Cách chữa viêm họng cho bé không dùng kháng sinh & lưu ý

Trước những lo ngại về tác dụng phụ của thuốc tân dược, những cách chữa viêm họng cho bé không dùng kháng sinh được nhiều mẹ tìm hiểu và áp dụng triệt để. Dưới đây là một số phương pháp trị bệnh tự nhiên cho bé và những lưu ý quan trọng mẹ cần biết khi thực hiện để thu được hiệu quả tốt nhất.

5 cách chữa viêm họng cho bé không dùng kháng sinh

Thời tiết thay đổi thất thường, không khí ô nhiễm cộng thêm hệ miễn dịch chưa phát triển hoàn thiện khiến trẻ rất dễ mắc các bệnh lý ở đường hô hấp, trong đó phổ biến nhất là bệnh viêm họng. Căn bệnh này khiến bé phải đối diện với nhiều triệu chứng khó chịu như ho khan, ho có đờm, đau rát cổ họng, khó nuốt, buồn nôn, sốt…

Khi trẻ bị viêm họng, thay vì sử dụng thuốc kháng sinh thì nhiều mẹ sẽ nghĩ ngay đến các bài thuốc dân gian hay mẹo tự nhiên để khắc phục bệnh cho con nhằm tránh sự lệ thuộc vào thuốc. Dưới đây là một số cách đang được các mẹ tin dùng:

1. Trị viêm họng cho bé bằng thuốc dân gian

• Bài thuốc trị bệnh từ lá diếp cá:

Phân tích thành phần của lá diếp cá, các nhà khoa học tìm thấy nhiều hợp chất quý như flavonoid, alkaloid. Những chất này có khả năng khử khuẩn, chống viêm, long đờm. Ngoài ra, chúng còn hoạt động như một lớp màng chắn bảo vệ niêm mạc cổ họng của bé trước sự tấn công của các tác nhân gây bệnh.

Mẹ chỉ cần lấy 1 nắm  rau diếp cá đem xay nhuyễn rồi cho vào nồi nấu sôi cùng 1 chén nước cơm. Khi nước sôi được khoảng 3 phút thì thêm 1 thìa đường vào quậy tan. Lọc nước, để nguội bớt và cho bé uống đều đặn 3 lần mỗi ngày cho đến khi các triệu chứng dứt hẳn.

• Lá hẹ hấp đường phèn chữa viêm họng cho bé

Lá hẹ được sử dụng làm dược liệu chữa ho, viêm họng, viêm phế quản trong đông y nhờ có tính ấm và khả năng chống viêm, tiêu sưng, long đờm một cách tự nhiên. Nghiên cứu hiện đại cũng cho thấy, nguyên liệu này còn chứa chất kháng sinh tự nhiên nên giúp ức chế hoạt động của vi khuẩn, virus gây bệnh, đồng thời cải thiện hệ miễn dịch của bé.

Hàng ngày, mẹ hãy lấy 100g lá hẹ rửa sạch, cắt nhỏ, cho vào chén sạch. Thêm vào 3 muỗng đường phèn rồi đem hấp cách thủy khoảng 20 – 25 phút. Chắt lấy phần nước tiết ra cho bé uống mỗi ngày 3 – 4 lần, mỗi lần uống 5 ml. Trẻ lớn hơn mẹ nên khuyến khích bé ăn cả xác lá hẹ để đạt được hiệu quả tốt hơn.

• Bài thuốc trị viêm họng cho bé từ chanh và mật ong

Sử dụng mật ong với chanh chữa viêm họng là bài thuốc dân gian đã được truyền qua nhiều đời. =Mật ong cung cấp vitamin E và axit amin có tác dụng giữ ẩm đường thở, làm dịu cổ họng và diệt khuẩn. Trong khi đó, chanh hoạt động bằng cách sát khuẩn, cải thiện sức đề kháng của bé và thúc đẩy quá trình tái tạo tế bào mới để nhanh chóng chữa lành tổn thương trong cổ họng của bé.

