Xuyên tâm liên

Bác sĩ phụ trách

Bác sĩ Phạm Thị Minh Dương

Bác sĩ phụ trách chuyên môn

Theo Y học cổ truyền, xuyên tâm liên có vị đắng, tình hàn có tác dụng tiêu thũng chỉ thống, hoạt huyết và thanh nhiệt giải độc. Chính vì vậy, thuốc thường dùng chủ trị các căn bệnh như viêm nhiễm đường hô hấp do vi khuẩn, vi rút, viêm da,…

Xuyên tâm liên
Xuyên tâm liên – Vị thuốc chữa bệnh từ dân gian

+ Tên khác: Cây lá đắng, công cộng, nhất kiến kỷ, hùng bút, khô đảm thảo, lam khái liên, nguyên cộng

+ Tên khoa học: Andrographis paniculata 

+ Họ: Ô rô (Acanthaceae)

I. Mô tả cây xuyên tâm liên

+ Đặc điểm sinh thái của cây xuyên tâm liên

Xuyên tâm liên mọc thẳng đứng, có nhiều cành, chiều cao trung bình 0,3 – 0,8 m. Cây lá nguyên, mềm, mọc đối xứng và có cuống ngắn. Phiến lá hình trứng, thuôn dài hoặc hơi có hình mác với hai đầu nhọn. Lá có chiều dài 3 – 12 cm và rộng 3,5 cm. Hoa mọc thành chùm hình chùy ở đầu cành hoặc nách lá. Hoa có màu trắng, điểm hồng. Quả dài, hơi nhẵn có chiều dài 15 mm và rộng 3,5 mm. Hạt xuyên tâm liên hình trụ.

+ Phân bố

Xuyên tâm liên có nguồn gốc từ Ấn Độ và Sri Lanka. Sau đó cây du nhập và trồng phổ biến ở các nước khu vực Đông Nam Á và Nam Á. Hiện nay, xuyên tâm liên được trồng chủ yếu ở các nước như Châu Phi, Caribe, Australia và Trung Mỹ.

+ Bộ phận dùng, thu hái, chế biến và bảo quản

  • Bộ phận dùng: Toàn bộ cây, bao gồm cả phần lá, thân và rễ
  • Thu hái: Xuyên tâm liên được thu hoạch quanh năm. Cụ thể, rễ thường hái vào mùa đông, lá và thân thu hoạch vào mùa hè
  • Chế biến: Sau khi hái, rửa sạch, cắt ngắn và phơi khô
  • Bảo quản: Nơi kín gió, khô ráo

+ Thành phần hóa học

Các hoạt chất hóa học được tìm thấy trong xuyên tâm liên như tanin, glucozit đắng như androgaphiolide và neoandrographiolide.

II. Vị thuốc

+ Tính vị

Tính mát, vị đắng

+ Quy kinh

Đi vào 2 kinh Phế và Can

+ Tác dụng dược lý

#. Theo Y học cổ truyền

Tài liệu ghi chép cổ của Trung Quốc, xuyên tâm liên có tác dụng thanh nhiệt thải độc giúp điều trị các bệnh đường hô hấp, đường tiết niệu, viêm da, dạ dày, viêm họng,… Bên cạnh đó, nhà nghiên cứu dược học Đỗ Tất Lợi cho, cây thuốc dân gian này có thể dùng để chữa đau nhức xương khớp và trị rắn cắn.

Ngoài ra, dựa vào kinh nghiệm dân gian, xuyên tâm liên thường dùng làm thuốc bổ cho phụ nữ sau sinh, bế kinh nguyệt. Đồng thời, chúng còn được dùng chữa các bệnh viêm nhiễm do vi rút, vi khuẩn gây ra trên tất cả các bộ phận cơ thể, ngay cả bệnh cấp hay mạn tính.

Cây xuyên tâm liên có tác dụng gì?
Vị thuốc xuyên tâm liên dùng chữa viêm nhiễm đường hô hấp, tai mũi họng do vi khuẩn

#. Theo Y học hiện đại

Một số nghiên cứu y học hiện đại đã công bố tác dụng có lợi của cây xuyên tâm liên đối với sức khỏe. Một thử nghiệm đối chứng của Burgos và các cộng sự của ông cho biết, xuyên tâm liên giúp giảm nhanh các triệu chứng của bệnh cảm cúm như mêtj mỏi, sổ mũi, sốt, đau cổ họng và nhức đầu. Sử dụng khoảng 1200 mg xuyên tâm liên tươi mỗi ngày (tương đương 5 – 6 gram bột khô), chỉ sau 4 ngày dùng, triệu chứng bệnh sẽ thuyên giảm rõ rệt.

