Các thuốc chữa lạc nội mạc tử cung hiện nay

Lạc nội mạc tử cung là một trong những bệnh lý phụ khoa tuy không quá nguy hiểm nhưng lại là tác nhân gây ra vô sinh. Vì vậy, việc điều trị lạc nội mạc tử cung ngay từ sớm là điều vô cùng cần thiết. Và một trong những phương pháp được áp dụng nhiều nhất là dùng thuốc chữa lạc nội mạc tử cung. 

Lạc nội mạc tử cung là tình trạng các tế bào, tuyến mô đệm nội mạc tử cung không nằm trong buồng tử cung mà xuất hiện ở nhiều vị trí khác bên ngoài buồng tử cung như vòi trứng, ống dẫn trứng, buồng trứng, niệu quản, bàng quang, trực tràng…

Bệnh thường xảy ra ở những chị em phụ nữ đang trong độ tuổi sinh sản, nhất là những người trong độ tuổi từ 30 – 40 tuổi. Theo các chuyên gia, có nhiều nguyên nhân gây ra lạc nội mạc tử cung như: do sự trào ngược của kinh nguyệt, hệ miễn dịch trong cơ thể bị bất thường, sự tăng trưởng của các tế bào phôi thai cùng một số nguyên nhân về bệnh sử như tử cung dị dạng, di truyền, chưa từng sinh con…

Chữa lạc nội mạc tử cung bằng thuốc được chỉ định khi nào?

Lạc nội mạc tử cung là căn bệnh mạn tính và hiện nay vẫn chưa có phương pháp nào điều trị đặc hiệu nào. Việc điều tri chủ yếu thông qua việc kiểm soát triệu chứng đau nhức và khi nghi ngờ gây ra biến chứng vô sinh. Hiện nay, có 2 phương pháp được sử dụng phổ biến để điều trị lạc nội mạc tử cung là dùng thuốc và phẫu thuật. 

Trong trường hợp, bệnh chỉ gây ra đau nhức nhẹ, không thường xuyên, người bệnh không có ý định mang thai hoặc sắp đến giai đoạn mãn kinh có thể không cần điều trị. Nhưng nếu xuất hiện những cơn đau không thể chịu đựng, mong muốn được điều trị nhưng vẫn phải đảm bảo bảo tồn chức năng sinh sản và không động đến dao kéo. 

Trong đó, việc chữa trị lạc nội mạc tử cung bằng thuốc là điều cần thiết được chỉ định thực hiện ở những người mắc bệnh nhưng chưa có ý định mang thai, đem lại hiệu quả cao, ít tốn kém nhất và cũng ít có nguy cơ về lâu dài nhất. Vì vậy, để kiểm soát tình trạng bệnh càng sớm càng tốt, tránh nguy cơ hình thành biến chứng và không phải thực hiện phẫu thuật, người bệnh nên nhanh chóng thăm khám tại bệnh viện để được chẩn đoán và điều trị bằng thuốc ngay từ giai đoạn đầu để đem lại hiệu quả cao nhất. 

Các loại thuốc chữa lạc nội mạc tử cung được sử dụng phổ biến hiện nay

Việc sử dụng thuốc chữa lạc nội mạc tử cung nào sẽ do bác sĩ điều trị quyết định sau khi thăm khám, kiểm tra lâm sàng, chẩn đoán và thực hiện một số các xét nghiệm (như nội soi ổ bụng, vùng chậu, siêu âm, chụp MRI…). Phụ thuộc vào mức độ nặng nhẹ và triệu chứng của bệnh mà bác sĩ sẽ kê đơn thuốc với liều dùng phù hợp. 

Hiện nay, trong Y học hiện đại sử dụng 2 nhóm thuốc chữa lạc nội mạc tử cung phổ biến là thuốc giảm đau và liệu pháp hormone. Cả hai nhóm thuốc này đều được sử dụng làm giảm các triệu chứng đau bụng, triệu chứng hành kinh và đồng thời cải thiện chức năng sinh sản ở chị em phụ nữ. 

