Hắc Lào Trên Da Đầu: Chẩn Đoán, Điều Trị và Phòng Ngừa

Bài viết được tham vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ Bác sĩ Bác Sĩ Nguyễn Thị Tuyết Lan – Khoa Da liễu – Giám đốc Chuyên môn – Cố vấn chuyên môn tại Trung tâm Thuốc dân tộc – Nguyễn Thị Định – Hà Nội

Hắc lào trên da đầu thường khó nhận biết hơn những vị trí khác do bị tóc che phủ. Vì vậy, nhiều trường hợp phát hiện bệnh muộn dẫn đến tình trạng rụng tóc, ngứa ngáy dai dẳng và bội nhiễm da.

Hắc lào trên da đầu là bệnh gì?

Hắc lào (lác đồng tiền) là một trong những dạng nấm da thường gặp. Bệnh lý này xảy ra do nhóm nấm Dermatophytes, thường gặp nhất là Microsporum, Trichophyton và Epidermophyton với triệu chứng điển hình là các đám tổn thương màu hồng hoặc đỏ có hình tròn như đồng xu, viền nổi cộm và có các mụn nước nhỏ. Về lâu dài, các đốm hắc lào phát triển lớn dần theo thời gian gây ra cảm giác ngứa ngáy.

Hắc lào thường xuất hiện những vùng da ẩm, có nhiều nếp gấp và kẽ như kẽ mông, bẹn, cổ và đôi khi xảy ra ở cả da dầu. Hắc lào trên da đầu là tình trạng vùng da đầu xuất hiện các đám tổn thương do chủng nấm Dermatophytes gây ra. So với hắc lào ở những vị trí khác, hắc lào trên da đầu khó nhìn thấy vì bị tóc che phủ. Do đó, nhiều trường hợp nhầm lẫn hắc lào với nấm da đầu thông thường.

Hắc lào nói chung và hắc lào trên da đầu nói riêng là bệnh lành tính, có thể điều trị dứt điểm. Tuy nhiên, bệnh có khả năng lây nhiễm cao nên cần phải điều trị sớm để tránh lây cho người khỏe mạnh. Dù không đe dọa đến sức khỏe nhưng hắc lào ở da đầu gây ngứa nhiều và ảnh hưởng đáng kể đến nang tóc.

Nguyên nhân gây hắc lào trên da dầu

Như đã đề cập, nhiễm chủng nấm Dermatophytes là nguyên nhân trực tiếp gây ra bệnh hắc lào. Dermatophytes là chủng nấm ưa keratin nên thường gây bệnh ở lông, tóc, móng và da. Chủng nấm này không xâm nhập vào bên trong các mô mà sống ký sinh trên da. Các sản phẩm chuyển hóa của nấm gây ra phản ứng dị ứng, viêm dẫn đến sự xuất hiện của các đám tổn thương màu đỏ hoặc hồng có hình tròn như đồng xu.

Tiếp xúc với sợi nấm hoặc bào tử là nguyên nhân trực tiếp gây hắc lào trên da đầu. Tuy nhiên, theo các chuyên gia Da liễu, nấm chỉ phát triển mạnh khi có điều kiện thuận lợi.

Những yếu tố thuận lợi gia tăng nguy cơ bị hắc lào trên da đầu:

Nhiệt độ nóng ẩm khiến cơ thể tiết nhiều mô hôi và thúc đẩy sự phát triển của nấm men.
Người thường xuyên tiếp xúc với đất, cây cối, các loại động vật như mèo, chó, ngựa,… sẽ có nguy cơ bị hắc lào trên da đầu cao hơn so với bình thường.
Tiếp xúc với da của người bị hắc lào có thể làm lây nhiễm nấm.
Sử dụng dầu gội có độ pH kiềm cũng là gia tăng nguy cơ bị hắc lào trên da đầu. Bởi chủng nấm Dermatophytes thường phát triển mạnh ở độ pH dao động từ 6.9 – 7.2.
Không gội đầu thường xuyên, tóc quá dày khiến da đầu tích tụ nhiều bã nhờn và bụi bẩn.
Sức đề kháng suy giảm do dùng kháng sinh, thuốc ức chế miễn dịch dài ngày.
Rối loạn nội tiết tố cũng là yếu tố gia tăng nguy cơ hắc lào nói chung và hắc lào trên da đầu nói riêng.

