Viêm họng hạt là một bệnh lý đường hô hấp không gây nguy hiểm nhưng nếu bệnh không được điều trị hoàn toàn có thể tiến triển mãn tính. Điều trị viêm họng hạt bằng thuốc kháng sinh là chủ yếu, song song đó bệnh nhân cần kết hợp chăm sóc hầu họng khoa học. Vậy cụ thể bị viêm họng hạt uống thuốc gì cho mau khỏi bệnh?
Viêm họng hạt có điều trị khỏi không?
Trường hợp viêm họng hạt mãn tính khi các biểu hiện tại họng kéo dài trên 12 tuần. Thông qua hình ảnh cận cảnh cho thấy những hạt (tổ chức lympho) phát triển nhiều ở thành sau họng. Người bệnh có triệu chứng ngứa họng và ho khạc thường xuyên. Bệnh có xuất phát điểm chủ yếu là hậu quả của viêm xoang mạn. Ngoài ra bệnh nhân bị trào ngược dạ dày – thực quản cũng cơ thể bị viêm họng hạt – ảnh hưởng ngoài đường tiêu hóa của căn bệnh.
Bác sĩ Nguyễn Thị Vân Anh – Trưởng khoa Tai Mũi Họng tại Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Thuốc dân tộc nhận định: “Viêm họng hạt là một triệu chứng cấp tính của tình trạng viêm nhiễm đường hô hấp trên, bệnh thường tái phát khi gặp điều kiện thích hợp. Do đó những triệu chứng của bệnh thường xảy ra trong thời gian dài khi các yếu tố kích thích triệu chứng không được loại bỏ.
So với viêm họng cấp tính thông thường, viêm họng hạt có xu hướng kéo dài hơn như một căn bệnh mãn tính. Bệnh có thể điều trị khỏi khi bệnh nhân tiến hành sớm. Ngoài ra diễn tiến của bệnh cũng phụ thuộc vào quá trình điều trị và chăm sóc ở từng bệnh nhân.
Phần lớn các trường hợp người bệnh tích cực điều trị và chủ động dự phòng tái phát, sau một thời gian bệnh tình cải thiện rõ. Tuy nhiên người bệnh có tâm lý chủ quan không chữa bệnh sớm, hoặc để bệnh tiến triển nghiêm trọng hơn gây nhiễm trùng hầu họng ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống”.
Phương pháp điều trị bệnh viêm họng hạt
Điều trị tại chỗ
Thay đổi môi trường vùng họng giúp giảm các triệu chứng của bệnh viêm họng hạt. Chủ yếu bằng cách kiềm hóa độ pH tại họng hầu bằng các loại dung dịch súc họng có tính kiềm. Trong đó thành phần của dung dịch súc họng gồm có: NaCl, acid boric, NaF, kẽm sulfat, xylitol, tinh dầu thơm, menthol…
Những dạng thuốc súc họng thường được sử dụng sau khi đánh răng hàng ngày mang lại hiệu quả lâu dài hơn trong việc bảo vệ lớp niêm mạc họng. Mỗi ngày nên thực hiện súc miệng, họng từ 1-3 lần. Các chuyên gia khuyến khích sử dụng nước súc họng trong khoảng thời gian dưới 10 ngày, ngoại trừ nước muối.
Trong trường hợp sử dụng nước súc họng nhiều hơn mức quy định cũng sẽ gây ra tình trạng mất cân bằng pH vùng họng. Từ đó gây rối loạn hoạt động của của lớp thảm vi khuẩn tại họng. Sau đó phát sinh một số biến chứng như nấm họng, viêm loét họng. Trẻ nhỏ có thể bị mất sức đề kháng tại vùng họng và càng tạo điều kiện cho vi khuẩn gây bệnh.
Việc lạm dụng thuốc súc họng có thể gây những tác dụng phụ như phát ban, ngứa họng và ngứa miệng. Một số phản ứng sốc phản vệ nguy hiểm như phồng rộp môi, mặt đỏ, toát mồ hôi,…. Nếu xuất hiện một trong những triệu chứng bất thường kể trên, bạn cần ngừng dùng và được xử trí y tế kịp thời (khi cần thiết).