1. Nhóm thuốc giảm đau

Một trong những triệu chứng điển hình của bệnh lạc nội mạc tử cung là các cơn đau nhức dữ dội vùng bụng dưới. Đặc biệt, các cơn đau càng dữ dội hơn khi bước vào thời kỳ hành kinh khiến người bệnh mệt mỏi, đau đớn, tức ngực…

Nếu cơn đau quá mức chịu đựng và diễn ra thường xuyên sẽ được bác sĩ chỉ định sử dụng một số loại thuốc sau:

• Nhóm thuốc giảm đau, hạ sốt: paracetamol, aspirin… Nhóm thuốc này vừa có tác dụng giảm đau vừa có khả năng hạ sốt nhanh. Đặc biệt, thuốc không hề tác động đến hệ tim mạch hay hệ hô hấp, không gây kích thích cũng như không xảy ra tình trạng xuất huyết dạ dày như những nhóm thuốc khác. 
• Nhóm thuốc kháng viêm non-steroid: ibuprofen, diclophenac, meloxicam… Nhóm thuốc này cũng có tác dụng hạ sốt, giảm đau và kháng viêm khá hiệu quả. Chị em phụ nữ bị bệnh lạc nội mạc tử cung sử dụng nhóm thuốc này giúp giảm bớt cơn đau bụng, giảm tình trạng sưng viêm, nhiễm trùng và ngăn ngừa các biến chứng. 
• Nhóm thuốc giảm đau opioid: hydrocodone, fentanyl, tramadol… Nhóm thuốc này thường được sử dụng trong trường hợp bị lạc nội mạc tử cung gây đau đớn dữ dội và liên tục. Các loại thuốc thuộc nhóm này có tác dụng mạnh nhưng đồng thời cũng gây ra nhiều tác dụng phụ khó lường. Vì vậy, tốt nhất người bệnh cần tuân thủ tuyệt đối sử dụng theo hướng dẫn chỉ định của bác sĩ. 

Lưu ý:

• Người bệnh cần hết sức lưu ý khi sử dụng nhóm thuốc Aspitin và thuốc kháng viêm non – steroid để tránh tác dụng phụ của những loại thuốc như làm tăng huyết áp, viêm loét dạ dày tá tràng… Còn nhóm thuốc Opioid có thể gây buồn ngủ, dễ hoa mắt chóng mặt, suy hô hấp…
• Hầu hết các loại thuốc giảm đau vừa kể trên có thể sử dụng riêng lẻ từng loại hoặc kết hợp với nhau để kiểm soát nhanh các cơn đau do bệnh lạc nội mạc tử cung gây ra. 

2. Liệu pháp hormone chữa lạc nội mạc tử cung

Trong trường hợp muốn có con, bác sĩ sẽ cân nhắc cho bạn sử dụng thuốc giảm đau kết hợp điều trị bằng liệu pháp hormone để làm tăng hiệu quả. Nhóm thuốc này có tác dụng làm giảm lượng estrogen trong cơ thể và làm các mẫu mô tế bào co lại. 

Bên cạnh đó, sử dụng nhóm thuốc này còn giúp làm mỏng bớt lớp nội mạc tử cung, giảm lượng máu kinh và kích thước của các tế bào nằm sai vị trí. Đặc biệt, hỗ trợ hạn chế tối đa nguy cơ trào ngược máu kinh, ngăn ngừa sự hình thành của các tế bào lạc nội mạc tử cung mới khiến bệnh càng nghiêm trọng hơn. 

Một số loại thuốc thuộc nhóm liệu pháp hormone kháng estrogen giúp làm teo ổ lạc nội mạc tử cung và tạo nên các sẹo xơ phổ biến gồm progestin liều cao, danazol, GnRH và enzyme Aromatase. 

Nhóm thuốc tránh thai dạng phối hợp

Những loại thuốc tránh thai dạng phối hợp được các chuyên gia đánh giá đem lại hiệu quả cao trong việc kiểm soát hormone theo chu kỳ. Đã có rất nhiều trường hợp sử dụng nhóm thuốc này và cho kết quả khả quan, lượng máu kinh ít hơn và giảm bớt cơn đau ở vùng chậu.