Hắc lào trên da đầu thường bùng phát mạnh vào mùa hè và đối tượng có nguy cơ mắc bệnh là trẻ em. Lý do là trẻ nhỏ chưa ý thức được việc vệ sinh cá nhân, thường xuyên nằm ngủ chung với bạn bè nên dễ lây nhiễm nấm Dermatophytes.

Nhận biết hắc lào trên da đầu

Triệu chứng điển hình của bệnh hắc lào là các đám tổn thương màu hồng hoặc đỏ, hình tròn như đồng xu, kích thước đa dạng và thường có ranh giới rõ. Biểu hiện có sự khác biệt đôi chút tùy theo vùng da nhưng nhìn chung đều có thể dễ dàng nhận biết.

Hắc lào trên da đầu thường bị tóc che phủ nên triệu chứng đầu tiên nhận thấy là ngứa dai dẳng – đặc biệt là khi ra nhiều mồ hôi. Để kịp thời phát hiện và có phương pháp điều trị phù hợp, bạn đọc có thể phát hiện bệnh thông qua một số dấu hiệu sau.

Các dấu hiệu nhận biết bệnh hắc lào trên da đầu bao gồm:

Da đầu xuất hiện các đám da đỏ, hình tròn như đồng xu.
Các đám tổn thương có mụn nước nhỏ, vảy trắng nhẹ và ranh giới rõ so với vùng da lành.
Kích thước của đám tổn thương lớn dần theo thời gian đi kèm với cảm giác ngứa ngáy, đặc biệt khi ra nhiều mồ hôi.
Tùy theo từng trường hợp, da đầu có thể xuất hiện một hoặc nhiều đám tổn thương.

Chủng nấm Dermatophytes ưa keratin nên không chỉ gây tổn thương da mà còn gây ra một số triệu chứng trên lông và tóc. Ngoài những triệu chứng kể trên, bạn có thể gặp phải một số triệu chứng khác như:

Tóc mỏng, yếu
Số lượng tóc rụng tăng lên đáng kể
Tóc dễ gãy
Xuất hiện sẹo thâm
Một số trường hợp có thể xuất hiện mụn mủ, mụn đỏ do gãi, cào thường xuyên gây bội nhiễm

Hắc lào trên da đầu có nguy hiểm không?

Hắc lào nói chung và hắc lào trên da đầu nói riêng là bệnh da liễu lành tính. Nếu không điều trị kịp thời, bệnh có xu hướng tiến triển mãn tính và tái phát thường xuyên. Dù không đe dọa đến sức khỏe nhưng hắc lào trên da đầu gây ra nhiều biến chứng trong trường hợp chậm trễ thăm khám và điều trị.

Ảnh hưởng của bệnh hắc lào trên da đầu:

Gây ngứa ngáy, khó chịu kéo dài
Xuất hiện vảy trắng như gàu làm ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ và ngoại hình
Cảm giác ngứa ngáy có thể kích thích phản ứng gãi, cào từ đó gia tăng nguy cơ viêm da nhiễm khuẩn
Hắc lào trên da đầu có thể làm tổn thương nang tóc, kết quả là khiến tóc dễ gãy rụng và suy yếu dần theo thời gian.

Hắc lào trên da đầu là bệnh da liễu lành tính nhưng cần được điều trị sớm để phòng ngừa biến chứng. Ngoài những ảnh hưởng kể trên, bệnh lý này còn có khả năng lây nhiễm cao. Nếu không điều trị dứt điểm, nấm Dermatophytes có thể lây nhiễm sang người khỏe, sau đó gây ra hắc lào ở nhiều vị trí khác nhau.

Chẩn đoán bệnh hắc lào trên da đầu

Hắc lào trên da đầu có thể bị nhầm lẫn với nấm da đầu, viêm da tiết bã nhờn và một số bệnh da liễu thường gặp khác. Để xác định đúng vấn đề đang gặp phải, bạn nên bệnh viện kiểm tra trong thời gian sớm nhất.