Để sử dụng, mẹ hãy vắt chanh tươi lấy 2 thì nước cốt, sau đó trộn đều với 1 thìa mật ong nguyên chất. Cho bé nuốt hỗn hợp này từ từ từng chút một để các chất trong chanh và mật ong có thể thấm sâu vào cổ họng của trẻ. Mỗi ngày cho bé dùng 3 lần.

**Lưu ý: Chanh có tính axit mạnh, mẹ nên cho bé uống hỗn hợp sau khi ăn để không gây ảnh hưởng đến dạ dày của bé.

• Dùng gừng làm thuốc trị viêm họng cho bé

Gừng có khả năng giữ ấm cơ thể, giảm đau, kháng viêm và tăng cường lưu thông máu trong toàn bộ cơ thể, tạo điều kiện để đưa dưỡng chất đến nuôi dưỡng, sửa chữa tổn thương ở  cổ họng bé.

Mẹ giã nát một nhánh gừng rồi đem đun sôi cùng 100ml nước trong 15 phút. Mỗi lần cho bé uống 10ml khi nước gừng còn ấm. Có thể thêm vào chút mật ong cho bé dễ uống và làm tăng công hiệu trị bệnh.

>>Tham khảo thêm: 12 bài thuốc dân gian chữa viêm họng cho trẻ lành tính hiệu quả

2. Chữa viêm họng cho bé bằng tinh dầu

Đây cũng là một trong những cách chữa viêm họng cho bé không dùng kháng sinh khá đơn giản nhưng cho hiệu quả tích cực nên được nhiều mẹ áp dụng. Ngoài việc thoa tinh dầu vào ngực, lưng hay lòng bàn chân của bé, dân gian còn sử dụng máy khuếch tán tinh dầu trong phòng ngủ để ngăn ngừa và hỗ trợ điều trị bệnh cho trẻ.

Ngay khi bé có biểu hiện bị bệnh, mẹ hãy sử dụng một trong các loại tinh dầu dưới đây:

• Dầu bạc hà: Loại tinh dầu này chứa nhiều methol. Chất này được sử dụng trong điều chế dược phẩm nhờ có tác dụng kháng khuẩn, tiêu viêm, chống lại sự phát triển của virus gây bệnh. Ngoài ra, thành phần này còn có tác dụng chống co thắt cơ trơn ở đường hô hấp, làm thông thoáng đường thở, giảm đau họng.
• Tinh dầu tràm: Sử dụng tinh dầu tràm là phương pháp chữa viêm họng an toàn cho cả trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Loại tinh dầu này nổi tiếng với tác dụng sát  khuẩn, diệt virus. Không chỉ giúp giảm ho và làm sạch đàm nhầy vướng víu trong cổ họng của bé, việc sử dụng khuếch tán tinh dầu tràm trong phòng còn có tác dụng làm sạch, tiêu diệt các tác nhân gây bệnh trong không khí, không để chúng có cơ hội xâm nhập vào đường thở khiến bệnh của bé trở nặng.
• Tinh dầu đinh hương: Nghiên cứu cho thấy, chiết xuất tinh dầu từ cây đinh hương có hoạt tính kháng khuẩn, chống viêm, giảm đau và cải thiện hệ miễn dịch của bé.

Ngoài ra, mẹ cũng có thể thay thế bằng các loại tinh dầu khác như: Dầu bạch đàn, kinh giới, chanh, sả hay tinh dầu cỏ xạ hương.

**Lưu ý khi dùng tinh dầu chữa viêm họng cho bé:

• Không thoa tinh dầu nguyên chất lên vết thương hở,  những vùng da nhạy cảm của bé như mặt, cổ hoặc thoa vào trong mũi
• Trường hợp dùng đèn khuếch tán xông hơi thì mỗi lần chỉ nên dùng 3 – 5 giọt tinh dầu pha loãng với nước cho bé xông.
• Tuyệt đối không được cho bé dùng tinh dầu theo đường uống.

