Bị lạc nội mạc tử cung có thai được không?

Lạc nội mạc tử cung được đánh giá là căn bệnh lành tính, không quá nguy hiểm đến tính mạng con người. Tuy nhiên, có nhiều ý kiến cho rằng lạc nội mạc tử cung có thể gây ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của chị em. Vậy thực hư vấn đề này ra sao? Bị lạc nội mạc tử cung có thai được không?

Theo một nghiên cứu khoa học cho thấy có đến khoảng 30 – 50% tỷ lệ phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc mang thai hơn so với những người bình thường, thậm chí là gây ra vô sinh. 

Bị lạc nội mạc tử cung có thai được không?

Nội mạc tử cung chính là lớp niêm mạc của tử cung. Thông thường, lớp niêm mạc này sẽ bị bong ra dưới tác động của hormone và tiếp tục tái tạo lớp niêm mạc mới khi đến chu kỳ để tạo ra hiện tượng kinh nguyệt. Tuy nhiên, đối với phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung, những tế bào mô niêm mạc này không chỉ tồn tại trong tử cung mà còn xuất hiện ở nhiều vị trí khác ngoài tử cung như buồng trứng, ống dẫn trứng, thậm chí là bàng quang, dạ dày, tá tràng… 

Sau một thời gian dài “bị kẹt”, những lớp nội mạc tử cung ngày càng dày lên và hậu quả là gây ra triệu chứng đau bụng kinh dữ dội, máu kinh nhiều bất thường, rối loạn kinh nguyệt. Điều quan trọng ở đây chính là khi bị lạc nội mạc tử cung khiến cho lớp nội mạc dày lên làm cản trở quá trình di chuyển của tinh trùng đến gặp trứng. Từ đó, chất lượng trứng dần bị suy giảm, kéo theo suy giảm quá trình thụ thai. 

Theo số liệu của một nghiên cứu y tế cho thấy, có khoảng 10 – 15% phụ nữ bị vô sinh là do lạc nội mạc tử cung. Khi thăm khám sẽ thấy các lớp mô nội mạc dày lên và dính chặt vào nhau. Vì vậy, có thể thấy những chị em phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung sẽ có nguy cơ bị vô sinh cao hơn gấp 6 – 8 lần so với nhóm phụ nữ bình thường. 

Tuy nhiên, trên thực tế cũng đã có những trường hợp phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung nhưng vẫn có khả năng mang thai và sinh ra những em bé khỏe mạnh bình thường. Vì vậy, các chuyên gia sản khoa khuyến cáo nếu quá trình mang thai tự nhiên được tiến hành thông qua việc quan hệ không sử dụng biện pháp bảo vệ từ 6 – 12 tháng nhưng không có kết quả, hãy sớm tìm gặp bác sĩ chuyên khoa vô sinh, hiếm muộn để được thăm khám và tìm cách điều trị. 

Đặc biệt là những chị em phụ nữ sau độ tuổi 35, nếu không có dấu hiệu mang thai tự nhiên thì đừng chờ đợi quá lâu, tốt nhất nên thăm khám sớm hơn những người dưới độ tuổi này. Vì khả năng sinh sản tự nhiên của phụ nữ sẽ bị giảm dần, nhất là sau tuổi 35 và nếu cộng thêm với việc mắc bệnh lạc nội mạc tử cung thì chờ đợi càng lâu sẽ càng ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. 

Triệu chứng đau nhức do lạc nội mạc tử cung có liên quan đến vô sinh không?

Một trong những dấu hiệu điển hình của lạc nội mạc tử cung chính là gây ra đau nhức khi quan hệ tình dục. Trên thực tế, triệu chứng này không có khả năng ảnh hưởng đến quá trình rụng trứng hay thụ thai trong cơ thể, tuy nhiên nó là yếu tố làm cản trở quá trình quan hệ không được thoải mái. 

