Tìm Về Nguồn Gốc Công Thức Bí Truyền Bài Thuốc Xương Khớp Quốc Dược Phục Cốt Khang

Bài thuốc Quốc dược Phục cốt khang của Trung tâm Thuốc dân tộc đã giúp đông đảo người bệnh xương khớp như thoát vị đĩa đệm, thoái hóa khớp, viêm khớp… thoát khỏi đau đớn, phục hồi vận động đến 95%. Để làm nên hiệu quả bài thuốc là những cố gắng không mệt mỏi của nhiều thế hệ bác sĩ Y học cổ truyền đầu ngành trong công trình nghiên cứu chuyên sâu và bài bản. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về nguồn gốc bài thuốc để thấy được quá trình “đốt đuốc tìm vàng” gian nan của đội ngũ bác sĩ nghiên cứu.

Hơn 1 thập kỷ nỗ lực sưu tầm, nghiên cứu và ứng dụng tinh hoa Y học cổ truyền vào điều trị và chăm sóc sức khỏe xương khớp cho nhân dân, Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Thuốc dân tộc đã giúp đông đảo người bệnh xương khớp phục hồi vận động. Tuy nhiên, những bài thuốc xương khớp trước đó được ứng dụng chưa mang lại hiệu quả như mong muốn, nhất là với bệnh nhân xương khớp nặng, mãn tính.

Trăn trở với điều đó, đội ngũ bác sĩ Y học cổ truyền đầu ngành của Trung tâm Thuốc dân tộc quyết định thành lập đề tài nghiên cứu “Ứng dụng tinh hoa Y học cổ truyền Việt Nam vào điều trị các bệnh lý xương khớp”. Công trình nghiên cứu được thực hiện trong 5 năm, bắt đầu từ hành trình sưu tầm, nghiên cứu các bài thuốc bí truyền bản địa.

Kỳ I: Kỳ bí kho thuốc Nam “sống” giữa lòng rừng núi Bắc Kạn quanh năm phủ sương

Bao đời nay, các bài thuốc xương khớp bí truyền bản địa của các ông lang, bà mế thuộc các dân tộc ít người trên khắp mọi miền tổ quốc đã trở thành những phương thuốc hiệu nghiệm được truyền tai rộng rãi. Hiệu quả và giá trị của những bài thuốc ấy luôn là điều bí ẩn mà cho đến nay y học cũng chưa thể khai phá hết được. Chỉ biết rằng, từ những lá cây, cành cây, rễ cây, ngọn cỏ mọc quanh vườn nhà hay trong rừng sâu được chế biến theo kinh nghiệm đã giúp đồng bào khỏi đau nhức xương khớp, dễ dàng đi lại, leo đồi, lội suối mà lao động và xây dựng bản làng.

Trong hành trình sưu tầm các bài thuốc xương khớp bản địa từ năm 2015, đội ngũ nghiên cứu Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Thuốc dân tộc do Thầy thuốc ưu tú, bác sĩ Lê Hữu Tuấn làm trưởng đoàn đã đặt chân đến nhiều địa phương được xem là “cái nôi của thuốc Nam” như Hòa Bình, Hà Giang, Lai Châu, Yên Bái, Cao Bằng, Bắc Kạn… Đây là vùng đất mù sương, quanh năm khí hậu mát mẻ, được thiên nhiên ban đãi cho nhiều cây thuốc quý ẩn náu nơi núi rừng thâm sơn cùng cốc.

Vùng đất rẻo cao phía Bắc xinh đẹp và đầy bí ẩn là nơi sinh sống của nhiều tộc người thiểu số như Mường, H’Mông, Tày, Dao, Thái… là “kho thuốc nam sống” với sự tồn tại của nhiều ông lang, bà mế cùng các bài thuốc bí truyền “sống để dạ chết mang theo” chỉ truyền lại trong gia tộc. Để đến được với những bài thuốc bí truyền, đoàn nghiên cứu đã vượt qua nhiều thử thách, khắc nghiệt về điều kiện thời tiết, những đoạn đường dốc cao dựng đứng, xung quanh là vách núi treo leo hiểm trở, sự bất đồng về ngôn ngữ, văn hóa của người bản địa.

