Kỹ thuật đốt u xơ tử cung bằng sóng cao tần (RFA)

Bác sĩ phụ trách

Bác sĩ Hà Thị Dung

Cố vấn chuyên môn sản phụ khoa

Đốt sóng cao tần (RFA) là phương pháp tiêu hủy khối u bằng nhiệt mới được đưa vào điều trị u xơ tử cung trong những năm trở lại đây. Phương pháp này thường được chỉ định cho những trường hợp bệnh nhân mắc u lành tính, với ưu điểm không gây đau và mang lại hiệu quả cao.

Kỹ thuật đốt u xơ tử cung bằng sóng cao tần (RFA)
Kỹ thuật đốt u xơ tử cung bằng sóng cao tần (RFA) được xem là phương pháp điều trị hiệu quả và ít biến chứng

Phương pháp đốt u xơ bằng sóng cao tần là gì?

U xơ tử cung là căn bệnh phổ biến ở phụ nữ ở độ tuổi sinh sản và trung niên. Đây cũng là nguyên nhân gây ra những triệu chứng như rối loạn kinh nguyệt, cường kinh, rong kinh, đồng thời gây khó khăn cho hoạt động sinh sản của nữ giới. U xơ có thể tự bị triệt tiêu khỏi cơ thể khi nội tiết tố estrogen bị suy giảm, điều này thường xảy ra ở phụ nữ tuổi mãn kinh.

Tuy nhiên đối với một số trường hợp cần can thiệp, u xơ phát triển lớn và không điều trị sớm thì u có thể phát triển và chèn ép lên các cơ quan khác, như tử cung, buồng trứng, ống dẫn trứng, bàng quang. U xơ có thể được loại bỏ bằng cách dùng thuốc, hoặc mổ hở để lấy khối u xơ ra. Cả hai hình thức điều trị này đều có thể gây ra những ảnh hưởng nhất định đối sức khỏe sau khi mổ, chẳng hạn như nguy cơ tụ dịch sau mổ, tổn thương niêm mạc tử cung, ảnh hưởng đến buồng trứng… Đồng thời sau điều trị cần nằm viện trong thời gian dài, người bệnh cũng bị tác động tiêu cực bởi kháng sinh và thuốc giảm đau sau điều trị.

Phương pháp đốt u xơ bằng sóng cao tần RFA (Radio Frequency Ablation) phương pháp điều trị kỹ thuật cao, bằng cách tác động điện cực vào trung tâm khối u. Khi u xơ chịu tác dụng của nhiệt ma sát sẽ làm khô phần mô xung quanh, tế bào bị mất nước và thúc đẩy làm hoại tử khối u. Tia sóng cao tần có tần số  nằm trong khoảng sóng âm thanh (radio, 200 – 1.200MHz). Nguồn điện này được truyền vào cơ thể thông qua điện cực dạng kim đi vào đầu kim và sinh nhiệt. Sóng cao tần chỉ có tác dụng lên khối u xơ và không ảnh hưởng đến những cơ quan lân cận.

Hình thức đốt u xơ bằng sóng cao tần RFA là phương pháp điều trị xâm lấn tối thiểu. Đồng thời mức độ tổn thương và biến chứng khi phẫu thuật có tỷ lệ xảy ra rất thấp so với phương pháp phẫu thuật. Kỹ thuật này được áp dụng trong điều trị những khối u xơ có kích thước nhỏ hơn 5 cm, những người bệnh có tiền sử huyết áp hoặc tim mạch, mắc hội chứng máu khó đông cũng phù hợp điều trị bằng hình thức này.