3. Mát xa lòng bàn chân – mẹo chữa viêm họng cho bé không dùng kháng sinh hiệu quả

Lòng bàn chân chứa huyệt dũng tuyền và các dây thần kinh liên quan đến phổi. Xoa bóp đúng cách có thể giúp làm nóng huyệt đạo, đồng thời giữ ấm cơ thể, giảm ho, nghẹt mũi – những triệu chứng thường gặp khi trẻ bị viêm họng.

• Xoa bóp huyệt dũng tuyền:

Huyệt dũng tuyền nằm tại điểm lõm gan bàn chân. Mỗi tối trước khi đi ngủ, mẹ hãy thoa vào vị trí này một ít dầu khuynh diệp hoặc dầu tràm, xoa ấn nhẹ vài phút cho huyệt nóng lên rồi. Cuối cùng mang tất vào cho bé. Sau khoảng 3 – 4 ngày áp dụng các triệu chứng bệnh viêm họng của bé sẽ thuyên giảm thấy rõ.

• Trường hợp bị viêm họng kèm theo sổ mũi, nghẹt mũi

Mẹ hãy dùng ngón trỏ và ngón cái nắm lấy các đầu ngón chân của bé và lần lượt xoa bóp vào trung tâm của mỗi ngón. Đây là nơi chứa các dây thần kinh kết nối trực tiếp với hệ thống xoang cạnh mũi nên việc tác động vào khu vực này có thể giúp bé kiểm soát được tình trạng nghẹt mũi, sổ mũi khó chịu.

4. Chữa viêm họng cho bé bằng liệu pháp ngâm chân

Theo quan niệm của y học cổ truyền, bệnh viêm họng ở trẻ xảy ra khi nước ở thận không đủ, cơ thể hư hỏa mới dẫn đến tình trạng nóng và kích ứng ở phổi, ở cổ họng. Tình trạng này kéo dài tất yếu sẽ dẫn đến viêm họng.

Tương tự như mát xa, liệu pháp ngâm chân được sử dụng trong trường hợp này có tác dụng kích thích vào hệ thống các dây thần kinh và huyệt đạo kết nối với thận, cơ quan hô hấp ở lòng bàn chân, đồng thời đẩy nước lên thận, giảm nóng trong, thúc đẩy lưu thông máu. Nhờ vậy, bệnh viêm họng của bé cũng thuyên giảm dần sau vài ngày áp dụng.

Cách thực hiện:

• Đun sôi khoảng 2 – 2,5 lít nước rồi cho thêm một thìa muối vào nấu tan. Nếu trong nhà có sẵn gừng mẹ có thể lấy một nhánh nhỏ giã nát rồi cho vào nồi nấu cùng nước muối sẽ cho hiệu quả tốt hơn.
• Sau khi nấu khoảng 5 phút thì tắt bếp
• Đổ nước ra một cái chậu nhỏ, chờ cho nguội còn khoảng 40 độ thì cho bé nhúng cả hai chân vào ngâm. Lưu ý lượng nước ngâm chân phải ngập đến mắt cá chân của bé.
• Áp dụng mẹo chữa viêm họng cho bé không dùng kháng sinh theo cách này hàng ngày vào buổi tối trước khi đi ngủ. Mỗi lần ngâm khoảng 10 – 15 phút sẽ giúp bé bớt ho và ngủ ngon hơn vào ban đêm.

5. Điều trị bệnh viêm họng cho bé bằng các món ăn bài thuốc

Một số món ăn không chỉ đơn thuần là bổ sung chất dinh dưỡng mà còn có tác dụng nâng cao hệ miễn dịch, làm giảm tình trạng viêm họng cho các bé. Các mẹ có thể chế biến những món ăn dưới đây để cho con dùng khi bé bị bệnh:

– Món súp gà:

Súp gà là món ăn dễ tiêu hóa và có đặc tính kháng viêm nhẹ. Sử dụng món ăn này trong những ngày bị bệnh cũng giúp giảm tiết đàm nhầy, bảo vệ niêm mạc cổ họng của bé.