Bên cạnh đó, những cơn đau do lạc nội mạc tử cung gây ra cũng không phải là yếu tố để đánh giá mức độ nghiêm trọng của bệnh. Vì có những trường hợp dù bị lạc nội mạc tử cung nặng hay nhẹ cũng đều có thể gây ra các cơn đau nhức dữ dội. Nguyên nhân chủ yếu của việc này là do vị trí của tế bào nội mạc đang bám vào. 

Điều này cũng đồng nghĩa với việc người bị đau nhiều không có nghĩa là sẽ khó mang thai hơn những người bị đau ít. Hầu hết chị em phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung đều có thể sử dụng thuốc tránh thai để làm giảm các cơn đau trong thời kỳ hành kinh và hoàn toàn có thể mang thai bình thường khi ngưng sử dụng thuốc. 

Nếu bị lạc nội mạc tử cung mức độ nặng, các triệu chứng ngày càng nghiêm trọng và nguy cơ hình thành biến chứng phức tạp, bác sĩ sẽ cân nhắc và chỉ định cho người bệnh áp dụng điều trị ngoại khoa nhằm loại bỏ những tổn thương. Sau khi phẫu thuật sẽ làm mất đi các triệu chứng đau nhức, tuy nhiên nhược điểm của nó là có thể gây ra sự tích tụ của các mô sẹo và làm tăng nguy cơ vô sinh. 

Thậm chí, trong những trường hợp bị lạc nội mạc tử cung giai đoạn nặng, bắt buộc phải cắt bỏ một phần hoặc hoàn toàn tử cung, buồng trứng. Điều này sẽ làm ảnh hưởng rất lớn đến khả năng sinh sản về sau của bạn. Vì vậy, trước khi áp dụng cách này, bác sĩ sẽ tư vấn cho bạn kỹ lưỡng hơn nếu muốn bảo tồn chức năng sinh sản. 

Một số nguyên nhân gây ra vô sinh khi bị lạc nội mạc tử cung

Đã có rất nhiều các nghiên cứu khoa học về nguyên nhân gây lạc nội mạc tử cung cũng như vì sao lạc nội mạc tử cung lại ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Trong đó, một số nguyên nhân cụ thể như lạc nội mạc tử cung là tác nhân hình thành u nang buồng trứng làm cản trở quá trình rụng trứng của tử cung hoặc việc hình thành các mô sẹo do bị lạc nội mạc tử cung khiến tắc nghẽn ống dẫn trứng. 

Tuy nhiên, trên thực tế vẫn còn nhiều loại trường hợp bị lạc nội mạc tử cung nhưng không xuất hiện khối u hay tắc ống dẫn trứng nhưng vẫn ảnh hưởng đến khả năng mang thai của phụ nữ. 

• Do viêm nhiễm vùng kín: Tình trạng viêm nhiễm vùng kín có thể làm tăng nguy cơ bị lạc nội mạc tử cung và ngược lại. Nếu không điều trị kịp thời có thể gây ra vô sinh. 
• Do tắc nghẽn hoặc biến dạng cơ quan sinh sản: Những tổn thương xuất hiện ở nội mạc tử cung gây ra những mô sẹo, mô dính gây cản trở quá trình hoạt động của cơ quan sinh sản. Cụ thể, chúng sẽ làm biến dạng hoặc tắc nghẽn và cản trở quá trình trứng gặp tinh trùng. 
• Do sự suy giảm chất lượng trứng: Những phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung sẽ có chất lượng trứng kém hơn so với người bình thường. Đồng thời, phôi thai của những người này cũng sẽ chậm phát triển hơn mức trung bình. 
• Do phôi gặp vấn đề trong việc làm tổ: Khi bị lạc nội mạc tử cung, các mô tế bào không chỉ gây ảnh hưởng đến vị trí đang bám bên ngoài tử cung mà còn gây ảnh hưởng đến chính nội mạc tử cung. Điều này khiến cho phôi thai gặp khó khăn trong quá trình làm tổ. Điển hình là ở những người bị lạc nội mạc tử cung thường có tỷ lệ phôi làm tổ thấp hơn so với nhưng người không bị bệnh. 