Kỹ thuật đốt u xơ tử cung bằng sóng cao tần (RFA)
Kim dẫn điện có tác dụng đốt u xơ tử cung bằng sóng có nhiệt năng trung bình 100 độ C

Kỹ thuật RFA hiện được ứng dụng trong điều trị u tuyến giáp lành tính, ung thư gan, suy tĩnh mạch… Bệnh nhân có thể được điều trị một hoặc nhiều lần để loại bỏ u xơ, nhằm mục đích để các u này thoái hóa và hoại tử từ từ. Thông thường một lần đốt u xơ bằng sóng cao tần kéo dài 10-15 phút. Phụ nữ bị u xơ nhiều hơn ba nhân xơ hoặc có nguyện vọng sinh sản sẽ được khuyến cáo cân nhắc khi áp dụng phương pháp đốt sóng cao tần. 

Quy trình đốt u xơ tử cung bằng sóng cao tần

Phụ thuộc vào kích thước của của từng khối u mà thời gian thực hiện, cùng số lần thực hiện RFA có thể khác nhau trên mỗi bệnh nhân. Phương pháp này thường được quan tâm ưu tiên cho những chị em có u xơ nhỏ, sau điều trị sẽ hồi phục nhanh hơn và quy trình thực hiện phẫu thuật rất đơn giản.

Khi đến thăm khám, trước tiên người bệnh sẽ được siêu âm xác định chính xác vị trí các nhân xơ và đặc tính của khối u. Sau đó bác sĩ sẽ xác định kích thước các nhân và thể tích u xơ.  Một số bệnh nhân nằm trong nhóm nguy cơ sẽ được sinh thiết bằng kim nhỏ FNA để đánh giá chính xác u lành tính hay ác tính. Bác sĩ cũng sẽ chỉ định người bệnh làm xét nghiệm máu, đo huyết áp, điện đồ, những xét nghiệm cần thiết để đảm bảo an toàn trong suốt quy trình điều trị.

quy trình đốt u xơ tử cung bằng sóng cao tần (RFA)
Bệnh nhân được siêu âm và chẩn đoán trước khi thực hiện đốt u xơ tử cung bằng sóng cao tần (RFA)

Thủ thuật đốt u xơ bằng sóng cao tần tương đối đơn giản. Cụ thể quy trình thực hiện điều trị u xơ tử cung bằng sóng cao tần RFA bao gồm các bước sau:

  • Bước 1: Các kim dẫn điện được đưa vào trong khối u theo đường xuyên qua da (tại vị trí được gây tê), quy trình đưa kim vào khối u được theo dõi và đo độ chính xác thông qua hình ảnh siêu âm.
  • Bước 2: Bác sĩ điều chỉnh dẫn điện từ kim phát ra các sóng radio đốt nóng các tế bào tại khối u tuyến giáp. Bức sóng có tác dụng trong vòng 0,5 – 1 cm kề bên khối u.
  • Bước 3: Thông thường nhiệt độ kim phát nhiệt là khoảng 100°C , thời gian tác dụng trong vòng 10 phút liên tục có thể giết tất cả các tế bào u xơ.
  • Bước 4: Người bệnh được đưa đến phòng hồi sức và theo dõi các biểu hiện sau đó, có thể xuất viện trong ngày nếu như không có dấu hiệu bất thường.

Phương pháp đốt u xơ tử cung bằng sóng cao tần RFA có thể kết thúc nhanh sau 15 – 20 phút. Các bác sĩ cũng khuyến khích bệnh nhân nên điều trị u xơ bằng cách đốt sớm, bởi ở giai đoạn u nhỏ hơn 3 cm, số lượng u xơ ít thì hiệu quả điều trị gần như tuyệt đối. 

Sau khi đốt u xơ, nếu người bệnh có những biểu hiện như đau bụng nhiều, sốt, chảy máu vùng kín, khó chịu hoặc buồn nôn sẽ được ở lại theo dõi thêm. Trong thời gian này bác sĩ có thể cho bạn dùng kháng sinh, thuốc giảm nôn và giảm đau để điều trị hỗ trợ.