Điều trị toàn thân theo nguyên nhân
Hai nguyên nhân chính gây viêm họng hạt là hậu quả của viêm xoang mạn hoặc do ảnh hưởng của axit dạ dày trào ngược thực quản. Việc sử dụng thuốc trị viêm họng hạt tùy thuộc từng căn nguyên gây bệnh như:
Nếu do hậu quả của bệnh viêm mũi xoang mạn
Bệnh nhân được chỉ định sử dụng dung dịch xịt mũi chứa steroid ban đầu. Thuốc xịt có khả năng phản ứng ngay tại niêm mạc mũi và giảm các kích thích gây viêm. Thuốc xịt mũi được đánh giá tương đối an toàn, không phát sinh các phản ứng phụ do thuốc chỉ hấp thụ toàn thân từ 2 – 10%, chủ yếu điều trị viêm mũi xoang tại cơ quan đích.
Các loại thuốc xịt mũi chữa viêm xoang có steroid có thành phần mometasone furoate, fluticasone… được dùng theo đơn kê theo bác sĩ chỉ định. Bởi vì tác dụng lành tính nên thuốc xịt chỉ mang lại hiệu quả sau thời gian nhất định, vì thế người bệnh cần kiên trì và điều trị tích cực.
Bệnh nhân cần điều trị dứt điểm bệnh viêm xoang trước đó mới có thể phòng tái phát viêm họng hạt. Tuy nhiên khi sử dụng thuốc không đúng cách có thể gây ra các tác dụng phụ không mong muốn, nhất là trên tuyến thượng thận. Những phản ứng bất lợi liên quan đến thuốc xịt mũi bao gồm: chảy máu cam, niêm mạc mũi khô, rát mũi và kích ứng mũi…
Nếu do biểu hiện ngoài thực quản của hội chứng trào ngược
Người bệnh sử dụng đơn thuốc điều trị viêm họng hạt theo chỉ định của bác sĩ. Chủ yếu là nhóm kháng sinh diệt vi khuẩn Helicobacter Pylori (HP) như thuốc amoxicillin, metronidazol, clarythromycin, … Loại bỏ vi khuẩn HP và điều trị viêm họng hạt song song bằng cách phối hợp hai loại kháng sinh cùng với thuốc ức chế bơm proton, kháng histamin…
- Thuốc ức chế bơm proton: Thuốc Omeprazole giúp ức chế hoạt động tiết acid ở dạ dày, khắc phục nhanh các triệu chứng lâm sàng ngay sau khi sử dụng thuốc. Omeprazole chủ yếu được sử dụng sau khi ăn (uống cách bữa ăn sau ít nhất 1 giờ). Một số phản ứng phụ thường gặp của omeprazole là rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy, táo bón, đau đầu…
- Ngoài ra sử dụng Lansoprazole như thuốc ức chế bơm proton thế hệ thứ hai. Thuốc ít xảy ra tác dụng phụ, các triệu chứng không đáng kể như buồn nôn, đau đầu, đi ngoài… Thuốc Rabeprazole kiểm soát tiết acid mạnh hơn so với thuốc omeprazole. Từ hiệu quả cải thiện triệu chứng như ợ nóng, khó nuốt, khô miệng và ho kéo dài sẽ ngăn chặn được tình trạng viêm họng hạt tái phát.
- Thuốc kháng histamin H2: Được sử dụng để làm giảm hoạt động tiết acid dịch vị. Đồng thời ngăn chặn các cơn ợ nóng, ợ lên acid đặc trưng ở bệnh trào ngược thực quản – dạ dày. Ngoài tác dụng bảo vệ thực quản, hầu họng khỏi sự ăn mòn của acid, kháng sinh histamin H2 còn làm lành các ổ loét trong niêm mạc tá tràng. Những tác dụng phụ của histamin H2 là mệt mỏi, đau đầu, tiêu chảy, nổi ban đỏ, tụt huyết áp, chóng mặt, giảm tiểu cầu, giảm nhịp tim, buồn ngủ, rối loạn chức năng gan…
- Một số thuốc trong nhóm thuốc kháng histamin H2 dùng trong điều trị viêm họng hạt như cimetidin, ranitidin, nizatidin, famotidin. Liệu trình điều trị bằng kháng sinh histamin H2 có thể từ 7 đến 30 ngày.