• Chuẩn bị: Thịt ở ức hoặc đùi gà, khoai tây 200g, 1/2 củ cà rốt, 1/2 củ hành tây, một ít hành lá và ngò rí.
• Cách chế biến: Trước tiên, mẹ luộc gà lấy nước dùng, thịt vớt ra để nguội xé sợi hoặc băm nhỏ tùy theo lứa tuổi của bé. Hành tây, khoai tây, cà rốt bỏ vỏ xắt nhỏ rồi cho vào nồi nấu chín cùng với thịt gà. Nêm nếm gia vị, thêm chút nước bột lăng vào cho nước súp có độ sánh đặc vừa phải. Múc ra chén, rải hành lá và ngò rí lên trên để món ăn dậy mùi thơm. Cho bé ăn 2 – 3 lần trong ngày khi súp còn ấm.

–  Món cháo bột yến mạch:

Cháo yến mạch giàu vitamin, khoáng chất và các chất chống oxy hóa giúp cung cấp năng lượng, giảm mệt mỏi và chống viêm, bảo vệ các tế bào ở niêm mạc họng của bé. 

• Chuẩn bị: Bộ yến mạch lượng đủ dùng cho bé, 4 thìa cà phê sữa bột hoặc sữa đặc
• Cách chế biến: Đun sôi một bát nước rồi cho yến mạch vào. Quậy đều cho bột yến mạch chín nở rồi tiếp tục bỏ sữa vào. Nấu thêm khoảng 1 phút, để nguội cho bé ăn.

Để chống ngán mẹ có thể thay đổi khẩu vị cho bé bằng cách thêm trứng hay thịt bằm vào trong cháo thay thế cho sữa cũng khá ngon miệng.

– Món khoai nghiền:

Trẻ viêm họng thường bị đau và khó nuốt gây khó khăn cho việc ăn uống. Lúc này, món khoai nghiền chính là sự lựa chọn lý tưởng cho các bé. Món ăn này cung cấp lượng lớn vitamin B6, C, kali, mangan, chất xơ và photpho có tác dụng thải độc, kích thích tiêu hóa, làm nhanh lành tổn thương ở niêm mạc cổ họng và giúp trẻ có cảm giác ngon miệng hơn.

• Chuẩn bị: 2 củ khoai tây, 30ml sữa tươi không đường, 1 ít bơ, ngò, muối ăn
• Cách chế biến: Khoai tây luộc chín, lột vỏ dằm nhuyễn. Cho khoai vào nồi cùng với sữa tươi, bơ, ngò xắt nhuyễn và một ít muối, đánh cho hỗn hợp hòa quyện vào nhau. Hâm nóng bằng lò vi sóng hoặc đem nướng cho chín xém mặt, món khoai tây nghiền sẽ có mùi thơm béo ngậy hấp dẫn bé hơn.

Với các món ăn ở trên, mẹ có thể chế biến và cho bé ăn cách ngày. Ngoài ra, trong ăn uống hàng ngày chú ý tăng cường cho bé ăn rau xanh, trái cây và nhất là các thực phẩm giàu vitamin C để cải thiện sức đề kháng cho bé. Tránh cho trẻ uống nước đá lạnh, ăn kem hoặc sử dụng các món chua, cay, có nhiều gia vị khi đang bị viêm họng.

Lưu ý khi chữa viêm họng cho trẻ không dùng kháng sinh

Để trẻ nhanh hết bệnh, trong quá trình chữa viêm họng cho bé tại nhà mẹ cần chú ý:

