Ho có đờm đặc, lâu ngày làm sao điều trị?

1. Bệnh cấp tính

Thông thường, ho có đờm đặc thường gặp nhiều ở lứa tuổi trung niên và người cao tuổi. Một số bệnh cấp tính có thể gây ho có đờm đặc như bệnh viêm họng mũi cấp, viêm amidan, cảm lạnh và viêm thanh khí quản cấp. Ngoài ra, viêm xoang cấp cũng chính là tác nhân gây nên triệu chứng ho kèm theo đờm. Nguyên nhân viêm xoang gây nên triệu chứng này là do khi mắc bệnh, các xoang thường bị viêm và bít tắc. Khi đó, dịch mũi tiết ra không thể thoát ra ngoài bằng đường mũi mà chảy ngược xuống mặt sau của cổ họng.

Thông thường, vào ban ngày, bệnh nhân sẽ tự động xì mũi để đẩy dịch nhầy ra ngoài hoặc chúng tự trôi xuống đường tiêu hóa. Tuy nhiên, vào ban đêm, khi không có bất kỳ biện pháp tác động nào, dịch nhầy sẽ ứ đọng lại ở cổ họng và gây kích thích niêm mạc họng dẫn đến ho. Ngoài triệu chứng ho có đờm, bệnh nhân bị viêm xoang còn gặp phải biểu hiện đau rát và khô ở cổ họng. Nguyên nhân gây nên hiện tượng này là do viêm xoang cấp gây nghẹt mũi khiến người bệnh phải thở bằng miệng. Đây cũng chính là lý do giải thích vì sao bệnh nhân hay ho về đêm.

2. Viêm phế quản

Viêm phế quản là một trong những bệnh lý đường hô hấp dưới có tính gây ho kèm theo đờm kéo dài. Bệnh nếu không điều trị kịp thời có thể chuyển từ cấp sang mạn tính và gây khó khăn trong việc điều trị về sau. Một trong những triệu chứng nhận biết điển hình của bệnh là ho có đờm kéo dài theo từng đợt hoặc liên tục. Tổng thời gian ho kéo dài ít nhất là 90 ngày trong 1 năm hoặc 2 năm liên tiếp. 

Ban đầu, khi viêm phế quản còn ở thể cấp tính, ho có đờm đặc xuất hiện với đờm có màu trắng đục. Sau một thời gian chuyển bệnh, đờm chuyển sang màu vàng, đờm có nhầy hoặc mủ. Tuy nhiên, khi bệnh chuyển sang thể mạn, đờm có thể là màu trắng đục, thường thấy nhất là màu vàng hoặc màu xanh. Lý do đờm có màu vàng là do tụ cầu vàng gây nên. Còn đờm có màu xanh có thể là do trực khuẩn mủ xanh. Nhìn chung, lượng đờm do viêm phế quản mạn tính thường khạc ra rất ít vào buổi sáng sớm.

3. Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính

Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) là một trong những nguyên nhân dẫn đến triệu chứng ho có đờm đặc lâu ngày. Căn bệnh này thường xuất hiện chủ yếu ở những người làm việc hoặc sống lâu ngày trong môi trường độc hại. Bên cạnh đó, người thường xuyên hút thuốc lá cũng chính là đối tượng dễ mắc phải bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.

Ngoài triệu chứng ho kèm theo đờm đặc kéo dài, bệnh nhân còn gặp phải tình trạng khó thở kèm theo ho khan do xuất tiết nhiều. Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính nếu không chữa trị đúng cách và đúng thời điểm có thể dẫn đến khí phế thũng. Đây là biến chứng nguy hiểm có thể gây suy hệ hô hấp, tắc nghẽn động mạch và thậm chí là tử vong. Do đó, bệnh nhân không nên lơ là trong điều trị nếu mắc phải căn bệnh này.

→ Lưu ý: Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và bệnh hen suyễn có triệu chứng nhận biết thường khá giống nhau. Chính vì vậy, khi thấy biểu hiện bệnh đầu tiên, người bệnh nên đến bệnh viện thăm khám để nhân viên y tế chẩn đoán và thiết lập biện pháp chữa trị phù hợp.

