Phác đồ điều trị viêm dạ dày Hp dương tính (Bộ Y Tế)

Bác sĩ phụ trách

Bác sĩ Nguyễn Thị Nhuần

Phó Giám đốc Chuyên môn

Theo một thống kê gần đây cho thấy có đến 90% bệnh nhân bị viêm dạ dày do nhiễm vi khuẩn HP và làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày. Việc điều trị bệnh được đánh giá khá phức tạp và người bệnh phải tuân theo phác đồ điều trị viêm dạ dày HP dương tính của Bộ Y tế. 

Vi khuẩn HP là gì?

Vi khuẩn HP (Helicobacter Pylori) là một loại vi khuẩn cư trú tại dạ dày và là nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh viêm loét dạ dày tá tràng, thậm chí làm tăng nguy cơ gây ung thư dạ dày. Chúng tồn tại và hoạt động được trong môi trường axit đậm đặc như dạ dày là nhờ khả năng tiết ra enzyme (urease) giúp trung hòa môi trường axit xung quanh.

Phác đồ điều trị viêm dạ dày Hp dương tính
Vi khuẩn HP là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh viêm dạ dày

Có khoảng 50% dân số thế giới mang vi khuẩn HP trong cơ thể. Tuy nhiên, nếu chúng chỉ tồn tại trong ngưỡng cho phép sẽ không gây ra nhiều biến đổi trong dạ dày. Ngược lại, trong trạng thái đang phát triển nhanh chóng, ổ vi khuẩn HP sẽ tấn công vào lớp niêm mạc dạ dày gây ra lở loét, xung huyết dẫn đến xuất huyết, thủng dạ dày, ung thư dạ dày. 

Việc điều trị viêm dạ dày do nhiễm khuẩn HP được đánh giá là phức tạp vì phải kết hợp nhiều phương pháp điều trị mới đem lại hiệu quả. Để có được phác đồ điều trị HP tận gốc là điều không hề đơn giản bởi loại vi khuẩn này có tốc độ phát triển rất nhanh. Đặc biệt có khả năng kháng thuốc rất mạnh và dễ lây lan. 

Vì vậy, khi xuất hiện các triệu chứng bệnh như khó tiêu, đầy hơi, đau bụng, buồn nôn, nôn ói… kéo dài không khỏi hãy nhanh chóng đến bệnh viện để được thăm khám lâm sàng, chẩn đoán điều trị. Việc điều trị càng sớm thì cơ hội phục hồi bệnh càng cao. Tùy theo tình trạng, mức độ bệnh và triệu chứng cụ thể mà bác sĩ sẽ đưa ra liệu pháp điều trị phù hợp, hiệu quả nhất. 

Nguyên tắc và mục đích điều trị của các phác đồ điều trị viêm dạ dày Hp dương tính

Quá trình điều trị viêm dạ dày Hp dương tính chủ yếu dựa trên các nguyên tắc sau:

  • Kiểm soát các yếu tố nguy cơ hình thành bệnh như sự xuất hiện của vi khuẩn HP, stress, do dạ dày tăng tiết HCl…
  • Hỗ trợ thúc đẩy quá trình bình thường hóa chức năng dạ dày.
  • Làm lành các tổn thương, tái tạo niêm mạc và loại trừ các bệnh lý kèm theo, ngăn ngừa biến chứng. 

Ngoài ra, việc áp dụng các phác đồ điều trị viêm dạ dày Hp dương tính kết hợp với việc sử dụng thuốc chủ yếu nhằm mục đích:

  • Giảm thiểu tối đa các yếu tố gây viêm loét (thuốc ức chế bài tiết HCl và Pepsin, thuốc trung hòa acid dạ dày tá tràng).
  • Tăng cường các yếu tố bảo vệ như dùng thuốc tạo ra lớp màng che phủ niêm mạc và băng các ổ loét và kết hợp sử dụng các loại thuốc kích thích có khả năng sản xuất chất nhầy. 
  • Tăng khả năng diệt trừ vi khuẩn HP. 
Phác đồ điều trị viêm dạ dày Hp dương tính
Áp dụng các phác đồ điều trị viêm dạ dày hp dương tính chủ yếu nhằm giảm các yếu tố viêm loét, tăng khả năng diệt khuẩn HP

Một số phác đồ điều trị viêm dạ dày Hp dương tính mới nhất của Bộ Y tế

Như đã nói, để đưa ra một phác đồ điều trị viêm dạ dày Hp dương tính không hề đơn giản. Sau khi thực hiện thăm khám, làm xét nghiệm và tiến hành các thủ thuật khác nhau, bác sĩ sẽ dựa vào đó mà đưa ra phác đồ điều trị viêm dạ dày Hp phù hợp với tình trạng, mức độ nặng nhẹ của người bệnh. 