Các giai đoạn của bệnh lạc nội mạc tử cung liên quan đến vô sinh

Trong quá trình thăm khám và thực hiện phẫu thuật, bác sĩ sẽ xem xét vị trí, số lượng cũng như độ sâu của các tế bào lạc nội mạc để phân chia giai đoạn bệnh lạc nội mạc tử cung.

Theo đó, bệnh được chia làm 4 giai đoạn và được đánh giá dựa trên mức độ nghiêm trọng của bệnh. Trong đó, giai đoạn 1 là giai đoạn đầu của bệnh lạc nội mạc tử cung, còn giai đoạn 4 là giai đoạn cuối cùng cũng là lúc bệnh nặng nhất. Những người bị lạc nội mạc tử cung ở giai đoạn 1 & 2 thường có nguy cơ vô sinh thấp hơn so với người bị bệnh ở giai đoạn 3 & 4. 

Việc điều trị sinh sản có thành công hay không trong từng giai đoạn rất khó đoán trước. Thông thường, phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung ở giai đoạn 2 có thể thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm nhiều lần dù thất bại.

Hiện nay, với sự phát triển của y học hiện đại đã có nhiều công nghệ chẩn đoán hình ảnh giúp bác sĩ quan sát rõ ràng tình trạng lạc nội mạc tử cung mà không cần phải thực hiện phẫu thuật như: siêu âm qua thành bụng, siêu âm qua ngả âm đạo, siêu âm Doppler màu mạch máu, nội soi hoặc chụp cộng hưởng từ MRI. 

Các biện pháp điều trị vô sinh do bệnh lạc nội mạc tử cung

Khi được chẩn đoán mắc bệnh lạc nội mạc tử cung và khó có thể mang thai tự nhiên, bác sĩ sẽ tiến hành chẩn đoán, đưa ra những đánh giá về mức độ, triệu chứng của bệnh. Từ đó, đưa ra những biện pháp điều trị phù hợp, hiệu quả với từng trường hợp cụ thể.

Phương pháp đầu tiên được cân nhắc thực hiện là phẫu thuật nhằm loại bỏ các tế bào mô nội mạc tử cung để giải phóng sự cản trở cơ học của chúng đối với quá trình thụ thai. Tuy nhiên, nếu phương pháp này không phù hợp, thì người bệnh sẽ được tư vấn thực hiện một số phương pháp điều trị khác rất phổ biến hiện nay như:

1. Bơm tinh trùng vào buồng tử cung (intrauterine insemination – IUI)

Phương pháp này thường áp dụng cho những phụ nữ bị bệnh lạc nội mạc tử cung mức độ nhẹ, ống dẫn trứng hoạt động bình thường và chất lượng tinh trùng của người chồng cũng đạt tiêu chuẩn tốt nhất. Bên cạnh đó, bác sĩ có thể sử dụng kết hợp với thuốc hỗ trợ sinh sản như Clomid (clomiphene) và gonadotropin. Đây là những loại thuốc giúp kích thích sản xuất 2 – 3 quả trứng trưởng thành. 

Phương pháp này được dùng để thử nghiệm áp dụng trước tiên để tránh nguy cơ xảy ra biến chứng đa thai và hội chứng quá kích buồng trứng (OHSS). Trong quá trình này chị em sẽ được siêu âm thường xuyên hơn với những phụ nữ bình thường nhằm xác định thời điểm trứng trưởng thành để tiến hành bơm tinh trùng vào buồng tử cung. 

2. Bảo quản trứng

Như đã biết, khi phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung sẽ làm ảnh hưởng rất nhiều đến buồng trứng, đặc biệt là khả năng dự trữ trứng. Vì vậy, để bảo tồn chất lượng trứng về sau thì ngay từ bây giờ, chị em có thể thực hiện bảo quản trứng theo hướng dẫn của bác sĩ. 

