Căng thẳng thần kinh gây mất ngủ là một trong những nguyên nhân hàng đầu. Nếu tiếp tục để tình trạng kéo dài, bạn có thể đối mặt với các hậu quả nghiêm trọng như suy nhược cơ thể, trầm cảm, rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim,…
Vì sao căng thẳng thần kinh gây mất ngủ, ngủ không sâu giấc?
Căng thẳng thần kinh là hệ quả từ cuộc sống hiện đại và bận rộn. Tình trạng này không chỉ gặp ở người cao tuổi, trung niên mà còn có thể xảy ra ở thanh niên và trẻ trong độ tuổi dậy thì.
Căng thẳng không chỉ ảnh hưởng đến tâm lý mà còn gây ra hàng loạt các hệ lụy như mệt mỏi, uể oải, khó tập trung và mất ngủ. Mất ngủ do căng thẳng thần kinh kéo dài là dạng mất ngủ thứ phát rất phổ biến.
Khi hệ thần kinh bị căng thẳng, cơ thể sẽ có xu hướng hình thành các gốc tự do. Sau đó những gốc tự do này tác động đến não và quá trình chuyển hóa của cơ thể, gây ảnh hưởng đến xung thần kinh, mạch máu và hoạt động của toàn bộ cơ quan.
Những tác động tiêu cực này khiến thần kinh trung ương bị chèn ép, căng thẳng và khó đi vào giấc ngủ. Ngoài ảnh hưởng lên giấc ngủ, căng thẳng thần kinh còn làm phát sinh triệu chứng đi kèm như mệt mỏi, chán nản, lười ăn, nhức đầu, giảm mức độ tập trung, tăng huyết áp,…
Căng thẳng thần kinh gây mất ngủ do đâu?
Bạn có thể bị căng thẳng thần kinh gây mất ngủ do những nguyên nhân sau:
- Làm việc hơn 8 giờ đồng hồ và khối lượng công việc lớn.
- Sử dụng thiết bị điện tử (điện thoại, máy fax, máy tính bảng, laptop, máy tính,…) trong thời gian dài.
- Gặp phải biến cố lớn trong cuộc sống.
- Ngủ không đủ giấc khiến não bộ căng thẳng, từ đó gây suy nhược thần kinh và gây ra tình trạng mất ngủ.
- Phải suy nghĩ quá nhiều về các vấn đề trong cuộc sống.
- Áp lực học tập và điểm số.
Hậu quả do căng thẳng thần kinh gây mất ngủ kéo dài
Mất ngủ do căng thẳng thần kinh không phải là nguyên nhân nghiêm trọng. Nếu can thiệp kịp thời, bạn có thể khắc phục tình trạng này thông qua nhiều biện pháp khác nhau.
Tuy nhiên nếu tình trạng kéo dài, bạn có thể đối mặt với những hậu quả sau đây:
- Giảm khả năng tập trung
- Cơ thể mệt mỏi và suy nhược thần kinh
- Trầm cảm
- Huyết áp cao
- Rối loạn nhịp tim
- Kích thích các bệnh da liễu mãn tính bùng phát như chàm, viêm da tiếp xúc, vảy nến,…
- Tăng sắc tố melanin và gây ra tình trạng sạm da, nám, tàn nhang,…
- Ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt (mất kinh, vòng kinh không đều, kinh nguyệt đổi màu, có mùi bất thường,…)
- Gây rối loạn nội tiết
- Làm giảm ham muốn tình dục và gây ra các rối loạn sinh lý nam giới như xuất tinh sớm, rối loạn cương dương,…
Cách khắc phục căng thẳng thần kinh gây mất ngủ
Nhằm hạn chế các hậu quả nêu trên, bạn cần tiến hành khắc phục chứng mất ngủ do căng thẳng kéo dài trong thời gian sớm nhất. Để cải thiện mất ngủ, ngủ không ngon,… bạn có thể áp dụng các biện pháp sau:
1. Xác định nguyên nhân gây căng thẳng thần kinh
Như đã đề cập, thần kinh căng thẳng do nhiều nguyên nhân gây ra. Vì vậy bạn cần xác định nguyên nhân khiến não bộ căng thẳng là do suy nghĩ quá nhiều, làm việc trong thời gian dài, tiếp xúc với thiết bị điện tử,… hay do bất cứ lý do nào khác.
Trong trường hợp không nhận thấy những nguyên nhân nêu trên, bạn nên chủ động tìm gặp bác sĩ chuyên khoa. Bởi dấu hiệu căng thẳng bất thường có thể là biểu hiện cảnh báo các vấn đề tâm lý nghiêm trọng.
2. Giảm căng thẳng theo từng nguyên nhân cụ thể
Sau khi xác định nguyên nhân khiến não bộ và hệ thần kinh căng thẳng, bạn có thể cải thiện tình trạng mệt mỏi, căng thẳng,… theo các cách cụ thể sau:
- Nếu tình trạng do làm việc quá sức, bạn nên giảm thời gian làm việc (trong khoảng 7 – 8 giờ/ ngày) và dành thời gian để nghỉ ngơi.
- Với trường hợp căng thẳng do ngủ không đủ giấc (ít hơn 6 giờ/ ngày), bạn nên sắp xếp công việc để đảm bảo độ dài của giấc ngủ.
- Cần chia sẻ với bạn đời, người thân hoặc bạn bè những lo lắng và suy nghĩ trong cuộc sống để giảm áp lực lên hệ thần kinh. Nếu gặp phải các dư chấn tâm lý lớn, bạn nên tìm gặp chuyên gia tâm lý để được tư vấn và điều trị.
