Bệnh Yếu Sinh Lý

Bài viết được tham vấn chuyên môn bởi Bác sĩ CKI Lê Hữu Tuấn – Khoa Nam họcPhó Giám đốc chuyên môn – Cố vấn chuyên môn tại Trung tâm Thuốc dân tộc – Nguyễn Thị Định – Hà Nội

Yếu sinh lý là một dạng rối loạn các chức năng tình dục ở cả nam lẫn nữ, nhưng phổ biến nhất là nam giới. Tuy không nguy hiểm đến tính mạng nhưng yếu sinh lý lại ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống tình dục, mối quan hệ tình cảm và tăng nguy cơ gây các biến chứng sức khỏe, vô sinh hiếm muộn nếu không điều trị. 

Yếu sinh lý
Yếu sinh lý là một dạng rối loạn các chức năng tình dục phổ biến ở cả nam lẫn nữ

Tổng quan

Yếu sinh lý có tên tiếng Anh là Erectile Dysfunction - ED. Thuật ngữ này dùng để chỉ chung cho các rối loạn sinh lý nam như xuất tinh sớm, rối loạn cương dương, giảm ham muốn, đau đớn khi quan hệ, không thỏa mãn sau xuất tinh, chất lượng tinh trùng kém...

Nữ giới cũng có thể bị yếu sinh lý, nhưng bài viết dưới đây đề cập đến yếu sinh lý nam. Nam giới yếu sinh lý gây ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc yêu, sức khỏe thể chất, cảnh báo các vấn đề sức khỏe khác. Nhất là khả năng sinh sản, khó có con tự nhiên.

Phân loại

Yếu sinh lý được phân chia làm 3 mức độ gồm:

  • Mức độ nhẹ
    • Vẫn có ham muốn tình dục và quan hệ bình thường;
    • Nhưng thỉnh thoảng mất tự chủ trong việc duy trì cương cứng hoặc phóng tinh bất chợt;
    • Có thể tiếp tục quan hệ sau khi nghỉ ngơi;
  • Mức độ trung bình:
    • Có dấu hiệu giảm ham muốn dần;
    • Dương vật khó cương, mất nhiều thời gian để kích thích dương vật mới cương;
  • Mức độ nặng:
    • Dương vật mất khả năng cương cứng, ngay cả khi được kích thích;
    • Mất cảm giác ham muốn, không có nhu cầu tình dục;
    • Ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng sinh sản;

Nguyên nhân & Yếu tố nguy cơ

Tình trạng yếu sinh lý thực chất là sự rối loạn hoạt động sinh lý trong cơ thể, dưới sự ảnh hưởng của nhiều yếu tố như hormone nội tiết, tuổi tác, bệnh tật, tâm lý - thần kinh, lối sống sinh hoạt...

Yếu sinh lý
Yếu sinh lý xuất phát từ tâm lý thần kinh, rối loạn nội tiết tố hoặc tuổi tác

  • Tuổi tác: Càng lớn tuổi ham muốn tình dục càng suy giảm và gây yếu sinh lý. Đây là hiện tượng rất bình thường do ảnh hưởng từ quá trình lão hóa. Lúc này, hormone nội tiết, sinh dục nam suy giảm, không chỉ khả năng tình dục, sinh lý, sinh sản mà vẻ nam tính, phong độ, dẻo dai của nam giới cũng giảm đi đáng kể.
  • Bệnh tật: Các bệnh lý nền như huyết áp, tim mạch, tiểu đường, viêm đường tiết niệu, suy thận, viêm tuyến tiền liệt, viêm đường sinh dục... cũng là nguyên nhân chủ yếu gây yếu sinh lý. Cơ chế phát bệnh gây cản trở quá trình mang máu đến dương vật, khiến dương vật khó cương cứng.
  • Dị tật bẩm sinh: Một số dị tật bẩm sinh đường sinh dục như cong vẹo dương vật, hẹp bao quy đầu, dị tật tinh hoàn, teo đường sinh dục... khiến nam giới dễ bị yếu sinh lý.
  • Tâm lý - thần kinh: Áp lực, căng thẳng quá độ, mất ngủ triền miên...kéo theo rối loạn chức năng sinh lý, gây yếu sinh lý.
  • Có tiền sử phẫu thuật: Nam giới đã từng thực hiện phẫu thuật xử lý tổn thương vùng xương chậu nhưng thao tác không chính xác, khiến hệ thống dây thần kinh và mạch máu dương vật tổn thương, gây yếu sinh lý.
  • Do lối sống sinh hoạt: Nam giới yếu sinh lý là hậu quả của một lối sống sinh hoạt kém khoa học:
    • Nghiện rượu bia, thuốc lá;
    • Thừa cân béo phì;
    • Quan hệ tình dục quá độ;
    • Thức khuya;
    • Lười vận động;
    • Thiếu hụt dinh dưỡng;
    • ...

