Triệu chứng phì đại tuyến tiền liệt và cách khám, chẩn đoán

Các triệu chứng phì đại tuyến tiền liệt thường phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh. Phần lớn các triệu chứng thường ảnh hưởng đến đường tiết niệu dẫn đến khó đi tiểu hoặc tồn đọng nước tiểu. Tuy nhiên, đôi khi người bệnh có thể nhận thấy xuất hiện máu trong nước tiểu hoặc các dấu hiệu viêm tuyến tiền liệt.

Triệu chứng phì đại tuyến tiền liệt

Phì đại tuyến tiền liệt thường không phải là tình trạng nghiêm trọng và có thể đe dọa đến tính mạng của người bệnh. Tuy nhiên, các triệu chứng thường làm tăng nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc sỏi bàng quang. Do đó, nhận biết các dấu hiệu và triệu chứng là cách tốt nhất để chẩn đoán, điều trị và phòng ngừa bệnh. Các triệu chứng cơ bản có thể bao gồm:

1. Đi tiểu thường xuyên

Thường xuyên đi tiểu là dấu hiệu đầu tiên và dễ nhận biết nhất của phì đại tuyến tiền liệt. Khi tuyến tiền liệt mở rộng, bàng quang có thể bị co lại. Điều này khiến nước tiểu khó thoát ra bên ngoài và dẫn đến việc đi tiểu thường xuyên, khẩn cấp hơn.

2. Gặp khó khăn khi đi tiểu

Nước tiểu sẽ đi qua bàng quang và niệu đạo trước khi đi ra khỏi cơ thể. Do đó, khi tuyến tiền liệt phì to sẽ chèn ép niệu đạo và thu hẹp lỗ niệu đạo. Điều này buộc bàng quang phải co bóp nhiều hơn để đẩy nước tiểu ra bên ngoài.

Đối với hầu hết nam giới, khó đi tiểu là một trong những dấu hiệu của bệnh phì đại tuyến tiền liệt lành tính. Đôi khi, một số đối tượng có thể xuất hiện hiện tượng rò rỉ nước tiểu sau khi đi tiểu xong.

Trong một số trường hợp nghiêm trọng hơn, nam giới có thể bị bí tiểu dẫn đến việc bàng quang sưng to, đau đớn, khó chịu. Việc này làm tăng nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu và viêm tuyến tiền liệt.

3. Dòng nước tiểu yếu

Khi tuyến tiền liệt bị mở rộng, cơ bàng quang trở nên dày hơn, nhạy cảm hơn. Điều này có thể dẫn đến một áp lực lớn khiến bàng quang phải cố gắng đẩy nước tiểu thông qua lỗ niệu đạo và dẫn đến một luồng nước tiểu yếu.

Điều này thường ảnh hưởng đến nay giới trên 60 tuổi. Khi cơ thể già đi, tuyến tiền liệt có thể phình to ra một cách tự nhiên dẫn đến các cơ co thắt xung quanh niệu đạo bị thắt chặt khiến nam giới khó đi tiểu, dòng nước tiểu yếu và chậm. Ngoài ra, đôi khi một lượng nước tiểu nhỏ có thể bị đọng lại trong bàng quang sau khi đi tiểu. Điều này có thể dẫn đến việc rò rỉ nước tiểu không kiểm soát.

Đôi khi dòng nước tiểu yếu có thể là dấu hiệu của ung thư tuyến tiền liệt, tổn thương bàng quang, suy thận hoặc các vấn đề tương tự khác.

4. Nước tiểu nhỏ giọt

Một triệu chứng phì đại tuyến tiền liệt dễ nhận biết khác là rò rỉ nước tiểu. Như đã nói trên khi một người đàn ông mắc chứng phì đại tuyến tiền liệt, hệ thống tiết niệu của họ bị ảnh hưởng đáng kể. Điều này dẫn đến việc một vài giọt nước tiểu có thể đọng lại trong bàng quang và rò rỉ ra ngoài sau đó.

5. Tiểu đêm liên tục

Tiểu đêm thường phổ biến ở nam giới trên 60 tuổi. Điều này thường có liên quan đến tình tràng phì đại tuyến tiền liệt khiến bàng quang co bóp mạnh, dẫn đến việc đẩy nước tiểu ra ngoài và làm suy yếu bàng quang. Khi các chức năng bàng quang bị suy yếu sẽ dẫn đến việc đi tiểu thường xuyên, đặc biệt là vào ban đêm.

Tiểu đêm nhiều cũng làm tăng nhiều nguy cơ trong cuộc sống bao gồm trầm cảm, giảm hiệu quả công việc, mệt mỏi, suy nhược cơ thể,…

6. Xuất hiện máu trong nước tiểu

Máu trong nước tiểu có thể là triệu chứng phì đại tuyến tiền liệt hoặc một số vấn đề nghiêm trọng khác. Phì đại tuyến tiền liệt lành tính có thể dẫn đến việc giãn các mạch máu của tuyến tiền liệt. Điều này là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến việc xuất hiện máu bên trong nước tiểu.

Khi tuyến tiền liệt mở rộng sẽ chèn ép lên niệu đạo và gây kích thích thành bàng quang. Áo lực này đôi khi cũng dẫn đến việc rách tĩnh mạch bên trong tuyến tiền liệt và gây ra tình trạng tiểu ra máu.

Tiểu ra máu dù gây đau hay không đau đều cần được kiểm tra để tránh các tình trạng sức khỏe nguy hiểm.

