6 Loại Kháng Sinh Trị Viêm Xoang Phổ Biến và Điều Cần Biết

Thuốc kháng sinh thường được sử dụng trong quá trình điều trị viêm xoang nhiễm khuẩn. Các loại kháng sinh được sử dụng phổ biến, bao gồm nhóm kháng sinh penicillin, cephalosporin và macrolid.

Các loại thuốc kháng sinh trị viêm xoang phổ biến nhất

Xoang là các cơ quan giữ vai trò thông khí trong xương mặt. Viêm xoang xảy ra khi lỗ xoang bĩ nghẽn và dẫn đến tình trạng ứ đọng dịch nhầy. Viêm xoang có thể phát sinh do dị ứng, virus hoặc vi khuẩn.

Phần lớn, bệnh lý này đều phát sinh do virus cúm và rhinovirus (virus gây cảm lạnh). Với những trường hợp do virus gây ra, điều trị chủ yếu là dùng thuốc làm giảm triệu chứng và chăm sóc tại nhà.

Trong khi đó bệnh nhân bị viêm xoang do vi khuẩn (Streptococcus pneumonia, Moraxella catarrhalis, Haemophilus influenzae, Staphylococcus aures) thường được điều trị bằng kháng sinh. Trước khi chỉ định loại kháng sinh thích hợp, bác sĩ sẽ tiến hành phân tích dịch nhầy trong xoang để xác định loại vi khuẩn gây bệnh.

Dưới đây là một số loại kháng sinh được sử dụng trong điều trị viêm xoang nhiễm khuẩn.

1. Amoxicillin

Amoxicillin là kháng sinh thuộc nhóm penicillin, được sử dụng phổ biến trong điều trị các bệnh nhiễm khuẩn ở đường hô hấp trên. Thuốc nhạy cảm với hầu hết các vi khuẩn gây nhiễm trùng xoang như Haemophilus influenzae, liên cầu khuẩn, tụ cầu khuẩn không tạo penicilinase,….

Amoxicillin hoạt động bằng cách ức chế tổng hợp mucopeptid của thành tế bào, từ đó tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh.

Liều dùng thông thường:

• Người lớn: 250- 500mg/ lần, lặp lại sau 8 giờ
• Trẻ em từ 10 tuổi trở lên: 125 – 250mg/ lần, lặp lại sau 8 giờ

Tác dụng phụ thường gặp nhất của Amoxicillin là ngoại ban, xảy ra sau khi dùng thuốc khoảng 7 – 10 ngày. Các chế phẩm thương mại có chứa kháng sinh Amoxicillin, bao gồm: Clamoxyl và Ospamox.

2. Amoxicillin + Acid clavulanic

Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể yêu cầu bệnh nhân sử dụng kháng sinh phối hợp Amoxicillin + Acid clavulanic để trị viêm xoang.

Amoxicillin là kháng sinh diệt khuẩn có phổ kháng khuẩn rộng. Tuy nhiên loại thuốc này lại dễ bị phá vỡ bởi beta – lactamase do các chủng khuẩn như Haemophilus influenzae tiết ra.

Trong khi đó Acid clavulanic lại có tác dụng ức chế beta – lactamase do các chủng khuẩn gram âm và Staphylococcus sản sinh. Acid clavulanic phối hợp với Amoxicillin có khả năng hạn chế sự phá vỡ Amoxicillin, đồng thời tăng phổ kháng khuẩn của loại kháng sinh này.

Amoxicillin + Acid clavulanic nhạy cảm với hầu hết các vi khuẩn gram âm, gram dương,… và được sử dụng trong trường hợp vi khuẩn gây nhiễm trùng xoang đã kháng lại các kháng sinh thông thường.

Liều dùng thông thường:

• Người lớn và trẻ em trên 40 kg: Dùng 1 viên (chứa 250mg Amoxicillin và 125mg Acid clavulanic)/ lần, lặp lại sau 8 giờ
• Trẻ em dưới 40kg: Dùng 20mg/ kg Amoxicillin/ ngày, chia thành nhiều lần uống

Tác dụng phụ thường gặp khi sử dụng kháng sinh phối hợp Amoxicillin + Acid clavulanic: Ỉa chảy, buồn nôn, ngứa, ngoại ban,…

Chế phẩm thương mại có chứa Amoxicillin + Acid clavulanic, bao gồm: Augmentin, Claminat, Klamentin,…

3. Trimethoprim + Sulfamethoxazol

Trimethoprim + Sulfamethoxazol thường được phối hợp theo tỷ lệ 1:5 trong điều trị viêm xoang.