Quá trình trao đổi với các thầy lang, lương y, thầy thuốc địa phương, đoàn nghiên cứu đã sưu tầm được nhiều bài thuốc quý. Đặc biệt là kho thuốc nam của người Tày giữa lòng núi rừng Bắc Kạn. Nơi đây không chỉ nổi bật với núi rừng hùng vĩ, đồng bào thân thiện mến khách, vô vàn cây thuốc nam quý hiếm mà còn ẩn giấu bài thuốc bí truyền có khả năng điều trị khỏi các chứng bệnh xương khớp.

Mối lương duyên đặc biệt với bài thuốc chữa đau xương khớp “giấu” bí truyền của người Tày – Bắc Kạn

Một ngày cuối tháng 11 năm 2016, đoàn nghiên cứu Trung tâm Thuốc dân tộc có mặt tại Bắc Kạn trong chuyến khảo nghiệm, sưu tầm cây thuốc và bài thuốc Nam với sự đồng hành của ông Nguyễn Văn Cư – Phó Chủ tịch Hội Đông y tỉnh nhà. Trời mùa đông tại Bắc Kạn cái lạnh “cắt da cắt thịt”, có thời điểm trời lạnh kèm thêm mưa lạnh thấu xương nhưng đoàn nghiên cứu vẫn cố gắng khắc phục để tìm kiếm các bài thuốc quý.

Bắc Kạn là địa phương được xem là kho thuốc Nam “sống” bởi lẽ đây là địa phương có rất nhiều lương y, thầy lang với nhiều bài thuốc bí truyền. Cơ duyên biết đến bài thuốc xương khớp của người Tày gắn liền với một thời tuổi trẻ của Thầy thuốc, ưu tú, bác sĩ Lê Hữu Tuấn – Chủ nhiệm đề tài nghiên cứu. Từng là lính quân y tham gia chiến đấu bảo vệ Tổ quốc trong chiến tranh Biên giới phía Bắc những năm 80, bác sĩ Tuấn từng biết đến bài thuốc Nam của đồng bào đã giúp nhiều thương binh khỏi đau xương, bong gân, trật khớp, gãy xương trong điều kiện y tế thiếu thốn.

Chiến tranh kết thúc, bác sĩ Tuấn về lại Hà Nội công tác và luôn đau đáu về bài thuốc của đồng bào năm xưa. Chứng kiến nhân dân và nhiều đồng đội cũ phải chịu đựng gánh nặng từ các bệnh lý xương khớp và tác dụng phụ của thuốc Tây, bác sĩ Tuấn nhiều lần liên hệ tìm kiếm bài thuốc năm xưa nhưng chưa thành công. Trong chuyến công tác lần này, bác sĩ Tuấn may mắn gặp lại người đồng đội cũ là người Bắc Kạn bản địa và được chỉ dẫn đến nơi sở hữu bài thuốc xương khớp bí truyền năm xưa.

Trở về chiến trường xưa, bao nhiêu kỷ niệm về một thời bom đạn, tình quân dân nồng ấm với đồng bào ùa về, bác sĩ Tuấn không khỏi xúc động. “Hữu duyên thiên lý”, người thầy lang Ma Văn Thân sở hữu công thức thuốc bài thuốc đau xương khớp bí truyền của người Tày cũng từng là một người lính. Với tinh thần đồng chí, đồng đội, thầy lang họ Ma cởi mở hơn trong những câu chuyện đời, chuyện nghề bốc thuốc. 

