Dị ứng nhộng tằm – Biểu hiện và các loại thuốc điều trị

Nhộng tằm là một thực phẩm giàu dinh dưỡng được nhiều người ưa chuộng, đặc biệt tốt cho trẻ em, người cao tuổi bị yếu thận, liệt dương, táo bón… Thế nhưng không phải bất kỳ ai cũng có thể sử dụng nhộng tằm vì nguy cơ dị ứng nhộng tằm và ngộ độc khi ăn là rất cao. Vậy dị ứng nhộng tằm là gì, biểu hiện của tình trạng này ra sao?

Nguyên nhân dị ứng nhộng tằm

Dị ứng nhộng tằm là hiện tượng cơ thể phản ứng tiêu cực với nhộng tằm do không chấp nhận một thành phần nào đó trong thực phẩm. Dị ứng nhộng tằm cũng tương tự với hiện tượng dị ứng các thức ăn khác như đậu phộng, trứng, sữa, thịt bò, hải sản… 

Nhộng tằm rất giàu dinh dưỡng nhưng cũng rất dễ gây dị ứng, ngộ độc dẫn đến tử vong do chất đạm bị phân hủy. Trong nhộng tằm có nhiều đạm, khoáng chất như canxi, photpho và các vitamin A, B1, B2, C…. Đặc biệt, trong bột nhộng tằm có tới 73,5 hàm lượng protein chứa nhiều axit amin quan trọng. Đây chính là nguyên nhân gây dị ứng phổ biến do cơ thể sinh ra phản ứng với một hoặc một số axit amin có trong đạm của nhộng tằm. 

Ngoài ra, cũng có những trường hợp dị ứng với chất bảo quản natri sunfit, được dùng để bảo quản nhộng. Hoặc do mua phải nhộng tằm để lâu đã bị ôi hỏng, chất đạm bị phân hóa trở nên độc hại. Cũng có thể do ăn phải nhộng tằm bị ngâm hóa chất để chúng trở nên căng, thu hút hơn.

Biểu hiện dị ứng nhộng tằm

Dị ứng nhộng tằm là hiện tượng thường gặp ở người có cơ địa nhạy cảm, dễ bị dị ứng. Các biểu hiện nhận biết của tình trạng này có thể kể đến như:

• Dị ứng nhẹ: Ở người dị ứng nhộng tằm mức độ nhẹ thường xuất hiện các triệu chứng về hệ tiêu hóa và biểu hiện ngoài da như nổi mề đay, phát ban, mặt đỏ bừng, nôn, đau bụng, tiêu chảy, đau quặn bụng… Bên cạnh đó, một số trường hợp sẽ xuất hiện các biểu hiện về hô hấp như hắt hơi, chảy nước mũi, khó thở kiểu hen, co thắt thanh quản.
• Dị ứng nặng: Ngoài một hoặc một số hiểu hiện trên còn có thêm hiện tượng sốc phản vệ, trụy tim mạch đe dọa tính mạng. Các biểu hiện sốc phản vệ thường là co thắt, thắt chặt cơ của đường hô hấp, khó thở, cổ họng bị sưng, tụt huyết áp nghiêm trọng, chóng mặt, hoa mắt, ù tai, mạch đập nhanh và thậm chí là mất ý thức, ngất xỉu.

CHIA SẺ TRIỆU CHỨNG đang gặp phải

CHUYÊN GIA CHỈ CÁCH ĐIỀU TRỊ DỨT ĐIỂM

Gửi câu hỏi tư vấn cho chuyên gia

Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Thị Tuyết Lan

- Gần 40 năm khám chữa bệnh da liễu bằng YHCT.

- Nguyên Trưởng khoa Khám bệnh, Trưởng khoa Nội Bệnh viện Y học cổ truyền Trung ương.

- Trưởng khoa Da Liễu, Giám đốc chuyên môn Trung tâm Thuốc dân tộc.

Triệu chứng của bạn?

Ngứa ngáy

Sẩn phù

Vảy tiết khô

Mưng mủ

Bong tróc da

Ban rát

Mụn nước, rỉ dịch

Châm chích

Gửi tư vấn

Cách xử lý khi bị dị ứng nhộng tằm

Tùy vào số lượng, mức độ mẫn cảm mà ở từng người sẽ có những phản ứng khác nhau. Để tránh các biến chứng nguy hiểm xảy ra, có thể xử lý như sau:

Cách xử lý tại chỗ

Đối với trường hợp nhẹ, khi có biểu hiện dị ứng, trước hết cần gây nôn đẩy thức ăn chưa tiêu hóa ra ngoài cơ thể để cải thiện tình trạng dị ứng. Để giảm ngứa và các triệu chứng khác, nên pha một ít mật ong với nước ấm hoặc cho bệnh nhân uống một cốc nước chanh ấm. 

