U Xơ Tử Cung Khi Mang Thai Có Nguy Hiểm Không?

Bài viết được tham vấn chuyên môn bởi Bác sĩ CKI Hà Thị Dung – Khoa Phụ sản – Bác sĩ sản phụ khoa – Cố vấn chuyên môn tại Trung tâm Thuốc dân tộc – Cơ sở Mỹ Đình – Hà Nội

Nữ giới cần đặc biệt cẩn trọng với tình trạng xuất hiện u xơ tử cung khi mang thai. Bởi lúc này khối u xơ không chỉ ảnh hưởng đến mẹ bầu mà còn nguy hại tới sức khỏe thai kỳ. Nhiều biến chứng nguy hiểm rình rập còn khiến cho tính mạng thai nhi bị đe dọa.

U xơ tử cung khi mang thai – Các thông tin cần biết

U xơ tử cung là bệnh phụ khoa thường gặp ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Số liệu thống kê còn cho thấy phụ nữ mang thai có nguy cơ rất cao mắc phải bệnh lý này. Có tới hơn 70% trường hợp u xơ bắt đầu hình thành trong thai kỳ.

Khối u xơ hình thành từ các mô và sợi tại cơ trơn tử cung. Bản chất khối u là lành tính, nó hình thành và phát triển theo ảnh hưởng của hormone estrogen.

Bệnh lý này không khó để chữa trị nếu sớm phát hiện. Tuy nhiên mang thai là thời điểm rất nhạy cảm, việc điều trị u xơ không cẩn trọng sẽ dễ gây ra những hệ lụy ngoài ý muốn. Trường hợp khối u phát triển còn gây chèn ép lên nhiều bộ phận khác. Đồng thời làm phát sinh biến chứng thai kỳ.

1. Nguyên nhân gây u xơ tử cung khi mang thai

Hiện nay, nguyên nhân chính khiến các khối u xơ hình thành tại cơ trơn tử cung vẫn chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, thông qua nhiều nghiên cứu, các chuyên gia nhận định sự thay đổi hormone nội tiết có liên quan trực tiếp.

Đặc biệt là nồng độ nội tiết tố estrogen tăng cao có liên quan tới sự hình thành cũng như phát triển của khối u. Estrogen là hormone sinh sản nữ được buồng trứng sản xuất. Và trong giai đoạn mang thai, nhất là ở 3 tháng đầu thai kỳ thì hàm lượng hormone này có sự gia tăng vượt trội.

2. Một số dấu hiệu nhận biết

Cũng giống như ở các trường hợp thông thường, u xơ tử cung khi mang thai có thể gây ra một số triệu chứng sau:

Xuất huyết tử cung bất thường. Mức độ xuất huyết tùy thuộc vào kích thước cũng như vị trí của khối u.
Có cảm giác đau đớn vùng bụng dưới, đau khi quan hệ tình dục.
Xuất hiện một số dấu hiệu chèn ép vùng hạ vị như bí tiểu, tiểu nhiều lần, táo bón, bụng luôn trong trạng thái căng tức.
Nếu khối u có kích thước lớn thì có thể chèn ép tĩnh mạch chủ và gây phù nề chi dưới.
Trường hợp u xơ thoái hóa hay u xơ xoắn còn gây đau cấp tính có kèm theo tình trạng sốt nhẹ.

dấu hiệu u xơ tử cung khi mang thai — Khối u xơ có thể gây chèn ép và khiến mẹ bầu luôn bị căng tức, đau bụng

Ngoài ra, còn một số dấu hiệu đặc trưng hơn của thai kỳ, bao gồm:

Thai nhi chậm phát triển
Sảy thai
Khối u chèn ép khiến ngôi thai bất thường
Dễ bị băng huyết khi sinh

3. Ảnh hưởng của thai kỳ lên u xơ tử cung

Như đã đề cập, trong thai kỳ, nồng độ hormone nội tiết estrogen thường tăng cao. Chính điều này có thể tác động tới khối u xơ tử cung, khiến cho kích thước cũng như mật độ của khối u có sự thay đổi. Cụ thể như sau:

Khối u xơ tử cung có xu hướng mềm hơn bình thường. Vì vậy u sẽ ít cản trở đường ra của bé khi thai phụ chuyển dạ. Bởi khối u mềm có thể bị ép lại nếu nằm ở vị trí thấp.
Kích thước khối u thường tăng nhanh. Nguyên nhân là do sự tăng sinh của các sợi cơ, bao gồm cả tế bào mô cơ tại thành tử cung. Điều này lý giải tại sao nhiều trường hợp chỉ có thể phát hiện ra u xơ tử cung trong thai kỳ. Và sau khi sinh nở thì khối u có thể teo trở về như kích thước lúc ban đầu.
Nếu bị u xơ tử cung trong thai kỳ thì dưới phúc mạc có cuống có thể sẽ bị đẩy cao lên tới ổ bụng. Trong nhiều trường hợp còn chui vào túi cùng Douglas, đồng thời dễ bị xoắn hoặc kẹt tại đây.

