Lạc nội mạc trong cơ tử cung và thông tin cần biết

Lạc nội mạc trong cơ tử cung là một trong những bệnh lý phụ khoa điển hình phổ biến ở nữ giới. Bệnh có liên quan đến sự hiện diện của các tuyến nội mạc trong thành cơ tử cung và gây ra hàng loạt các triệu chứng viêm mạn tính, rối loạn chu kỳ kinh nguyệt… làm cản trở sinh hoạt hằng ngày của chị em phụ nữ. 

Lạc nội mạc trong cơ tử cung là gì?

Lạc nội mạc trong cơ tử cung là căn bệnh cũng tương đối phổ biến, theo một thống kê của Cơ quan Y tế Quốc gia (NHS) ở Anh cho rằng trung bình cứ 10 phụ nữ sẽ có 1 người mắc phải căn bệnh này. Bệnh này có tên tiếng Anh là Adenomyosis.

Đây là tình trạng xảy ra khi các tế bào niêm mạc tử cung xuất hiện và phát triển trong thành cơ tử cung thay vì chỉ tồn tại trong tử cung. Khi bước vào giai đoạn hành kinh, những tế bào niêm mạc này bị kích thích nhiều hơn, gây ra tình trạng chuột rút tử cung và khiến chảy máu kinh nhiều hơn bình thường. 

Những triệu chứng của lạc nội mạc trong cơ tử cung được đánh giá tương tự như lạc nội mạc tử cung nên thường gây ra sự nhầm lẫn trong chẩn đoán bệnh. Thông thường, các triệu chứng của lạc nội mạc trong cơ tử cung sẽ thay đổi trong suốt chu kỳ kinh nguyệt vì nồng độ estrogen không ổn định, tăng giảm liên tục.

Chính điều này vô tình gây ảnh hưởng đến việc bong tróc lớp niêm mạc tử cung. Tuy nhiên, những triệu chứng này thường sẽ biến mất hoặc sớm cải thiện khi bước vào độ tuổi mãn kinh do nồng độ estrogen được điều hòa tự nhiên.

Nguyên nhân gây lạc nội mạc trong cơ tử cung

Tính đến thời điểm hiện tại, vẫn chưa có một nghiên cứu khoa học nào chính xác về nguyên nhân gây ra bệnh lạc nội mạc trong cơ tử cung. Tuy nhiên, có thể chắc chắn rằng những yếu tố nguy cơ sau đây là một trong những tác nhân gây khởi phát bệnh:

• Thực hiện các cuộc phẫu thuật xâm lấn: Mổ đẻ, nạo phá thai hay thực hiện các cuộc phẫu thuật trị bệnh thông thường cũng đều có thể gây ra lạc nội mạc trong cơ tử cung. Bởi hầu hết những thủ thuật này đều có nguy cơ cao làm tổn thương tử cung, khiến các mô tuyến của nội mạc tử cung có thể di chuyển vào bên trong cơ thay vì đi ra ngoài như bình thường. 
• Do sự phát triển của thai nhi: Phụ nữ mang thai là một trong những nhóm đối tượng dễ mắc bệnh lạc nội mạc trong cơ tử cung nhất. Sự phát triển của thai nhi ngày càng lớn càng gây nhiều ảnh hưởng đến sự phát triển bình thường của cơ thể người mẹ, một trong số đó là gây ra lạc nội mạc trong cơ tử cung. Ngoài ra, phụ nữ mang thai càng nhiều lần thì nguy cơ mắc bệnh sẽ càng cao. 

• Do viêm nhiễm: Sau khi thực hiện một số cuộc phẫu thuật có liên quan đến tử cung nhưng không đảm bảo an toàn và gây ra viêm nhiễm sẽ làm tăng nguy cơ khởi phát các triệu chứng đầu tiên của bệnh lạc nội mạc trong cơ tử cung. 
• Do tuổi tác: Bệnh lạc nội mạc trong cơ tử cung có thể xuất hiện ở phụ nữ ở hầu hết mọi lứa tuổi. Trong đó, phổ biến nhất là ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản từ 40 – 50 tuổi. 
• Một số yếu tố nguy cơ khác: như do di truyền từ các thành viên trong gia đình, phụ nữ có cấu trúc cơ quan sinh dục bất thường, thường xuyên bị tắc nghẽn hành kinh, chưa từng sinh con, bị hiếm muộn…

Dấu hiệu nhận biết của bệnh lạc nội mạc trong cơ tử cung

Các chuyên gia nhận định những triệu chứng của bệnh lạc nội mạc trong cơ tử cung khá giống với bệnh lạc nội mạc tử cung. Chính vì thế nên việc chẩn đoán bệnh chính xác thường khá khó khăn do dễ nhầm lẫn. Bệnh lạc nội mạc trong cơ tử cung trong từng trường hợp cụ thể sẽ gây ra những ảnh hưởng khác nhau bao gồm các yếu tố như mức độ bệnh nặng hay nhẹ, các triệu chứng bệnh có nghiêm trọng hay không. 

