Khám viêm xoang gồm những gì, phương pháp nào?

Khám viêm xoang là việc làm cần thiết khi bạn có các dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh như nghẹt mũi, sổ mũi, nhức đầu, đau hốc mắt, khả năng ngửi mùi kém… Bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám thực thể mũi, xoang và chỉ định các xét nghiệm cần thiết trước khi đưa ra kết luận chính xác về nguyên nhân, mức độ nhiễm trùng xoang. Đây chính là cơ sở quan trọng để đưa ra phương pháp điều trị phù hợp cho từng bệnh nhân.

Khi nào nên đi khám viêm xoang?

Viêm xoang là tình trạng nhiễm trùng xảy ra ở các xoang như xoang trán, xoang bướm, xoang sàng, xoang hàm… Đây là một bệnh lý về tai mũi họng phổ biến do virus, vi khuẩn hoặc cũng có khi là do nấm gây ra. Căn bệnh này ảnh hưởng chủ yếu đến những người sinh sống ở khu vực lạnh, có nhiều bụi bặm hoặc không khí ô nhiễm…

Ở giai đoạn cấp tính, bệnh viêm xoang có thể được chữa khỏi . Tuy nhiên nếu để tiến triển thành mãn tính thì bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm đa xoang, viêm tai giữa, viêm amidan, áp xe tuyến lệ hoặc thậm chí là gây tổn thương, nhiễm trùng não. Chính vì vậy, người bệnh được khuyên nên tiến hành thăm khám để được chẩn đoán và điều trị bệnh ngay khi có các dấu hiệu ban đầu như:

• Thường xuyên bị nghẹt mũi
• Chảy nhiều nước mũi ra phía trước hoặc xuống cổ họng
• Hay khụt khịt, khạc đàm, khả năng ngửi kém
• Đau nhức mũi và một số khu vực khác trên mặt như má, mắt, trán, thái dương hay đau đầu tùy theo vị trí xoang bị viêm
• Sốt trong giai đoạn viêm xoang cấp.
• Ho dai dẳng do đàm nhầy chảy từ trong xoang xuống làm kích ứng niêm mạc họng
• Có cảm giác đau, nặng hoặc căng tức trong tai
• Nhức tăng trong các trường hợp bị viêm xoang hàm
• Hơi thở nặng mùi, hôi dù đã đánh răng rất kỹ
• Mệt mỏi trong người

Các triệu chứng bệnh viêm xoang rất dễ bị nhầm lẫn với bệnh viêm mũi dị ứng, cảm cúm hay cảm lạnh thông thương. Nếu tự ý chẩn đoán bệnh tại nhà, bạn rất dễ mắc sai lầm. Việc điều trị không đúng cách có thể khiến bệnh ngày càng tiến triển nặng hơn. Vì vậy, chủ động thăm khám sớm khi có các dấu hiệu bất thường là việc làm cần thiết.

Những việc cần chuẩn bị trước khi đi khám viêm xoang

Trước khi đi khám viêm xoang, người bệnh cần phải chuẩn bị sẵn sàng về mặt tâm lý, đồng thời tìm hiểu và lựa chọn một địa chỉ khám chữa viêm xoang uy tín. Ghi nhớ lại các triệu chứng đã gặp phải, thời điểm chúng bắt đầu xảy ra, tần suất xuất hiện… để trình bày rõ ràng với bác sĩ khi đi khám. Điều này sẽ giúp bác sĩ thuận lợi hơn trong việc chẩn đoán bệnh.

Ngoài ra, bạn cũng cần chuẩn bị một số thứ như:

• Thẻ bảo hiểm y tế kèm chứng minh nhân dân
• Sổ khám bệnh cũ ( nếu có ) 
• Giấy chuyển viện trong trường hợp đi khám trái tuyến 
• Danh sách các bệnh lý đang mắc phải cùng các thuốc đang sử dụng.

Trong ngày tới bệnh viện khám viêm xoang, chú ý xịt rửa mũi và vệ sinh răng miệng cho sạch sẽ để đảm bảo vệ sinh, giúp bác sĩ dễ dàng quan sát được những tổn thương trong xoang.

Khám viêm xoang gồm những gì?