Thành phần trong thuốc tránh thai dạng phối hợp chủ yếu gồm estrogen và progestin (hay còn được gọi là progesterone tổng hợp) hoặc cũng chỉ có loại thuốc chứa đơn thuần một thành phần là progestin.

Thuốc tránh thai progesterone được biết đến là một loại hormone steroid được cơ thể tiết ra ở nửa sau của chu kỳ kinh nguyệt Sử dụng thuốc đúng cách sẽ giúp giảm tiết và cô đặc chất nhầy ở khu vực cổ tử cung. Đồng thời hỗ trợ làm giãn cơ trơn tử cung, từ đó giúp cải thiện các triệu chứng đau nhức, chảy máu bất thường trong chu kỳ kinh nguyệt. 

Nhóm thuốc tránh thai dạng phối hợp thường được bào chế dưới dạng viên uống hoặc dạng tiêm. Trong đó:

• • Ở dạng viên uống thuốc thường được sử dụng với liều 200mg, uống liên tục để gây mất kinh. Nếu trong quá trình sử dụng mà xuất hiện kinh lại, hãy thông báo cho bác sĩ để tăng liều lên và khi hết thì quay lại sử dụng liều bình thường. 
  • Ở dạng thuốc tiêm được sử dụng chủ yếu trong trường hợp người bệnh bị xuất huyết tử cung. Liều dùng cụ thể như sau: tiêm một liều duy nhất từ 50 – 100mg hoặc tiêm hằng ngày với liều 5 – 10mg trong vòng 6 ngày liên tục. 

Sử dụng nhóm thuốc này có thể gây ra một số tác dụng phụ ngoài ý muốn như cảm giác buồn nôn, đau đầu, căng tức ngực, hoa mắt, chóng mặt, thay đổi tâm trạng hoặc gây xuất huyết bất thường. Tuy nhiên, chị em không cần quá lo lắng vì hầu hết những triệu chứng này sẽ tự giảm dần và biến mất sau vài tháng sử dụng. 

Nhóm thuốc chủ vận GnRH

Nhóm thuốc GnRH (gonadotropin releasing hormone) là một loại hormone được tiết ra ở vùng dưới đồi và ảnh hưởng đến lượng hormone sinh dục theo từng chu kỳ. Các loại thuốc thuộc nhóm này có khả năng ức chế tuyến yên giải phóng gonadotropin, từ đó  giảm kích thích buồng trứng, giảm lượng estrogen tại buồng trứng, ngăn ngừa quá trình rụng trứng cùng sự phát triển của nội mạc tử cung và chặn đứng chu kỳ kinh nguyệt. 

Trong nhóm thuốc chủ vận GnRH phổ biến nhất là 4 loại thuốc sau:

• • Buserelin: Loại thuốc này là một dạng hormone nội tiết tố được sử dụng phổ biến trong điều trị lạc nội mạc tử cung và ung thư tuyến tiền liệt. Thuốc được sản xuất dưới dạng tiêm, mỗi mũi 150mcg 2 lần/ngày.
  • Narelin: Thuốc này được sử dụng với liều bơm mũi 200mcg 2 lần/ngày để đạt hiệu quả trị bệnh như mong muốn. 
  • Goserelin (zoladex): Thuốc này là một loại hormone có khả năng giải phóng Gonadotropin và được sử dụng phổ biến trong điều trị lạc nội mạc tử cung bằng cách làm giảm độ dày của lớp nội mạc. Goserelin được sử dụng ở liều 3,6mg tiêm dưới da thành bụng trước 28 ngày/lần.
  • Leuprolin (decapeptyl): Loại thuốc này vừa đươc sử dụng trong điều trị lạc nội mạc tử cung, ung thư vú vừa điều trị ung thư tuyến tiền liệt ở nam giới khá hiệu quả. Loại Leuprolin liều 3,75mg được sử dụng tiêm bắp 28 ngày/lần. 