Song song với các loại thuốc trị viêm họng hạt được kê đơn, bệnh nhân tăng cường miễn dịch cho niêm mạc họng bằng cách bổ sung các lợi khuẩn sống probiotic. Hoặc sử dụng thuốc tăng cường miễn dịch thymomodulin… theo hướng dẫn của bác sĩ.
Các loại thuốc kháng sinh chữa viêm họng hạt
Kháng sinh được sử dụng chủ yếu trong điều trị viêm họng hạt. Nếu sử dụng đúng loại thuốc, hiệu quả điều trị sẽ phát huy nhanh tránh gây tác dụng phụ, hay tình trạng kháng thuốc thường gặp phải.
Theo các bác sĩ điều trị chuyên khoa Tai – Mũi – Họng. Viêm họng hạt là căn bệnh do vi khuẩn gây ra. Vì vậy sử dụng kháng sinh trị bệnh sẽ loại bỏ nhanh ổ vi khuẩn nằm tại vùng cổ họng. Hầu hết các loại thuốc kháng sinh chữa bệnh viêm họng hạt hiện nay mang lại hiệu quả nhanh nhưng không gây khó chịu cho người bệnh.
Trước khi điều trị bằng kháng sinh, bệnh nhân có thể theo dõi bệnh tại nhà trong 2 ngày kết hợp với chăm sóc viêm họng cơ bản. Nếu như triệu chứng không thuyên giảm tức là bệnh đã ở mức độ nặng. Lúc này bệnh nhân cần đến sự can thiệp của thuốc để điều trị. Dựa vào tình trạng bệnh lý, các bác sĩ sẽ kê đơn thuốc phù hợp với từng người bệnh.
Thuốc beta-lacta
Nhóm thuốc beta-lacta bao gồm nhiều loại thuốc có công dụng chữa trị các bệnh viêm họng. Nhóm thuốc này bao gồm các loại kháng sinh nhóm glycopeptid (như vancomycin) tạo phức hợp bền vững với transpeptidase. Khả năng ức chế tạo vách vi khuẩn, giúp làm ly giải hoặc biến dạng vi khuẩn.
Ngoài ra, beta-lacta còn có tác dụng diệt khuẩn, làm sạch niêm mạch họng, hầu, và đồng thời ngăn ngừa sự tấn công của vi khuẩn bên ngoài môi trường. Tuy tác dụng của nhóm kháng sinh beta-lacta phát huy hiệu quả nhanh chóng nhưng đồng thời nhóm thuốc này cũng rất dễ gây dị ứng.
Thuốc kháng sinh dùng để tiêu đờm
Khi bị viêm họng hạt, bệnh nhân sẽ gặp nhiều phiền toái với tình trạng đờm nhớt xuất hiện gây vướng víu khi nuốt hoặc hô hấp. Vì thế các loại thuốc tiêu đờm, long đờm được kê đơn kèm theo để giúp vùng họng thông thoáng.
Thuốc tiêu đờm không phải thuốc trị viêm họng hạt mà chỉ giải quyết cơn ngứa ran và khó chịu ở cổ họng. Nhóm thuốc này cũng giúp bệnh nhân phòng tránh tình trạng ho khan hoặc ho có đờm thường gặp phải khi bị viêm họng hạt. Một số chất kháng sinh có trong các loại thuốc tiêu đờm có tác dụng làm sạch vùng họng, giảm ho và diệt khuẩn cùng lúc.
Kháng sinh Clindamycin
Thuốc trị viêm họng hạt Clindamycin thường được dùng để điều trị những vấn đề liên quan đến nhiễm trùng. Đây cũng là loại thuốc có khả năng ngăn chặn sự hình thành và phát triển của vi khuẩn. Tuy nhiên một số tác dụng phụ bệnh nhân có thể gặp phải khi sử dụng kháng sinh Clindamycin.