Chẩn đoán hắc lào trên da đầu tương đối đơn giản. Bác sĩ thường chỉ định các kỹ thuật chẩn đoán sau:

Khai thác dịch tễ: Hắc lào là bệnh da do lây nhiễm. Bác sĩ sẽ đặt câu hỏi liên quan đến việc bạn có tiếp xúc với người bị hắc lào hoặc động vật hay không. Bước này phần nào giúp bác sĩ giới hạn các khả năng có thể xảy ra.
Khám lâm sàng: Trước tiên, bác sĩ sẽ quan sát tổn thương trên da đầu để loại trừ một số khả năng khác có thể xảy ra. Bởi hắc lào có triệu chứng lâm sàng tương đối điển hình là các đám tổn thương có hình tròn như đồng xu, ranh giới rõ, nổi cộm và chính giữa thường có vảy bong màu trắng.
Soi đèn Wood: Soi đèn Wood là phương pháp chẩn đoán sử dụng tia cực tím soi trực tiếp lên da đầu. Phương pháp này giúp chẩn đoán nhiễm nấm do Microsporum và một số chủng nấm khác.
Xét nghiệm trực tiếp: Bác sĩ sẽ sử dụng tóc và vẩy da vào dung dịch KOH 10-20%, sau đó quan sát bằng kính hiển vi sẽ thấy bào tử nấm và nấm sợi đốt.

Cách điều trị hắc lào trên da đầu

Hắc lào trên da đầu cần điều trị sớm để giảm ngứa ngáy và ngăn ngừa tổn thương lan rộng. Điều trị đúng cách còn giúp bảo vệ nang tóc và giảm nguy cơ tóc gãy rụng.

Lựa chọn ưu tiên khi điều trị hắc lào nói chung và hắc lào ở da đầu nói riêng là sử dụng thuốc dùng ngoài. Tuy nhiên nếu bệnh tiến triển, bắt buộc phải dùng thuốc uống. Ngoài ra, cần kết hợp với các biện pháp chăm sóc và hỗ trợ để kiểm soát hắc lào triệt để.

1. Sử dụng thuốc

Dùng thuốc là phương pháp chính trong điều trị hắc lào ở da đầu. Các loại thuốc được sử dụng có tác dụng ức chế sự phát triển của nấm Dermatophytes, từ đó làm giảm tổn thương da và cải thiện tình trạng ngứa ngáy. Đối với hắc lào ở da đầu, bác sĩ thường chỉ định dầu gội kháng nấm. Tuy nhiên nếu là nam giới, bác sĩ có thể chỉ định dùng thuốc bôi để mang lại hiệu quả tốt hơn.

Các loại thuốc được sử dụng để điều trị hắc lào ở da đầu:

Thuốc bôi: Thuốc bôi thường được dùng cho nam giới cắt tóc ngắn sát da đầu hoặc người đang bị rụng nhiều tóc ở đám da nhiễm nấm Dermatophytes. Các loại thuốc bôi thông dụng bao gồm dung dịch BSI, ASA, kem bôi Lamisil, Benzosali, Nizoral,…
Dầu gội chống nấm: Đa số những trường hợp bị hắc lào trên da đầu đều được chỉ định dùng các loại dầu gội kháng nấm chứa Ketoconazole hoặc Itraconazole. Các loại dầu gội này có tác dụng làm sạch da đầu, đồng thời tiêu diệt nấm Dermatophytes và hỗ trợ giảm các triệu chứng do hắc lào gây ra.
Thuốc uống: Thông thường, bác sĩ sẽ chỉ định dùng thuốc kháng histamine H1 để giảm ngứa ngáy da. Một số trường hợp có hệ miễn dịch kém sẽ được dùng thêm vitamin C, B, kẽm,… nhằm củng cố sức đề kháng. Thuốc kháng nấm đường uống ít được sử dụng do tiềm ẩn nhiều tác dụng phụ. Tuy nhiên, những trường hợp hắc lào ở da đầu nặng và kháng trị với thuốc dùng ngoài sẽ được chỉ định dùng kháng nấm đường uống.