• Giữ ấm cơ thể cho bé, đặc biệt là ở khu vực mũi, họng, ngực trong những ngày thời tiết lạnh
• Cho bé súc miệng với nước muối  2- 3 lần trong ngày để làm sạch cổ họng, giúp bé bớt cảm giác đau và nhanh khỏi bệnh hơn.
• Khuyến khích trẻ uống nhiều nước hơn bình thường để hạ sốt, làm loãng đàm nhầy trong cổ họng, giúp cơ thể tống khứ bớt vi khuẩn, virus và chất độc ra ngoài. Tốt nhất là cho bé uống nước ấm. Ngoài ra, có thể bổ sung thêm nước ép trái cây để bổ sung các khoáng chất thiết yếu giúp nâng cao sức chống đỡ của bé với các tác nhân gây bệnh.
• Trẻ bị viêm họng thường rất dễ bị nôn trớ. Mẹ không nên ép con ăn quá nhiều một lúc. Thay vì vậy, hãy cho bé ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày để cơ thể nạp đủ năng lượng, tránh được hiện tượng nôn ói sau khi ăn.
• Trường hợp bị sốt: Cho trẻ mặc đồ thoáng mát, kết hợp dùng thuốc hạ sốt ( nếu sốt trên 38 độ ) và lau nước ấm cho bé thường xuyên để hạ sốt. 
• Sử dụng máy tạo độ ẩm trong phòng cũng giúp cổ họng bé bớt khô, ngăn ngừa và cải thiện các triệu chứng khó chịu trẻ gặp phải khi bị viêm họng.
• Hạn chế đưa bé đến những nơi đông người. Sức đề kháng của bé khá yếu nên dễ bị lây nhiễm thêm vi khuẩn, virus từ người xung quanh khiến bệnh viêm họng trở nên  nghiêm trọng hơn.
• Rửa tay cho bé bằng xà phòng diệt khuẩn trước và sau khi ăn. Tránh để  các bé ăn bốc bằng tay bởi đây chính là con đường phổ biến để các tác nhân gây bệnh xâm nhập vào cổ họng của bé.

Khi nào cần dùng kháng sinh chữa viêm họng cho bé?

Không phải trường hợp nào bị viêm họng cũng cần dùng kháng sinh. Thế nhưng nhiều mẹ do lo lắng quá mức hoặc thiếu hiểu biết về vấn đề này nên chỉ cần nghe con ho he vài tiếng đã vội vàng mua thuốc kháng sinh về cho bé uống. Hành động này không chỉ gây lờn thuốc mà còn khiến bé gặp phải nhiều tác dụng phụ nghiêm trọng như tiêu chảy, loạn khuẩn đường ruột, nôn ói, suy giảm chức năng gan, thận…

Theo các bác sĩ chuyên khoa, thuốc kháng sinh được sử dụng nhằm mục đích tiêu diệt vi khuẩn. Nó không có tác dụng đối với trẻ bị viêm họng do nhiễm virus. Việc sử dụng thuốc kháng sinh chỉ thật sự cần thiết khi bé bị viêm họng do nhiễm khuẩn hoặc có nguy cơ bị bội nhiễm vi khuẩn. Trường hợp này bé sẽ có các dấu hiệu như sốt cao ( trên 38,5 độ ), nổi hạch sưng đau ở cổ, nhức đầu, họng có nhiều đàm và chất xuất tiết, vòm họng xuất hiện nhiều nốt xuất huyết và có thể bị đau họng. 

Khi dùng thuốc kháng sinh trị viêm họng cho bé cũng mẹ cũng cần có sự cho phép của bác sĩ và tuân thủ đúng liều lượng, thời gian dùng thuốc được hướng dẫn. Tránh tự ý cho bé uống thuốc bừa bãi hoặc điều trị nửa vời khiến bé có nguy cơ bị lờn thuốc rất cao.

Nếu bé chỉ bị ho nhẹ, xổ mũi, nghẹt mũi, nổi phát ban ngoài da dạng virus thì các mẹ nên bình tĩnh theo dõi diễn biến sức khỏe của trẻ. Song song đó, kết hợp những cách chữa viêm họng cho bé không dùng kháng sinh với các biện pháp chăm sóc tại nhà để giảm nhẹ các triệu chứng bé gặp phải, chẳng hạn như: Cho trẻ uống nước ấm, xịt rửa mũi, súc miệng bằng nước muối.

Bạn nên tham khảo thêm

• Thận trọng khi dùng thuốc kháng sinh viêm họng cho trẻ
• Trẻ bị viêm họng nhưng không ho – Nguyên nhân & Cách trị