- Giảm thời gian tiếp xúc với các thiết bị điện tử – nhất là trước khi đi ngủ. Ánh sáng xanh từ những thiết bị này có thể khiến não bộ “nhầm lẫn” và gây ra tình trạng khó đi vào giấc ngủ.
- Với trẻ trong độ tuổi dậy thì, phụ huynh cần chia sẻ áp lực học tập cùng con cái. Tránh tình trạng kỳ vọng quá mức khiến trẻ căng thẳng và trầm cảm.
3. Ổn định giờ giấc sinh hoạt
Chế độ sinh hoạt là yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng giấc ngủ và hoạt động của não bộ. Với những người thường xuyên căng thẳng, việc xây dựng và thiết lập lại giờ giấc sinh hoạt là điều rất cần thiết.
Bạn nên thực hiện chế độ sinh hoạt hợp lý nhằm điều hòa bộ máy sinh học của cơ thể. Khi xây dựng giờ giấc khoa học, tình trạng căng thẳng ở não bộ cũng được cải thiện đáng kể.
4. Dành thời gian để luyện tập thể thao
Không chỉ tác động tích cực đến vóc dáng và hệ xương khớp, luyện tập thể thao còn thúc đẩy thần kinh và não bộ thư giãn. Ngoài ra hoạt động thể chất còn hỗ trợ quá trình tuần hoàn máu và trao đổi chất trong cơ thể.
Kiên trì và đều đặn trong việc luyện tập có thể giúp bạn cải thiện được tình trạng khó ngủ và mất ngủ. Các bộ môn người bị mất ngủ nên thực hiện: yoga, võ cổ truyền, bơi lội, đạp xe, đi bộ,…
5. Thực hiện các hoạt động nhằm thư giãn thần kinh
Ngoài các biện pháp nói trên, bạn cũng có thể loại bỏ căng thẳng thần kinh, thúc đẩy tuần hoàn máu và cải thiện chất lượng giấc ngủ thông qua các hoạt động sau:
- Dành thời gian nghỉ ngơi, đọc sách và nghe nhạc nhằm giúp não bộ thư giãn và hạn chế căng thẳng.
- Ngồi thiền chữa mất ngủ là một trong những phương pháp đem lại hiệu quả cao. Thiền định giúp loại bỏ tâm phiền, an thần và hoạt huyết.
- Vui chơi cùng con trẻ hoặc thú nuôi cũng là cách giảm mệt mỏi, lo lắng và cải thiện giấc ngủ.
- Các chuyên gia cho biết, ăn đồ ngọt (socola, kem, bánh quy,…) hay bổ sung thực phẩm giàu vitamin (cam, quýt, dâu, lựu,…) đem lại nhiều lợi ích cho hệ thần kinh và giải phóng các suy nghĩ tiêu cực.
- Đi du dịch/ mua sắm có thể giúp bạn thấy yêu đời, lạc quan, giảm mệt mỏi và đem lại năng lượng tích cực.
- Uống trà hạt sen, mật ong hoặc trà gừng cũng có thể cải thiện chất lượng giấc ngủ.
- Thay đổi không gian phòng ngủ theo sở thích nhằm đem lại tinh thần thoải mái và cảm giác dễ chịu khi ngủ.
6. Sử dụng thuốc điều trị
Nếu bệnh mất ngủ không có dấu hiệu thuyên giảm sau khi áp dụng những biện pháp nêu trên, bạn có thể trao đổi với bác sĩ để sử dụng các loại thuốc điều trị.
Những loại thuốc có khả năng làm giảm mất ngủ do căng thẳng thần kinh:
- Thuốc kháng histamine H1: Nhóm thuốc này thường được sử dụng trong điều trị dị ứng, cảm và một số bệnh lý ngoài da. Tuy nhiên vì có tác dụng an thần (gây ngủ) nên thuốc kháng histamine có thể được dùng để điều trị mất ngủ.
- Thuốc an thần (Phenobarbital): Nhóm thuốc này gây ức chế synap tại não nhằm an thần, chống co giật và gây ngủ. Tuy nhiên cần tránh dùng Phenobarbital cho người bị suy hô hấp và suy gan nặng.
- Thuốc chống trầm cảm 3 vòng (Opipramol, Amitrityline và Clomipramine, Metapramine,…): Được dùng trong điều trị bệnh trầm cảm và các chứng mất ngủ kinh niên. Nhóm thuốc này hoạt động bằng cách ức chế tái hấp thu norephrine hoặc serotonin.
Phần lớn các trường hợp mất ngủ đều được chỉ định thuốc kháng histamine vì nhóm thuốc này khá an toàn và không ảnh hưởng đến thần kinh trung ương. Sử dụng thuốc an thần và thuốc chống trầm cảm 3 vòng có thể gây ra các tác dụng phụ rất nghiêm trọng như an thần quá mức, thay đổi điện tâm đồ, hạ huyết áp thế đứng, mất điều vận, liệt dương,…
Căng thẳng thần kinh gây mất ngủ có thể được khắc phục với nhiều biện pháp khác nhau. Tuy nhiên nếu tình trạng mất ngủ diễn tiến kéo dài và nghiêm trọng hơn, bạn nên tìm gặp bác sĩ để được chỉ định loại thuốc và liệu pháp thích hợp.
Tin bài nên đọc
Giải đáp thắc mắc của độc giả cùng chuyên gia của chúng tôi!