Tinh trùng dị dạng là gì? Nguyên nhân và cách cải thiện

Nghiên cứu khoa học đã chỉ ra tỷ lệ vô sinh ở nam giới do tinh trùng dị dạng chiếm tới 40%, đây là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tình trạng vô sinh ở nam giới. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về tinh trùng dị dạng cũng như nguyên nhân và cách khắc phục hiệu quả.

Tinh trùng dị dạng là gì?

Tinh trùng dị dạng là hiện tượng tinh trùng có sự bất thường về cấu trúc, nó luôn tồn tại song song với tinh trùng khoẻ mạnh bên trong tinh dịch. Nếu tỷ lệ tinh trùng dị dạng cao hơn mức bình thường sẽ gây ảnh hưởng đến khả năng thụ thai, dẫn đến nguy cơ vô sinh. Nếu có thể mang thai thì đứa bé sinh ra có khả năng dị tật bẩm sinh rất cao.

Để nhận biết tinh trùng có bị dị dạng không bạn cần phải tiến hành xét nghiệm. Kết luận tinh trùng dị dạng được dựa trên hình ảnh xét nghiệm trông qua dụng cụ chuyên dụng là kính hiển vi và kính lúp. Tinh trùng dị dạng được chia thành các loại sau đây:

• Tinh trùng dị dạng phần đầu: Tinh trùng có phần đầu tròn, dài và nhỏ gần giống hình quả lê
• Tinh trùng dị dạng phần thân: Phần thân của tinh trùng dày hơn, bị gãy hoặc không nguyên vẹn.
• Tinh trùng dị dạng phần đuôi:  Lúc này tinh trùng sẽ có 2 đuôi hoặc một đuôi xoắn với đuôi kia

Sau khi tiến hành kiểm tra và xác nhận bác sĩ sẽ tiến hành phác đồ điều trị với từng trường hợp cụ thể.

Nguyên nhân tinh trùng bị dị dạng

Hiện nay vẫn chưa có nghiên cứu khoa học nào đưa ra nguyên nhân chính xác dẫn đến hiện tượng tinh trùng dị dạng. Tuy nhiên, tinh trùng dị dạng có thể xảy ra do những yếu tố dưới đây:

Quá trình oxy hóa

Đây là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến hiện tượng tinh trùng bị dị dạng. Lúc này, các gốc tự do và mất điện tử tấn công tinh trùng non gây tổn thương đến cấu trúc, dẫn tới những dị tật bên ngoài của tinh trùng. Có thể cải thiện tình trạng này bằng cách dùng thuốc làm tăng tỷ lệ tinh trùng bình thường, giảm tinh trùng bị dị dạng.

Ảnh hưởng của tuổi tác

Những quý ông trên 40 tuổi bị suy giảm về nội tiết tố Testosterone, nguy cơ đối mặt với tình trạng yếu sinh lý, rối loạn cương dương, xuất tinh sớm,… Bên cạnh đó, chất lượng và số lượng tinh trùng cũng bị suy giảm, gia tăng tỷ lệ tinh trùng bị dị dạng và ảnh hưởng đến khả năng thụ thai.

Hút thuốc uống rượu

Thói quen hút thuốc uống rượu lâu dài sẽ khiến cho tinh trùng bị dị dạng, các chất kích thích khiến tình trùng bị biến đổi gen, loãng tinh, ảnh hưởng đến số lượng và chất lượng tinh trùng. Điều này có thể khiến nam giới bị suy giảm ham muốn, rối loạn chức năng tình dục,…

Chế độ ăn uống không hợp lý

Nếu chế độ ăn uống của nam giới thiếu các yếu tố vi lượng như kẽm, selen sẽ ảnh hưởng đến quá trình sản xuất và nuôi dưỡng tinh trùng. Lúc này, cơ thể sẽ tiết ra chất gonadotropin gây suy giảm chức năng tình dục, khả năng sản xuất tinh trùng, chất lượng tinh trùng giảm dần và có nguy cơ dị dạng.

Viêm nhiễm hệ thống sinh sản

Nam giới có tiền sử mắc các bệnh nam khoa như viêm tuyến tiền liệt, viêm mào tinh hoàn, giãn tĩnh mạch thừng tinh,… cũng gây ảnh hưởng đến chất lượng và số lượng tinh trùng.

Nhiệt độ phần phụ quá cao

Tinh trùng cần phải sống trong môi trường nhiệt độ thấp hơn 1 – 2 độ so với nhiệt độ cơ thể bình thường. Nếu vùng bìu luôn trong tình trạng bị nén và ma sát mỗi ngày sẽ khiến nhiệt độ tăng cao, gây ảnh hưởng đến sự phát triển và sức khỏe tinh trùng.

Môi trường làm việc ô nhiễm

Do tính chất công việc thường xuyên phải tiếp xúc với môi trường ô nhiễm, khí thải công nghiệp cao, thuốc trừ sâu,… sẽ gây ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng, em bé sinh ra dễ mắc các dị tật cơ thể.

Các yếu tố khác

Ngoài ra, tinh trùng bị dị dạng cũng có thể do các yếu tố khác như dùng điện thoại nhiều, tiếp xúc quá nhiều với sóng điện từ,….

Tinh trùng dị dạng làm IVF được không?

IVF hay thụ tinh trong ống nghiệm. Đây là phương pháp lấy tinh trùng của người chồng và trứng của người vợ để kết hợp, thụ tinh trong ống nghiệm. Khi phôi được hình thành từ 2-5 ngày sẽ được đưa vào tử cung của người vợ để thụ thai.