Dưới đây là gợi ý 4 phác đồ điều trị viêm dạ dày Hp dương tính dược Bộ Y tế khuyến cáo sử dụng. 

1. Phác đồ điều trị viêm dạ dày Hp 3 thuốc

Đây là phác đồ điều trị phổ biến nhất và được sử dụng lần đầu tiên tại Mỹ. Phác đồ này thường được sử dụng cho những người mắc bệnh viêm dạ dày do nhiễm vi khuẩn HP trong giai đoạn đầu của bệnh. Đây cũng là phương phap đầu tiên được sử dụng, chỉ phù hợp với trường hợp mắc bệnh mức độ nhẹ. 

  • Thời gian sử dụng: kéo dài trong khoảng 10 – 14 ngày
  • Loại thuốc sử dụng: Trong phác đồ này chủ yếu kết hợp sử dụng các loại thuốc gồm:
    • Amoxicillin: 2g/ ngày
    • PPI (chất ức chế bơm proton): 2 lần/ngày
    • Clarithromycin: 500 mg/ 2 viên/ ngày. Trong đó, những đối tượng bệnh nhân ở miền Trung và miền Bắc thường có tỷ lệ kháng clarithromycin thấp hoặc Metronidazonle/ Tinidazole: 500mg/ 2 viên/ ngày. Tỷ lệ người bệnh ở khu vực miền Nam thường có tỉ lệ kháng clarithromycin cao.
  • Kết quả: Áp dụng phác đồ điều trị này đem lại hiệu quả tiêu diệt vi khuẩn Hp > 80% chỉ ngay sau một lần điều trị đầu tiên. 

2. Phác đồ điều trị viêm dạ dày Hp 4 thuốc 

Phác đồ điều trị này chủ yếu dành cho những người bệnh đã từng áp dụng điều trị theo phác đồ điều trị 3 thuốc nhưng không đạt hiệu quả như mong muốn. 

  • Thời gian áp dụng: kéo dài trong khoảng 10 – 14 ngày. 
  • Loại thuốc sử dụng: Điều trị viêm dạ dày Hp 4 thuốc được chia làm 2 trường hợp, một là điều trị bằng thuốc có bismuth và không có bismuth. Bismuth chính là tác nhân bảo vệ tế bào thường được chỉ định sử dụng trong điều trị viêm loét dạ dày tá tràng và thường được kết hợp với những loại thuốc khác để tăng hiệu quả. 
    • Phác đồ điều trị viêm dạ dày Hp 4 thuốc có bismuth gồm: Ranitidin 150mg/2 lần/ ngày hoặc PPI dùng 2 lần/ ngày + Tinidazole hay Metronidazole 250mg/4 viên/ ngày + Bismuth 120mg/4 viên/ ngày.
    • Phác đồ điều trị viêm dạ dày Hp 4 thuốc không có bismuth gồm: PPI (2 lần/ ngày) + Metronidazole (500mg/ 2 viên/ ngày) + Clarithromycin (500mg/ 2 viên/ ngày) + Amoxicillin (1g/ 2 viên/ ngày).
  • Kết quả: Trường hợp áp dụng liệu pháp 4 thuốc có bismuth để trị bệnh và đáp ứng thuốc có thể đem lại kết quả điều trị hơn 95% sau liệu trình 14 ngày. 
  • Tác dụng phụ: Nhóm các loại thuốc này thường dễ xảy ra tình trạng khó dung nạp thuốc và kháng thuốc. Từ đó làm tăng nguy cơ kháng Hp kép do sự kết hợp của quá nhiều thuốc với nhau. 
Phác đồ điều trị viêm dạ dày Hp dương tính
Các phác đồ điều trị viêm dạ dày Hp dương tính với sự kết hợp sử dụng nhiều loại thuốc khác nhau

3. Phác đồ điều trị viêm dạ dày Hp dương tính nối tiếp

Phác đồ này được sử dụng như một giải pháp kế tiếp sau 2 phác đồ trên hoặc dùng ngay trong 2 liệu trình ban đầu. 