Đối với trường hợp da nổi ban đỏ mề đay, có thể đập dập 1 nhánh gừng hoặc lấy vài lát gừng pha với nước ấm, uống từng ngụm nhỏ để xoa dịu bụng. Đối với trường hợp tiêu chảy buồn nôn, không dùng thuốc cầm tiêu chảy mà nên để cơ thể đào thải độc tố ra ngoài. Có thể sử dụng dung dịch oresol để bù nước và điện giải.

Đối với trường hợp nặng có tụt huyết áp, chóng mặt, ù tai, da nhợt nhạt, toát mồ hôi, tay chân lạnh thì nên nhanh chóng gọi xe cấp cứu hoặc đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất. Trong thời gian chờ đợi, nên đặt người bệnh ở tư thế chân cao hơn đầu, tiến hành hô hấp nhân tạo và xoa bóp tim ngoài lồng ngực nếu bệnh nhân trụy tim mạch, mạch đập nhanh, khó thở, ngạt thở.

Cách xử tại cơ sở y tế

Tùy theo mức độ dị ứng mà sẽ có những cách xử lý khác nhau. Với các trường hợp nhẹ người bệnh có thể xử lý tại nhà, tuy nhiên nếu muốn nhanh chóng cải thiện các triệu chứng thì nên đến bệnh viện để được điều trị. 

Thông thường bệnh nhân sẽ được chỉ định sử dụng kháng sinh, kem bôi với những phản ứng nhẹ. Nếu phản ứng nặng hơn, cần phối hợp thuốc kháng histamin với các loại thuốc uống, tiêm hoặc truyền.

Các loại thuốc điều trị dị ứng nhộng tằm

Căn cứ vào tình trạng, mức độ dị ứng mà bác sĩ sẽ có những phương pháp điều trị sao cho phù hợp nhất. Cụ thể:

Thuốc điều trị dị ứng nhẹ

Với các biểu hiện nhẹ, chỉ là mề đay cấp, phát ban, tiêu chảy nôn, có thể sử dụng:

• Thuốc kháng histamin chống dị ứng như cetirizin, clorpheniramin,loratadin…
• Kết hợp sử dụng cùng các loại kem bôi chống ngứa, làm dịu da có chứa menthol, phenol, sulfat kẽm…

Lưu ý: Tránh sử dụng Clorpheniramin cho người cần sự tỉnh táo như làm việc trên cao, lái xe… Lý do là loại thuốc này thường dễ gây ra hiện tượng ngủ gà, an thần… Với loratadin, cetirizin nếu sử dụng với liều cao có thể gây đau đầu, khô miệng. Tuyệt đối không nên gãi khi bị mề đay, ngứa vì càng gãi sẽ càng ngứa, tăng sẩn nề.

Thuốc điều trị phản ứng dị ứng nặng

Ngoài phối hợp sử dụng các loại thuốc kháng histamin đã đề cập, người bệnh còn được điều trị bằng một số thuốc uống hoặc tiêm như: 

• Epinephrine: Tiêm nhanh trong vòng 1 phút sau phản ứng dị ứng, áp dụng với trường hợp có nguy cơ suy tim, trụy tim mạch cấp.
• Thuốc Corticoid đường uống hoặc tiêm áp dụng với trường hợp co thắt hoặc đề phòng sốc phản vệ.
• Thuốc chống co thắt phế quản: Được dùng cho người bị phù thanh quản, bị hen.

Lưu ý: Các loại thuốc này thường có tác dụng phụ, sử dụng không đúng liều lượng có thể gây tai biến, chóng mặt… Riêng với corticoid, nếu điều trị dài ngày có thể gây rối loạn chuyển hóa, teo da, phù mặt.

Tư vấn cùng chuyên gia

Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Thị Tuyết Lan

Trưởng khoa Da Liễu, Giám đốc chuyên môn Trung tâm Thuốc dân tộc.

0983059582 Zalo Messenger

Nhập thông của bạn để gửi tới bác sĩ

Gửi ngay

Gửi câu hỏi cho tôi

Trị dị ứng bằng thuốc nam

 Thường được áp dụng với trường hợp dị ứng không quá nghiêm trọng. Chỉ sử dụng khi có các biểu hiện như nổi mề đay, phát ban, mẩn ngứa. Một số bài thuốc thường dùng là:

• Lấy 24g kinh giới sao vàng, sắc lấy nước để uống. Để giảm ngứa, có thể sử dụng một ít kinh giới sao vàng với cám gạo chà nhẹ lên da 2 – 3 lần/ngày.
• Lấy 20g lá đơn tướng quân, 15g kim ngân hoa, 14g nhọ nồi, 13g thổ phục linh, 10g sài đất, 10g xích thược sắc với 400ml nước. Thấy còn một chén nước thì chắt uống, sử dụng 1 thang/ngày sẽ thấy các triệu chứng thuyên giảm.
• Lấy 15g cỏ mần trầu, 14g kinh giới, 14g bạc hà, 12g cam thảo đất, 10g ké đầu ngựa, 10g bèo tai tượng. Cho tất cả vào ấm, sắc với nửa lít nước uống trong ngày. 