4. U xơ tử cung trong thai kỳ có sinh thường được không?

Mẹ bầu bị u xơ tử cung khi mang thai có sinh thường được hay không còn tùy thuộc vào từng yếu tố. Cụ thể là kích thước cùng với ảnh hưởng của khối u đến quá trình sinh nở.

Trong một số trường hợp, u xơ tử cung khi mang thai được nhận định là lành tính và rất hiếm khi xảy ra biến chứng sau sinh. Lúc này, thai phụ hoàn toàn có thể sinh thường.

u xơ tử cung sinh thường được không — Mẹ bầu bị u xơ tử cung vẫn có thể sinh thường nếu khối u không tiềm ẩn nguy cơ phát sinh biến chứng

Tuy nhiên, nhiều trường hợp khối u có thể ảnh hưởng đến hoạt động co thắt của tử cung. Đồng thời nếu chúng phát triển lớn còn gây cản trở đường sinh và ảnh hưởng tới quá trình chuyển dạ. Vì vậy, đa phần phụ nữ bị u xơ tử cung trong thai kỳ sẽ được bác sĩ chỉ định sinh mổ.

Bị u xơ tử cung khi mang thai có nguy hiểm không?

U xơ tử cung là khối u lành nên hầu như sẽ không đe dọa trực tiếp đến tính mạnh. Tuy nhiên hãy cẩn trọng hơn nếu chúng xuất hiện trong thai kỳ. Bởi lúc này kích thước khối u xơ thường tăng nhanh và khó kiểm soát hơn.

Nếu không có giải pháp kiểm soát đúng đắn thì u xơ tử cung có thể khiến mẹ bầu gặp phải các biến chứng nghiêm trọng. Bao gồm cả những biến chứng trong thai kỳ và các biến chứng khi chuyển dạ.

1. Biến chứng trong thai kỳ

U xơ tử cung gây ra rất nhiều ảnh hưởng tới sức khỏe thai kỳ. Hơn nữa nhiều trường hợp còn gây ra các biến chứng nghiêm trọng. Phải kể đến như:

Sảy thai sớm: Lúc này phôi thai vẫn đang trong giai đoạn làm tổ và có thể chưa bám chắc vào thành tử cung. Khối u xơ mặc dù chưa chiếm hết toàn bộ tử cung nhưng vẫn kiến cho tử cung bị kích thích. Cùng với đó là tình trạng thai nghén làm tử cung co thắt mạnh hơn. Điều này dễ khiến cho bào thai bị tống ra bên ngoài.
Sảy thai muộn: Thường xảy ra vào khoảng 3 tháng giữa thai kỳ. Lúc này khối u xơ có thể phát triển lớn và chiếm 1 phần tử cung. Thai phát triển lớn tới một mức độ nhất định có thể gây kích thích và bị đẩy ra ngoài.
Sinh non: Có thể xảy ra khi thai đủ từ 7 tháng tuổi trở lên. Thai nhi phát triển lớn khiến tử cung phải căng ra và gây kích thích. Cùng với đó là sự tác động của khối u xơ có thể dẫn sảy thai. Hoặc khối u xơ có xu hướng phát triển quá to khiến tử cung bị chèn ép gây sảy thai muộn hay sinh non.
Xoắn cuống u xơ: Thường xuất hiện ở trường hợp bị u xơ có cuống dưới phúc mạc. Biến chứng này gây đau bụng dữ dội và nôn mửa liên tục. Nhiều mẹ bầu còn bị choáng hay ngất do đau. Không chỉ làm tăng nguy cơ sảy thai, sinh non mà còn đe dọa đến cả tính mạng của thai phụ.
Hoại tử vô khuẩn u xơ: Đây cũng là một trong những biến chứng có thể gặp trong thai kỳ. Nó liên quan đến tình trạng mạch máu không phát triển kịp với tốc độ phát triển của khối u. Từ đó khiến khối u không đủ máu nuôi dưỡng và dẫn đến hoại tử.
Rau bong non: Khối u xơ tăng kích thước có thể gây chèn ép. Từ đó khiến rau thai dễ bị vỡ ra khỏi thành tử cung. Rau bong non có thể gây thiếu oxy và đe dọa tới tính mạng của thai nhi.
Ngôi thai bất thường: U xơ xuất hiện có thể khiến cho hình dạng của khoang tử cung thay đổi. Điều này làm cho thai nhi khó xoay được về ngôi thuận để sinh theo đường âm đạo.