Khám phá BÍ ẨN bài thuốc chữa đau xương BÍ TRUYỀN dòng họ Ma của người Tày ai uống cũng khỏi bệnh

Trong ngôi nhà sàn nép bên sườn đồi nơi gia đình thầy lang Ma Văn Thân sinh sống, thứ nhiều nhất trong nhà là thuốc Nam. Mỗi vị thuốc đều được ông trân trọng, cất giữ như kho báu. Theo thầy lang Ma Văn Thân người sở hữu công thức bài thuốc xương khớp bí truyền, dòng họ Ma của ông là dòng họ lâu đời có ngọc phả từ thời Vua Hùng. Bài thuốc chữa đau xương mà ông đang sở hữu được truyền lại từ tổ tiên nhiều đời trước. 

Tương truyền, xưa kia vùng đất mà người Tày sinh sống quanh năm lạnh giá, người trong bản thường xuyên phải leo núi, lội suối nên đa số bị đau cái lưng, đau cái chân ảnh hưởng đến cuộc sống. Lúc bấy giờ đồng bào vẫn còn sinh sống bằng nghề đặt bẫy và săn bắt thú rừng. Một lần, có vị thầy lang (chính là tổ tiên nhiều đời trước của thầy lang Ma Văn Thân) lên rừng hái thuốc thấy một đàn khỉ bị dính bẫy của dân làng đều bị thương nặng, nhìn cũng có thể thấy chúng bị gãy chân kêu rên đau đớn. Thầy lang toan đến gỡ bẫy cho đàn khỉ thì khỉ mẹ to lớn xuất hiện nên đành tìm 1 góc để quan sát. Khỉ mẹ đã cố gắng hết sức gỡ bẫy cho đàn khỉ nhỏ, nhanh chóng trèo lên cây hái 1 nắm lá, dứt 1 đoạn cây dây leo có nhựa tứa ra như máu, nhai nát vừa cho đàn khỉ con uống vừa lấy lá đắp vào vết thương. Kỳ diệu, chỉ 1 lúc sau, đàn khỉ con đã nhanh chóng lành vết thương chạy nhảy theo mẹ rời đi. Thấy điều kỳ lạ, thầy lang hái lá thuốc, chặt đoạn cây có nhựa như máu được khỉ mẹ dùng chữa thương cho con về làm thuốc chữa đau xương cho dân làng và ghi nhớ là thuốc chữa đau xương. Bài thuốc đã giúp cho già trẻ, lớn bé nhiều lớp người Tày không còn đau nhức cái lưng, cái chân mà dẻo dai leo đồi, lội suối mà lao động, chiến đấu.

Sau này bài thuốc được truyền lại cho người của dòng họ Ma và thầy lang Ma Văn Thân là người nắm giữ cốt thuốc duy nhất hiện nay. Bài thuốc đã giúp nhiều người bệnh xương khớp trong vùng không còn đau nhức mà đi lại, sinh hoạt, lao động bình thường. Đây cũng là lý do mà người dân trong bản của Thầy lang Ma Văn Thân rất hiếm bị các bệnh xương khớp. Tiếng lành đồn xa, nhiều người dưới xuôi biết đến bài thuốc cũng lặn lội lên để được bốc thuốc. 

Theo thầy lang Ma Văn Thân thì cốt lõi của bài thuốc xương khớp này là cây thuốc có tiếng Tày là Thau pú lùa (có nhựa đỏ như máu), các loại Phác kháo cài, Phác mạy nghiến, Phác mạy liến cùng các vị thuốc trong rừng khác. Thau pú lùa chính là vị thuốc Kê huyết đằng hay cỏ máu đứng đầu bảng bổ máu, hoạt huyết, mạnh gân cốt. Các loại “phác” của người Tày chính là tầm gửi kháo cài, cây nghiến, cây liến được biết đến với công dụng kháng viêm, giảm đau mạnh mẽ.