Khi sử dụng thuốc, cần dùng đều đặn để đạt tác dụng tốt. Tình trạng dùng thuốc không đều và thường xuyên quên sử dụng sẽ làm gia tăng nguy cơ kháng thuốc. Những trường hợp này có nguy cơ kháng trị cao, hắc lào tiến triển mãn tính, hay tái phát và ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống.

2. Điều trị bằng nguyên liệu tự nhiên

Các loại dầu gội kháng nấm thường được dùng 3 lần/ tuần. Những ngày còn lại, bạn có thể tận dụng một số nguyên liệu tự nhiên để cải thiện hắc lào trên da đầu. Thực tế, lạm dụng các hoạt chất kháng nấm dễ dẫn đến tình trạng kháng thuốc. Trong khi đó, các thành phần tự nhiên có thể hỗ trợ loại bỏ nấm, giảm ngứa ngáy và làm sạch vảy bong trên da đầu.

Một số cách trị hắc lào trên da đầu bằng nguyên liệu tự nhiên:

Sử dụng tinh dầu tràm trà: Tinh dầu tràm trà có đặc tính kháng khuẩn, chống nấm và diệt virus hữu hiệu. Các nghiên cứu được thực hiện cho thấy, nguyên liệu này có hiệu quả ức chế nấm Dermatophytes và nấm Candida. Để loại bỏ hắc lào trên da đầu, bạn có thể thoa tinh dầu tràm trà lên da đầu trong 10 – 15 phút. Sau đó, xả sạch và gội đầu như bình thường.
Dùng gel nha đam: Hắc lào trên da đầu thường gây ngứa và đôi khi kèm theo cảm giác rát do gãi, cào. Nếu gặp phải tình trạng này, bạn có thể thoa gel nha đam lên da đầu để làm dịu da, giảm sưng đỏ và ngứa ngáy. Gel nha đam có đặc tính làm mát, kháng nấm, chống viêm, đồng thời có thể thúc đẩy da đầu tái tạo và phục hồi nhanh chóng.
Sử dụng tỏi tươi: Tỏi tươi chứa nhiều thành phần kháng khuẩn như allicin và hợp chất sulfur. Các thành phần này nhạy cảm với vi khuẩn, nấm và một số loại virus thường gây bệnh ở người. Khi bị hắc lào ở da đầu, bạn có thể thoa nước ép tỏi lên da đầu, sau đó đợi khoảng 15 – 20 phút, xả lại với nước và gội đầu như bình thường. Áp dụng cách này 2 – 3 lần/ tuần giúp cải thiện tình trạng hắc lào, gàu và nấm da đầu hữu hiệu.

Các cách chữa hắc lào tại nhà mang lại hiệu quả khá rõ rệt nếu áp dụng thường xuyên. Tuy nhiên, các mẹo này không thể thay thế cho thuốc điều trị. Do đó, bạn bắt buộc phải kết hợp dùng thuốc và các mẹo tại nhà để điều trị dứt điểm hắc lào ở da đầu.

3. Chặn đứng hắc lào da đầu bằng thảo dược Đông y

Theo quan điểm của Y học cổ truyền, bệnh hắc lào có căn nguyên nguyên từ sự suy yếu của can, thận dẫn đến cơ thể giải độc kém hiệu quả. Lúc này, khi có ngoại tà xâm nhập sẽ gây hắc lào. Một trong những vị trí bệnh thường xuất hiện là da đầu.

Từ cơ chế sinh bệnh đó, Y học cổ truyền xác định nguyên tắc đẩy lùi hắc lào da đầu dựa trên nguyên tắc GIẢI ĐỘC – TIÊU VIÊM – BỒI BỔ TẠNG – TĂNG ĐỀ KHÁNG. Đặc biệt, Đông y sử dụng hoàn toàn thảo dược thiên nhiên nên an toàn, lành tính, phù hợp với nhiều đối tượng.

