Rối Loạn Tiền Đình Khi Mang Thai và Thông Tin Cần Biết

Rối loạn tiền đình khi mang thai là căn bệnh không chỉ gây ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và bé mà còn làm phức tạp thêm cuộc sống thai kỳ của người mẹ. Bởi mang thai là một quá trình với nhiều điều vất vả, ốm nghén, tăng cân, dễ bệnh nay lại thêm chứng rối loạn tiền đình. Vậy nguyên nhân nào khiến bà bầu bị rối loạn tiền đình và làm thế nào để khắc phục? 

Rối loạn tiền đình khi mang thai là gì?

Tiền đình là bộ phận có kích thước nhỏ nằm ở phía sau màng nhĩ, dùng để chuyển tín hiệu âm thanh từ bên ngoài ở dạng cơ hoạc sang dạng xung thần kinh. Bên cạnh đó, tiền đình còn giữ nhiệm vụ duy trì khả năng thăng bằng khả năng di chuyển, phối hợp cới các cơ quan khác để thực hiện các hoạt động. 

Do đó, rối loạn tiền đình khi mang thai là tình trạng chức năng tiền đình bị tổn thương dẫn đến rối loạn gây mất khả năng thăng bằng cơ thể. Theo một thống kê cho thấy có đến 80% phụ nữ mang thai mắc chứng rối loạn tiền đình với các dấu hiệu như đau đầu, chóng mặt, buồn nôn… Những triệu chứng này khiến thai kỳ của người phụ nữ càng khó khăn hơn, gây suy giảm sức khỏe và ảnh hưởng nhiều đến cuộc sống của người mẹ. 

Nguyên nhân gây rối loạn tiền đình ở phụ nữ mang thai

Theo các chuyên gia, có rất nhiều nguyên nhân gây rối loạn tiền đình khi mang thai, phổ biến như:

• Ốm nghén quá mức: Hầu hết các chị em phụ nữ mang thai đều gặp phải tình trạng ốm nghén, nôn ói quá mức, chán ăn, ăn ít… khiến cơ thể không đủ chất để nuôi dưỡng cơ thể, dễ bị suy nhược. Cộng với việc nội tiết tố trong cơ thể thay đổi đột ngột dẫn đến dễ tụt huyết áp, cơ thể thiếu sắt, không đủ lượng máu cung cấp cho não bộ và hình thành các triệu chứng rối loạn tiền đình. 
• Căng thẳng, stress kéo dài: Phụ nữ mang thai thường có tâm lý rất phức tạp vì sự thay đổi nội tiết tố thường kéo theo rối loạn về mặt cảm xúc, điều này đặc biệt rõ ràng ở những chị em mang thai lần đầu. Tâm lý căng thẳng, lo lắng cộng với áp lực từ công việc, các mối quan hệ… không suôn sẻ khiến tinh thần sa sút, bộc phát các triệu chứng rối loạn tiền đình như chóng mặt, đau đầu thường xuyên. 
• Mắc các bệnh lý: Một số bệnh lý về thần kinh, bệnh về tai, cột sống… là những căn bệnh làm tăng nguy cơ bị rối loạn tiền đình khi mang thai. 
• Lạm dụng thuốc Tây: Bên cạnh nguy cơ về dị tật thai nhi thì việc lạm dụng một số loại thuốc mà mẹ bầu sử dụng trong thai kỳ có thể gây ra tác dụng phụ có hại cho sức khỏe, trong đó có chứng rối loạn chức năng tiền đình.
• Một số nguyên nhân khác: Chẳng hạn như mẹ bầu mất ngủ kéo dài, thức khuya lâu ngày, làm việc lao lực quá độ, dẫn đến kiệt sức, suy nhược, thói quen sinh hoạt không lành mạnh… 

Các dấu hiệu nhận biết rối loạn tiền đình trong thai kỳ

Những biểu hiện của bệnh rối loạn tiền đình ở phụ nữ mang thai cũng tương tự như ở người bình thường, tuy nhiên chúng thường có xu hướng xuất hiện nhiều vào lúc nửa đêm gần sáng. Chẳng hạn như:

• Cơ thể luôn trong trạng thái mệt mỏi, uể oải, hay bị tụt huyết áp và cảm giác mạch huyệt đập nhanh hơn.
• Khi đã nằm xuống thì khó ngồi dậy hoặc chỉ nằm ngủ được ở một tư thế. 
• Khi ngủ dậy cảm giác đầu tiên là chóng mặt, có cảm giác đồ vật xoay vòng do đầu óc quay cuồng, mất thăng bằng và không thể tập trung nhìn vào một điểm nhất định. 
• Đi lại khó khăn, dễ té ngã, chân tay tê mỏi kèm theo nôn mửa, ù tai, hoa mắt… 
• Tâm trạng thay đổi, tiêu cực hơn, dễ nổi nóng, cáu gắt, dễ khóc, nếu kéo dài có thể mắc chứng trầm cảm khi mang thai hoặc sau sinh. 