Ngày hôm sau đoàn nghiên cứu được thầy lang Ma Văn Thân dẫn lên khu rừng lớn lấy cây thuốc. Lần đầu tiên trong nhiều năm công tác nghiên cứu, khám chữa bệnh, đội ngũ bác sĩ tận mắt chứng kiến sự phong phú của cây thuốc Nam tự nhiên tại Bắc Kạn. Tại đây, đằng trước, đằng sau, bên phải, bên trái đều là cây thuốc quý lâu năm, có dược tính dồi dào. Với sự đồng hành của thầy lang họ Ma, đoàn nghiên cứu trực tiếp được chiêm ngưỡng cây Thau Pú Lùa 200 năm tuổi là dạng cây thân leo, nhiều loại tầm gửi trên cây lâu năm mọc tự nhiên trong rừng sâu. 

Để tìm được những cây thuốc quý, đoàn nghiên cứu đã trải qua quãng đường rừng núi cao và hiểm trở, có thể với tay chạm mây. Thau pú lùa là cây thuốc thân leo thường mọc trên cao và xà xuống dưới. Các cây tầm gửi Phác kháo cài, Phác mạy nghiến, Phác mạy liến cũng sinh trưởng trên những cây cổ thụ cao đến hàng chục mét. Trên chuyến băng rừng tìm cây thuốc, mặc dù ở độ tuổi ngoài 60 leo núi, lội suối là cả 1 thách thức nhưng các bác sĩ đã vượt qua để hoàn thành tâm huyết sưu tầm các bài thuốc, cây thuốc quý.

Ngoài việc tìm kiếm cây thuốc quý, trong chuyến công tác lần này, đội ngũ bác sĩ Trung tâm Thuốc dân tộc còn được biết đến cách sơ chế, đun sắc thuốc nguyên bản của người Tày bản địa. Sau khi cây thuốc lấy từ rừng về sẽ được thái nhỏ, phơi khô, sao vàng, chia thành từng thang theo kinh nghiệm và đun sắc truyền thống. Cách bào chế đơn sơ, mộc mạc nhưng chắt lọc được hết tinh túy từ cây thuốc.

Biết bác sĩ Tuấn là lính cụ Hồ, từng đổ xương máu gìn giữ mảnh đất Tây Bắc thiêng liêng, cùng vào sinh ra tử một thời chiến tranh ác liệt, những câu chuyện hữu duyên, thầy lang họ Ma đã tin tưởng chia sẻ về những cây thuốc quý. Trong không gian ấm áp của ngôi nhà sàn của thầy lang, những cuộc trò chuyện, những bình rượu cần, sự chân thành đầy nghĩa tình, những sinh hoạt văn hóa của người Tày giữa đoàn nghiên cứu và đồng bào diễn ra ấm áp. 

Được thầy lang và đồng bào tin tưởng đội ngũ bác sĩ mong muốn được xin lại công thức thuốc quý để nghiên cứu, ứng dụng chữa bệnh xương khớp cho người dân cả nước. Sau nhiều lần đắn đo, suy nghĩ, thầy lang Ma Văn Thân đồng ý trao lại cho người đồng đội công thức gốc bài thuốc chữa đau xương. Có lẽ đây cũng là một quyết định khó khăn của ông vì xưa nay bài thuốc chỉ được truyền lại trong dòng họ. Đáp lại sự tin tưởng đó, bác sĩ Tuấn cùng đội ngũ nghiên cứu hứa với thầy lang Ma Văn Thân sẽ nghiên cứu, ứng dụng bài thuốc một cách nghiêm túc, bài bản để giúp đồng bào giảm bớt đi gánh nặng của bệnh xương khớp.

Xem tiếp: Kỳ II vén mà bí mật giải mã vị thuốc có nhựa đỏ như máu trong cốt thuốc xương khớp người Tày

Xem video: [Ký sự ] Hành trình tìm về nguồn gốc bài thuốc xương khớp Quốc dược Phục cốt khang

ĐỪNG BỎ LỠ

Rùng mình với biến chứng của bệnh Gout và giải pháp điều trị hiệu quả nhất

Bài thuốc ĐẶC TRỊ gout cấp và mãn tính CHẤM DỨT đau nhức, chống tái phát