Công nghệ này hoàn toàn có thể áp dụng cho trường hợp tinh trùng dị dạng nhưng ở dạng nhẹ. Vẫn còn những tinh trùng khỏe mạnh ở trong tinh dịch, sau khi kiểm tra, phân tích, bác sĩ sẽ tìm kiếm, lựa chọn những con tinh trùng khỏe mạnh nhất để mang đi làm IVF.

Trường hợp tinh trùng dị dạng nặng, tất cả tinh trùng đều dị dạng thì không thể áp dụng phương pháp này.

Tình trùng dị dạng có chữa được không?

Hiện nay vẫn chưa có một loại thuốc đặc trị nào chuyên trị dị dạng tinh trùng. Tuỳ thuộc vào từng trường hợp thăm khám cụ thể, bác sĩ sẽ có phác đồ điều trị phù hợp, giúp cải thiện chất lượng tinh trùng, giảm tỷ lệ tinh trùng dị dạng. Bệnh nhân tuyệt đối không được tự ý mua thuốc về điều trị sẽ gây tác động xấu đến sức khoẻ.

• Những trường hợp tinh trùng dị dạng do môi trường sống, môi trường làm việc, tuổi tác, lạm dụng thốc thì cần được tư vấn thay đổi thói quen sinh hoạt, cải thiện chất lượng tinh trùng.
• Trường hợp tinh trùng dị dạng do bệnh lý, điều quan trọng cần làm là điều trị dứt điểm căn bệnh đó. Đồng thời kết hợp với các thói quen sinh hoạt để cải thiện chất lượng tinh trùng, sử dụng một số loại thuốc bổ tinh trùng.
• Bên cạnh đó, người bệnh cũng nên trang bị cho mình những kiến thức quan trọng để phòng ngừa tác nhân gây hại, bảo vệ sức khoẻ tốt hơn.

Như vậy, tinh trùng dị dạng có thể được điều trị. Người bệnh cần tìm đến các cơ sở y tế uy tín, chất lượng để được thăm khám chính xác và có biện pháp điều trị hiệu quả nhất.

Cách cải thiện tinh trùng dị dạng tại nhà

Tinh trùng dị dạng có thể xảy ra do tác động tiêu cực của lối sống, chế độ ăn uống và lối sống không khoa học gây ra. Các chuyên gia đã đưa ra các lời khuyên để cải thiện chất lượng tinh trùng và giảm thiểu tỷ lệ tinh trùng bị dị dạng như sau:

1. Chế độ ăn uống cải thiện tinh trùng dị dạng

Lựa chọn những loại thực phẩm tốt cho tinh trùng giúp cải thiện chất lượng và số lượng rất hiệu quả như:

• Thực phẩm giàu đạm: thịt bò, lươn, cua, tôm…
• Thực phẩm giàu chất xơ: rau xanh, cà rốt, bông cải xanh…
• Thực phẩm giàu vitamin C: trái cây tươi như cam, quýt, dâu tây,…
• Thực phẩm giàu axit folic: rau chân vịt, măng tây, lòng đỏ trứng, bông cải xanh…
• Thực phẩm giàu kẽm: ngao, hàu, sò,…

Ngoài ra nam giới cũng nên:

• Hạn chế uống rượu bia: Rượu bia là những thủ phạm làm gia tăng nguy cơ vô sinh ở nam giới. Nếu uống hơn 1 ly rượu mỗi ngày sẽ làm giảm hormone testosterone, gây suy yếu ham muốn tình dục và ảnh hưởng tới chất lượng, số lượng tinh trùng, gia tăng tỷ lệ tinh rùng dị dạng
• Ngừng hút thuốc lá: Trong khói thuốc lá có chứa nhiều chất độc hại như chì, cadmium, benzo apyrene… Hút thuốc lá có thể khiến nồng độ cadmium trong tinh dịch tăng cao, giảm nồng độ kẽm, khiến ADN của tinh trùng bị tổn hại, sản sinh ra tinh trùng dị dạng.

2. Tập luyện đều độ, nâng cao sức khỏe

Xây dựng chế độ sinh hoạt và ăn uống lành mạnh, kết hợp với luyện tập thể dục thể thao hợp lý sẽ giúp kéo dài bản lĩnh đàn ông, duy trì chất lượng tinh trùng khỏe mạnh, tránh tình trạng vô sinh do tinh trùng yếu hay tinh trùng dị dạng.

3. Quan hệ tình dục an toàn

Quan hệ tình dục an toàn giúp bạn tránh được nguy cơ mắc các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục. Những bệnh này có thể là tác nhân gây các bệnh liên quan tới tinh hoàn, suy giảm quá trình sinh tinh, ảnh hưởng tới ADN của tinh trùng.

Tinh trùng dị dạng nếu không được điều trị sớm sẽ ảnh hưởng đến đời sống tình dục, gây khó khăn cho việc thụ thai, thậm chí còn có thể gây vô sinh. Vì vậy, nam giới cần chú ý thăm khám sức khỏe định kỳ để phát hiện bệnh sớm, để có biện phát điều trị hiệu quả nhất.

Có thể bạn quan tâm:

• Tinh trùng là gì? Đặc điểm và các vấn đề liên quan
• Những thức ăn, món ăn tốt cho tinh trùng – Xua nỗi lo vô sinh