7. Nhiễm trùng đường tiết niệu

Phì đại tuyến tiền liệt có thể dẫn đến việc nước tiểu không được làm sạch hoàn toàn trong khi đi tiểu. Lâu dài, vấn đề tồn đọng nước tiểu có thể gây nhiễm trùng, viêm đường tiết niệu.

Khi nước tiểu đọng lại trong bàng quang, vi khuẩn có điều kiện sinh sôi, phát triển và gây ra nhiều bệnh lý nguy hiểm. Điều này đôi khi khiến nam giới có nhu cầu đi tiểu cao gấp đôi bình thường, nước tiểu có thể có màu đục, mùi hôi và gây ra cảm giác nóng rát ở dương vật và bụng dưới.

Thông thường các triệu chứng thường phụ thuộc vào kích thước và chỉ số phì đại tiền liệt tuyến. Mặc dù phì đại tuyến tiền liệt thường không gây ra các vấn đề nghiêm trọng. Tuy nhiên, nếu nhận thấy các dấu hiệu bệnh, hãy đến bệnh viện để được tư vấn và có biện pháp điều trị hợp lý.

Cách khám phì đại tuyến tiền liệt

Để chẩn đoán phì đại tuyến tiền liệt, bác sĩ có thể đặt ra một số câu hỏi về triệu chứng hoặc yêu cầu người bệnh thực hiện một số bài kiểm tra cụ thể. Cách khám phì đại tuyến tiền liệt cụ thể như sau:

1. Kiểm tra ban đầu

Bác sĩ có thể tiến hành các kiểm tra các dấu hiệu bệnh ban đầu như:

• Kiểm tra trực tràng: Bác sĩ có thể đưa một ngón tay vào trực tràng để kiểm tra độ mở rộng của tuyến tiền liệt.
• Xét nghiệm nước tiểu: Phân tích, kiểm tra nước tiểu có thể loại trừ các nguyên nhân nhiễm trùng hoặc các tình trạng có thể gây các triệu chứng tương tự.
• Xét nghiệm máu: Có thể kiểm tra các vấn đề về thận.
• Xét nghiệm máu kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt (PSA): Đây là xét nghiệm có thể xác định các vấn đề nhiễm trùng hoặc nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt.

2. Xét nghiệm bổ sung

Bác sĩ có thể để nghị các xét nghiệm bổ sung để kiểm tra, chẩn đoán phì đại tuyến tiền liệt và loại có các tình trạng có triệu chứng tương tự. Các xét nghiệm này bao gồm:

• Xét nghiệm dòng nước tiểu: Người bệnh sẽ đi tiểu vào một vật được gắn liền với máy đo cường độ và lượng nước tiểu. Kết quả sẽ cho biết về tình trạng cường độ và dòng nước tiểu.
• Siêu âm: Là xét nghiệm dễ thực hiện và cho phép bác sĩ kiểm tra tình trạng xuất hiện khối u hoặc phì đại tuyến tiền liệt. Ngoài ra, siêu âm cũng giúp đo thể tích cặn trong bàng quang và giúp bác sĩ nhận biết các biến chứng kèm theo như khối u bàng quang, sỏi bàng quang hoặc vấn đề giãn niệu đạo,…
• Chụp X-quang: Sẽ giúp bác sĩ nhận biết các thay đổi bất thường về cấu trúc đường tiết niệu, mức độ mở rộng của tuyến tiền liệt hoặc các khối u (nếu có). Ngoài ra, hình ảnh X-quang cũng giúp bác sĩ đánh giá chức năng của thận và các biến chứng như sỏi thận,…
• Kiểm tra khả năng làm trống bàng quang: Xét nghiệm này được thực hiện bằng cách đặt một ống thông vào bàng quang để đo lượng nước tiểu còn tồn đọng sau khi đi tiểu.

3. Kiểm tra chuyên môn

Trong một số tình trạng phức tạp và nghiêm trọng hơn, bác sĩ có thể đề nghị các xét nghiệm như:

• Siêu âm cắt ngang: Một đầu dò siêu âm sẽ được đưa vào trực tràng để đo lường và đánh giá tuyến tiền liệt của người bệnh.
• Sinh thiết tuyến tiền liệt: Bác sĩ có thể lấy mẫu mô của tuyến tiền liệt và kiểm tra ở phòng thí nghiệm. Xét nghiệm này có thể loại trừ khả năng ung thư.
• Kiểm tra áp lực dòng chảy nước tiểu: Được thực hiện bằng cách đưa thiết bị đo lường vào ống niệu đạo sau đó bơm không khí từ từ vào bàng quang. Sau đó, bác sĩ có thể tiến hành đo áp lực bàng quang và xác định các chức năng của bàng quang. Xét nghiệm này thường được chỉ định ở bệnh nhân nghi ngờ có vấn đề về thần kinh hoặc đã từng trải qua thủ thuật tuyến tiền liệt trước đó.
• Nội soi bàng quang: Một dụng cụ soi bàng quang có thể được đưa vào niệu đạo của người bệnh. Điều này giúp bác sĩ có thể nhìn thấy cấu trúc và các tổn thương của bàng quang.

Hầu hết các trường hợp phì đại tuyến tiền liệt thường lành tính và không gây ra các biến chứng nghiêm trọng. Tuy nhiên, đôi khi người bệnh có thể gặp các biến chứng như sỏi bàng quang, nhiễm trùng hoặc thận yếu. Do đó, nếu nhận thấy các triệu chứng phì đại tuyến tiền liệt hãy đến bệnh viện để được thăm khám và điều trị thích hợp.