Ưu nhược điểm của phương pháp đốt u xơ tử cung bằng sóng cao tần (RFA)

Kỹ thuật đốt u xơ tử cung bằng sóng cao tần (RFA)
Ưu điểm sau đốt u xơ tử cung bằng sóng cao tần là phương pháp ít khi gây ra biến chứng nghiêm trọng

Bất cứ hình thức điều trị nào cũng đều có những mặt lợi ích và hạn chế nhất định. Người bệnh sẽ được tư vấn cụ thể về cách chữa bệnh phù hợp sau khi thăm khám, nhằm giúp chọn lọc cách điều trị phù hợp với cơ thể bệnh nhân. Việc điều trị u xơ bằng sóng cao tần có những ưu điểm nổi trội so với điều trị thông thường ở chỗ:

Ưu điểm:

  • Phương pháp điều trị bằng sóng cao tần có độ chính xác cao khi tia sóng chỉ tác động vào đúng khu vực u xơ để triệt tiêu chúng, điều này hạn chế tối đa những tác động đến những cơ quan lân cận. 
  • Điều trị có tính an toàn cao, thông qua hình ảnh siêu âm kết hợp với thao tác của kim đốt giúp phá huỷ chính xác từng milimet khối u. Bằng cách này có thể bảo tồn được tối đa các mô lành xung quanh tử cung.
  • Thông thường thời gian điều trị u xơ bằng sóng cao tần rất ngắn, nếu như u xơ cơ bản chỉ mất khoảng 10 – 15 phút đốt, đối với các khối u phức tạp hơn cần được điều trị nhiều lần. 
  • Sau khi đốt u xơ tử cung bằng sóng cao tần (RFA), bệnh nhân có thể phục hồi sớm, nếu như tình hình sức khỏe hậu phẫu không có biểu hiện nghiêm trọng thì bệnh nhân có thể được xuất viện sau 12 giờ.
  • Trái ngược với mổ nội soi hoặc mổ mở truyền thống, bệnh nhân sau khi đốt u xơ không cần kiêng các vận động tối đa mà có thể sinh hoạt và làm việc bình thường, chỉ cần kiêng quan hệ tình dục và vận động nặng.
  • Phương pháp đốt u xơ không gây đau, không để lại sẹo tử cung sau đốt, đồng thời người bệnh không cần thiết phải gây mê mà có thể nhận biết được các diễn biến trong quá trình đốt.

Điểm hạn chế:

Phương pháp đốt u xơ tử cung bằng sóng cao tần (RFA) chỉ có tác dụng loại bỏ triệt để những u xơ có kích thước nhỏ hơn 5cm. Sau khi đốt RFA , nguy cơ biến chứng vẫn có thể xảy ra tùy thuộc theo vị trí của khối u xơ, kèm theo những biểu hiện bất thường sau đó. Bệnh nhân được chỉ định sử dụng thuốc giảm đau, giảm nôn, thuốc kháng sinh tùy từng trường hợp phát sinh xảy ra. Những điểm hạn chế khi điều trị u xơ bằng sóng cao tần bao gồm:

  • Phương pháp được thực hiện khi số lượng u xơ trong tử cung không quá nhiều, kích thước u xơ không quá lớn.
  • Một số trường hợp tác động của sóng cao tần có thể ức chế quá trình rụng trứng và ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của nữ giới.
  • Một số tác dụng phụ có thể xảy ra sau khi thực hiện đốt u xơ tử cung gồm rong kinh, thiếu máu, nhiễm trùng, tụ dịch, khó chịu, buồn nôn, sốt cao…. 
  • Phương pháp điều trị đốt u xơ tử cung bằng sóng cao tần (RFA) không nằm trong danh sách chi trả của BHYT, đồng thời mức chi phí thực hiện đốt tương đối cao hơn các hình thức điều trị thông thường.