biến chứng u xơ tử cung trong thai kỳ — Mẹ bầu bị u xơ tử cung có nguy xơ cao gặp phải tình trạng sảy thai rất đáng tiếc

2. Biến chứng khi chuyển dạ

Ngoài tác động đến sức khỏe thai kỳ nói chung thì u xơ tử cung còn ảnh hưởng tới quá trình chuyển da khi mang thai. Đi cùng với đó có thể là một số biến chứng sau đây:

Khối u tiền đạo: Khối u xơ nhỏ có thể xuất hiện ngay tại đoạn eo của tử cung. Nhưng cũng có trường hợp u xơ có cuống dài, phát triển to và rơi xuống phần eo tử cung để hình thành khối u tiền đạo. Chúng có thể gây cản trở sự phát triển bình thường của ngôi thai và gây ra tình trạng khó sinh.
Rối loạn cơn co khi chuyển dạ: Sự xuất hiện của khối u xơ có thể khiến cho hoạt động co bóp của cơ trơn tử cung bị rối loạn. Hệ quả là thai phụ có thể gặp phải tình trạng chuyển dạ kéo dài, đau đớn và dễ dẫn tới suy thai.
Xuất huyết trong thời kỳ bong rau: Khối u xơ có thể khiến niêm mạc tử cung bất thường. Cùng với đó là tình trạng rối loạn hoạt động co bóp. Điều này dẫn đến sau kho sổ rau nữ giới có thể bị sót rau. Từ đó làm tăng nguy cơ bị chảy máu tử cung không thể cầm được.
Biến chứng thời kỳ hậu sản: Thực tế cho thấy, sản phụ sau sinh nếu bị u xơ tử cung khi mang thai thì có nguy cơ cao bị viêm niêm mạc tử cung. Nhất là trong trường hợp nhân xơ xuất hiện dưới niêm mạc.

Cách xử lý u xơ tử cung khi mang thai cho mẹ bầu

Như đã phân tích, tình trạng u xơ tử cung khi mang thai là rất nghiêm trọng. Nếu không kiểm soát tốt thì sức khỏe thai kỳ sẽ bị ảnh hưởng rất nhiều. Tuy nhiên các mẹ bầu không nên quá lo lắng. Có thể làm theo chỉ dẫn dưới đây:

1. Thăm khám ngay lập tức

Khi phát hiện ra các triệu chứng nghi ngờ là u xơ tử cung thì tốt nhất các mẹ bầu nên thăm khám ngay lập tức. Bởi can thiệp sớm sẽ luôn cho kết quả tốt hơn. Đồng thời tránh gặp phải các biến chứng nguy hại đe dọa đến sức khỏe thai kỳ.

Khi thăm khám, thai phụ nên thông báo tất cả các triệu chứng mà mình gặp phải cho bác sĩ được biết. Đồng thời làm theo chỉ dẫn mà bác sĩ yêu cầu để có thể xác định bệnh cùng các vấn đề liên quan. Từ đó có giải pháp can thiệp đúng đắn và phù hợp nhất.

2. Kiểm soát theo chỉ dẫn của bác sĩ

Điều trị u xơ tử cung khi mang thai cần căn cứ vào biểu hiện triệu chứng, kích thước và vị trí khối u cùng những biến chứng tiềm ẩn để đưa ra giải pháp phù hợp nhất cho từng mẹ bầu. Đa phần các mẹ bầu sẽ được chỉ định theo dõi và tái khám theo đúng lịch hẹn.

