Trẻ bị dị ứng thức ăn và những điều mẹ cần phải biết
Dị ứng thức ăn là vấn đề có thể bắt gặp ở mọi đối tượng, trong đó phổ biến nhất là trẻ em dưới 5 tuổi. Bạn cần chú ý để phát hiện và xử lý kịp thời khi trẻ bị dị ứng thức ăn. Bởi tình trạng này nếu không sớm can thiệp có thể gây ra hiện tượng sốc phản vệ rất nguy hiểm.
Tìm hiểu tình trạng dị ứng thức ăn ở trẻ
Trẻ bị dị ứng thức ăn khi hệ miễn dịch gây ra phản ứng thái quá với các loại thức ăn được dung nạp vào cơ thể. Mặc dù có những triệu chứng tương tự nhau nhưng bạn cần chú ý, dị ứng thức ăn ở trẻ em hoàn toàn khác với tình trạng không dung nạp thực phẩm.
Thường thì trẻ đã từng tiếp xúc với thực phẩm gây kích ứng ít nhất một lần trước khi có phản ứng dị ứng xảy ra. Bắt đầu từ lần thứ hai, kháng thể IgF trong cơ thể trẻ mới tạo phản ứng với thức ăn. Điều này khiến cho histamine được giải phóng và làm phát sinh các triệu chứng.
1. Nguyên nhân
Trẻ em có cơ địa nhạy cảm với hệ miễn dịch còn yếu là nguyên nhân chính khiến cho tình trạng dị ứng thức ăn có cơ hội khởi phát. Lúc này, khi cơ thể trẻ dung nạp các loại thức ăn dễ kích ứng sẽ làm cho hệ miễn dịch phát sinh phản ứng thái quá. Chính điều này kích hoạt sự xuất hiện của các triệu chứng dị ứng.
Dưới đây là một số loại thức ăn dễ khiến trẻ bị dị ứng:
- Đậu phộng
- Hạnh nhân
- Các loại cá
- Trứng
- Sữa
- Hải sản
- Việt quất
- Bí đỏ
- Cà chua
- Khoai tây
- Chất phụ gia
Ngoài ra, số liệu thống kê cho thấy rằng, những trẻ có thành viên trong gia đình có tiền sử bị bệnh dị ứng hay hen suyễn thì nguy cơ mắc chứng dị ứng thức ăn sẽ cao hơn.
2. Triệu chứng
Phản ứng dị ứng có thể xuất hiện sau vài phút hay vài giờ sau khi trẻ ăn. Sau đây là các triệu chứng mà trẻ có thể sẽ gặp phải:
- Triệu chứng trên da: Phát ban, sưng, ngứa rát.
- Triệu chứng về hô hấp: Hắt xì liên tục, khò khè, co thắt họng.
- Triệu chứng về tiêu hóa: Buồn nôn, nôn, đau bụng, tiêu chảy.
Trong nhiều trường hợp, trẻ còn có thể gặp phải các triệu chứng muộn như:
- Viêm da
- Viêm mũi dị ứng
- Ho dai dẳng
- Táo bón
- Chảy nước mũi
- Ra mồ hôi
- Chán ăn
- Ngủ kém
- Mất tập trung
Các triệu chứng muộn được đề cập trên đây thường xuất hiện sau khoảng vài ngày khi trẻ dung nạp các loại thức ăn chứa dị nguyên.
Trẻ bị dị ứng thức ăn có nguy hiểm không?
Thông thường, tình trạng dị ứng thức ăn sẽ không gây ra những vấn đề nghiêm trọng nếu sớm can thiệp. Tuy nhiên, nếu hệ miễn dịch phản ứng quá mạnh với một số loại protein có trong thức ăn thì sẽ rất dễ phát sinh tình trạng sốc phản vệ. Đây được xem là biến chứng nguy hiểm nhất của hiện tượng dị ứng thức ăn.
Trẻ có thể sẽ gặp các triệu chứng sốc phản vệ dưới đây:
- Chóng mặt
- Khó thở
- Mất ý thức
- Rối loạn nhịp tim
- Ngất xỉu
Sốc phản vệ là phản ứng rất nguy hiểm, có thể đe dọa trực tiếp đến tính mạng của trẻ nếu không được can thiệp kịp thời. Lúc này, bạn cần đưa trẻ đến ngay bệnh viện để các bác sĩ chăm sóc đúng cách.
Chẩn đoán dị ứng thức ăn ở trẻ em
Ban đầu, bác sĩ sẽ dựa vào triệu chứng lâm sàng xuất hiện trên cơ thể trẻ để chẩn đoán bệnh. Một số câu hỏi sau đây sẽ được đặt ra:
- Con bạn đã gặp phải những triệu chứng gì?
- Triệu chứng xuất hiện từ khi nào?
- Tình trạng này có diễn ra thường xuyên không?
- Con bạn đã ăn những gì trước khi các triệu chứng xuất hiện?
- Tiền sử dị ứng hay bệnh hen suyễn của các thành viên trong gia đình?
Để chắc chắn hơn, các xét nghiệm sau sẽ được bác sĩ chỉ định:
- Thử nghiệm da: Bác sĩ sẽ tiến hành chích chiết xuất từ chất bị nghi ngờ là gây dị ứng vào vùng da lưng hay da tay của trẻ. Tiếp đến sẽ quan sát cụ thể các phản ứng phát sinh trên da trong khoảng 15 phút.
- Xét nghiệm máu: Giúp kiểm tra lượng kháng thể IgE phản ứng với một số loại protein có trong các nhóm thức ăn cụ thể. Mặc dù độ chính xác không cao bằng thử nghiệm da nhưng cũng sẽ hỗ trợ tốt hơn cho việc chẩn đoán.