Lưu ý sau khi đốt u xơ bằng sóng cao tần

Kỹ thuật đốt u xơ tử cung bằng sóng cao tần (RFA)
Cần thông báo với bác sĩ nếu tình trạng ra máu kéo dài sau khi đốt u xơ tử cung

Có kế hoạch chăm sóc sau mổ u xơ tử cung đóng vai trò rất quan trọng đối với sức khỏe người bệnh. Bằng cách xây dựng chế độ sinh hoạt, nghỉ ngơi và bổ sung dinh dưỡng hợp lý giúp ích cho việc điều hoà hoạt động nội tiết, giúp nội mạc tử cung sau khi đốt hồi phục tốt hơn. Một số trường hợp nhiễm trùng hoặc chảy máu xảy ra sau khi đốt u xơ, để phòng tránh rủi ro bạn nên tuân thủ các nguyên tắc sau:

  • Không vận động thể thao mạnh, không mang vác vật nặng hay quan hệ tình dục trong 1 – 2 tháng đầu sau đốt u xơ.
  • Có kế hoạch kiểm tra sức khỏe định kỳ sau 1,2,6 và 12 tháng, khám phụ khoa tổng quá tối thiểu 1 lần mỗi năm.
  • Xây dựng thực đơn dinh dưỡng đa dạng, ưu tiên nhóm rau xanh, thực phẩm giàu vitamin và protein…
  • Có kế hoạch mang thai cách thời gian điều trị u xơ 1 – 2 năm để giảm thiểu các rủi ro trong thai kỳ.
  • Trong thời gian này cần vệ sinh vùng kín đúng cách để hạn chế bệnh viêm nhiễm cơ quan sinh dục…

Bài viết đã tổng hợp những kiến thức về kỹ thuật đốt u xơ tử cung bằng sóng cao tần (RFA). Đây là phương pháp điều trị hiện đại với độ chính xác cao. Hiệu quả điều trị trên 90% đối với u xơ có kích thước nhỏ, vì thế nếu bạn đang cân nhắc phương pháp chữa u xơ trong giai đoạn khởi phát có thể tham khảo phương pháp này. 

Có thể bạn quan tâm: Cảnh giác biến chứng sau mổ u xơ tử cung!

DÀNH RIÊNG CHO BẠN

Ngày đăng 07:51 - 06/06/2023 - Cập nhật lúc: 14:37 - 07/06/2023
Chia sẻ:
Bài thuốc Diệp Phụ Khang thực hiện bởi Ths.Bs Đỗ Thanh Hà đang là giải pháp điều trị bệnh Phụ khoa an toàn, ngừa tái phát, được hơn 10.000 phụ nữ tin dùng
Điều trị u xơ tử cung bằng các cây thuốc nam Điều trị u xơ tử cung bằng các cây thuốc nam [CHƯA AI BIẾT]
U xơ tử cung là bệnh lý phụ khoa gặp phổ biến ở đối tượng phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Bên cạnh phương pháp điều trị bằng thuốc…
Các phương pháp điều trị u xơ tử cung hiện nay

 Sử dụng thuốc hoặc phẫu thuật là các phương pháp điều trị u xơ tử cung đang được áp dụng…

U xơ tử cung có nên uống sữa đậu nành không? U xơ tử cung có nên ăn, uống sữa đậu nành?

Câu hỏi u xơ tử cung có nên uống sữa đậu nành không là thắc mắc chung của nhiều chị…

u xơ tử cung khi mang thai U xơ tử cung khi mang thai nguy hiểm không?

Nữ giới cần đặc biệt cẩn trọng với tình trạng xuất hiện u xơ tử cung khi mang thai. Bởi…

U xơ tử cung có dẫn đến ung thư không? U xơ tử cung có dẫn đến ung thư không?

U xơ tử cung là một dạng u thịt phát triển bên trong tử cung. U xơ tử cung thông…

u xơ tử cung U xơ tử cung là gì? Nguyên nhân và cách điều trị

U xơ tử cung (Uterine fibroids) là một bệnh phụ khoa thường gặp ở nữ giới trong độ tuổi sinh…

Giải đáp thắc mắc của độc giả cùng chuyên gia của chúng tôi!

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Chia sẻ
Bỏ qua