Bệnh viêm phế quản

Viêm phế quản là một trong những bệnh lý đường hô hấp nhiều bệnh nhân mắc phải. Bệnh hình thành do ống phế quản bị kích thích gây viêm sinh ra các triệu chứng khó chịu. Nhận biết bất thường sớm và điều trị giúp bệnh nhân phòng tránh rủi ro biến chứng.

Viêm phế quản hay còn gọi là viêm phế quản phổi, viêm khí phế quản, là tình trạng viêm nhiễm xảy ra ở ống phế quản. Đây là một trong những bệnh lý đường hô hấp phổ biến, nhiều người gặp phải.

Phế quản nằm ở vị trí trung gian, kết nối đường hô hấp và phổi, đảm nhận vai trò lưu thông không khí. Tình trạng sưng viêm, sản sinh nhiều chất nhầy bên trong phế quản gây ho và nhiều biểu hiện bất thường ảnh hưởng sức khỏe và đời sống của người bệnh.

Viêm phế quản được chia thành 2 dạng chính, tương tự như những bệnh lý đường hô hấp khác là dạng cấp tính và mãn tính. Cụ thể:

• Viêm phế quản cấp tính: Xảy ra trong khoảng 6 tuần, sau đó thuyên giảm. Bệnh không gây tổn thương niêm mạc phế quản quá mức. Người bệnh có thể điều trị khỏi dứt điểm, không gây ra di chứng tại niêm mạc. Dạng cấp tính thường có liên quan đến hiện tượng viêm nhiễm do virus, vi khuẩn.
• Viêm phế quản mãn tính: Tái đi tái lại nhiều lần, kéo dài có thể hơn 2 năm. Bệnh khiến bệnh nhân ho dai dẳng, ảnh hưởng đến công việc, đời sống và sức khỏe. Dạng mãn tính có thể xuất hiện do viêm cấp tính không điều trị dứt điểm, do các yếu tố bên trong, bên ngoài cơ thể tác động.

Bệnh viêm phế quản xảy ra do tác nhân từ bên trong và bên ngoài cơ thể. Dưới đây là những yếu tố nguy cơ chính:

• Nhiễm khuẩn, virus đường hô hấp: Có khoảng 90% số bệnh nhân mắc viêm phế quản do gặp phải virus, vi khuẩn tấn công đường hô hấp. Liên quan đến các virus cúm, virus cảm lạnh, vi khuẩn gây bệnh vùng hầu họng khiến phế quản phổi bị viêm nhiễm cấp tính.
• Ảnh hưởng bệnh tai-mũi-họng: Người mắc bệnh viêm tai-mũi-họng không điều trị đúng cách dẫn đến viêm phế quản.
• Thói quen không lành mạnh: Lạm dụng thuốc lá khiến cơ thể dung nạp quá nhiều nicotin trong khói thuốc. Đặc biệt là phổi, nơi tiếp nhận các độc tố từ khói thuốc khiến đường khí quản, hô hấp viêm nhiễm nặng.
• Do trào ngược dạ dày: Dịch vị tiêu hóa cùng với thức ăn trào ngược lên thực quản khiến niêm mạc bị bào mòn, viêm nhiễm ảnh hưởng đường hô hấp.
• Đề kháng kém: Cơ thể người bệnh có sức đề kháng kém dễ mắc bệnh hô hấp, trong đó có bệnh viêm phế quản.
• Các nguyên nhân khác: Ngoài ra, bệnh còn xảy ra ở những người phải làm việc trong môi trường ô nhiễm, nhiều độc tố, bụi bẩn khiến đường hô hấp bị viêm nhiễm.

Triệu chứng bệnh viêm phế quản:

Viêm phế quản cấp:

• Người bệnh bị ho khan, ho từng cơn kéo dài, xuất hiện cảm giác nóng rát cổ họng, khàn tiếng, vùng xương ức bị đau.
• Đờm nhiều, đờm có màu trắng, vàng đôi khi xanh hoặc trắng đục.
• Người bệnh viêm phế quản cấp có thể bị sốt hoặc không sốt, một số sốt nhẹ.

Viêm phế quản mãn tính:

• Ban đầu người bệnh cũng bị ho và có đờm nhớt ở cổ họng, triệu chứng kéo dài, tái phát thường xuyên.
• Ho khan, ho có đờm màu trắng, có bọt, đờm đặc hơn theo thời gian, dần chuyển vàng và trắng đục như mủ.
• Giai đoạn viêm nhiễm nặng người bệnh còn bị khó thở.
• Các biểu hiện không thường xuyên khác như cơ thể xanh xao, sụt cân, tim đập nhanh và các vấn đề toàn thân khác.

Nhận biết biểu hiện bất thường, điều trị phòng tránh rủi ro gây hại cho sức khỏe. Bởi viêm phế quản cấp tính nếu không được kiểm soát sẽ chuyển sang mãn tính, dai dẳng và khó điều trị.

Chẩn đoán bệnh viêm phế quản:

Khám lâm sàng: Xác định các dấu hiệu bệnh bằng kiểm tra bên ngoài, thăm hỏi tiền sử bệnh lý, thời gian bắt đầu xuất hiện các triệu chứng, bệnh nền đang mắc phải.

Khám cận lâm sàng:

• Chụp X quang phổi: Xác định viêm phế quản và những những vấn đề đang xảy ra bên trong cơ thể người bệnh.
• Xét nghiệm máu: Kiểm tra chỉ số bạch cầu, tốc độ lắng máu và các vấn đề khác.
• Nội soi tai-mũi-họng, dạ dày: Xét nghiệm chẩn đoán viêm phế quản mãn tính. Đặc biệt là với trường hợp bị ho kéo dài không rõ nguyên nhân.