Bà bầu bị rối loạn tiền đình có nguy hiểm không? Có ảnh hưởng đến thai nhi không?

Phụ nữ mang thai bị rối loạn tiền đình là tình trạng khá bình thường, không quá nguy hiểm vì các triệu chứng của bệnh hoàn toàn có thể khắc phục được. Những sản phụ bị rối loạn tiền đình vẫn có thể mang thai khỏe mạnh và sinh nở bình thường. Tuy nhiên, những triệu chứng của bệnh mới chính là nguyên nhân của nhiều rủi ro nguy hiểm. Chẳng hạn như:

• Dễ té ngã, gặp tai nạn khi tự điều khiển xe cộ; 
• Tâm trạng mẹ bầu luôn khó chịu, căng thẳng, luôn suy nghĩ tiêu cực, dễ dẫn đến trầm cảm khi mang thai và cả sau khi sinh con. 
• Bà bầu bị rối loạn tiền đình nếu không được phát hiện sớm, điều trị kịp thời có thể biến chứng thành liệt nửa người sau sinh, chân teo, mất cảm giác, dẫn đến liệt vĩnh viễn. 

Đây đều là những hệ lụy không chỉ gây ảnh hưởng cho sức khỏe của mẹ bầu mà còn tác động gián tiếp gây tiêu cực cho sự phát triển của thai nhi. Em bé chào đời không khỏe mạnh, dễ bị còi xương, hệ miễn dịch yếu kém, chậm phát triển thể chất và trí não… Vì vậy, cách tốt nhất để ngăn chặn những rủi ro này chính là chủ động thăm khám để được chẩn đoán, điều trị bằng biện pháp phù hợp. 

Cách chữa rối loạn tiền đình khi mang thai hiệu quả, an toàn

Để nhanh chóng dứt điểm các triệu chứng rối loạn tiền đình khó chịu, các chị em phụ nữ mang thai nên thực hiện theo các nguyên tắc chữa bệnh sau: 

1. Tuân thủ chỉ định điều trị của bác sĩ

Ngay khi phát hiện các dấu hiệu rối loạn tiền đình, mẹ bầu nên nhanh chóng đến các cơ sở y tế, bệnh viện Sản khoa để được thăm khám, chẩn đoán và tư vấn phác đồ điều trị phù hợp. Hầu hết các trường hợp bà bầu bị rối loạn tiền đình thường không cần thiết phải sử dụng thuốc. Vì vậy, mẹ bầu tuyệt đối không tự ý sử dụng thuốc một cách tùy tiện để giảm chóng mặt, đau đầu… Tác dụng phụ của thuốc có thể khiến thai nhi bị dị tật, quái thai. 

Việc dùng bất kỳ loại thuốc nào trong thai kỳ đều phải hết sức thận trọng. Trong những trường hợp các triệu chứng rối loạn tiền đình chuyển nặng, tái phát thường xuyên hơn kèm theo tức ngực, khó thở, ngất xỉu… thì việc dùng thuốc sẽ được cân nhắc lâm sàng phù hợp nếu lợi ích điều trị lớn hơn các rủi ro. 

Một số loại thuốc Tây trị rối loạn tiền đình thường được đề xuất riêng cho phụ nữ mang thai như Acetyl DL Leucine Tanganil 500mg, Pirscetam Cetampir… Nhấn mạnh lại đây là thuốc trị bệnh, mẹ bầu tuyệt đối không tự ý dùng hoặc tuân thủ liều dùng do bác sĩ chỉ định. 

2. Ưu tiên các cách chữa bệnh rối loạn tiền đình không dùng thuốc

Thay vì sử dụng thuốc trị rối loạn tiền đình, phụ nữ mang thai nên ưu tiên chọn lựa những cách trị bệnh an toàn, lành tính mà vẫn đem lại hiệu quả cao. Chẳng hạn như:

• Xoa bóp, bấm huyệt

Những động tác xoa bóp nhẹ nhàng, day ấn để tác động lực lên một số huyệt trên đầu, mắt, vai, cổ, gáy kết nối với hệ thần kinh giúp cải thiện đáng kể các triệu chứng chóng mặt, đau đầu do rối loạn tiền đình ở phụ nữ mang thai gây ra. Cụ thể, liệu pháp này giúp thúc đẩy quá trình tuần hoàn máu lên não, nuôi dưỡng các tế bào não để chúng hoạt động ổn định. 