  • Thời gian áp dụng: liệu trình điều điều trị kéo dài khoảng 10 ngày. 
  • Loại thuốc sử dụng: Trong vòng 10 ngày điều trị, loại thuốc sử dụng sẽ khác nhau ở từng thời điểm như:
    • Trong 5 ngày đầu tiên: dùng Amoxicillin (2g/ ngày) + PPI (2 lần/ ngày)
    • Trong 5 ngày tiếp theo: dùng kết hợp Tinidazole 500mg/2 viên/ngày + Clarithromycin 500mg/2 viên/ngày + PPI 2 lần/ngày.
  • Kết quả: Áp dụng liệu trình này và đáp ứng thuốc sẽ giúp đạt được tỷ lệ điều trị khá cao chiếm đến 88.9% đối với những chủng vi khuẩn kháng thuốc kháng sinh Clarithromycin và đạt khoảng 28.6% hiệu quả so với phác đồ điều trị viêm dạ dày Hp dương tính 3 thuốc. 

4. Phác đồ điều trị viêm dạ dày Hp dương tính 3 thuốc có Levofloxacin

Levofloxacin được biết đến là một loại kháng sinh thuộc nhóm kháng sinh Quinolone. Thuốc có tác dụng ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn cũng như các loại sinh vật đơn bào, từ đó giúp hạn chế tối đa sự tăng trưởng của vi khuẩn HP. Nhóm đối tượng có thể áp dụng phương pháp này chủ yếu là những người bệnh điều trị bằng những phác đồ khác không đạt được hiệu quả. 

  • Thời gian áp dụng: Điều trị kéo dài trong khoảng 10 ngày. 
  • Loại thuốc sử dụng: Các loại thuốc được sử dụng trong phác đồ điều trị này gồm PPI 2 lần/ ngày + Amoxicillin 2g/ ngày + Levofloxacin  500mg x 2 viên/ ngày. 
  • Kết quả: Áp dụng phác đồ này giúp đem lại khả năng tiêu diệt vi khuẩn HP hiệu quả cao hơn so với những phác đồ điều trị 4 thuốc khác. Tuy nhiên lại kém tác dụng khi vi khuẩn HP biến đổi và trở nên kháng Levofloxacin. 

Thông tin chi tiết của một số loại thuốc được sử dụng phổ biến

Tác dụng của các loại thuốc được sử dụng phổ biến trong các phác đồ điều trị viêm dạ dày Hp dương tính như:

  • Amoxicillin: Đây là loại thuốc thuộc nhóm kháng sinh cùng họ với Penicilin. Thuốc có tác dụng ngăn chặn cũng như tiêu diệt các loại vi khuẩn gram dương. 
  • Thuốc PPI: Đây là thuốc ức chế bơm proton có khả năng làm giảm quá trình sản xuất axit trong dạ dày thông qua cơ chế ngăn chặn enzyme bên trong thành dạ dày tiết ra axit. Trong nhóm thuốc này gồm một số loại phổ biến như: Omeprazole, Lansoprazole, Pantoprazole…
Phác đồ điều trị viêm dạ dày Hp dương tính
Các loại thuốc trong phác đồ điều trị viêm dạ dày hp dương tính như thuốc kháng sinh, thuốc ức chế bơm proton…
  • Clarithromycin: Là loại thuốc kháng sinh Macrolid bán tổng hợp. Thường thì loại thuốc này được sử dụng kết hợp với một số thuốc chống loét khác nhằm đem lại hiệu quả điều trị các bệnh viêm loét dạ dày hiệu quả. Tuy nhiên, thuốc này chỉ đem lại khả năng điều trị nhiễm khuẩn, không đem lại hiệu quả điều trị virus. 
  • Metronidazole: Đây là một loại dẫn chất 5 – nitro – imidazol, là loại thuốc kháng sinh được sử dụng nhằm điều trị các loại bệnh nhiễm trùng cũng như ức chế sự tăng trưởng, phát triển của vi khuẩn. 
  • Tinidazole: Đây là loại thuốc kháng sinh thuộc nhóm Nitroimidazole, Tinidazole đem lại khả năng ức chế sự phát triển của vi khuẩn cùng các sinh vật đơn bào. Từ đó giúp làm giảm sự tăng trưởng của vi khuẩn HP và ngăn ngừa bệnh viêm loét dạ dày. 