Một số trường hợp ghi nhận bệnh nhân có biểu hiện bị chảy máu lưỡi hoặc tiêu chảy ra máu sau khi sử dụng thuốc. Bệnh nhân cần ngay lập tức đến những cơ sở y tế gần nhất để can thiệp kịp thời. Nếu như bạn có biểu hiện hoa mắt, chóng mặt, uể oải hoặc mệt lả người, bệnh nhân nên thông báo với bác sĩ ngay để được kê đơn kháng sinh khác phù hợp hơn.
Kháng sinh Amoxicillin
Thuốc amoxicillin là kháng sinh thường có mặt trong đơn thuốc chữa viêm họng hạt. Đây cũng là nhóm kháng sinh được sử dụng trong điều trị viêm họng, viêm amidan nói chung… Công dụng chính của amoxicillin là kiểm soát sự sinh sôi và tiêu diệt triệt để ổ vi khuẩn gây ra bệnh viêm họng hạt.
Tuy nhiên, tương tự như các loại kháng sinh khác có thể gây kháng thuốc nếu dùng nhiều. Việc sử dụng kháng sinh amoxicillin cần được sự cho phép của bác sĩ hoặc các chuyên gia y tế.
Các nhóm kháng sinh chữa viêm họng hạt kể trên được sử dụng dưới dạng thuốc kê đơn. Vì thế bệnh nhân phải thăm khám và nhận đơn thuốc chữa viêm họng hạt trực tiếp từ bác sĩ. Tuyệt đối không tự ý mua thuốc sử dụng.
Thuốc kháng sinh chữa viêm họng hạt mang lại hiệu quả nhanh chóng, làm giảm nhanh các triệu chứng đau rát, ho hắng khó chịu của người bệnh. Tuy nhiên, sử dụng loại thuốc này kéo dài cũng có thể khiến bệnh nhân đối mặt với hiện tượng nhờn thuốc hoặc tác dụng phụ. Do đó, xu hướng chữa viêm họng hạt bằng thảo dược đông y lành tính đang được nhiều người bệnh lựa chọn hiện nay.
Một trong số các bài thuốc nam chữa viêm họng hạt nổi tiếng trong làng đông y không thể không nhắc đến là bài thuốc nam gia truyền từ dòng họ Đỗ Minh. Đây là bài thuốc ra đời từ hơn 150 trước, trải qua hơn 1 thế kỷ nghiên cứu và hoàn thiện, đến nay trở thành phương pháp chữa bệnh viêm họng hạt HIỆU QUẢ cao, điều trị tốt ở mọi thể bệnh.
Trao đổi với các chuyên gia tai mũi họng hàng đầu, chúng tôi nhận thấy một số ưu điểm nổi bật của bài thuốc nay như sau:
- Vận dụng hiệu quả nguyên lý chữa bệnh BỔ CHÍNH – KHU TÀ của đông y, bài thuốc được điều chế với liệu trình 2 dạng thuốc giúp tác động hỗ trợ lẫn nhau, vừa điều trị tận gốc, vừa cải thiện sức đề kháng, nâng cao hệ miễn dịch cho người bệnh.
- Gia giảm liều lượng theo tỷ lệ: Bài thuốc kết hợp hơn 30 thảo dược lành tính, được nghiên cứu kỹ lưỡng về dược tính thực vật để phối hợp khéo léo với nhau. Các thành phần làm thuốc đều chứa tính kháng sinh nhưng là kháng sinh thực vật, hoàn toàn lành tính.
- Nam dược SẠCH đạt chuẩn GACP- WHO: Bài thuốc sử dụng các thảo dược từ vườn nhà do chính Đỗ Minh Đường ươm trồng tại Hòa Bình – Hưng Yên – Gia Lâm (Hà Nội). Trước khi điều chế, thảo dược đều trải qua quy trình kiểm tra nghiêm ngặt, đảm bảo không trộn lẫn tân dược hay rác thuốc. Bởi thế nên bài thuốc này an toàn tuyệt đối cho sức khỏe người bệnh.
