U xơ tử cung ở tuổi mãn kinh và thông tin cần biết

U xơ tử cung ở tuổi mãn kinh thường có khuynh hướng thu nhỏ dần do nội tiết tố estrogen suy giảm. Tuy nhiên, một số trường hợp vẫn phải tiến hành điều trị do kích thước nhân xơ quá lớn gây biến chứng chèn ép vào các cơ quan lân cận. Bệnh nhân có thể được chỉ định điều trị nội khoa bằng thuốc hoặc mổ lấy u xơ.

Nguyên nhân gây u xơ tử cung ở tuổi mãn kinh

Bệnh u xơ tử cung ( hay nhân xơ tử cung) chỉ sự phát triển của một khối u ở một số vị trí trong tử cung như dưới thanh mạc, trong vách hay dưới niêm mạc tử cung. U nhỏ có kích thước dao động từ 1 mm đến vài mm nhưng cũng có những khối u to tới 20mm. 

Hầu hết các trường hợp bị u xơ tử cung đều là nữ giới trong độ tuổi sinh sản. Tuy nhiên một số phụ nữ dù đã bước qua tuổi mãn kinh vẫn được chẩn đoán mắc căn bệnh này. 

Đối với những phụ nữ bị u xơ tử cung ở tuổi mãn kinh, khối u xơ thường xuất hiện trong thời gian trước đó, khi còn trẻ tuổi hoặc ở giai đoạn tiền mãn kinh. Do chưa được phát hiện hoặc chưa được điều trị triệt để, khối u xơ trong tử cung vẫn còn tồn tại khi đã bước qua tuổi mãn kinh.

Một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc u xơ tử cung ở tuổi mãn kinh như:

• Di truyền
• Rối loạn hormone
• Phụ nữ da đen
• Có tiền sử nạo phá thai nhiều lần trước đây
• Có thói quen ăn nhiều thịt đỏ
• Thường xuyên sử dụng bia, rượu
• Béo phì

Các triệu chứng bệnh u xơ tử cung ở tuổi mãn kinh

Nhiều phụ nữ bị u xơ tử cung trong độ tuổi mãn kinh có bất kỳ dấu hiệu nào. Việc xuất hiện các triệu chứng bệnh còn phụ thuộc vào vị trí ở khối u trong tử cung, kích thích nhân xơ và khối lượng u xơ. 

Những người có nhiều u xơ tử cung cùng lúc hoặc kích thước khối u lớn thường có dấu hiệu rõ ràng hơn. Người bệnh có thể bắt gặp các triệu chứng sau:

• Đau ở vùng chậu do bị khối u chèn ép. Cơn đau có thể lan tới vùng thắt lưng hoặc kéo xuống chân
• Thường xuyên mót đi tiểu nhưng số lượng nước tiểu không nhiều
• Đi tiểu xong vẫn có cảm giác còn sót nước tiểu trong bàng quang
• Táo bón, đi cầu dưới 3 lần trong tuần
• Bụng chướng to
• Kinh nguyệt không đều, rong kinh, cường kinh
• Đau khi quan hệ tình dục

Khi khối u xơ trong tử cung phát triển to hơn, những cơn đau bụng dưới có thể xảy ra thường xuyên. Khi dùng tay ấn vào bàng quang, bệnh nhân có thể cảm nhận được sự hiện diện của một khối rắn chắc kèm theo cảm giác đau tức ở bụng.

Khi nào nên đi khám bác sĩ?

Nếu có dấu hiệu nghi ngờ bị u xơ tử cung ở tuổi mãn kinh, phụ nữ nên đi khám bác sĩ ngay để có biện pháp khống chế khối u phát triển và giảm thiểu những ảnh hưởng về mặt sức khỏe. Đặc biệt, các trường hợp có những triệu chứng nghiêm trọng dưới đây cần tới bệnh viện thăm khám ngay:

• Cơn đau ở vùng chậu kéo dài 
• Bệnh nhân bị đau nhiều không thể làm việc
• Có bất thường khi đi tiểu, chẳng hạn như tiểu rắt, bí tiểu

Bệnh u xơ tử cung ở tuổi mãn kinh có nguy hiểm không?

Trong giai đoạn mãn kinh, khối u xơ ở tử cung có khuynh hướng teo dần do hiện tượng suy giảm nội tiết tố. Lúc này, khối u có thể tiến triển theo các kiểu sau:

• Thoái hóa kinh: Trong phần lõi của u xơ hóa thành một chất dịch có màu nâu.
• Thoái hóa dạng nang: Bên trong lõi nhân xơ chuyển thành một chất dịch có màu trắng đục
• Thoái hóa vôi: Hiện tượng này xuất hiện ở những phụ nữ đã lớn tuổi. Theo thời gian, khối u sẽ dần bị vôi hóa bắt đầu từ bên ngoài vỏ cho đến bên trong lõi của u xơ.

Tuy nhiên, cũng có những trường hợp u xơ không mất đi và vẫn tiếp tục phát triển to hơn về kích thước thì những trường hợp này có nguy cơ chuyển hóa thành ác tính khá cao. 