Đối với từng khoảng thời gian của thai kỳ mà bác sĩ sẽ có phương án ngăn ngừa biến chứng u xơ cho các mẹ bầu. Cụ thể như sau:

Trong thai kỳ: Để tránh nguy cơ bị sảy thai hay sinh non thì bác sĩ sẽ chỉ định mẹ bầu sử dụng thuốc chống tụt bóp dạ con. Đồng thời chỉ định nghỉ ngơi nhiều. Trong các tình thế bắt buộc có thể can thiệp ngoại khoa nếu khối u tăng kích thước gây đau nghiêm trọng hay khối u có cuống mắc xoắn.
Giai đoạn chuyển dạ: Trường hợp khối u xơ không gây cản trở đường sinh thì bác sĩ có thể theo dõi và cho thai phụ sinh thường. Tuy nhiên nếu khối u ảnh hưởng đến đường sinh thì thai phụ bắt buộc phải sinh mổ.
Giai đoạn sau sinh: Sau khi sinh, khối u xơ có thể sẽ dần nhỏ lại. Tuy nhiên sản phụ vẫn cần theo dõi sự đàn hồi của tử cung. Đồng thời thường xuyên thăm khám. Nếu kích thước khối u xơ có cuống dài thì chú ý biến chứng xoắn khối u.

3. Khi nào cần bóc tách u xơ trong lúc mang thai hay trong khi sinh?

Thông thường, việc bóc tách u xơ trong thai kỳ sẽ không được khuyến cáo. Bởi nó tiềm ẩn nguy cơ chảy nhiều máu nguy hiểm cho mẹ bầu cũng như sức khỏe thai kỳ.

Tuy nhiên trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật u xơ khi mang thai hoặc trong khi sinh. Cụ thể là các trường hợp sau:

U xơ tử cung có biến chứng nhiễm trùng, hoại tử
Khối u xơ nằm ngay tại đường rạch cơ tử cung trong ca mổ lấy thai
Khối u xơ gây bít tắc đường thoát sản dịch
U xơ dưới niêm mạc ấn vào lòng tử cung, nguy cơ rong huyết

4. Chú ý vấn đề ăn uống và sinh hoạt

Ngoài các giải pháp kiểm soát và điều trị theo chỉ dẫn của bác sĩ thì mẹ bầu cần chú ý điều chỉnh chế độ ăn uống cũng như sinh hoạt. Bởi đây là những yếu tố quan trọng có thể làm chậm sự phát triển của khối u xơ khi mang thai.

u xơ tử cung khi mang thai phải làm sao — Mẹ bầu nên ăn uống lành mạnh để làm chậm sự tăng trưởng của khối u

Dưới đây là một số khuyến nghị:

Nên thêm vào khẩu phần ăn các thực phẩm giàu chất xơ như rau xanh, trái cây tươi. Hay một số các thực phẩm giàu vitamin, khoáng chất và các chất chống oxy hóa để cân bằng nội tiết tố.
Một số thực phẩm giàu kali cũng rất hữu ích: Cam, quýt, bơ, chuối, đậu lăng, dưa hấu đỏ, khoai tây, yến mạch…
Thực phẩm giàu vitamin D như sữa ít béo cũng rất tốt cho bà bầu bị u xơ tử cung.
Các bà bầu nên tiếp xúc với ánh nắng buổi sớm để hấp thụ được nhiều vitamin D hơn. Từ đó làm chậm sự tăng trưởng của khối u xơ trong tử cung.
Tránh tiêu thụ các sản phẩm làm tăng estrogen như nội tạng động vật, thịt đỏ…
Thịt muối, đồ đóng hộp và những thực phẩm có hàm lượng muối cao cũng không nên ăn.
Tránh thức uống có chứa chocolate, caffeine, nước ngọt có gas. Tránh xa thuốc lá, kể cả hít khói thuốc thụ động.
Dành thời gian cho việc luyện tập thể dục cường độ nhẹ mỗi ngày.
Nghỉ ngơi hợp lý, ngủ đúng giờ, đủ giấc, kiểm soát tốt căng thẳng, stress.

Các giải pháp này không chỉ giúp làm chậm quá trình tăng trưởng của khối u xơ mà còn ngăn ngừa nguy cơ mắc phải bệnh lý này trong thời kỳ mang thai. Vì vậy chị em phụ nữ nên thực hiện tốt dù có đang bị u xơ tử cung hay không.

U xơ tử cung khi mang thai là bệnh lý không thể xem thường. Nên sớm thăm khám và điều trị theo chỉ dẫn bác sĩ để bảo vệ tốt nhất cho sức khỏe thai kỳ. Ngoài ra đừng quên thực hiện các biện pháp chăm sóc tại nhà để kiểm soát bệnh tốt nhất, tránh biến chứng thai kỳ phát sinh.