Nếu cả hai xét nghiệm trên đây vẫn chưa đủ để đưa ra kết luận chính xác, bác sĩ sẽ cho con bạn thực hiện thử thách với thực phẩm. Tiến hành cho trẻ ăn nhiều hơn lượng thực phẩm bị nghi ngờ là gây dị ứng và theo dõi triệu chứng sau đó. Liệu pháp này có thể gây ra các phản ứng nguy hiểm đe dọa cả tính mạng. Chính vì thế cần phải được thực hiện ngay tại cơ sở y tế dưới sự giám sát khắt khe của bác sĩ.
Trẻ bị dị ứng thức ăn phải làm sao?
Khi trẻ bị dị ứng thức ăn, một số biện pháp dưới đây có thể sẽ đáp ứng:
1. Tránh xa thức ăn gây dị ứng
Đây là vấn đề ngay lập tức bạn cần thực hiện để có thể kiểm soát tình hình cho trẻ. Khi thăm khám, bác sĩ sẽ dựa vào các xét nghiệm để kết luận về cascloaji thức ăn khiến bé bị dị ứng. Để giảm triệu chứng cũng như ngăn ngừa nguy cơ dị ứng tái phát, bạn cần loại bỏ những thực phẩm này ra khỏi khẩu phần ăn của con mình.
Nếu trẻ đang trong thời kỳ sử dụng sữa mẹ thì bạn cần điều chỉnh chế độ ăn uống của bản thân. Hãy tránh xa các loại thực phẩm khiến bé bị dị ứng. Nhất là khi dùng đồ hộp, thức ăn chế biến sẵn, cần chú ý hơn đến thông tin về thành phần. Bởi chất gây dị ứng có khả năng truyền qua đường sữa mẹ khiến bé gặp vấn đề không mong muốn.
2. Dùng thảo dược tự nhiên
Một số nguyên liệu từ tự nhiên có thể giúp khắc phục tạm thời các triệu chứng mà trẻ gặp phải. Đặc biệt là các triệu chứng trên da như phát ban, ngứa rát hay sưng da.
Dùng gel lô hội:
- Chuẩn bị 1 lá lô hội tươi
- Đem rửa sạch với nước muối rồi gọt bỏ vỏ và cạo lấy phần gel
- Dùng gel thoa trực tiếp lên vùng da của trẻ xuất hiện triệu chứng
- Để trong 15 phút rồi dùng nước sạch rửa lại và lau khô với khăn mềm
Dùng lá bạc hà:
- Chuẩn bị 1 nắm lá bạc hà
- Đem rửa sạch rồi vò nát với một chút nước ấm
- Dùng bông y tế nhúng vào nước này rồi thoa lên vùng da trẻ bị phát ban do dị ứng thức ăn
- Thoa liên tục trong khoảng 10 phút rồi vệ sinh lại với nước sạch
Tuy nhiên, đối với những trẻ dưới 2 tuổi, làn da còn quá non nớt, dễ kích ứng thì bạn không nên áp dụng các biện pháp này.
3. Sử dụng thuốc kháng Histamine
Khi trẻ bị dị ứng thức ăn thì việc sử dụng thuốc kháng Histamine thường sẽ có tác dụng khắc phục triệu chứng. Tuy nhiên, nhóm thuốc này sẽ không có tác dụng ngăn ngừa tình trạng này.
Bác sĩ có thể chỉ định cho trẻ dùng các loại thuốc sau:
- Hydroxyzine
- Desloratadine
- Azelastine
Bên cạnh đó, một số loại thuốc kháng Histamine không kê đơn cũng có thể dùng được cho trẻ:
- Fexofenadine
- Diphenhydramine
- Loratadine
Trẻ em là đối tượng rất nhạy cảm nên bạn cần theo dõi sát sao quá trình trẻ dùng thuốc. Cho trẻ uống thuốc theo đúng chỉ định từ bác sĩ. Tuyệt đối không tự ý mua thuốc cho trẻ dùng hay thay đổi kế hoạch dùng thuốc khi chưa được bác sĩ cho phép.
4. Dùng thuốc Epinephrine
Đây là loại thuốc được dùng theo đường tiêm có thể đáp ứng khi trẻ bị dị ứng thức ăn ở mức độ nặng. Lúc này, các triệu chứng nghiêm trọng đã phát sinh. Đặc biệt là các triệu chứng sốc phản vệ.
Cần sử dụng thuốc Epinephrine khi trẻ có các dấu hiệu sau:
- Cổ họng căng tức
- Khàn tiếng
- Sưng trong miệng
- Khó thở
Ngăn ngừa tình trạng dị ứng thức ăn ở trẻ em
Tình trạng dị ứng thức ăn ở trẻ có thể được ngăn ngừa với những khuyến nghị cụ thể như sau:
- Nên cho bé bú sữa mẹ trong ít nhất 6 tháng đầu đời.
- Tránh cho bé ăn thức ăn đặc khi chưa đủ 6 tháng tuổi.
- Tránh các loại thực phẩm dễ gây kích ứng trong chế độ ăn khi trẻ dưới 5 tuổi.
Trẻ bị dị ứng thức ăn là vấn đề không quá nghiêm trọng nhưng bạn cần quan tâm kịp thời. Bởi hiện tượng này nếu không sớm khắc phục có thể khiến sức khỏe của trẻ bị đe dọa bởi những vấn đề rủi ro phát sinh.
Có thể bạn chưa biết: Dị ứng thịt bò – Biểu hiện nhận biết và cách xử lý tại chỗ
TIN BÀI NÊN ĐỌC
Giải đáp thắc mắc của độc giả cùng chuyên gia của chúng tôi!