Nguy cơ gặp phải biến chứng cũng có thể xảy ra ở phụ nữ tuổi mãn kinh bị u xơ tử cung có kích thước to. Các biến chứng có thể gặp bao gồm:

– Chèn ép vào cơ quan lân cận:

Khối u xơ khi phát triển to có thể chèn ép vào các cơ quan nằm gần tử cung gây ra nhiều triệu chứng khó chịu cho người bệnh.

• Chèn ép bàng quang: Biến chứng này gây bí tiểu, tiểu lắt nhắt, mót tiểu liên tục nhiều lần trong ngày.
• U xơ tử cung chèn ép niệu quản: Ống dẫn nước tiểu bị chèn ép sẽ gây ứ đọng nước tiểu lại trong bể thận. Tình trạng này kéo dài sẽ khiến vi khuẩn cùng chất độc hại có trong nước tiểu tấn công vào đài bể thận và khiến cho cơ quan này bị viêm.
• U xơ chèn ép trực tràng: Bệnh nhân có thể mất tự chủ trong hoạt động đại tiện hoặc bị táo bón kinh niên, từ đó làm tăng cơ cơ mắc bệnh trĩ.
• U xơ chèn ép tĩnh mạch: Các tĩnh mạch bị chèn ép sẽ gây nên hiện tượng phù chân.

– Biến chứng xoắn khối u dưới phúc mạc:

Phụ nữ bị u xơ tử cung ở tuổi mãn kinh dạng u có cuống dài thường gặp biến chứng này. Hiện tượng xoắn khối u dưới phúc mạc xảy ra khi cuống khối u bị xoắn lại. Nó gây ra các cơn đau dữ dội, đột ngột ở vùng hố chậu phải. Kèm theo đó, bệnh nhân có thể gặp các triệu chứng khác như nôn ói nhiều, choáng váng, ngất xỉu, bí trung đại tiện.

Xoắn khối u dưới phúc mạc là một biến chứng nghiêm trọng cần được mổ cấp cứu gấp, nếu chậm trễ có thể ảnh hưởng đến tính mạng của người bệnh.

– Nhiễm khuẩn:

Bệnh u xơ tử cung ở tuổi mãn kinh cũng có thể bị nhiễm khuẩn. Nguy cơ bị nhiễm khuẩn cao hơn xảy ra ở các trường hợp bị u xơ dạng polyp. Bệnh nhân nên thận trọng khi thấy các dấu hiệu như nóng sốt, mệt mỏi, số lượng bạch cầu trong máu tăng cao. Nội soi tử cung sẽ thấy được hình ảnh xung quanh khối u có màu nâu sẫm và có biểu hiện hoại tử.

Tình trạng nhiễm khuẩn cũng có thể lây lan từ vị trí u xơ sang các vùng khác gây viêm niêm mạc tử cung hoặc nhiễm trùng ống dẫn trứng cấp và mãn tính.

Chuẩn đoán bệnh u xơ tử cung ở tuổi mãn kinh

Nếu có triệu chứng nghi ngờ mắc u xơ tử cung, phụ nữ tuổi mãn kinh có thể được chỉ định các kỹ thuật cận lâm sàng dưới đây để chẩn đoán bệnh.

• Siêu âm đầu dò: Thông qua hình ảnh siêu âm thu nhận được, bác sĩ sẽ xác định được vị trí của khối u trong tử cung, loại u xơ và đo được kích thước của khối u.
• Xét nghiệm công thức máu: Giúp xác định tình trạng thiếu máu ở một số đối tượng thường xuyên bị rong kinh hoặc ra nhiều máu kinh.
• Chụp MRI: Chụp cộng hưởng từ MRI cho phép hiển thị các thông số chính xác liên quan đến vị trí, kích thước và loại u xơ.
• Các xét nghiệm khác: Chụp X-quang buồng tử cung và vòi trứng (HSG), nội soi buồng tử cung.

Cách điều trị bệnh u xơ tử cung ở tuổi mãn kinh

Khối u xơ trong tử cung có thể phát triển là nhờ có hormone estrogen. Tuy nhiên bước vào giai đoạn mãn kinh, nội tiết tố sẽ giảm khiến cho khối u cũng dần teo lại.

Nếu u xơ tử cung ở tuổi mãn kinh không gây ra triệu chứng thì không cần phải điều trị. Trường hợp khối u to khiến cho người bệnh có nguy cơ gặp biến chứng hoặc gặp nhiều dấu hiệu bất thường ảnh hưởng đến chất lượng sống và sức khỏe thì bác sĩ có thể đề nghị một trong các phương pháp chữa trị dưới đây:

1. Chữa u xơ tử cung ở tuổi mãn kinh bằng phương pháp nội khoa

Phụ nữ bị u xơ tử cung trong giai đoạn mãn kinh có thể được chỉ định điều trị bằng các thuốc có khả năng thu nhỏ kích thước nhân xơ và làm giảm các triệu chứng liên quan, giúp nâng cao chất lượng sống cho người bệnh.