Một số lưu ý cần biết khi áp dụng các phác đồ điều trị viêm dạ dày HP dương tính

Để đem lại hiệu quả cao nhất khi áp dụng các phác đồ điều trị viêm dạ dày HP dương tính, người bệnh cần lưu ý về cách sử dụng một số loại thuốc như:

  • Thuốc PPI: Nên uống trước mỗi bữa ăn hoặc sau bữa ăn 120 phút, đảm bảo uống thuốc lúc dạ dày trống rỗng.  
  • Thuốc kháng sinh: Uống loại thuốc này ngay sau bữa ăn. 
  • Đối với những trường hợp sử dụng thuốc PPI kéo dài, muốn ngừng thuốc nên giảm liều dùng từ từ trước khi dừng hẳn. 
  • Lưu ý không sử dụng kết hợp các loại thuốc hay chế phẩm chứa PPI + Clarithromycine + Tinidazole để điều trị Helicobacter pylori vì hiệu quả chưa được chứng minh khoa học. Trong đó, các chế phẩm có hàm lượng Clarithromycin thấp sẽ làm tăng nguy cơ kháng lại thuốc kháng sinh.
  • Lưu ý trong quá trình điều trị có thể kết hợp sử dụng các loại thuốc có khả năng tăng cường những yếu tố bảo vệ như thuốc chống bao phủ niêm mạc, băng ổ loét, kích thích sản xuất chất nhầy, thuốc chống trầm cảm, stress…
Phác đồ điều trị viêm dạ dày Hp dương tính
Các loại thuốc được sử dụng trong phác đồ điều trị viêm dạ dày Pp dương tính nên sử dụng khi dạ dày rỗng

Trên đây là những phác đồ điều trị viêm dạ dày Hp dương tính đã và đang được áp dụng phổ biến. Hy vọng những kiến thức hữu ích này sẽ giúp người bệnh có cái nhìn tổng quan nhất cùng các lưu ý trong điều trị, chăm sóc kỹ lưỡng. Bên cạnh đó, trong quá trình điều trị, người bệnh cần kết hợp với chế độ ăn uống khoa học, sinh hoạt lành mạnh và tái khám thường xuyên để phòng ngừa bệnh tái phát. 

Có thể bạn quan tâm

THÔNG TIN HỮU ÍCH

Ngày đăng 07:53 - 14/01/2023 - Cập nhật lúc: 15:01 - 06/02/2023
Chia sẻ:
NSND Trần Nhượng chữa bệnh dạ dày tại Thuốc dân tộc NSND Trần Nhượng đến khám chữa bệnh dạ dày tại Trung tâm Thuốc dân tộc 

Ngày 24/12/2019 vừa qua, Trung tâm Thuốc dân tộc - đơn vị hàng đầu về YHCT tại Việt Nam, đã…

Trào ngược dạ dày Trào ngược dạ dày thực quản: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị

Trào ngược dạ dày hay còn gọi là trào ngược dạ dày thực quản ngày càng có xu hướng tăng…

7 bài thuốc dân gian chữa đau dạ dày hiệu quả từ ngàn xưa

Áp dụng các bài thuốc dân gian chữa đau dạ dày có tác dụng chống viêm loét, giảm đau thượng…

Viêm niêm mạc dạ dày biến mất chỉ SAU 3 THÁNG sử dụng Sơ can Bình vị tán Viêm niêm mạc dạ dày biến mất chỉ SAU 3 THÁNG sử dụng Sơ can Bình vị tán

Viêm niêm mạc dạ dày từ lâu đã là căn bệnh gây không ít phiền toái cho người bệnh với…

Phẫu thuật trào ngược dạ dày khi nào? Phương pháp & chi phí

Phẫu thuật trào ngược dạ dày thực quản là biện pháp cuối cùng để điều trị các triệu chứng bệnh. Tuy…

Giải đáp thắc mắc của độc giả cùng chuyên gia của chúng tôi!

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Chia sẻ
Bỏ qua