Sulfamethoxazol ức chế quá trình tổng hợp acid folic của vi khuẩn. Trong khi đó, Trimethoprim lại gây ức chế tổng hợp enzyme dihydrofolate reductase của khuẩn gây bệnh. Hai loại kháng sinh này được phối hợp nhằm gây ức chế quá trình tổng hợp thymin và purin, dẫn đến tình trạng ngăn chặn sản sinh DNA và tiêu diệt vi khuẩn.

Trimethoprim + Sulfamethoxazol thường được sử dụng cho bệnh nhân viêm xoang nhiễm khuẩn có nguy cơ kháng thuốc cao hoặc đã kháng một trong hai loại kháng sinh này.

Tác dụng phụ thường gặp: Sốt, nôn mửa, buồn nôn, viêm lưỡi và ỉa chảy. Chế phẩm thương mại chứa Trimethoprim + Sulfamethoxazol: Cotrimoxazol, Trimexazol, Dotrim,…

4. Cephalosporin (thế hệ 2, 3, 4)

Cephalosporin thế hệ 2, 3, 4 được sử dụng trong quá trình điều trị viêm xoang. Cephalosporin thế hệ 1 ít được sử dụng khi vì chỉ nhóm thuốc này có tác dụng với vi khuẩn gram dương nhưng ít nhạy cảm với vi khuẩn gram âm.

Một số loại kháng sinh Cephalosporin được sử dụng trong điều trị viêm xoang nhiễm khuẩn, bao gồm:

• Cefalor
• Cefuroxim
• Cefprozil
• Cefdinir
• Cefixime
• Cefpodoxim

Tuy nhiên nhóm kháng sinh này không được sử dụng khi nhiễm trùng xoang do các vi khuẩn sau gây ra: Streptococcus pneumonia kháng penicillin, Staphylococcus epidermidis kháng methicillin, Staphylococcus aureus kháng methicillin, Staphylococcus coagulase âm tính,…

Tác dụng không mong muốn khi sử dụng kháng sinh nhóm Cephalosporin, bao gồm:

• Phản ứng phản vệ (nổi mề đay, co thắt phế quản,…)
• Tăng bạch cầu ái toan
• Sốt
• Phát ban dát sần

Bệnh nhân bị dị ứng nhóm kháng sinh penicillin có nguy cơ dị ứng chéo với Cephalosporin. Trong trường hợp này, bác sĩ có thể kê toa kháng sinh macrolid để làm giảm nguy cơ dị ứng.

THAM KHẢO NGAY: Bài thuốc đặc trị viêm xoang từ YHCT hiệu quả triêt để, không tác dụng phụ

5. Erythromycin

Erythromycin là kháng sinh trị viêm xoang thuộc nhóm macrolid, thường được sử dụng khi bệnh nhân dị ứng với các kháng sinh beta – lactam (penicillin và cephalosporin). Erythromycin có tác dụng kìm khuẩn bằng cách ức chế tổng hợp protein ở vi khuẩn gây bệnh. Loại kháng sinh này nhạy cảm với hầu hết vi khuẩn gram âm và gram dương.

Liều dùng thông thường:

• Người lớn: Dùng 250 – 500mg/ 2 – 4 lần/ ngày
• Trẻ em trên 8 tuổi: Dùng 30 – 50mg/ kg/ ngày, chia thành nhiều lần uống.
• Trẻ từ 2 – 8 tuổi: Dùng 1g/ ngày, chia thành nhiều lần uống
• Trẻ dưới 2 tuổi: Dùng 500mg/ ngày, chia thành nhiều lần uống

Tác dụng phụ thường gặp chủ yếu xảy ra ở đường tiêu hóa, bao gồm nôn mửa, ỉa chảy, đau bụng và thỉnh thoảng có xảy ra tình trạng ngoại ban.