Triệu chứng & chẩn đoán

Nam giới yếu sinh lý được biểu hiện qua các triệu chứng sau:

Yếu sinh lý
Rối loạn cương dương và xuất tinh sớm là 2 biểu hiện đặc trưng nhất của bệnh yếu sinh lý

  • Rối loạn cương dương: nam giới mất khả năng cương cứng tự chủ, khó cương khi quan hệ và cương không kiểm soát dù không có kích thích.
  • Xuất tinh sớm: là một trong những triệu chứng điển hình của yếu sinh lý. Được biểu hiện qua việc xuất tinh đột ngột không tự chủ, xuất tinh ngược dòng hoặc không thể xuất tinh.
  • Suy giảm ham muốn tình dục: không còn cảm giác hứng thú trong quan hệ tình dục, có xu hướng né tránh.
  • Đau rát khi quan hệ: cảm giác đau rát xuất hiện do dương vật không đủ cứng nhưng vẫn cố quan hệ, gây đau rát, thậm chí gây cong vẹo dương vật.
  • Quan hệ không có cảm giác thỏa mãn: nam giới yếu sinh lý sau khi xuất tinh sẽ không có cảm giác thỏa mãn.
  • Các triệu chứng khác: xuất hiện kèm theo như tăng cân, béo phì, huyết áp cao, đau nhức xương khớp, tim mạch...

Thông qua các triệu chứng này, kết hợp điều tra tiền sử bệnh, sức khỏe sinh lý, đời sống tình dục trước đó để đánh giá sơ bộ về vấn đề bạn đang gặp phải có đúng là yếu sinh lý hay không. Trong một số trường hợp, bệnh nhân được yêu cầu thực hiện thêm một số xét nghiệm, kiểm tra cần thiết như:

  • Kiểm tra dị tật dương vật, tinh hoàn, tuyến tiền liệt;
  • Đo chỉ số huyết áp;
  • Xét nghiệm liên quan giúp đánh giá quá trình tuần hoàn máu đến dương vật;

Biến chứng & tiên lượng

Yếu sinh lý ở nam giới không phải căn bệnh gây nguy hiểm đến tính mạng. Nhưng nếu chủ quan không điều trị sẽ gây ảnh hưởng tiêu cực.

  • Biến chứng liệt dương hoặc vô sinh - hiếm muộn;
  • Suy giảm sức khỏe thể chất, tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính, tim mạch, thần kinh...;
  • Tâm lý đàn ông yếu sinh lý thường mặc cảm, tự ti, căng thẳng, dễ cáu gắt... Đây cũng là lý do khiến nhiều cặp đôi tan vỡ hạnh phúc;

Điều trị yếu sinh lý có tiên lượng cao nếu bệnh nhân phát hiện sớm và tiếp nhận điều trị. Ngoài ra, các yếu tố về thời gian mắc bệnh, mức độ, tuổi tác và tâm lý sẵn sàng, cởi mở trong việc chia sẻ đều ảnh hưởng đến tỷ lệ chữa khỏi bệnh. Do đó, nếu có tâm lý e ngại, chủ quan, điều trị chậm trễ càng khiến bệnh ngày càng nặng.

Điều trị

1. Điều trị bằng thuốc

Mục tiêu dùng thuốc trị yếu sinh lý chủ yếu cải thiện chức năng cương dương và xuất tinh tự chủ, kiểm soát tiến triển bệnh. Tùy từng trường hợp bệnh cụ thể, bác sĩ sẽ kê toa thuốc phù hợp.

Yếu sinh lý
Dùng thuốc trị yếu sinh lý nhằm mục đích tăng tuần hoàn máu đến dương vật và tăng sinh hormone nội tiết

  • Thuốc PDE5 (phosphodiesterase-5): có tác dụng ức chế sản sinh PDE5 - loại enzyme có khả năng làm thoái hóa cGMP và giảm lượng máu tuần hoàn đến dương vật. Nhờ đó giúp thúc đẩy quá trình mang máu đến dương vật nhiều hơn. Điển hình như Viagra, Vardenafil, Sildenafil...
  • Thuốc bổ sung hormone nội tiết: giúp kích thích làm tăng lượng hormone sinh dục nam cần thiết trong cơ thể, cải thiện các rối loạn gây yếu sinh lý.
  • Thuốc bôi tại chỗ: giúp gây tê và giảm độ nhạy của dương vật, ức chế truyền dẫn tín hiệu khoái cảm đến não bộ, duy trì cương dương và kéo dài thời gian xuất tinh.
  • Thuốc tiêm: 2 loại phổ biến thường dùng cho người bị yếu sinh lý như Prostaglandin E1 hoặc Phentolamine. Được chỉ định trong truòng hợp dùng thuốc uống không đạt hiệu quả. Thuốc được tiêm trực tiếp vào dương vật hoặc bắp tay.
  • Thuốc chống trầm cảm: chỉ định dùng trong trường hợp yếu sinh lý do yếu tố tâm lý, nhằm mục đích hỗ trợ điều trị.