- Thuốc được điều chế sẵn: Thuốc nam chữa viêm họng hạt Đỗ Minh Đường được tối ưu điều chế thành cao đặc, đựng trong lọ nhỏ, hình thức giống với thuốc tây hiện đại. Cách làm này vừa giúp bệnh nhân tiết kiệm thời gian đun nấu, lại tiện lợi hơn khi dùng.
Vượt qua rất nhiều bài thuốc đông y chữa bệnh viêm họng hạt hiện nay trên thị trường, bài thuốc gia truyền Đỗ Minh Đường được lựa chọn giới thiệu trên sóng chương trình “Khỏe thật đơn giản: Bệnh viêm họng hạt” – VTV2.
[THAM KHẢO] VTV2 đưa tin về bài thuốc nam chữa bệnh viêm họng Đỗ Minh Đường
Cần lưu ý gì khi sử dụng thuốc điều trị viêm họng hạt?
Điều trị viêm họng hạt không đơn giản trong thời gian ngắn. Cần hiểu rằng, viêm họng hạt là căn bệnh có khả năng tiến triển mãn tính, tính chất kéo dài dai dẳng. Vì thế nếu không dự phòng tái phát kết hợp điều trị, căn bệnh có thể tiến triển nghiêm trọng và dễ dàng tái phát khi có điều trị kiện thích hợp.
Súc miệng với nước muối là biện pháp giúp giữ gìn vệ sinh răng miệng và có tác dụng khả quan giúp điều trị chứng nhiễm trùng ở hầu họng. Muối có khả năng làm giảm sưng đau và cải thiện tình trạng khó nuốt, khô họng do bệnh viêm họng gây ra. Bạn dùng nước muối sinh lý hoặc hòa tan ½ thìa muối với 1 cốc nước ấm, dùng phần nước này súc miệng trong 2 – 3 phút. Áp dụng 2 lần/ ngày (sáng và tối) để kiểm soát triệu chứng và tiêu diệt mầm bệnh.
Song song với sử dụng các loại thuốc chữa viêm họng hạt kể trên, người bệnh nhân chăm sóc sức khỏe khoa học theo những nguyên tắc sau:
- Người bệnh nên phối hợp các cách giảm viêm họng hạt tại nhà (uống mật ong, súc miệng nước muối,….) cùng với các loại thuốc trị viêm họng hạt được bác sĩ chỉ định.
- Kiên trì vệ sinh răng miệng bằng nước muối, kết hợp với các phương pháp dân gian lành tính trong thời gian dài để hạn chế những tác dụng phụ của tân dược.
- Bạn nên bổ sung các loại thực phẩm chứa nhiều gia vị, bao gồm nước ngọt có gas, rượu bia, các loại cà phê, trà đặc, tuyệt đối không hút thuốc lá trong thời gian bị bệnh.
- Bạn nên uống nhiều nước và tăng cường bổ sung thêm rau xanh, trái cây để nâng cao hệ miễn dịch và loại bỏ các vi khuẩn, tác nhân gây bệnh trong cơ thể.
- Bạn cần phải giữ ấm cho vùng cổ họng khi thời tiết thay đổi, đặc biệt là vào mùa lạnh hoặc nếu bạn phải làm việc trong phòng điều hòa thường xuyên.
- Nghỉ ngơi và làm việc hợp lý, xây dựng giờ giấc sinh hoạt khoa học để tránh tình trạng cơ thể bị kiệt sức.
- Tránh tiếp xúc với những khu vực có mầm bệnh, ô nhiễm bởi khói bụi hoặc hóa chất.
- Người bệnh nên mang khẩu trang khi đến nơi công cộng và vệ sinh tai mũi họng sau khi ra ngoài.
Các loại thuốc trị viêm họng hạt được sử dụng với mục đích chữa trị và dự phòng tái phát cùng lúc. Bên cạnh đó bệnh nhân cần xây dựng chế độ dinh dưỡng và lối sống lành mạnh để tác động tích cực đến tiến triển lành bệnh.
Các bài viết của Thuocdantoc chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị.
Giải đáp thắc mắc của độc giả cùng chuyên gia của chúng tôi!