Trong đó, Thảo mộc Đông y trị hắc lào của Trung tâm Thuốc dân tộc là giải pháp HOÀN CHỈNH – AN TOÀN giúp đẩy lùi hắc lào da đầu hiệu quả.

CHẤM DỨT ngứa ngáy, bảo vệ tóc, NGĂN TÁI PHÁT với Thảo mộc Đông y đặc trị hắc lào

Thảo mộc Đông y đặc trị hắc lào là bài thuốc nổi danh được nghiên cứu, hoàn thiện bởi đội ngũ y bác sĩ đầu ngành tại Trung tâm Thuốc dân tộc. Từ khi được đưa vào ứng dụng, bài thuốc đã giúp hàng ngàn người lành bệnh, trên 95% trong số đó được điều trị thành công sau liệu trình đầu và hạn chế tái phát sau thời gian dài. Số ít trường hợp còn lại do chưa kiêng khem khoa học, cơ địa chậm hấp thu dược chất nên cần thêm thời gian.

Nhuần nhuyễn y lý trị bệnh của Y học cổ truyền, Trung tâm Thuốc dân tộc đã hoàn thiện Thảo mộc Đông y theo công thức “3 trong 1”. Đó là sự kết hợp cùng lúc của 3 chế phẩm Tinh chất uống Giải độc hoàn, Tinh chất uống Bình can hoàn và thảo mộc bôi ngoài. Từ đó, bài thuốc cho tác động toàn diện trong xử lý các triệu chứng hắc lào, đẩy lùi căn nguyên, nâng cao miễn dịch và ngăn chặn nguy cơ tái phát.

GIẢI ĐỘC HOÀN: Tăng cường giải độc, chống viêm, thanh nhiệt, mát gan, điều hoà nội tiết tố trong cơ thể. Nhóm thuốc đóng vai trò như kháng sinh tự nhiên, giúp tăng cường hiệu quả điều trị hắc lào da đầu.
BÌNH CAN HOÀN: Tiêu viêm, giảm ngứa, sát khuẩn mạnh mẽ, xử lý vùng da đau rát do bệnh hắc lào gây nên.
THẢO MỘC BÔI NGOÀI: Làm mềm, dưỡng ẩm, hỗ trợ sát khuẩn vùng da đầu bị bệnh, ngăn chặn các tổn thương hình đồng xu lan rộng, làm lành tổn thương và thúc đẩy quá trình tái tạo tế bào da mới.

Nhờ sự kết hợp “3 trong 1” độc đáo, Thảo mộc Đông y trị hắc lào của Trung tâm Thuốc dân tộc từng bước cho hiệu quả trong:

GIẢM NGỨA, KHÔ RÁT làm tiêu cảm giác ngứa ngáy, hỗ trợ sát khuẩn khu vực miệng vết thương.
ĐÀO THẢI ĐỘC TỐ thu nhỏ miệng vết thương, giảm sự lan rộng, ức chế hình thành các tổn thương mới và gây hại cho chân tóc.
KHÔI PHỤC SẮC TỐ DA, NGỪA SẸO từng bước làm lành da đầu, cân bằng sắc tố da, xử lý vùng chai sạn do sẹo hắc lào để lại trên da đầu.
ĐIỀU TRỊ TÁI PHÁT củng cố chức năng miễn dịch, ức chế sự tái phát bệnh hắc lào da đầu.

Đặc biệt, Thảo mộc Đông y trị hắc lào da đầu của Trung tâm Thuốc dân tộc được phối chế từ 30 loại dược liệu. Đây đều là những cây thuốc trứ danh trong sát khuẩn – tiêu viêm – chống ngứa – lành da. Hơn nữa, 100% thảo dược sạch chuẩn GACP-WHO, chất lượng đầu vào được kiểm duyệt nghiêm ngặt. Trong đó:

80% dược liệu được cung ứng bởi Trung tâm Nghiên cứu và Nuôi trồng Dược liệu Quốc gia Vietfarm – Đơn vị trực thuộc Trung tâm Thuốc dân tộc.
20% còn lại được Trung tâm thu mua từ người dân bản địa nên chuẩn tự nhiên, chất lượng dược tính dồi dào, an toàn…

Việc đảm bảo về chất lượng nguồn dược liệu giúp Thảo mộc Đông y trị hắc lào của Trung tâm Thuốc dân tộc AN TOÀN – LÀNH TÍNH. Bài thuốc đáp ứng tốt cơ địa nhiều đối tượng, không chứa corticoid, không gây tác dụng phụ.

