Dị ứng đậu phộng là một tình trạng phổ biến và có thể đe dọa đến tính mạng của người bệnh. Đối một một số đối tượng, thậm chí một lượng nhỏ đậu phộng của có thể gây ra các triệu chứng sốc phản vệ nghiêm trọng và cần được cấp cứu ngay lập tức.
Biểu hiện khi bị dị ứng đậu phộng
Dị ứng đậu phộng đang ngày càng phổ biến ở trẻ em và đối tượng thanh thiếu niên. Các dấu hiệu có thể xuất hiện ngay lập tức sau hoặc có thể kéo dài đến 2 giờ sau khi tiếp xúc với đậu phộng. Các dấu hiệu có thể từ nhẹ đến nghiêm trọng tùy theo cơ địa và mức độ nhạy cảm của người bệnh.
1. Dấu hiệu nhẹ
Các triệu chứng của phản ứng dị ứng với đậu phộng thường sẽ bắt đầu trong vòng vài phút sau khi tiếp xúc. Các dấu hiệu nhận biết phổ biến có thể bao gồm:
- Co thắt cổ họng.
- Phát ban, nổi mề đay mẩn ngứa trên da.
- Buồn nôn, nôn, tiêu chảy hoặc đại tiện ra máu.
- Chảy nước mũi, nghẹt mũi, ho, khò khè hoặc khó thở.
- Mắt ngứa hoặc chảy nước mắt. Sưng họng hoặc khàn giọng.
- Cảm thấy chóng mặt, mơ hồ không rõ ràng hoặc có thể ngất xỉu.
2. Sốc phản vệ
Một tình trạng dị ứng đậu phộng nghiêm trọng có thể dẫn đến sốc phản vệ, đe dọa đến tính mạng người bệnh và cần được điều trị khẩn cấp. Đậu phộng là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây sốc phản vệ và có thể ảnh hưởng đến nhiều bộ phận của cơ thể cùng một lúc.
Nguy cơ sốc phản vệ có thể cao hơn nếu người bệnh có tiền sử bệnh dị ứng hoặc hen suyễn. Ngoài ra, có tiền sử gia đình từng bị sốc phản vệ hoặc người bệnh đã từng bị sốc phản vệ trước đó cũng làm tăng nguy cơ.
Gọi cho cấp cứu ngay nếu người bệnh có các dấu hiệu sốc phản vệ như:
- Sưng họng gây khó thở hoặc không thể thở được.
- Chóng mặt, ngất xỉu hoặc mất ý thức.
- Tụt huyết áp một một cách nhanh chóng.g
- Co thắt hệ thống hô hấp, phù mạch.
Nguyên nhân gây dị ứng đậu phộng
Dị ứng đậu phộng xảy ra khi hệ thống miễn dịch nhầm lẫn Protein trong đậu phộng thành một chất gây hại cho cơ thể. Các hành động tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp đều có thể làm hệ thống miễn dịch giải phóng hóa chất và gây ra các triệu chứng.
Dị ứng đậu phộng thường có liên quan đến:
- Tiếp xúc trực tiếp như ăn đậu phộng hoặc các sản phẩm chứa đậu phộng. Đôi khi tiếp xúc trực tiếp thông qua da cũng có thể gây nên các dấu hiệu dị ứng.
- Tiếp xúc gián tiếp hay còn gọi là liên hệ chéo. Đây là tình trạng người bệnh tiếp xúc, ăn các thực phẩm đã tiếp xúc với đậu phộng trong quá trình xử lý và chế biến.
- Hít phải hương đậu phộng như bột bột đậu phộng hoặc dầu đậu phộng cũng có thể gây dị ứng.
Mặc dù không rõ nguyên nhân vì sao một số người bị dị ứng đậu phộng. Tuy nhiên, một số đối tượng có nguy cơ dị ứng đậu phộng cao hơn, bao gồm:
- Trẻ sơ sinh, trẻ mới biết đi và trẻ nhỏ có hệ thống tiêu hóa chưa hoàn thiện nên rất dễ bị dị ứng đậu phộng.
- Có các bệnh dị ứng khác hoặc các bệnh lý liên quan đến dị ứng như hen suyễn.
- Tiền sử gia đình cho người bị dị ứng.
- Một số người bị viêm da dị ứng, bệnh chàm (Eczema) cũng dễ bị dị ứng thực phẩm, dị ứng đậu phộng.
Cách xử lý nhanh khi bị dị ứng đậu phộng
Dị ứng đậu phộng có thể là một tình trạng nguy hiểm và ảnh hưởng đến tính mạng. Do đó, nắm rõ thông tin về các dấu hiệu và cách xử lý là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình.
Người có tiền sử dị ứng đậu phộng hoặc dị ứng thực phẩm có thể giữ một ống tiêm Epinephrine (Adrenaline) theo bên người. Điều này có thể cải thiện các triệu chứng và ngăn ngừa các phản ứng nghiêm trọng cũng như tình trạng xấu nhất. Lập tức tiêm ngay một mũi Epinephrine vào cơ đùi. Để yên trong vòng 10 phút trước khi gỡ ống tiêm ra khỏi cơ thể. Điều này đảm bảo tất cả Epinephrine có thể ngấm đều vào cơ thể.
Gọi cho cấp cứu nếu các dấu hiệu không được cải thiện hoặc trở nên nghiêm trọng.