6. Azithromycin

Azithromycin có hoạt tính kháng khuẩn phổ rộng. Loại thuốc trị viêm xoang này tác dụng tốt đối với Staphyloccus aureus, Streptococcus và Pneumococcus. Ngoài ra, Azithromycin cũng có tác dụng tốt trên hầu hết các vi khuẩn gram âm như Haemophilus influenzae, Neisseria gonorrhoeae, Mycobacterium avium, Chlamydia pneumonia,…

Liều dùng thông thường:

• Người lớn: Dùng 500mg trong lần đầu tiên, sau đó duy trì 250mg/ ngày trong 4 ngày.
• Trẻ em: Dùng 10mg/ kg trong ngày đầu tiên và duy trì 5mg/ kg/ ngày trong 4 ngày tiếp theo.

Tác dụng không mong muốn khi sử dụng Azithromycin tương tự các loại kháng sinh khác, bao gồm buồn nôn, ỉa chảy, đau bụng và nôn mửa.

Những điều nên biết khi dùng kháng sinh trị viêm xoang

Kháng sinh có vai trò tiêu diệt/ kìm hãm vi khuẩn và cải thiện nhiễm trùng xoang. Tuy nhiên đây là một trong những loại thuốc có khả năng phát sinh nhiều tác dụng không mong muốn.

Chính vì vậy trước khi sử dụng kháng sinh trị viêm xoang, bạn cần biết một số thông tin sau:

• Chỉ sử dụng kháng sinh khi bác sĩ yêu cầu.
• Tránh tình trạng tự ý dùng kháng sinh không nhạy cảm với vi khuẩn gây bệnh. Điều này khiến cho việc điều trị không đem lại hiệu quả, thậm chí có thể khiến virus, vi nấm và vi khuẩn giảm độ nhạy cảm với thuốc.
• Tuân thủ kháng sinh đồ và liều lượng được chỉ định.
• Trong trường hợp dị ứng kháng sinh (chủ yếu ở bệnh nhân dùng kháng sinh cephalosporin và penicillin), cần ngưng thuốc và thông báo với bác sĩ trong thời gian sớm nhất.
• Kháng sinh có thể giảm hiệu lực khi phối hợp với một số loại thực phẩm và thuốc điều trị. Vì vậy bạn nên thảo luận với bác sĩ về hiện tượng tương tác thuốc trước khi sử dụng.
• Bên cạnh thuốc kháng sinh, bệnh nhân viêm xoang nhiễm khuẩn nên sử dụng thuốc giảm đau, dung dịch vệ sinh mũi, thuốc xịt mũi,… để cải thiện các triệu chứng do nhiễm trùng gây ra.
• Bệnh nhân suy giảm chức năng gan, thận và người đang mang thai cần hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất cứ loại thuốc nào.
• Với những trường hợp viêm xoang do dị ứng hoặc virus, việc sử dụng kháng sinh thường không đem lại hiệu quả. Thậm chí có thể gây ra tình trạng tăng các chủng vi khuẩn không nhạy cảm với thuốc. Do đó trước khi sử dụng kháng sinh, bạn cần tiến hành chẩn đoán nguyên nhân và vi khuẩn gây nhiễm trùng xoang

Một trong những bài thuốc TỐT NHẤT, được khuyên dùng nhiều hiện nay chính là THÔNG XOANG KHANG DƯỢC CỦA Trung tâm Thuốc dân tộc với 100% thành phần thảo dược, chứa nhiều cây thuốc, vị thuốc có dược tính kháng sinh thực vật cao. Vì thế giúp tiêu viêm, giảm dịch mủ, giảm sưng, đau nhức mũi xoang, làm lành tổn thương niêm mạc xoang mũi rất tốt.

BẠN ĐỌC CÓ THỂ LIÊN HỆ TRỰC TIẾP VỚI BS CHUYÊN KHOA ĐỂ ĐƯỢC TƯ VẤN BỆNH TÌNH VÀ LIỆU TRÌNH PHÙ HỢP NHẤT!

XEM CHI TIẾT: Cách chữa khỏi tận gốc viêm xoang bằng Thông Xoang Khang Dược

Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Vui lòng trao đổi với nhân viên y tế trước khi sử dụng bất cứ loại thuốc nào.