Theo kết quả khảo sát cho thấy có khoảng 1/3 chị em phụ nữ không gây bất kỳ triệu chứng nào, trong khi với những trường hợp còn lại phải đối mặt với nhiều triệu chứng khó chịu, đau đớn gây ảnh hưởng đến sức khỏe và suy giảm chất lượng cuộc sống hằng ngày. 

Một số triệu chứng điển hình của bệnh lạc nội mạc trong cơ tử cung như:

• Chảy nhiều máu và kéo dài hơn so với bình thường khi đang trong chu kỳ kinh nguyệt.
• Chảy máu cục khi bị hành kinh. 
• Trong giai đoạn hành kinh gây ra nhiều đau đớn, đau nhức vùng bụng dưới, đau ở vùng xương chậu. 
• Khô âm đạo, gây đau rát khi quan hệ tình dục. 
• Gây chuột rút tử cung.
• Đau rát dữ dội mỗi khi đi vệ sinh.
• Có cảm giác bàng quang và trực tràng luôn trong trạng thái bị đè nén, cảm giác áp lực. 
• Khi thăm khám phát hiện tử cung mở rộng và mềm hơn so với bình thường. 

Cách phân biệt sự khác nhau giữa lạc nội mạc trong cơ tử cung và lạc nội mạc tử cung

Như đã nói, việc chẩn đoán và phân biệt chính xác giữa bệnh lạc nội mạc trong cơ tử cung và bệnh lạc nội mạc tử cung là điều không hề dễ dàng do có các triệu chứng tương đồng. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là không có cách để phân biệt chúng, trên thực tế các bác sĩ vẫn có thể xem xét và chẩn đoán dựa trên các yếu tố như:

• Bệnh lạc nội mạc trong cơ tử cung (Adenomyosis) là tình trạng các tế bào lót tử cung phát triển bên trong các cơ của thành tử cung. Ngược lại, với bệnh lạc nội mạc tử cung (Endometriosis) thì các tế bào này sẽ được phát triển bên ngoài tử cung như buồng trứng, ỗng dẫn trứng, thậm chí là bàng quang, trực tràng, dạ dày…
• Bệnh lạc nội mạc trong cơ tử cung thường xuất hiện chủ yếu ở những chị em phụ nữ từ 40 – 50 tuổi. Còn bệnh lạc nội mạc tử cung có xu hướng xuất hiện thường xuyên ở nhóm đối tượng phụ nữ trẻ hơn từ 30 – 40. 

Đây là 2 yếu tố điều kiện phổ biến nhất để đánh giá phân biệt và chẩn đoán bệnh một cách chính xác. Ngoài ra, những dấu hiệu này cũng sẽ giúp phân biệt giữa bệnh lạc nội mạc trong cơ tử cung và các bệnh lý phụ khoa khác như u xơ tử cung, polyp nội mạc tử cung….

Bị lạc nội mạc trong cơ tử cung có mang thai được không?

Đây là một trong những vấn đề băn khoăn của không ít chị em phụ nữ. Theo gnhie6n nghiên cứu của các chuyên gia cho rằng căn bệnh này thường không gây tác động nhiều đến khả năng sinh sản của phụ nữ, nếu có cũng chỉ tác động một phần nhỏ vì có rất nhiều yếu tố, điều kiện khác nhau làm ảnh hưởng đến khả năng mang thai.

Y học vẫn đang tiếp diễn những cuộc nghiên cứu để tìm sự liên qua giữa bệnh lạc nội mạc trong cơ tử cung với tình trạng vô sinh cùng các biến chứng trong thai kỳ. Tuy nhiên, tính đến thời điểm hiện tại vẫn chưa có bất kỳ tài liệu hay thông tin chính xác nào cho thấy bệnh lạc nội mạc trong cơ tử cung có thể gây vô sinh hiếm muộn hay sảy thai, biến chứng sản khoa. 

Biện pháp chẩn đoán lạc nội mạc trong cơ tử cung

Việc chẩn đoán bệnh lạc nội mạc trong cơ tử cung cũng tương tự như những bệnh lý lạc nội mạc tử cung tại nhiều vị trí khác. Đầu tiên, người bệnh cần đến bệnh viện chuyên khoa để thăm khám càng sớm càng tốt. Tại đây, bác sĩ sẽ bắt đầu quá trình khám bằng những câu hỏi để có những thông tin về lịch sử y tế của bạn, tiếp theo sẽ tiến hành kiểm tra sức khỏe vùng chậu. 