Đồng thời, xoa bóp – bấm huyệt còn giúp giảm tình trạng co cứng cơ vùng đầu cổ, tăng cường vi tuần hoàn máu đến các cơ quan bị ảnh hưởng do tổn thương chức năng tiền đình. Một số huyệt được sử dụng để chữa rối loạn tiền đình gồm: Bách hội, Thượng tinh, Phong trì, Thiên Trụ, Giác tôn, Tam âm giao, Nội quan, Thái dương, Thái xung, Phong phủ…

• Ngâm chân nước ấm

Ngâm chân nước ấm là phương pháp trị liệu giảm rối loạn tiền đình hiệu quả cùng nhiều công dụng thần kỳ khác, đặc biệt an toàn cho phụ nữ mang thai. Theo ghi chép trong Đông y, mẹ bầu thường xuyên ngâm chân vào nước ấm pha muối hoặc các loại thảo dược giúp tác động nhiệt đến các mạch máu dưới bàn chân, làm giãn nở và tăng cường quá trình lưu thông máu đến các cơ quan, trong đó có não bộ. 

Nhờ đó giúp khắc phục hiệu quả các triệu chứng hoa mắt, chóng mặt, đau đầu thường xuyên, giảm căng thẳng, mệt mỏi, cải thiện chất lượng giấc ngủ và chứng đau nhức, sưng phù, tê bì chân tay. Để đạt hiệu quả tốt nhất, mẹ bầu nên ngâm nước ấm từ 38 – 43 độ C (không nên quá 45 độ) và ngâm trong khoảng 15 – 30 phút, cảm nhận cơ thể nóng lên và đổ mồ hôi nhẹ là được. 

• Tập yoga 

Yoga là bộ môn rất tốt cho sức khỏe và đặc biệt thích hợp dùng để chữa trị chứng rối loạn tiền đình ở phụ nữ mang thai. Các động tác yoga mềm mại, chậm rãi giúp tăng cường tuần hoàn máu, điều chỉnh nhịp tim, huyết áp và cải thiện rõ rệt các triệu chứng hoa mắt, chóng mặt, đau đầu. Bên cạnh đó, yoga còn giúp cải thiện trí nhớ, tăng tuần hoàn phổi, cải tăng chức năng tiêu hóa… tất cả đều là những lợi ích tuyệt vời cho phụ nữ mang thai. 

• Vật lý trị liệu

Một trong những cách điều trị rối loạn tiền đình cho phụ nữ mang thai hiệu quả không cần dùng thuốc là vật lý trị liệu. Cách này giúp phục hồi chức năng tiền đình, lấy lại sự cân bằng và giúp cơ thể thích nghi nhanh với việc thay đổi tư thế, duy trì khả năng thăng bằng khi đi lại, xoay chuyển. 

Một vài bài tập vật lý trị liệu đơn giản dành cho bà bầu bị rối loạn tiền đình như: bài tập ổn định mắt cải thiện khả năng kiểm soát chuyển động, bài tập Romberg để giữ thăng bằng. bài tập lắc lư trước sau, sang hai bên… Mẹ bầu cần chú ý về cường độ luyện tập, tránh tập quá sức ngay từ khi bắt đầu. 

• Xông hơi tinh dầu

Đối với phụ nữ mang thai bị rối loạn tiền đình, sử dụng tinh dầu là một trong những liệu pháp chữa bệnh vừa hiệu quả vừa an toàn cho sức khỏe của mẹ và thai nhi. Theo các nghiên cứu lâm sàng, những loại tinh dầu chiết xuất từ thực vật giúp tác động tích cực đến não bộ, giúp duy trì trạng thái cân bằng cả về thể chất lẫn trí óc. Chính vì vậy, mẹ bầu thực hiện xông hơi tinh dầu đúng cách sẽ giúp xua tan mệt mỏi, giảm stress, ổn định thần trí, tạo cảm giác thư giãn giảm thiểu các triệu chứng rối loạn tiền đình như chóng mặt, đau đầu, buồn nôn…

Thay vì sử dụng các loại tinh dầu hóa học, mẹ bầu nên ưu tiên sử dụng các loại dược liệu tự nhiên làm làm nước xông như gừng, xả, lá chanh, tía tô, bạc hà, ngải cứu, kinh giới, hương nhu… Lưu ý, xông hơi tinh dầu là biện pháp hiệu quả nhưng cần phải hết sức thận trọng, tránh thực hiện trong 3 – 4 tháng đầu thai kỳ để đảm bảo an toàn cho thai nhi. 