Tuân thủ chỉ định dùng thuốc của bác sĩ để tránh gây tác dụng phụ như hoa mắt, ù tai, chóng mặt, đau đầu, đau lưng, nổi mụn nhọt, mệt mỏi, rối loạn nhịp tim...

2. Trị liệu tâm lý 

Đàn ông yếu sinh lý do tâm lý hoặc tổn thương thần kinh, phương pháp điều trị tốt nhất đó là giải tỏa tâm lý. Bản thân nam giới cần chủ động cởi mở, chia sẻ với bạn tình để cùng nhau tìm cách hỗ trợ giải quyết vấn đề.

Hoặc nếu không thể tự vượt qua, hãy nhờ đến sự giúp đỡ của các chuyên gia, bác sĩ tâm lý để được điều trị theo liệu trình. Khi cần thiết vẫn có thể kết hợp dùng thuốc theo chỉ định để tăng hiệu quả.

3. Vật lý trị liệu

Kết hợp thực hiện các liệu pháp vật lý trị liệu giúp thúc đẩy tuần hoàn máu đến dương vật, phục hồi chức năng sinh lý.

  • Sóng siêu âm, sóng cao tần, sóng ngắn, sóng viba;
  • Quang năng vật lý trị liệu;
  • Thiết bị chân không;
  • ...

4. Phẫu thuật

Trường hợp yếu sinh lý do các dị tật bẩm sinh hoặc chấn thương cần phải thuật để xử lý căn nguyên gây bệnh. Hiện nay, các phẫu thuật trị yếu sinh lý phổ biến gồm:

  • Phẫu thuật tạo hình & thay đổi cấu trúc dương vật;
  • Phẫu thuật u xơ tuyến tiền liệt;
  • Phẫu thuật cắt bao quy đầu;
  • Phẫu thuật nối thông động mạch;
  • Phẫu thuật đặt thể hang nhân tạo phục hồi khả năng cương dương;

Phòng ngừa

Chủ động phòng ngừa yếu sinh lý bằng các biện pháp tích cực sau:

Yếu sinh lý
Nam giới tập kegel thường xuyên phòng ngừa yếu sinh lý

  • Đảm bảo chế độ dinh dưỡng khoa học, ăn uống đủ chất. Ưu tiên các loại thực phẩm giàu vitamin E trong thịt bò, hàu, hải sản, trứng, trái cây giàu kẽm, sắt, vitamin B như chuối, xoài, dâu, dưa hấu... giúp tăng sinh hormone testosterone tốt cho sức khỏe sinh lý.
  • Tránh các chất kích thích, rượu bia, thuốc lá.
  • Tích cực tập thể dục, nhất là các bài tập kegel vừa giúp cải thiện chức năng tình dục vừa nâng cao sức khỏe xương khớp, tăng sức đề kháng.
  • Duy trì lối sống lành mạnh, khoa học, ngủ sớm, tránh thức khuya, quan hệ tình dục điều độ và tạo tâm lý thoải mái.
  • Tham khảo ý kiến của bác sĩ để sử dụng các sản phẩm bổ sung hormone nội tiết chiết xuất từ thảo dược tự nhiên, phòng ngừa yếu sinh lý.

Những câu hỏi quan trọng khi gặp bác sĩ

Khi đi khám yếu sinh lý, bạn nên đặt những câu hỏi, thắc mắc dưới đây để nắm rõ tình trạng và cách chữa bệnh.

1. Nguyên nhân khiến tôi bị yếu sinh lý?

2. Tình trạng bệnh của tôi có nghiêm trọng không? Nó ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe sinh lý và đời sống hôn nhân của tôi?

3. Bị yếu sinh lý có ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của tôi không?

4. Tôi phải làm những xét nghiệm gì để chẩn đoán bệnh?

5. Có cần phải theo dõi thêm những triệu chứng nào hay không?

6. Với mức độ yếu sinh lý hiện tại, tôi nên điều trị bằng phương pháp nào tốt nhất?

7. Quá trình điều trị phải kéo dài bao lâu thì khỏi hẳn?

8. Tôi nên uống thuốc gì để trị yếu sinh lý? Làm sao tôi biết thuốc gây tác dụng phụ và cách xử lý?

9. Tôi cần tránh thực hiện những gì trong quá trình điều trị?

10. Tổng chi phí cho phác đồ điều trị của tôi là bao nhiêu?

Yếu sinh lý nam có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, gây ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe sinh lý và khả năng sinh sản. Do đó, khuyến khích các quý ông nên chủ động thăm khám tại các bệnh viện chuyên khoa về nam học để làm xét nghiệm, chẩn đoán và chỉ định áp dụng phác đồ điều trị phù hợp nhất, phòng ngừa hệ lụy khó lường về sau.