Trong trường hợp, người bệnh chưa từng bị dị ứng trước đây, nếu nhận thấy các dấu hiệu dị ứng đậu phộng cần lập tức ngưng sử dụng các sản phẩm nghi ngờ dị ứng. Uống nhiều nước và chườm lạnh lên các vùng da phát ban, ngứa hoặc có dấu hiệu bị tổn thương. Sau đó đến bệnh viện để kiểm tra tình trạng, nguyên nhân và có cách khắc phục hiệu quả.
Chẩn đoán và điều trị trị dị ứng đậu phộng
1. Chẩn đoán
Để chẩn đoán dị ứng đậu phộng, bác sĩ có thể đề nghị người bệnh cung cấp danh sách các loại thực phẩm đã sử dụng hoặc lịch sử bệnh án. Ngoài ra, các xét nghiệm kèm theo có thể bao gồm:
- Xét nghiệm da: Bác sĩ có thể lấy một lượng da nhỏ của người bệnh và kiểm tra với Protein đậu phộng trong phòng thí nghiệm và quan sát các phản ứng.
- Xét nghiệm máu: Để đo lượng phản ứng của hệ thống miễn dịch với Protein có trong đậu phộng.
- Thử nghiệm thực phẩm: Bác sĩ có thể yêu cầu người bệnh ăn, tiếp xúc với Protein đậu phộng ngay trong phòng khám và kiểm tra các phản ứng.
2. Điều trị
Hiện tại không có bất cứ loại thuốc hoặc phương pháp nào có thể điều trị dứt điểm dị ứng đậu phộng. Để cải thiện các triệu chứng, bác sĩ có thể đề nghị người bệnh thực hiện một chế độ dinh dưỡng đặc biệt không chứa đậu phộng hoặc chiết xuất đậu phộng.
Một số loại thuốc có thể được sử dụng để điều trị ngứa, sưng, khó thở khi người bệnh vô cùng sử dụng đậu phộng. Người bệnh có thể giữ một ống tiêm Epinephrine trong người để đề phòng. Các loại thuốc khác có thể bao gồm: Adrenaclick, Auvi-Q, EpiPen, Symjepi,…
Hiện tại các nhà nghiên cứu vẫn đang tìm các liệu pháp miễn dịch để cải thiện tình trạng dị ứng đậu phộng. Phương pháp này thường được áp dụng trên trẻ em có nguy cơ dị ứng đậu phộng. Tuy nhiên, liệu pháp này vẫn đang được nghiên cứu và chưa được áp dụng rộng rãi.
Biện pháp phòng ngừa dị ứng đậu phộng
Không thể điều trị dứt điểm tình trạng dị ứng đậu phộng. Do đó, tránh sử dụng là cách tốt nhất để cải thiện và ngăn ngừa tình trạng này. Người bệnh có thể tham khảo một số cách phòng ngừa như sau:
- Đọc tất cả các nhãn sản phẩm trước khi sử dụng. Đậu phộng có thể xuất hiện trong thành phần của nhiều loại thực phẩm bao gồm sữa, bơ, phô mai, kem, bánh ngọt,…
- Các loại thực phẩm nướng như bánh quy, bánh mỳ nướng có thể chứa đậu phộng hoặc bơ đậu phộng. Do đó, trao đổi với nhân viên bán hàng để chắc chắn rằng bạn không vô tình tiêu thụ đậu phộng.
- Tránh sử dụng thực phẩm, dụng cụ làm bếp hoặc vật dụng đã chạm qua đậu phộng, bơ đậu phộng, chiết xuất đậu phộng. Điều này có thể dẫn đến tình trạng dị ứng gián tiếp.
- Nói cho người thân, bạn bè, đồng nghiệp biết nếu bạn bị dị ứng đậu phộng.
- Giữ 2 mũi Epinephrine bên cạnh bạn mọi lúc mọi nơi. Điều này có thể giúp bạn xử lý các triệu chứng nếu vô tình ăn phải đậu phộng.
- Giữ vệ sinh cá nhân, không dùng chung đồ dùng hoặc dụng cụ ăn uống. Rửa tay trước và sau bữa ăn để tránh các trường hợp vô tình chạm vào đậu phộng. Ngoài ra, nếu bạn hôn một người, hãy chắc chắn rằng họ không sử dụng đậu phộng hoặc protein đậu phộng trước đó.
Khi nào cần gọi cấp cứu?
Gọi cho cấp cứu ngay khi người bệnh khó thở, thở khò khè, sưng đau cổ họng, phát ban, nổi mề đay mẩn ngứa khắp người. Ngoài ra hãy thông báo cho bác sĩ điều trị hoặc nhân viên y tế ngay khi:
- Mề đay nghiêm trọng kèm ngứa hoặc xuất hiện mụn nước.
- Đau bụng, buồn nôn và nôn.
- Tiêu chảy hoặc đại tiện ra dịch lỏng.
Dị ứng đậu phộng là tình trạng mãn tính, có nghĩa là bệnh sẽ không được cải thiện theo thời gian. Do đó, người bệnh cần tránh sử dụng đậu phộng và thực hiện các biện pháp phòng ngừa. Nếu các bất cứ thắc mắc hoặc câu hoi nào, vui lòng liên hệ bác sĩ điều trị.
TIN BÀI NÊN ĐỌC
Giải đáp thắc mắc của độc giả cùng chuyên gia của chúng tôi!