Sau đó, nếu chưa đủ cơ sở để chẩn đoán bệnh và nghi ngờ tử cung của bạn đang bị phình to sẽ chỉ định cho người bệnh thực hiện một số xét nghiệm như:

• Siêu âm: 

Hình ảnh siêu âm sẽ cho kết quả tử cung có bình thường hay không, thường đối với người bị lạc nội mạc trong cơ tử cung sẽ thấy tử cung to không đối xứng, tuy nhiên không phải do nhân xơ tử cung. Do vị trí bị tổn thương nằm trong lớp cơ tử cung cà vó ranh giới không rõ ràng nên phản âm kém so với lớp cơ bình thường. Kèm theo đó, có thể thấy xuất hiện các đảo hoặc nốt tăng âm hoặc nang trống âm. 

Phương pháp này rất phổ biến do không quá đắt và dễ thực hiện. Quá trình siêu âm được tiến hành qua ngả âm đạo (với những phụ nữ đã quan hệ) và siêu âm qua ngả bụng (với những phụ nữ chưa quan hệ). Tuy nhiên, kết quả siêu âm đôi khi gây ra nhầm lẫn dẫn đến chẩn đoán sai sang bệnh u xơ tử cung.

• Chụp cộng hưởng từ (MRI): 

Khi nghi ngờ kết quả siêu âm không chính xác, bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện thêm chụp cộng hưởng từ MRI. Phương pháp này hiệu quả hơn khi có thể quan sát các cơ bên trong tử cung. Đặc biệt, chụp MRI đem lại kết quả phân biệt lạc nội mạc trong cơ tử cung là dạng lan tỏa hay khi trú, từ đó loại trừ được yếu tố nguy cơ có sự xuất hiện của u tân sinh trong cơ tử cung. Mặc dù hiệu quả nhưng nhược điểm của phương pháp này là khá đắt tiền, 

• Sinh thiết tử cung:

Mặc dù các phương pháp chẩn đoán bằng hình ảnh được đánh giá khá cao vì khá hiệu quả. Tuy nhiên, trong vài trường hợp bệnh phức tạp, có nhiều bệnh lý phụ khoa trong cơ thể thì để chắc chắn nhất bác sĩ sẽ tiến hành thực hiện sinh thiết sau cắt tử cung. Lấy một mẫu mô nhỏ của mô nội mạc tử cung và tiến hành xét nghiệm phân tích.

Thực tế thì phương pháp này không thể chẩn đoán được bệnh lạc nội mạc trong cơ tử cung, nhưng dựa vào nó, bác sĩ sẽ loại trừ được những nguyên nhân gây ra triệu chứng bệnh hiện tại. 

Cách điều trị bệnh lạc nội mạc trong cơ tử cung hiệu quả

Cũng như nhiều bệnh lý phụ khoa khác ở chị em phụ nữ, bệnh lạc nội mạc trong cơ tử cung sẽ không quá nguy hiểm nếu phát hiện và điều trị kịp thời. Ngược lại nếu không điều trị sẽ khiến các triệu chứng ngày càng chuyển biến nặng hơn và ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp mắc bệnh nhưng không có triệu chứng gì quá mức, chưa muốn có con và gần đến thời kỳ mãn kinh thì việc can thiệp điều trị chuyên môn là không cần thiết. Thay vào đó, chị em có thể thực hiện các biện pháp chăm sóc tại nhà để giảm bớt cơn đau. 

Để điều trị bệnh lạc nội mạc trong cơ tử cung có rất nhiều cách như:

1. Điều trị nội khoa

Điều trị nội khoa thực chất chính là sử dụng các loại thuốc chữa lạc nội mạc trong cơ tử cung. Sử dụng thuốc là cách được ưu tiên sử dụng hàng đầu vì đem lại hiệu quả nhanh chóng, kiểm soát tốt các triệu chứng bệnh. Tuy nhiên, nhược điểm của phương pháp này là không có khả năng điều trị bệnh dứt điểm và dễ gây ra tác dụng phụ. 

Một số nhóm thuốc được sử dụng phổ biến trong điều trị lạc nội mạc trong cơ tử cung như:

• Thuốc giảm đau, kháng viêm: thuốc Ibuprofen,  Paracetamol, Aspirin… nhằm giúp giảm đau, hạ sốt cùng sự khó chịu trong cơ thể. Nên sử dụng nhóm thuốc này khoảng 1 – 2 ngày trước khi bắt đầu chu kỳ kinh nguyệt và sử dụng đều đặn hằng ngày cho đến khi hết sạch kinh. Tác dụng của thuốc sẽ giúp kiểm soát lượng máu kinh được tiết ra và giảm đau hiệu quả. 
• Thuốc nội tiết tố: Áp dụng một số phương pháp điều trị nội tiết tố như uống thuốc tránh thai, thuốc làm vô kinh, thuốc progestin (IUD), đặt vòng âm đạo hoặc miếng dán có chứa thuốc nội tiết giải phóng levonorgestrel, tiêm Depo – Provera sẽ giúp giảm đau hiệu rất tốt. 