Phương pháp khám viêm xoang tại bệnh viện bao gồm những bước sau:

Bước 1: Khám lâm sàng, kiểm tra lịch sử bệnh

Khi vào phòng khám chuyên khoa, bạn sẽ được bác sĩ hỏi về lý do đi khám. Thông thường người bệnh sẽ đi khám viêm xoang vì nhiều lý do như: Bị nghẹt mũi, sổ mũi kéo dài, mất khả năng ngửi mùi, đau đầu, khạc đàm…

Các triệu chứng trên sẽ được bác sĩ ghi nhận lại. Đồng thời, bác sĩ cũng sẽ đưa ra một số câu hỏi trong quá trình thăm khám để tìm hiểu về nguyên nhân cũng như mức độ bệnh như:

• Các triệu chứng bạn đang gặp phải bắt đầu xuất hiện từ khi nào?
• Chúng có thường xảy ra không? Có khiến bạn mất ngủ không?
• Bạn đã thăm khám ở đâu chưa hay đã dùng thuốc gì để điều trị chưa?
• Yếu tố nào có thể khiến các dấu hiệu bạn đang gặp phải thuyên giảm hoặc trở nên tồi tệ?
• Trong gia đình bạn có ai bị viêm xoang không?
• Bạn làm nghề gì?

Hãy cởi mở trả lời chính xác tất cả các câu hỏi bác sĩ đưa ra để việc thăm khám chẩn đoán bệnh được nhanh chóng và cho kết quả chính xác.

Bước 2: Khám thực thể bên trong và bên ngoài mũi

Bước tiếp theo trong quy trình khám viêm xoang đó chính là kiểm tra thực thể mũi. Bác sĩ cẩn thận quan sát cả bên trong lẫn bên ngoài để tìm kiếm các dấu hiệu liên quan đến bệnh.

– Khám bên ngoài mũi:

Bác sĩ tiến hành quan sát bằng mắt thường và dùng tay sờ nắn vào các bộ phận như gốc mũi, hai bên cánh mũi hoặc sống mũi. Ngoài ra, nhân viên y tế cũng ấn nhẹ vào mặt trước của xoang nhằm tìm điểm bị đau và phát hiện ra các dị tật ở xoang mũi nếu có.

– Quan sát các bộ phận bên trong mũi:

• Kiểm tra tiền đình mũi: Bác sĩ dùng ngón tay cái nâng đỉnh mũi lên để kiểm tra xem có mụn nhọt, tổn thương hay vết loét ở tiền đình mũi hay không.
• Soi mũi trước: Sử dụng dụng cụ đưa vào trong làm cho cánh mũi rộng ra để quan sát theo trục ngang và trục đứng xem có tổn thương ở cuốn mũi, hốc mũi hay không.
• Soi mũi sau: Bệnh nhân được yêu cầu ngồi ở tư thế thẳng, lưng không tựa vào thành ghế. Bác sĩ sử dụng tay trái cầm cây đè lưỡi người bệnh xuống, tay còn lại cầm một chiếc gương soi nhỏ đưa vào trong miệng để quan sát được toàn bộ khu vực vòm họng, hai bên cửa lỗ mũi sau và phần miệng dưới cũng như loa vòi tai. Để tránh hiện tượng buồn nôn khi soi mũi sau, trước khi thực hiện, bác sĩ có thể gây tê khu vực họng lưỡi bằng cách phun hoặc bôi dung dịch xylocain 3 – 6%.
• Kiểm tra vòm bằng tay: Bác sĩ mang gang tay và đưa ngón tay trỏ vào sờ vòm. Kỹ thuật này sẽ giúp loại trừ nguyên nhân gây ra các triệu chứng người bệnh đang gặp phải là do vòm họng có khối u hay bị viêm VA.

Bước 3: Khám thực thể các xoang 

• Quan sát bằng mắt thường: Kiểm tra xem có dấu hiệu phù nề, sưng hay biến dạng ở các vị trí như mặt trước xoang, gốc mũi hay rãnh giữa mũi với má hoặc mắt.
• Ấn tay tìm điểm đau: Bác sĩ ấn nhẹ vào các vị trí xoang hàm ( hố nanh), xoang trán ( phần gờ trên phía trong cung lông mày ), xoang sàng trước ( góc trong hốc mắt ). Điểm đau có thể cho thấy xoang đang bị nhiễm trùng.
• Chọc dò xoang hàm: Do xoang này thông với hốc mũi khe giữa nên bác sĩ có thể tận dụng lỗ thông này để luồn một cây kim vào bên trong để hút dịch. Dịch tiết được đem vào phòng thí nghiệm để kiểm tra tế bào học và tìm kiếm sự hiện diện của vi khuẩn.