Đem lại hiệu quả cao, đảm bảo an toàn, Thảo mộc Đông y trị hắc lào của Trung tâm Thuốc dân tộc được đông đảo bệnh nhân tin dùng. Không ít người đã gửi về Trung tâm những phản hồi tích cực:

HỮU ÍCH: Hiệu quả thảo mộc đặc trị lang ben của Trung tâm Thuốc dân tộc qua góc nhìn chuyên gia và người bệnh

4. Giữ vệ sinh cá nhân

Vệ sinh kém khiến da đầu tiết nhiều mồ hôi, tích tụ bã nhờn và bụi bẩn. Đây không chỉ là điều kiện để nấm Dermatophytes phát triển mà còn gia tăng nguy cơ bội nhiễm. Vì vậy, cần giữ vệ sinh tốt khi điều trị để kiểm soát và ngăn ngừa hắc lào lây lan.

Hướng dẫn cách vệ sinh cơ thể khi bị hắc lào ở da đầu:

Gội đầu 1 lần/ ngày hoặc 2 ngày/ lần để làm sạch bã nhờn và bụi bẩn.
Sấy khô tóc ngay sau khi gội, đảm bảo không ngủ khi tóc còn ướt.
Trong thời gian bị hắc lào trên da đầu, nên hạn chế đội nón. Thay vào đó nên sử dụng dù để giữ da đầu luôn khô ráo và thoáng mát.
Tắm rửa hằng ngày, mặc quần áo rộng rãi và thoáng để ngăn không cho nấm men phát triển.
Hạn chế sử dụng hóa chất và tránh tác động nhiệt lên da đầu trong thời gian này.
Cách ly với nguồn lây bệnh (người bị hắc lào, chó, mèo, các loài động vật khác,…)

Nếu tuân thủ điều trị và chăm sóc đúng cách, tình trạng hắc lào trên da đầu sẽ được cải thiện theo thời gian. Ngoài ra, khi bị nấm da đầu, bạn cũng nên thực hiện các biện pháp chăm sóc trên để ngăn không cho nấm phát triển mạnh gây tổn thương da trên diện rộng.

Phòng ngừa hắc lào trên da đầu

Hắc lào trên da đầu dễ tái phát vào thời tiết nắng nóng và những khi cơ thể bị suy giảm sức đề kháng, rối loạn nội tiết tố,… Để ngăn ngừa tái phát, bạn nên chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa như sau:

Không tiếp xúc với da của người bệnh hoặc những nguồn lây khác như động vật, đất, cát,…
Nếu có nuôi thú cưng, nên cho thú cưng khám định kỳ để phát hiện và điều trị sớm những bệnh ngoài da. Ngoài ra, nên nuôi kín thú cưng để tránh nhiễm nấm Dermatophytes từ chó, mèo hoang.
Cải thiện sức đề kháng bằng chế độ ăn uống, sinh hoạt khoa học. Những người bị rối loạn nội tiết nên điều chỉnh lối sống kịp thời để phục hồi sức khỏe nhanh chóng.
Trong trường hợp phải dùng kháng sinh và thuốc ức chế miễn dịch dài hạn, nên tăng cường các loại thực phẩm chứa kẽm, vitamin D và vitamin B nhằm củng cố sức đề kháng. Điều này sẽ giúp hạn chế các bệnh nấm da và một số vấn đề da liễu thường gặp.

Hắc lào trên da đầu là bệnh da liễu khá phổ biến và thường bùng phát vào mùa nóng. Hy vọng qua những thông tin hữu ích trong bài viết, bạn đọc đã biết cách khắc phục và phòng ngừa bệnh lý này. Để tránh bệnh lây lan trên diện rộng, bạn nên thăm khám sớm ngay khi phát hiện các dấu hiệu bất thường ở da đầu.