày giai đoạn 3 sẽ bắt đầu trở nên rõ ràng, tần suất xuất hiện dày đặc và nghiêm trọng hơn gây ảnh hưởng nặng nề đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Điển hình như đau dạ dày liên tục, rối loạn tiêu hóa, xuất huyết tiêu hóa, trong phân có lẫn máu, khi sờ vào cảm nhận được khối u ở vùng thượng vị…

Các chuyên gia cho biết, tiên lượng sống của người bệnh ung thư dạ dày giai đoạn 3 không quá cao. Một số hiếm các trường hợp bệnh được phát hiện và can thiệp điều trị thì có thể sống thêm từ 1 – 5 năm vì khả năng di căn của tế bào ung thư rất nhanh, sau đó chuyển sang giai đoạn cuối nguy hiểm đến tính mạng của người bệnh. 

5. Ung thư dạ dày giai đoạn 4

Ung thư dạ dày giai đoạn 4 cũng chính là giai đoạn cuối của bệnh, đây là giai đoạn ung thư di căn cực kỳ nguy hiểm và nghiêm trọng. Lúc này, những tế bào ung thư không chỉ di căn đến số lượng lớn hạch bạch huyết, các mô cơ ở gần xung quanh mà còn lan rộng sang những cơ quan bên ngoài xa dạ dày như phổi, não, gan, xương, phúc mạc, gan…

Lúc này, việc chẩn đoán phát hiện bệnh ung thư dạ dày giai đoạn 4 chủ yếu dựa vào yếu tố này. Trong giai đoạn 4 cũng được chia làm 3 trường hợp khác nhau như:

• Khối u ung thư xâm lấn đến những cơ quan gần kề bên và ít nhất di căn đến 1 hạch bạch huyết. 
• Tế bào ung thư lan sang đến hơn 15 hạch bạch huyết.
• Ung thư di căn đến những cơ quan ở xa dạ dày. 

Một số các triệu chứng điển hình của ung thư dạ dày giai đoạn cuối thường rất nghiêm trọng như đau bụng dữ dội, quặn thắt, xuất huyết tiêu hóa, rối loạn tiêu hóa, táo bón, tiêu chảy…

Hầu hết các trường hợp phát hiện bệnh ung thư dạ dày đều ở giai đoạn này và gần như không còn cơ hội chữa trị khỏi hoàn toàn. Hầu hết những người mắc bệnh ở giai đoạn này không quá 3 năm, thậm chí có nhiều trường hợp người bệnh tử vong sau khoảng vài tháng kể từ khi phát hiện bệnh. 

Việc áp dụng các biện pháp điều trị lúc này chủ yếu nhằm mục đích giảm thiểu sự đau đớn và kéo dài sự sống được càng lâu càng tốt. Một số biện pháp được áp dụng điều trị phổ biến như phẫu thuật kết hợp hóa trị, xạ trị hoặc liệu pháp miễn dịch tùy từng trường hợp. 

Trên đây là những thông tin cơ bản về 5 giai đoạn diễn tiến của bệnh ung thư dạ dày. Việc nắm rõ những kiến thức này sẽ giúp hỗ trợ bác sĩ chẩn đoán chính xác người bệnh đang bị ung thư dạ dày giai đoạn nào và tiên lượng thời gian sống cũng như đưa ra phác đồ điều trị phù hợp. 

Có thể bạn quan tâm

• Ung thư dạ dày giai đoạn 2 và thông tin cần biết
• Ung thư dạ dày giai đoạn cuối: Dấu hiệu, cách điều trị