4. Bệnh giãn phế quản

Một trong những bệnh gây ho có đờm đặc kéo dài không thể không kể đến đó là bệnh giãn phế quản. Căn bệnh này được xem là một trong những biến chứng của bệnh viêm phế quản cấp và mạn tính. Thông thường, bệnh thường gây ho và xuất tiết nhiều vào ban đêm. Nguyên nhân là do người bệnh nằm khiến dịch đờm ứ đọng trong vòm họng gây kích thích dẫn đến ho kéo dài. Ngoài ra, ho cũng thường xuyên xuất hiện vào buổi sáng sớm khi thức dậy. Khi đó, dịch đờm có màu trắng đục như mủ và đóng thành khuôn.

Giãn phế quản nếu không phát hiện và chạy chữa sớm có thể lan rộng và gây nhiều biến chứng nguy hiểm như:

• Áp xe phổi
• Mủ màng phổi
• Mủ phế quản
• Khí phế thũng
• Xơ phổi

5. Bệnh lao phổi

Bệnh lao phổi cũng là một trong những bệnh lý gây ho có đờm đặc kéo dài. Đờm do bệnh này gây ra thường có màu như sữa hoặc nước vo gạo. Ở một số người, đờm có kèm theo máu tươi. Ngoài biểu hiện này, người bệnh có thể còn gặp phải các triệu chứng như:

• Đau ngực, đôi khi khó thở
• Cơ thể mệt mọi lúc mọi nơi
• Thường xuyên đổ mồ hôi trộm về đêm
• Hay bị ớn lạnh và sốt nhẹ về chiều
• Cơ thể gầy sút, chán ăn

Điều trị ho có đờm đặc kéo dài

Ho có đờm đặc lâu ngày là biểu hiện của nhiều bệnh lý liên quan đến đường hô hấp trên và dưới. Do đó, để điều trị dứt điểm triệu chứng này, bệnh nhân nên thăm khám chuyên khoa hô hấp. Dựa vào kết quả chẩn đoán, bác sĩ sẽ biết chính xác nguyên nhân gây bệnh và có biện pháp chữa trị thích hợp. Bệnh nhân tuyệt đối không nên tự chẩn đoán và mua thuốc chữa trị bệnh khi chưa có sự đồng ý từ bác sĩ chuyên khoa.

Dưới đây là các biện pháp chữa ho có đờm đặc kéo dài:

1. Điều trị ho có đờm đặc lâu ngày bằng thuốc Tây

Nguyên tắc điều trị ho có đờm đầu tiên là cần làm loãng đờm. Do đó, để cải thiện triệu chứng này, bác sĩ thường kê đơn cho bệnh nhân sử dụng các loại thuốc như:

• Terpin hydrat: Thuốc có tác dụng làm loãng dịch nhầy phế quản, giúp long đờm. Tuy nhiên, người bệnh chỉ nên sử dụng từ 3 – 5 ngày. Tuyệt đối không dùng hơn để tránh tác dụng phụ.
• Acetylcystein: Thuốc có tác dụng làm giảm ho, đồng thời giúp làm loãng đờm để đẩy dịch tiết ra ngoài dễ dàng hơn
• Bromhexin hydroclorid: Loại thuốc này có tác dụng điều hòa đường hô hấp và giúp làm tiêu đờm. Thời gian sử dụng không kéo dài quá 8 – 10 ngày để tránh tác dụng phụ.

2. Mẹo chữa ho có đờm đặc từ dân gian

Bên cạnh việc sử dụng thuốc Tây, bệnh nhân cũng có thể kết hợp các mẹo dân gian sau để cải thiện tình trạng ho.