Biện pháp hạn chế dị ứng, ngộ độc nhộng tằm

Để hạn chế dị ứng, ngộ độc khi sử dụng nhộng tằm, cần lưu ý những vấn đề sau đây:

Chọn nhộng đúng cách

Chọn nhộng tằm đúng cách sẽ giảm giảm thiểu tối đa nguy cơ bị dị ứng, ngộ độc loại thực phẩm này. Cụ thể:

• Không ăn nhộng quá to: Nhộng quá to dễ chứa hóa chất độc hại do thương lái tẩm vào để nhộng căng tròn, bắt mắt.
• Không ăn nhộng chết: Nhộng chết thường chuyển sang màu vàng nhạt, các đốt trên thân rời rạc, thâm đen, không dính chắc vào nhau.
• Nhộng mua về nên chế biến ngay, nấu chín và sử dụng trong ngày hoặc bảo quản ở nhiệt độ từ 0 – 5 độ C.

Ăn nhộng đúng cách

Ăn quá nhiều nhộng cũng là nguyên nhân khiến nhiều người dễ ngộ độc. Vì thế cần lưu ý:

• Không dùng quá nhiều nhộng tằm, không ăn quá 2 – 3 bữa/tháng. 
• Không chế biến một lần để ăn nhiều bữa vì dễ sinh ra chất độc.
• Với trẻ em, nên cho ăn từng chút một để thăm dò trước nếu không có dấu hiệu dị ứng mới được tiếp tục cho ăn lần sau.

Thực phẩm kiêng kị dùng chung

Không biết cách chế biến, bảo quản và sử dụng phù hợp sẽ khiến nhộng tằm bị nhiễm độc, nghiêm trọng hơn người sử dụng có thể bị tử vong vì sử dụng nhộng nhiễm độc. Để tránh ngộ độc:

• Không ăn nhộng tằm sống hoặc mới qua sơ chế.
• Phải được rửa kĩ trước khi chế biến, không dùng chung với tôm cá hoặc rửa, sơ chế, chế biến cùng tôm cá.

Đối tượng không nên sử dụng

Không phải bất cứ ai cũng có thể dùng nhộng tằm, một số đối tượng không nên sử dụng là:

• Người bệnh gout: Nhộng tằm có chứa nhiều đạm, vì thế người bệnh gout tuyệt đối không nên ăn vì hàm lượng purin vượt quá mức cho phép sẽ khiến bệnh tái phát ngay lập tức.
• Người có tiền sử dị ứng: Những người đã dị ứng nhộng tằm thì không nên sử dụng nhộng tằm hoặc thức ăn có chứa nhộng tằm vì cơ địa đã không hợp với một số chất có trong loại thực phẩm này.

Có thể thấy, dị ứng nhộng tằm cũng giống như hiện tượng dị ứng các thực phẩm khác. Đều là do cơ thể sinh ra phản ứng dị ứng kháng một hoặc một số chất có trong các thực phẩm này. Khi có các dấu hiệu dị ứng nên ngừng sử dụng ngay lập tức và áp dụng các biện pháp xử lý phù hợp.

[MIỄN PHÍ] NHẬN TƯ VẤN TRỰC TIẾP TỪ BÁC SĨ DA LIỄU ĐẦU NGÀNH

Có thể bạn quan tâm

• Dị ứng đậu phộng – Biểu hiện và cách xử lý nhanh nhất
• Trẻ bị dị ứng thức ăn và những điều mẹ cần phải biết

TIN BÀI NÊN ĐỌC

Chuyên gia và người bệnh đánh giá HIỆU QUẢ ĐẶC TRỊ MỀ ĐAY của bài thuốc Tiêu ban Giải độc thang

Báo Pháp luật và Đời sống đưa tin nhà văn thoát khỏi mề đay sau 1 liệu trình

Kinh nghiệm KHỎI HẲN mề đay 4 năm KHÔNG TÁI PHÁT nhờ bài thuốc quý

Bài thuốc bí truyền DỨT ĐIỂM mề đay, mẩn ngứa TỪ GỐC, KHÔNG tái phát

Đọc ngay

VTV2 phỏng vấn kinh nghiệm KHỎI HẲN mề đay, mẩn ngứa bằng Y học cổ truyền từ người bệnh

Diễn viên phim Về nhà đi con chia sẻ kinh nghiệm KHỎI HẲN bệnh mề đay