Các loại thuốc thường được sử dụng bao gồm:

• Thuốc giảm đau không kê đơn
• Thuốc ức chế sản xuất hormone estrogen: Danazol, Progestin
• Chất đồng vận GnRH
• Thuốc ngừa thai phối hợp

Việc sử dụng thuốc mặc dù có thể giúp ức chế sự phát triển của khối u xơ trong tử cung nhưng cũng gây ra không ít tác dụng phụ ngoài ý muốn. Chẳng hạn như bốc hỏa, thay đổi tính tình, suy giảm ham muốn tình dục ảnh hưởng đến đời sống chăn gối…

Chính vì vậy, phụ nữ bị u xơ tử cung ở tuổi mãn kinh nên dùng thuốc theo đúng hướng dẫn của bác sĩ. Tái khám thường xuyên để đánh gái được kết quả và điều chỉnh loại thuốc cùng liều dùng cho phù hợp nhằm giảm thiểu rủi ro trong quá trình sử dụng thuốc.

Bên cạnh đó, bệnh nhân có thể áp dụng các bài thuốc dân gian hay thuốc đông y để hỗ trợ nâng cao hiệu quả của thuốc điều trị. Để tránh hiện tượng tương tác với thuốc tân dược, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa trước khi áp dụng.

2. Điều trị u xơ tử cung ở tuổi mãn kinh bằng ngoại khoa

Phẫu thuật là phương án có thể được lựa chọn trong trường hợp khối u xơ có kích thước lớn gây đau vùng chậu kéo dài, chèn ép vào các cơ quan lân cận hoặc gây ra các biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe. Bác sĩ có thể đề nghị mổ cắt bỏ hoàn toàn tử cung hoặc cắt bỏ khối u xơ bằng phương pháp mổ hở hay mổ nội soi.

Ở giai đoạn mãn kinh, do nhu cầu sinh sản không còn nên các bác sĩ chuyên khoa thường xuyên bệnh nhân nên cắt bỏ tử cung để triệt tiêu toàn hoàn chân khối u, không lo ngại bị tái phát bệnh.

Một số biến chứng có thể xảy ra khi phẫu thuật u xơ tử cung cho phụ nữ tuổi mãn kinh như:

• Mất nhiều máu
• Nhiễm trùng vết mổ
• Đau ở vết mổ kéo dài
• Để lại sẹo xấu ở bụng

Mỗi phương pháp điều trị u xơ tử cung đều có những mặt hạn chế riêng. Bệnh nhân cần thăm khám và trao đổi với bác sĩ chuyên khoa để nắm rõ được lợi ích cũng như rủi ro của từng phương pháp. Từ đó lựa chọn một cách điều trị bệnh phù hợp và an toàn nhất cho sức khỏe.

Chế độ ăn uống, sinh hoạt cho phụ nữ bị u xơ tử cung tuổi mãn kinh

 Duy trì một chế độ ăn uống, sinh hoạt khoa học có thể giúp hỗ trợ ức chế sự phát triển của khối u xơ trong tử cung cũng như giảm nhẹ các dấu hiệu của bệnh ở phụ nữ tuổi mãn kinh. Trong đời sống hàng ngày, người bệnh cần chú ý:

• Kiểm soát cân nặng ở mức hợp lý, tránh để tăng cân quá mức
• Tái khám định kỳ và tích cực dùng thuốc theo toa bác sĩ
• Tập thể dục thường xuyên có thể giúp giảm được 30 – 40% nguy cơ bị u xơ tử cung ở tuổi mãn kinh nói riêng và ở phụ nữ nói chung.
• Uống nước trà xanh mỗi ngày. Trà xanh chứa nhiều chất chống oxy hóa có thể giúp làm chậm sự phát triển của khối u, ngăn ngừa ung thư tử cung và làm giảm mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng bệnh u xơ tử cung ở phụ nữ tuổi mãn kinh.
• Sử dụng thảo dược tự nhiên như nghệ, lá tía tô, kinh giới, nấm linh chi đỏ, trinh nữ hoàng cung hay thực phẩm chức năng để ức chế sự phát triển của khối u.
• Tránh ăn nhiều thịt đỏ ( thịt bò, thịt trâu, thịt dê, thịt chó…)
• Duy trì chế độ ăn nhiều rau xanh, các thực phẩm chứa vitamin D ( cà hồi, cá ngừa, các sản phẩm từ sữa…) có thể giúp ngăn ngừa và làm giảm các triệu chứng bệnh u xơ tử cung ở tuổi mãn kinh.

Thông tin hữu ích cho bạn

• Điều trị u xơ tử cung bằng các cây thuốc nam
• Người u xơ tử cung nên ăn gì, tránh gì tốt?

DÀNH RIÊNG CHO BẠN

U40 Chữa Khỏi U Xơ Tử Cung Nhờ Giải Pháp Của Thuốc Dân Tộc

Diệp Phụ Khang Chữa U Xơ Tử Cung – Loại Bỏ Những “Nỗi Đau” Khó Nói

Trải Nghiệm Người Bệnh Loại Bỏ U Xơ Tử Cung Không Phẫu Thuật

Bị Chẩn Đoán Sai Bệnh, Bao Cố Gắng Điều Trị Suốt 2 Năm Đổ Sông Đổ Bể