Bước 4: Kiểm tra chức năng mũi

Bước khám viêm xoang này được thực hiện nhằm mục đích kiểm tra mức độ ảnh hưởng của bệnh đến chức năng thở và khướu giác. Cách thức tiến hành như sau:

• Kiểm tra chức năng thở: Bác sĩ cho bệnh nhân đứng trước mặt gương đặc biệt và hít thở đều. Trong quá trình bệnh nhân thở ra thường sẽ có hơi nước làm mờ gương. Gương có thể bị mờ nhiều hay ít còn tùy thuộc vào chức năng thở của họ có tốt không. Trường hợp bị tịt mũi hoàn toàn thì gương sẽ không bị mờ.
• Đánh giá khả năng ngửi mũi: Bác sĩ sử dụng một cái ngửi kế đưa một số chất có mùi vào trong mũi để đo được ngưỡng ngửi của từng chất. Số liệu sẽ cho phép bác sĩ có những đánh giá khách quan về khướu giác của người bệnh.

Bước 5: Thực hiện các xét nghiệm chẩn đoán viêm xoang

Để tăng thêm mức độ chính xác của chẩn đoán, sau các bước khám viêm xoang ở trên, bác sĩ có thể chỉ định cho bệnh nhân thực hiện thêm các xét nghiệm như:

• Xét nghiệm dị ứng: Nếu nghi ngờ bệnh viêm xoang cấp của bạn bị kích hoạt bởi dị ứng, bác sĩ có thể yêu cầu bạn kiểm tra dị ứng qua da. Bằng việc nhỏ các dung dịch chứa các chất dị nguyên lên một miếng lót và dán vào da trong một thời gian nhất định, bác sĩ có thể giúp bạn xác định được chính xác có phải bạn bị viêm mũi xoang dị ứng không và chất nào gây ra tình trạng dị ứng. 

• Nội soi mũi: Bác sĩ sử dụng một ống mỏng linh hoạt đưa vào trong mũi nhằm quan sát được hết tất cả những gì đang diễn ra bên trong các hốc xoang.
• Chụp X- quang, CT: Hình ảnh ghi nhận được sẽ giúp bác sĩ phát hiện ra những điểm bất thường trong xoang.
• Xét nghiệm mẫu mô mũi hoặc xoang: Kỹ thuật này ít khi được thực hiện. Tuy nhiên bác sĩ có thể cần phải lấy mẫu mô từ mũi và xoang quan sát dưới kính hiển vi để tìm ra chính xác nguyên nhân gây bệnh ( chẳng hạn như vi khuẩn, virus, nấm) trong các trường hợp không đáp ứng tốt với điều trị. 

Khám viêm xoang ở đâu tốt?

 Hiện nay, các bệnh viện tuyến cơ sở cấp quận, huyện hay tỉnh đều có đủ khả năng và máy móc phụ vụ cho công tác khám viêm xoang. Tuy nhiên, nếu bạn cảm thấy lo lắng và muốn an tâm hơn thì có thể xin giấy phép chuyển viện đến khám tại các bệnh viện tuyến cao hơn như:

• Tại TPHCM: Bệnh viện Tai Mũi Họng TPHCM, bệnh viện Chợ Rẫy, bệnh viện Nhân Dân 115, bệnh viện Đại Học Y Dược, bệnh viện Nhi Đồng TPHCM ( nếu đối tượng bị bệnh là trẻ em)…
• Tại Đà Nẵng: Bệnh viện Đà Nẵng, bệnh viện Hoàn Mỹ Đà Nẵng, bệnh viện Bình Dân Đà Nẵng…
• Tại Hà Nội: Bệnh viện Tai Mũi Họng Trung Ương, bệnh viện Đại Học Y Hà Nội, bệnh viện Bạch Mai, bệnh viện Việt Đức…

Trên đây là quy trình thực hiện và một số vấn đề bạn cần biết khi đi khám viêm xoang. Các kỹ thuật chẩn đoán bệnh đều rất đơn giản, không gây đau nên bạn không cần phải lo lắng, sợ hãi quá mức mà né tránh việc thăm khám bệnh. Nếu đang có các dấu hiệu nghi ngờ được đề cập ở trên, hãy nhanh chóng tới bệnh viện để khám và điều trị viêm xoang ngay. Tránh chậm trễ khiến bệnh trở thành mãn tính gây nhiều triệu chứng khó chịu và rất khó chữa.

Thông tin hữu ích cho bạn

• Phương pháp chữa bệnh viêm xoang nào hiệu quả nhất hiện nay?
• Viêm xoang nặng – Triệu chứng và cách trị tránh biến chứng
• 12+ cách chữa viêm xoang tại nhà đơn giản “hiệu quả nhanh”