Một nghiên cứu khác của Thụy Điển cũng chứng minh xuyên tâm liên mang lại tác dụng trị liệu tốt đối với các bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp do vi khuẩn, vi rút gây ra. Cụ thể, các hoạt chất chiết xuất từ vị thảo dược này có tính kháng khuẩn, chống viêm giúp giảm nhanh triệu chứng và rút ngắn thời gian điều trị bệnh cảm cúm, viêm màng não, cúm gà và sốt xuất huyết. 

Bên cạnh những tác dụng này, các thầy thuốc ở Bắc Mỹ và Châu Âu sử dụng xuyên tâm liên với các mục đích như:

  • Làm giảm đau nhức xương khớp và ngăn ngừa tình trạng viêm nhiễm khác
  • Chữa viêm da
  • Trị long đờm
  • Thuốc chống đông máu, giúp phá các cục máu đông
  • Điều trị viêm gan C 
  • Chữa herpes
  • Trị chứng nhuận tràng
  • Điều trị viêm quanh răng trong
  • Bảo vệ gan, lợi mật
  • Phòng ngừa ung thư hóa do hóa chất thực nghiệm

+ Cách dùng và liều lượng

Xuyên tâm liên dùng dưới dạng sắc thuốc hoặc thuốc bột. Liều dùng ở mỗi người khác nhau, tùy vào loại bệnh, cân nặng, độ tuổi và tình trạng sức khỏe của từng đối tượng bệnh. Chẳng hạn, 

  • Liều dùng để chữa bệnh sốt, cảm cúm và đau họng: 60 mg. Hoặc cũng có thể dùng 10 mg/kg
  • Liều dùng ở trẻ em bị bệnh nhiễm trùng đường hô hấp: 30 mg/ngày. Thời gian dùng 10 ngày

+ Tác dụng phụ

Xuyên tâm liên có thể gây ra các tác dụng phụ như đau dạ dày, buồn nôn hoặc nôn mửa, vô sinh, hạ huyết háp. Vì vậy, người bệnh không nên lạm dùng, tránh gây ảnh hưởng đến sức khỏe.

III. Bài thuốc chữa bệnh từ xuyên tâm liên

+ Thanh nhiệt, giải độc cơ thể

Sử dụng 30 gram xuyên tâm liên khô đun nước và uống hàng ngày

+ Trị viêm gan B

Sử dụng 15 gram xuyên tâm liên sắc chung với 1 lít nước và các vị thuốc khác như 25 gram cây xạ đen, 25 gram cây cà gai leo. Sắc uống liên tục trong 3 tháng.

+ Điều trị viêm nhiễm ngoài da, mụn nhọt

Dùng lá cây xuyên tâm liên tươi đem rửa sạch, giã nát và đắp lên vùng da bị viêm nhiễm hoặc mụn nhọt. Đắp thường xuyên cho đến khi triệu chứng bệnh giảm dần.

+ Chữa viêm phổi, viêm phế quản, viêm xoang mãn tính và ho

Dùng 15 gram xuyên tâm liên, 10 gram củ bách bộ, 10 gram kim ngân hoa, 10 gram củ mạch môn. Sắc với 1 lít nước và uống trong ngày. Dùng liên tục 1 tuần để đạt được kết quả trị liệu tốt.

Vị thuốc xuyên tâm liên
Xuyên tâm liên chữa viêm xoang, viêm phế quản

+ Chữa viêm nhiễm đường tiêu hóa, bệnh kiết lỵ

Sử dụng 20 gram xuyên tâm liên sắc chung với 10 gram khổ sâm. Uống mỗi ngày.

+ Trị rắn độc cắn

Dùng lá cây xuyên tâm liên giã nát đắp lên miệng vết rắn cắn. Đồng thời, dùng 30 gram thân cây nấu nước uống.

+ Điều trị ho do lạnh

Sử dụng 12 gram xuyên tâm liên, 10 gram tang bạch bì, 10 gram địa cốt bì và 8 gram cam thảo. Sắc uống. Dùng 5 – 7 ngày.

+ Chữa viêm họng, viêm amidan

Xuyên tâm liên, kim ngân hoa, mạch môn, huyền sâm, mỗi vị 12 gram.Sắc uống. Dùng liên tục 7 – 9 ngày.

+ Trị chứng tiểu buốt, nước tiểu vàng hoặc tiểu dắt

Hái 15 lá xuyên tâm liên tươi, giã nát và hoặc vào máy xay xay nhuyễn. Lọc lấy nước và thêm chút mật ong vào uống.