• Húng chanh: Theo Đông y, húng chanh có mùi thơm và tính ấm, vị hơi chua, cay, không chứa độc. Thuốc đi vào 3 kinh là Phế, Tỳ và Vị, có tác dụng giải cảm, lợi phế, trừ đờm, giải độc và làm thông hơi. Do đó, có thể dùng húng chanh để giải quyết tình trạng ho kèm theo đờm đặc. Người bệnh chỉ cần sử dụng 15 – 16 lá húng chanh với 4 – 5 quả quất và một ít đường phèn. Đem húng chanh và quất đi rửa sạch, loại bỏ hạt và cho vào máy xay nhuyễn. Sau đó, thêm đường phèn và đem hấp cách thủy rồi uống
• Gừng: Là một trong những vị thuốc Đông y được lựa chọn để điều trị ho có đờm đặc kéo dài. Nhờ tính ấm, vị cay và khả năng chống viêm, sát khuẩn, gừng giúp tiêu đờm và cải thiện tình trạng ho. Bệnh nhân chỉ cần sử dụng một củ gừng tươi đem nướng kỹ. Sau đó cạo bỏ phần vỏ và thái lát ngậm rồi nhai nuốt. Thực hiện bài thuốc này giúp giảm nhanh triệu chứng khó chịu do bệnh gây ra. Đối với trẻ nhỏ ho có đờm do lạnh, chỉ cần sử dụng 5 – 7 ngày, đờm vướng ở cổ họng sẽ được đẩy lùi
• Mật ong: Theo Đông y, mật ong có tính bình và vị ngọt, tác dụng vào 5 kinh là Đại Tràng, Phế, Vị, Tâm và Tỳ. Do đó, chúng có tác dụng kháng khuẩn, chống nấm, giúp làm tiêu đờm và giảm ngứa rát ở cổ họng. Bên cạnh đó, mật ong còn có đặc tính sát trùng, giúp loại bỏ vi khuẩn gây bệnh, đồng thời nâng cao hệ miễn dịch cơ thể. Để làm tiêu đờm và giảm ho, người bệnh sử dụng một vài lát gừng cùng với 1 – 2 quả quất và mật ong cho vào chén, đem hấp cách thủy. Mỗi ngày uống 2 lần vào sáng và tối, mỗi lần 1 – 2 muỗng cà phê. Ngoài ra, bệnh nhân cũng có thể pha mật ong với nước ấm và uống, giúp tiêu đờm.

Phòng ngừa ho có đờm đặc tái phát

Để phòng bệnh tái phát trở lại, bên cạnh việc áp dụng biện pháp điều trị, người bệnh cũng nên thực hiện theo những gợi ý sau đây:

• Nên tập luyện thể dục thể thao đều đặn mỗi ngày. Bệnh nhân có thể áp dụng các bài tập nhẹ nhàng của bộ môn yoga hoặc tham gia bơi lội, đi bộ
• Để bộ máy hô hấp hoạt động tốt, người bệnh nên tập hít thở sâu đều đặn hàng ngày
• Hạn chế tiếp xúc với môi trường, không khí ô nhiễm bằng cách đeo khẩu trang khi đi ra ngoài
• Nên bổ sung đầy đủ dinh dưỡng cho cơ thể. Tốt nhất nên ăn những loại thực phẩm có tính chất chống viêm như việt quất, rau xanh,… 
• Hạn chế ăn thực phẩm chứa chất kích thích hoặc đồ ăn chế biến sẵn
• Không uống rượu bia, nước ngọt có gas,… đồng thời nên tránh hút thuốc lá

Ho có đờm đặc kéo dài luôn tiềm ẩn nhiều nguy hiểm. Do đó, người bệnh không nên lơ là, chủ quan trong việc điều trị. Cách tốt nhất để ngăn ngừa bệnh chuyển nặng và gây biến chứng là bệnh nhân nên điều trị đúng theo hướng dẫn bác sĩ chỉ định. Bên cạnh đó nên thường xuyên thăm khám định kỳ theo lịch hẹn của nhân viên y tế.

Có thể bạn quan tâm

• Ho khan là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị
• Cắt đứt cơn ho ngứa cổ họng với các mẹo đơn giản