Nhóm thuốc chủ vận GnRH thường được sử dụng dưới dạng tiêm hoặc dạng xịt. Và cả 4 loại thuốc vừa kể trên được dùng để điều trị bệnh trong vòng 6 tháng. Sau đó, nếu tình trạng bệnh không thuyên giảm và ngày càng có xu hướng diễn tiến nặng hơn, hãy ngưng sử dụng.

Bởi việc lạm dụng thuốc có thể gây ra một số tác dụng phụ như: giảm ham muốn tình dục, khô âm đạo, giảm mật độ xương, nóng bừng mặt, vã mồ hôi, khó ngủ, ức chế nồng đô estrogen nội sinh, tăng chuyển hóa canxi… sau khoảng 6 tháng điều trị và có thể gây rong kinh trong khoảng 10 ngày đầu sử dụng thuốc

Thuốc Danazol

Danazol là một loại dẫn chất tổng hợp của 17 alpha ethinyltestosteron. Cấu trúc của thuốc có nhiều điểm tương đồng với cấu trúc của hormone testosterone hay còn được gọi là ethisteron đem lại một số hiệu quả chữa bệnh tích cực như ức chế buồng trứng tiết ra steroid để làm teo các mô tế bào nội mạc tử cung nằm sai vi trí.

Trong đó, Danazol còn là một loại androgen có khả năng ức chế tuyến yên giải phóng chất gonadotropin, chặn đứng quá trình sản sinh ra estrogen trong buồng trứng, ngăn chặn sự rụng trứng cũng như sự phát triển của nội mạc tử cung. Bên cạnh đó, thuốc Danazol được nghiên cứu không có khả năng phóng noãn nhưng lại có tác dụng ức chế sự phát triển của các nhu mô ở vú. Đồng thời, hỗ trợ điều trị làm mỏng lớp nội mạc tử cung trước khi tiến hành phẫu thuật. 

Liều dùng Danazol phù hợp dành cho những chị em bị bệnh lạc nội mạc tử cung tối đa là 400mg tương đương 2 viên thuốc, mỗi viên 200mg. Kiên trì sử dụng liên tục trong vòng 6 tháng, trong đó 3 tháng đầu là thời gian thuốc phát huy tác dụng làm teo ổ lạc nội mạc tử cung, còn 3 tháng tiếp theo là liều duy trì để ngăn bệnh tái phát. 

Trong quá trình sử dụng, cần lưu ý về tác dụng phụ của thuốc như hình thành mụn trứng cá, tay chân mặt bị phù nề, giọng trầm, rậm lông hơn, tăng cân và giảm ham muốn tình dục… với mức độ trầm trọng hơn so với các loại thuốc khác. 

Thuốc ức chế enzyme Aromatase

Đây cũng là một trong những loại thuốc được sử dụng phổ biến trong điều trị lạc nội mạc tử cung. Nhóm thuốc này thường được chỉ định kết hợp với nhóm thuốc tránh thai trong trường hợp các loại thuốc khác hoặc áp dụng phương pháp phẫu thuật không đem lại hiệu quả điều trị như mong muốn.

Nhóm thuốc này có tác dụng làm giảm nồng độ estrogen trong cơ thể và hoạt động dựa trên cơ chế ngăn chặn sự hình thành của enzyme aromatase cũng như ngăn chặn quá trình biến các hormone khác thành estrogen. Từ đó giúp kìm hãm sự hình thành của các khối u thông qua việc loại bỏ nguồn hormone nuôi dưỡng các tế bào ung thư. 

Một số loại thuốc được sử dụng phổ biến thuộc nhóm này như: Letrozol 2.5mg, Anastrozole, Exemestane… Hầu hết các loại thuốc thuộc nhóm này đều được sản xuất dưới dạng viên uống và liều dùng tối đa là 1 viên 2.5 mg/ ngày. Đối với người cao tuổi chỉ sử dụng liều 1 viên 1mg/ ngày. 