IV. Đối tượng không nên sử dụng xuyên tâm liên?

Xuyên tâm liên có thể gây tác dụng phụ không tốt đối với sức khỏe. Vì vậy, để đảm bảo an toàn, những đối tượng này không nên dùng:

  • Phụ nữ mang thai và cho con bú
  • Người tỳ vị hư hàn
  • Bệnh nhân mắc các bệnh liên quan đến sinh sản, đặc biệt người khó có con
  • Người có chứng máu không đông hoặc bệnh nhân bị chấn thương gây chảy máu, người sau phẫu thuật
  • Bệnh nhân bị tụt huyết áp

V. Thận trọng khi uống xuyên tâm liên với các loại thuốc sau

Không nên sử dụng xuyên tâm liên với các loại thuốc sau:

  • Thuốc chống đông máu
  • Thuốc kháng tiểu cầu
  • Thuốc chống đông máu
  • Thuốc ức chế miễn dịch

Trên đây là tất cả những thông tin về tính vị, tác dụng cũng như cách dùng và liều lượng của cây xuyên tâm liên. Loại cây này có tác dụng chữa bệnh nhưng để dự phòng tác dụng phụ, bệnh nhân nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.

Ngày đăng 09:41 - 04/06/2023 - Cập nhật lúc: 13:05 - 05/06/2023
Chia sẻ:

Bình luận (34)

  1. Phùng khánh linh
    Phùng khánh linh says: Trả lời

    Em bị mụn nhọt nhiều ở mông, mụn to,kiểu mụn đinh có khi còn mưng mủ nữa. Mọi người bảo là em bị nóng trong nên thế, có người bảo em bị nội tiết. em nên thế nào ạ, dùng lá này có khỏi không ạ

    1. Trung tâm dược liệu Vietfarm says:

      Chào bạn! Mụn là do sự hoạt động quá mức của tuyến bã nhờn hoặc do tình trạng bít tắc lỗ chân lông làm da không thông thoáng gây tình trạng viêm nhiễm. Theo y học cổ truyền thì mụn là biểu hiện của bên trong đang bị nhiệt chứng hoặc có độc tố ứ đọng. Sử dụng thuốc thanh nhiệt giải độc là rất phù hợp. Xuyên tâm liên dùng giã ra đắp ngoài và bạn có thể kết hợp thêm với vị thuốc uống trong như trà atiso, uống các loại nước ép rau má, lá diếp cá…

    2. Phùng khánh linh
      Phùng khánh linh says:

      trung tâm có atiso không? bao tiền 1 cân

    3. Trung tâm dược liệu Vietfarm says:

      Hiện tại Trung tâm có cung cấp atiso dạng khô với giá 435.000đ/0.5kg. Bạn có nhu cầu có thể để lại địa chỉ cụ thể, số điện thoại hoặc inbox cho Trung tâm nhé! Hotline 0961716466

  2. Ngô v quynh
    Ngô v quynh says: Trả lời

    Cho mình xuyên tâm liên, kim ngân hoa, bách bộ, mạch môn mỗi loại 0.5 cân. gửi cho mình vào giờ hành chính

    1. Trung tâm Dược liệu Vietfarm says:

      Chào bạn! Bạn vui lòng cung cấp thêm địa chỉ cụ thể và số điện thoại để Trung tâm có thể xác nhận đơn hàng và giao hàng cho bạn nhé.
      Các sản phẩm của bạn có giá như sau:
      Xuyên tâm liên: 125.000đ/0.5kg
      Kim ngân hoa: 395.000đ/0.5kg
      Bách bộ: 110.000đ/0.5kg
      Mạch môn: 170.000đ/0.5kg
      Cảm ơn bạn đã tin dùng các sản phẩm của Trung tâm.

  3. duynguyen-274
    duynguyen-274 says: Trả lời

    Tôi 2 hôm nay đi đái thấy buốt ở dương vật.nước tiểu không bị đục hay đỏ gì cả,cũng không đái rắt, nhưng mà đau lắm, em uống lá này có được không ạ.nhờ tư vấn giúp em

    1. đăng văn thanh
      đăng văn thanh says:

      em ngày xưa cũng bị như bác. đi viện họ siêu âm dương vật cho xong kê thuốc về uống đâu đấy có 1 tuần là khỏi hẳn

    2. duynguyen-274
      duynguyen-274 says:

      đau thế này mà tận 1 tuần mới khỏithì sao chịu được. tôi nhiều lúc còn phải nhịn đi tiểu vì sợ đau này

    3. Trung tâm Dược liệu Vietfarm says:

      Chào bạn! Trung tâm đã nhận được thắc mắc của bạn. Trường hợp của bạn có thể do tình trạng viêm nhiễm đường niệu hoặc có thể do sỏi. Xuyên tâm liên này dùng rất phù hợp với các triệu chứng của bạn. Ngoài ra bạn tham khảo thêm các loại cây khác như mã đề, râu ngô, kim tiền thảo…Bạn cũng không nên nhịn đi tiểu bạn nhé, sẽ làm ứ đọng vi khuẩn, làm nặng hơn tình trạng viêm nhiễm.