3. Điều chỉnh chế độ ăn uống và lối sống sinh hoạt lành mạnh

Ăn uống và sinh hoạt là những yếu tố quan trọng trong quá trình điều trị rối loạn tiền đình. Phụ nữ mang thai là đối tượng rất nhạy cảm, nhất là khi mắc bệnh khiến sức khỏe yếu kém hơn người bình thường rất nhiều nên cần được chăm sóc kỹ lưỡng về chế độ ăn uống và sinh hoạt.

Những lưu ý về chế độ ăn uống

• Đảm bảo bổ sung đầy đủ các dưỡng chất cần thiết cho thai kỳ để ổn định sức khỏe cho mẹ và bé. Đặc biệt, uu tiên bổ sung các nhóm thực phẩm giàu vitamin khoáng chất như vitamin B6, C, D, K, axit folic, canxi, sắt… trong các loại cá, đậu, hạt, rau xanh, trái cây tươi để làm thuyên giảm những cơn chóng mặt, đau đầu… 
• Hạn chế sử dụng các loại thịt đỏ như thịt bò, thịt heo để tránh làm tăng nặng các triệu chứng đau đầu, hoa mắt chóng mặt. 
• Hạn chế sử dụng các loại thực phẩm giàu chất béo, món ăn chế biến nhiều dầu mỡ, đặc biệt là mỡ động vật, thay vào đó nên thay thế bằng dầu thực vật. 
• Tránh ăn những món chế biến quá mặn hoặc quá ngọt, tốt hơn hết nên giảm lượng muối và ăn nhạt hơn trong thai kỳ. 
• Hạn chế ăn thực phẩm chế biến sẵn, đóng hộp chứa nhiều chất bảo quản vì nó là nguyên nhân làm tăng nguy cơ các bệnh về rối loạn mỡ máu, tăng huyết áp, bệnh tiểu đường… và làm phát sinh các triệu chứng rối loạn tiền đình. 
• Bổ sung đủ nước cho cơ thể, ít nhất là 2 lít/ ngày gồm nước lọc, sữa bầu, nước ép trái cây…
• Tạo thói quen ăn uống khoa học, chia nhỏ các bữa ăn, tránh ăn quá nhiều cùng lúc để hỗ trợ chức năng tiêu hóa và duy trì cân nặng ổn định. 

Những lưu ý về chế độ sinh hoạt

• Phụ nữ mang thai tuyệt đối không nên thức quá khuya, ngủ ít nhất 8 tiếng/ ngày để có sức khỏe tốt và tinh thần thoải mái. 
• Hạn chế làm việc nặng quá sức hoặc di chuyển nhiều khi mang thai. Vì những cơn chóng mặt do rối loạn tiền đình có thể xảy ra bất kỳ lúc nào gây nguy hiểm cho sức khỏe, thậm chí là tính mạng của mẹ và em bé. 
• Tránh thay đổi tư thế quá đột ngột từ nằm sang ngồi, đứng bật dậy khi chưa có sự chuẩn bị để tránh tình trạng máu lưu thông chưa kịp gây chóng mặt, choáng váng, mất thăng bằng và dễ té ngã. 
• Tránh ngồi hàng giờ liên tục trong 1 tư thế, trong phòng máy lạnh hay sử dụng máy tính quá nhiều. Thay vào đó nên đứng dậy đi lại thường xuyên, đưa tầm mắt về nơi có nhiều cây cối để thư giãn, cải thiện khả năng thăng bằng cơ thể. 
• Tích cực rèn luyện, ập thể dục thể thao, sinh hoạt điều độ với những bộ môn vừa sức, nhẹ nhàng phù hợp với từng giai đoạn thai kỳ như yoga, thiền, đi bộ, bơi lội…
• Duy trì trạng thái tinh thần vui vẻ, thoải mái trong suốt thai kỳ, tránh các cảm xúc tiêu cực, stress kéo dài khiến bệnh càng nặng hơn. 

Chứng rối loạn tiền đình khi mang thai không phải căn bệnh quá nguy hiểm, tuy nhiên những rủi ro mà nó gây ra là rất đáng ngại. Vì vậy, bản thân phụ nữ mang thai và người thân trong gia đình cần phải hết sức chú ý trong việc chăm sóc, giúp đỡ và sẻ chia để nhanh chóng dứt điểm bệnh, phòng ngừa tái phát và những nguy hiểm ngoài ý muốn. 

Có thể bạn quan tâm

• Rối Loạn Tiền Đình Ở Người Già: Dấu Hiệu, Cách Phắc Phục
• Rối Loạn Tiền Đình Ngoại Biên: Nguyên Nhân và Điều Trị