Tuy nhiên, người bệnh cần lưu ý tuân thủ theo đúng sự chỉ định về liều dùng của bác sĩ. Bởi thuốc có tác dụng khá mạnh nên có thể gây ra một số tác dụng phụ như đau nhức khớp, khô âm đạo, ra nhiều mồ hôi, xương suy yếu về lâu dài gây loãng xương…

Một số lưu ý khi dùng thuốc chữa lạc nội mạc tử cung

Có thể thấy, các loại thuốc chữa lạc nội mạc tử cung đều là thuốc do bác sĩ kê đơn vì hầu hết chúng đều có thể gây ra tác dụng phụ. Vì vậy, để việc sử dụng thuốc để điều trị bệnh đạt hiệu quả tối đa, nhanh khỏi bệnh và không gây nhiều tác dụng phụ, chị em phụ nữ cần lưu ý thực hiện đúng theo một số điều sau:

• Tuân thủ theo đúng hướng dẫn sử dụng thuốc của bác sĩ, về liều dùng, cách dùng và thời gian sử dụng. Tuyệt đối không tự ý mua thuốc bên ngoài và uống với liều không phù hợp. 
• Việc sử dụng thuốc gì, có được kết hợp thuốc với nhau hay không phải được thực hiện bởi bác sĩ có chuyên môn, người bệnh không tự ý thực hiện. 
• Trong quá trình điều trị lạc nội mạc tử cung bằng thuốc nếu xuất hiện bất kỳ triệu chứng ổn trong cơ thể, hãy ngưng sử dụng và thông báo cho bác sĩ điều trị để được xử lý kịp thời. 
• Xây dựng chế độ ăn uống khoa học, ưu tiên các loại thực phẩm lành mạnh tốt cho sức khỏe sinh sản nhưng vẫn đảm bảo bổ sung đầy đủ các nhóm dưỡng chất thiết yếu. Nên ăn nhiều rau xanh, củ quả, trái cây tươi thay vì ăn các món chiên xào, nhiều dầu mỡ, thức ăn đóng hộp…
• Tuyệt dối không sử dụng chất kích thích, thực phẩm thức uống chứa cồn như rượu bia hay nước ngọt có gas, cà phê chứa caffein. Đây đều là những chất khiến tình trạng bệnh diễn tiến nặng nề hơn. Thay vào đó nên uống nhiều nước, ít nhất 2 lít nước mỗi ngày như nước lọc, nước trái cây, sữa…
• Khi những cơn đau bụng xuất hiện, chị em có thể thực hiện chườm nóng hoặc tắm bằng nước ấm để cắt nhanh cơn đau bụng đang hoành hành. 
• Tạo thói quen kê gối ở dưới đầu gối nhằm nâng đỡ vùng chậu, giúp giảm đau và cải thiện chất lượng giấc ngủ. 
• Cân đối thời gian làm việc và nghỉ ngơi sao cho khoa học. Tránh thức khuya, nên ngủ sớm trước 22 giờ để duy trì một cơ thể khỏe mạnh, luôn dồi dào năng lượng. 
• Tập thể dục thể thao hằng ngày vừa giúp tăng cường sức khỏe mà còn tăng sức đề kháng chống lại bệnh tật, tạo tinh thần thoải mái, sảng khoái mỗi ngày. 

Lạc nội mạc tử cung là một trong những căn bệnh mang yếu tố bẩm sinh và rất khó để có thể phòng tránh hoàn toàn. Tuy nhiên, chị em cũng không cần quá lo lắng vì không phải trường hợp mắc bệnh nào cũng gây ra vô sinh hiếm muộn. Tốt nhất, hãy thăm khám tại bệnh viện chuyên khoa càng sớm càng tốt, sử dụng thuốc chữa lạc nội mạc tử cung theo chỉ định sẽ giúp bệnh nhanh khỏi, bảo tồn chức năng sinh sản hiệu quả. 

Lưu ý thông tin trong bài viết trên chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho sự chẩn đoán và kê đơn thuốc của bác sĩ chuyên khoa. 

Có thể bạn quan tâm

• Phương pháp chữa lạc nội mạc tử cung bằng đông y
• Viêm nội mạc tử cung là gì? Triệu chứng và điều trị