  4. hanna
    hanna says: Trả lời

    Cháu nhà em năm nay 2 tuổi, hay bị nảy mụn rôm, trời nóng là mụn lên nhiều, em dùng jonhsonbaby sức cho bé mà không đỡ,mụn vẫn nhìu lắm. Mọi người bảo tắm nước lá tốt giới thiệu cho em lá xuyên tâm liên này. Đã ai dùng bao giờ chưa?

    1. Liên Võ
      Liên Võ says:

      mấy cái mụn mẩn ngoài da này tắm xuyên tâm liên tốt mà mẹ nó, đây nó là kháng sinh tự nhiên nên dùng rất tốt mà lành tính, nhất là trường hợp bị viêm da lở loét, tắm nó nhanh lành tổn thương da

  5. đi tìm chân trời
    đi tìm chân trời says: Trả lời

    chiều hôm qua tôi bị ho ra máu,một ít dính ở tay.vậy có bị sao không?cây này chữa được không

    1. kim oanh
      kim oanh says:

      Ho ra mau thi den benh vien kham di chu.len day hoi lam gi

    2. đi tìm chân trời
      đi tìm chân trời says:

      bị ho đau họng từ mấy hôm trước,không đau tức gì cả cũng không bị khó thở nhưng hôm qua mới thấy máu,tưởng đâu viêm họng thường thôi?

    3. Thùy trang vũ
      Thùy trang vũ says:

      Gần nhà mình có người bị lao xong ho ra máu xong mấy tháng sau đi luôn, đừng chủ quan

    4. Trung tâm Dược liệu Vietfarm says:

      Chào bạn! Các triệu chứng của bạn có thể là biểu hiện của viêm long đường hô hấp trên. Tuy nhiên để chắc chắn hơn tốt nhất bạn nên đến cơ sở y tế để làm các thăm khám tìm ra nguyên nhân gây bệnh. Nếu chỉ là bệnh viêm họng thông thường thì bạn có thể dùng cây xuyên tâm liên này. Hoặc cũng có thể áp dụng các cách đơn giản như hấp 1 quả quất với mật ong dùng hàng ngày là đã thấy hiệu quả.

  6. Hoàng trung thành
    Hoàng trung thành says: Trả lời

    Viêm gan B dùng cái cây này không ăn thua đâu bà con ạ. Tôi uoongss 1 đợt 2 tháng liền ,uống cùng với cả cái cây xạ đen mầ có khỏi đâu. Mấy lần bị phát bệnh lên da vàng vọt ngứa ngáy,mắt cũng vàng,bụng thì chướng lên nữa chứ, phải đi hút dịch mấy lần rồi

    1. đo xuan kien
      đo xuan kien says:

      Em cũng bị viêm gan B này,mà em dùng cà gai leo cơ, chưa dùng cây này bảo giờ nên không biết thế nào.Em cũng mới phát hiện ra được 1 năm nay thôi. lúc biết cũng lo lắm, vì nhiều người người ta vẫn kì thị những người bị viêm gan B mới cả cứ nghĩ mih bị bệnh hiểm nghèo. Sau bác sỹ giải thích cho mới biết nhiều người cũng bị mà lại không cần phải dùng thuốc tây, chỉ cần giữ gìn ăn uống kiêng khem cẩn thận, tốt hơn nữa thì uống thuốc nam bổ trợ. Em nghe người ta quảng cáo cà gai leo khắc tinh của bệnh gan,em mua về uống từ đợt đấy trộm vía các chỉ số đều rất ổn định. Anh dùng thử xem

    2. Hoàng trung thông
      Hoàng trung thông says:

      cà gau leo uống loại cao hay uống lá khô?