2. Điều trị ngoại khoa

Trong trường hợp các cơn đau bụng, đau nhức vùng chậu diễn ra với tần suất ngày càng thường xuyên và mức độ nghiêm trọng, uống thuốc theo đơn nhưng không đạt hiệu quả bác sĩ sẽ cân nhắc và chỉ định người bệnh thực hiện cắt bỏ hoàn toàn tử cung để bảo vệ sức khỏe. Tuy nhiên, phương pháp này không phải sự chọn lựa tốt nhất dành cho người phụ nữ vì như vậy sẽ không thể mang thai được.

Bên cạnh đó, với sự phát triển của Y học hiện đại vẫn có những phương pháp điều trị ngoại khoa đối với bệnh lạc nội mạc trong cơ tử cung nhưng không cần phải phẫu thuật cắt bỏ. Trong đó, phương pháp thắt nút mạch tử cung nhằm ngăn chặn quá trình lưu thông máu đến khu vực này, khi mất đi nguồn nuôi dưỡng các tế bào nội mạc tử cung sẽ chết đi và tiêu biến, từ đó cải thiện triệu chứng và tình trạng bệnh hiệu quả. 

Một số lưu ý trong điều trị lạc nội mạc trong cơ tử cung

Để đem lại hiệu quả điều trị bệnh lạc nội mạc trong cơ tử cung tốt nhất, ngoài việc chủ động và tích cực tiếp nhận điều trị tại bệnh viện, người bệnh cũng cần chú ý thực hiện các biện pháp chăm sóc và hiểu rõ những nguyên tắc sau:

• Khi xuất hiện những cơn đau bụng, đau nhức vùng chậu, hãy thử ngâm mình vào nước ấm hoặc chườm nóng. Biện pháp này rất đơn giản nhưng lại rất hiệu quả trong việc giảm đau. 
• Tuân thủ liều thuốc, cách sử dụng và thời gian dùng thuốc mà bác sĩ hướng dẫn. Tuyệt đối không tự ý mua thêm thuốc ở ngoài hoặc thay đổi liều thuốc mà chưa có sự cho phép. 
• Trong trường hợp thực hiện phẫu thuật cắt bỏ tử cung, cần lưu ý kỹ lưỡng trong việc chăm sóc ngay cả ở bệnh viện và tại nhà để nhanh chóng phục hồi. 
• Xây dựng chế độ ăn uống khoa học, ưu tiên các loại thực phẩm giàu protein và chất xơ từ rau xanh, củ quả, trái cây. Đặc biệt, bổ sung thực phẩm giàu sắt vì phần lớn chị em bị chảy máu kinh nguyệt là do thiếu sắt. Tuyệt đối tránh xa chất kích thích, rượu bia… 
• Trong sinh hoạt hằng ngày cần lưu ý nhẹ nhàng, tránh ảnh hưởng đền vết mổ. Vận động tập thể dục mỗi ngày để tăng cường sức khỏe. Ngủ nghỉ đúng giờ giấc, không thức khuya. 
• Nếu chị em đang trong giai đoạn hành kinh gây chảy máu nặng hoặc xuất hiện tình trạng chuột rút tử cung cùng các triệu chứng khác nên nhanh chóng thăm khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. 
• Tái khám định kỳ thường xuyên theo lịch từ 3 – 6 tháng/ lần để sớm phát hiện các dấu hiệu của bệnh lạc nội mạc trong cơ tử cung hoặc các bệnh lý phụ khoa ở nữ giới. 

Bệnh lạc nội mạc trong cơ tử cung không phải là căn bệnh gây nguy hiểm đến tính mạng, tuy nhiên nó có thể gây ra nhiều triệu chứng mệt mỏi, khó chịu cho sức khỏe và sinh hoạt hằng ngày. Bệnh có thể tự biến mất sau khi chị em đến độ tuổi mãn kinh, tuy nhiên tốt nhất vẫn nên thăm khám càng sớm càng tốt để được hướng dẫn thực hiện các biện pháp làm giảm triệu chứng hiệu quả, an toàn. 

Có thể bạn quan tâm

• Các thuốc chữa lạc nội mạc tử cung hiện nay
• Phương pháp chữa lạc nội mạc tử cung bằng đông y