Sau khi có kết quả chẩn đoán, bác sĩ chỉ định điều trị theo từng mức độ viêm, nguyên nhân và tình trạng thể chất của người bệnh.

Biến chứng viêm phế quản cấp:

• Nhiễm trùng thứ cấp: Bệnh kéo dài, chuyển biến nặng khiến vi khuẩn, virus xâm nhập vào xoang, phổi. Chúng tích tụ bên trong đường thở khiến bệnh nhân gặp phải các dạng nhiễm trùng thứ cấp khác. Chẳng hạn như viêm tai giữa, viêm xoang, phổi hoặc thậm chí là nhiễm trùng máu. Trường hợp nhiễm virus có mức độ viêm nhiễm nặng nề hơn.
• Viêm phổi: Xuất hiện ở bệnh nhân mắc bệnh về đường hô hấp. Thường gặp ở trẻ em và người cao tuổi, liên quan đến viêm nhiễm phế quản do virus.

Biến chứng viêm phế quản mãn tính:

• Khó thở: Người bệnh cảm thấy khó thở,hít thở không thoải mái dẫn đến lo âu, căng thẳng quá mức.
• Ho ra máu: Biến chứng nặng khi bị viêm phế quản. Người bệnh cần đến bệnh viện để được hỗ trợ.
• Tràn khí màng phổi: Biến chứng nguy hiểm của bệnh viêm phế quản mãn tính. Người bệnh bị đau dữ dội, khó thở, nhịp tim tăng, cơ thể xanh xao, da cổ nổi bọc bong bóng. Cần đưa bệnh nhân đến bệnh viện cấp cứu trong vòng không quá 24 giờ.
• Suy hô hấp: Người bệnh gặp phải các triệu chứng nặng nề hơn, ảnh hưởng nghiêm trọng sức khỏe.
• Các biến chứng khác: Viêm phế quản mãn tính có thể gây bệnh đường thở phản ứng, chứng Cor Pulmonale, đa hồng cầu, khí phế thũng.

Bệnh viêm phế quản cấp tính nếu được chăm sóc tốt có thể khỏi sau vài tuần không cần điều trị chuyên sâu. Người bệnh cần bổ sung cho cơ thể nhiều nước, dành thời gian nghỉ ngơi hợp lý, ăn uống đều độ.

Trường hợp bệnh kéo dài, viêm mãn tính cần thay đổi lối sống, sinh hoạt, kết hợp sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ. Các loại thường dùng như:

• Thuốc Phenylephrine, Pseudoephedrine hoặc Oxymetazoline tác dụng thông mũi, giảm xưng, điều trị viêm nhiễm đường mũi, giúp chất nhầy tống ra ngoài cải thiện đường thở.
• Thuốc Guaifenesin giúp long đờm, tan đờm nhớt trong cổ họng, giúp người bệnh ho và tống đờm ra ngoài dễ dàng hơn.
• Thuốc Acrtaminophen, Ibuprofen giảm đau nhẹ, cải thiện triệu chứng khó chịu tại cổ họng.
• Thuốc Ipratropium giúp giãn phế quản hỗ trợ khi thông đường thở cho người bệnh.

Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định một số thuốc loại thuốc cần thiết khác. Bệnh nhân nên tuân thủ theo hướng dẫn sử dụng của bác sĩ, không nên tùy tiện dùng thuốc để phòng ngừa tác dụng phụ.

Viêm phế quản xuất hiện khi đường hô hấp bị tổn thương, viêm nhiễm. Để chủ động phòng ngừa, bạn đọc đừng quên một vài lưu ý:

• Điều chỉnh chế độ ăn uống hàng ngày, lựa chọn thực phẩm có lợi cho sức khỏe. Hạn chế sử dụng rượu bia, đồ uống chứa cồn.
• Không nên hút thuốc lá, hạn chế đến những nơi ô nhiễm, khói bụi, khí thải độc hại.
• Tập luyện thể dục, rèn luyện thể chất, tăng cường đề kháng và hệ miễn dịch cho cơ thể.
• Khi đến nơi đông người tốt nhất nên sử dụng khẩu trang y tế, che chắn cẩn thận nhất là đối với trẻ nhỏ, phòng ngừa lây nhiễm các bệnh lý qua đường hô hấp.
• Rửa tay trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ, phát hiện bất thường nên chủ động khám chữa sớm.

Viêm phế quản có thể thuyên giảm sau một thời gian nếu được chăm sóc và điều trị đúng cách. Tuy nhiên trường hợp chủ quan, bệnh có thể diễn biến nặng nề và gây ra nhiều biến chứng. Do đó, bệnh nhân khi phát hiện cơ thể có biểu hiện bất thường nên chủ động điều chỉnh, khắc phục sớm để bảo vệ an toàn sức khỏe.

1. Bệnh viêm phế quản có thể chữa dứt điểm được không?

2. Uống thuốc gì để điều trị bệnh viêm phế quản?

3. Bệnh viêm phế quản có lây truyền được không? Qua những đường nào?

4. Viêm phế quản do virus và vi khuẩn gây bệnh khác nhau như thế nào?

5. Làm thế nào để phòng ngừa viêm phế quản tái phát?

6. Trẻ em bị viêm phế quản bao lâu thì khỏi?

7. Bị viêm phế quản có tắm nước lạnh được không?

8. Có nên cho trẻ bị viêm phế quản nằm máy lạnh không?