    3. đo xuan kien
      đo xuan kien says:

      Em uống loại khô thôi ạ,mua bên Vietfarm này luôn này.không biết họ có bán loại cao không, anh thử gọi hỏi xem

  7. hương hoàng
    hương hoàng says: Trả lời

    Em đag dùng thuốc kích trứng thì có dùng đk cây này không?có bị ah gì không

  8. Nguyen thi liên
    Nguyen thi liên says: Trả lời

    Cảm ơn tt đã cung cấp thêm những bài thuốc hữu ích cho cuộc sống! Mình đặt 1caan nhé,gửi về nhà cho mình ở địa chỉ quỳnh đô,vĩnh quỳnh thanh trì hà nội. 037876228**

    1. Trung tâm Dược liệu Vietfarm says:

      Chào bạn. Trung tâm đã nhận được thông tin đặt hàng của bạn. Bạn để ý điện thoại, người giao hàng sẽ gọi cho bạn trong khoảng 2-3 ngày tới. Chúc bạn sức khỏe!

  9. Trần trung đức
    Trần trung đức says: Trả lời

    Viêm họng hạt mạn tính có dùng được không

  10. hoa sam
    hoa sam says: Trả lời

    em đang cho côn bú muốn dùng thì có lưu ý gì không ạ. bé được 5 tháng rồi,bây giờ em đi làm nên bé chỉ bú vào buổi tối,còn đâu uống sữa ngoài

    1. Trung tâm Dược liệu Vietfarm says:

      Chào bạn! Với phụ nữ có thai và cho con bú thì bạn không nên dùng cây xuyên tâm liên. Có nhiều loại cây khác phù hợp hơn, bạn chia sẻ tình trạng của mình để Trung tâm tư vấn cụ thể nhé.

  11. kholam027
    kholam027 says: Trả lời

    Uống giải độc thì nên uống buổi sáng hay buổi tối tốt hơn?

  12. Trương hồng thúy
    Trương hồng thúy says: Trả lời

    Mình bị vảy nến có dùng được không? bị nhiều năm nay, da bong nhiều giờ mỏng hết rồi, đi khám da liễu ngươi ta cho thuốc bôi, nhanh khỏi mà cũng nhanh bị lại.,chán không dùng nữa,chuyển sang đông y

    1. nemchuaran
      nemchuaran says:

      thuốc này vảy nến dùng quá hợp luôn chị ơi,em đợt nào bị cứ kiếm lá này đun nước tắm, chả mấy mà đỡ. Chị dùng thử ngay và luôn đi. Thuốc tây bôi tưởng nhạy vậy chứ sau này nhiều hậu quả không tốt đâu

    2. IẾN
      IẾN says:

      Nghe đâu có cái thuốc thanh bì dưỡng can thang uống chữa được đấy, bạn Thúy tìm hiểu trong này xem,cũng nổi tiếng phết mà họ chữa là cả bài thuốc uống, bôi, ngâm rửa chứ nếu chỉ dùng lá xuyên tâm liên tắm thì cũng chỉ là đỡ bề ngoài thôi https://www.tapchidongy.org/thanh-bi-duong-can-thang-chua-vay-nen-viem-da-co-dia-co-tot-nhu-loi-don.html

  13. phạm võ lâm
    phạm võ lâm says: Trả lời

    mình muốn mua 01 kg xuyên tâm liên thì liên hệ ntn. Mình ở Hà nội

  14. anh kha
    anh kha says: Trả lời

    lá cây này có xông trị cảm được không

  15. Khánh
    Khánh says: Trả lời

    e chào bác sĩ.
    vợ em đang có bầu 4 tháng, và mới bị dương tính virus covid, hiện tại thấy đau họng và hơi ho, sốt 37,5 độ (trước lúc có bầu đã được tiêm 2 mũi vaccine astra). Bác sĩ cho em hỏi em nên cho vợ em uống thuốc gi để chữa bệnh ạ

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Cây giổi

Cây Giổi

Cây giổi là một loại cây dược liệu quý của núi rừng Tây Bắc. Loại cây này được biết đến với khả năng đem lại nhiều công dụng chữa bệnh…
tri mẫu

Tri mẫu

Tri mẫu là dược liệu được sử dụng phổ biến từ lâu đời với nhiều tác dụng như thanh nhiệt, tư thận, nhuận phế, bổ tỳ... Loại dược liệu này…

Cẩu tích – Cây lông cu li

Cẩu tích là vị thuốc Nam quý, có tác dụng bồi bổ can thận và trừ phong thấp. Với nhiều công dụng hữu ích, dược liệu này được sử dụng…

Sâm ngọc linh

Sâm ngọc linh được xem là thảo dược tốt đối với sức khỏe con người và thường được sử dụng để tăng cường sức khỏe, giảm căng thẳng, ngăn ngừa…

Bác sĩ phụ trách

Bác sĩ Phạm Thị Minh Dương

Bác sĩ phụ trách chuyên môn

Xem nhiều

Đặt câu hỏi

Chia sẻ
Bỏ qua