3. Thụ tinh trong ống nghiệm (in vitro fertilization – IVF)

Đây cũng là một trong những phương pháp hiệu quả để giúp tăng khả năng thụ thai khi bị lạc nội mạc tử cung. Phương pháp này được áp dụng khi phương pháp dùng thuốc kết hợp bơm tinh trùng vào buồng tử cung không đạt kết quả như mong muốn. Đây được xem là phương pháp hiệu quả nhất về mặt tổng thể, tuy nhiên nhược điểm của nó là chi phí khá đắt đỏ và phải áp dụng biện pháp xâm lấn. 

Để thực hiện phương pháp này, bác sĩ sẽ tiến hành lấy một quả trứng từ trong buồng trứng của người phụ nữ và tinh trùng của người chồng. Tiếp theo thực hiện quá trình thụ tinh nhân tạo ở bên ngoài với điều kiện môi trường thích hợp. Sau khi đã tạo thành phôi thai sẽ được cấy vào tử cung của người phụ nữ. 

Trong vài trường hợp, bác sĩ sẽ thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm và bỏ qua hình thức bơm tinh trùng vào buồng tử cung nếu: 

• Phụ nữ trên 35 tuổi muốn có con
• Bị lạc nội mạc tử cung giai đoạn 3 và 4
• Đáp ứng đủ điều kiện về kinh tế tài chính
• Cả người vợ lẫn chồng đều có nhiều yếu tố nguy cơ gây vô sinh như khả năng dự trữ trứng thấp, chất lượng tinh trùng kém…

Kết quả thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Theo thống kê mới nhất cho thấy tỷ lệ thành công trung bình của phương pháp này ở những người bị lạc nội mạc tử cung chỉ ở mức 22.2%, thấp hơn so với thực hiện trên phụ nữ bình thường. 

Một số cách giúp cải thiện khả năng mang thai khi bị lạc nội mạc tử cung

Tính đến thời điểm hiện tại, vẫn chưa có một phương pháp cụ thể giúp cải thiện 100% khả năng thụ thai ở nhóm phụ nữ mắc bệnh lạc nội mạc tử cung. Bên cạnh tìm đến các biện pháp hỗ trợ chuyên môn như vừa kể trên như sử dụng thuốc kích thích trứng, IUI, IVF thì chị em phụ nữ nên tạo cho mình những thói quen tốt trong cuộc sống hằng ngày, vừa giúp cải thiện khả năng thụ thai vừa chuẩn bị sẵn sàng để bước vào thai kỳ khỏe mạnh. 

• Xây dựng chế độ ăn uống khoa học, đầy đủ các nhóm dưỡng chất cần thiết, ưu tiên các nhóm thực phẩm lành mạnh nhiều rau củ quả, trái cây tươi, protein nạc và ngũ cốc nguyên hạt. Đặc biệt, cả nam và nữ nên chọn những thực phẩm có khả năng cải thiện chất lượng trứng, tinh trùng, tăng khả năng thụ thai thành công. 
• Duy trì cân nặng luôn trong mức hợp lý, không kiêng khem quá mức hoặc tiêu thụ quá nhiều thức ăn gây dư thừa chất dẫn đến thừa cân béo phì. 
• Tạo thói quen tập thể dục thể thao hằng ngày bằng những môn đơn giản như đi bộ, đạp xe, bơi lội, tập yoga, thể dục nhịp điệu…
• Thực hiện sinh con có kế hoạch, không nên để quá 35 tuổi vì sau giai đoạn này khả năng thụ thai sẽ bị suy giảm. Đồng thời, sau tuổi 35 rất dễ bị vô sinh và có nguy cơ bị sảy thai cao hơn với những người khác. 

Tóm lại, việc bị lạc nội mạc tử cung có mang thai được không còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Vẫn có những trường hợp bị lạc nội mạc tử cung nhưng mang thai và sinh con bình thường, em bé khỏe mạnh. Vì vậy, hãy sớm thăm khám tại các bệnh viện uy tín để kiểm tra sức khỏe sinh sản và áp dụng những biện pháp hỗ trợ hiện đại nếu có ý định mang thai khi bị lạc nội mạc tử cung. 

Có thể bạn quan tâm

• Các thuốc chữa lạc nội mạc tử cung hiện nay
• Lạc nội mạc trong cơ tử cung và thông tin cần biết