Bệnh viêm họng mãn tính

Bệnh viêm họng mãn tính tái phát thường xuyên khiến bệnh nhân gặp khó khăn trong sinh hoạt đời sống, công việc và ảnh hưởng đến sức khỏe. Bệnh gây đau rát cổ họng, khó khăn khi nuốt thức ăn, nước uống và nhiều triệu chứng toàn thân khác. Nếu nhận thấy triệu chứng bất thường kéo dài, bệnh nhân nên đến gặp bác sĩ để khám và điều trị.
Tổng quan
Bệnh viêm họng mãn tính là tình trạng viêm họng dai dẳng, kéo dài và tái phát thường xuyên. Người bệnh cũng sẽ gặp các triệu chứng như viêm họng bình thường, tuy nhiên với tần suất nặng nề hơn. Nếu không kiểm soát, bệnh viêm họng mãn tính có thể phát sinh các biến chứng khác.
Phân loại
Viêm họng mãn tính được phân chia thành các thể bệnh chính gồm thể sung huyết đơn thuần, thể xuất tiết, quá phát và thể teo. Cụ thể như sau:
- Thể sung huyết đơn thuần là tình trạng viêm nhiễm khiến niêm mạc hầu họng đỏ, có thể quan sát bằng mắt thường. Hầu họng nổi nhiều mạch máu không giống như bình thường.
- Thể xuất huyết bên trong hầu họng có nhiều chất nhầy, trong, dính vào thành sau họng, kèm theo hiện tượng xung huyết đỏ.
- Thể quá phát hay còn gọi là viêm họng hạt. Quan sát bên trong niêm mạc có nhiều điểm đỏ, sưng dày hơn những vùng khác. Hạt đỏ xuất hiện rải rác hoặc tập trung, kích thước to nhỏ khác nhau.
- Thể teo thì ngược lại với thể quá phát, lúc này niêm mạc hầu họng có biểu hiện teo dần, mỏng và khô hơn. Màu sắc niêm mạc họng cũng nhạt dần, một số trường hợp xuất hiện cả vảy khô màu vàng.
Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ
Bệnh viêm họng mãn tính xảy ra do ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố. Cụ thể như:
- Nhiễm trùng: Vi khuẩn xâm nhập và tấn công vùng hầu họng khiến niêm mạc bị tổn thương. Đặc biệt là trường hợp liên quan đến khuẩn streptococcus.
- Môi trường ô nhiễm: Viêm họng kéo dài dai dẳng do bệnh nhân phải thường xuyên tiếp xúc với môi trường ô nhiễm nhiều khói bụi, hóa chất độc hại, khí đốt, nguồn nước ô nhiễm.
- Viêm amidan mãn tính: Đây cũng là một trong những nguyên nhân khiến bệnh viêm họng kéo dài.
- Viêm xoang mãn tính: Bệnh ảnh hưởng đến khu vực hầu họng, xoang chảy xuống vùng họng gây viêm nhiễm khu vực này. Dịch xoang làm kích ứng cổ hong, dẫn đến sưng viêm kéo dài.
- Ảnh hưởng bệnh dạ dày: Trong đó, nhiều bệnh nhân bị trào ngược dạ dày thường xuyên gặp phải tình trạng viêm họng mãn tính. Dịch vị tiêu hóa chứa nhiều axit trào ngược lên thực quản, hầu họng khiến khu vực này bị viêm nhiễm, tổn thương, niêm mạc bị bào mòn gây đau rát khó chịu.
- Ung thư hầu họng: Nhiều khả năng các triệu chứng viêm họng mãn tính có liên quan đến bệnh ung thư. Đặc biệt là khi các triệu chứng kéo dài không khỏi. Người bệnh sẽ có biểu hiện chán ăn, sụt cân bất thường và kèm theo nhiều triệu chứng nặng nề khác.
Ngoài những yếu tố kể trên, bệnh viêm họng mãn tính còn xảy ra do bệnh nhân không chăm sóc cơ thể đúng cách, không điều trị viêm họng giai đoạn khởi phát, do viêm tắc mũi mãn tính, cơ địa dị ứng,... làm ảnh hưởng khiến bệnh kéo dài dai dẳng.
Triệu chứng và chẩn đoán
Triệu chứng viêm họng mãn tính
Bệnh nhân bị viêm họng mãn tính gặp phải các triệu chứng nặng nề, dai dẳng ảnh hưởng đến sinh hoạt đời sống, sức khỏe. Trong đó, những biểu hiện thường gặp nhất là:
- Đau họng, ngứa rát cổ họng, nuốt vướng.
- Khô cổ họng, ho.
- Đờm nhớt ở cổ họng.
- Đau mắt, nóng rát vùng ngực nếu liên quan đến trào ngược dạ dày.
Ngoài ra, bệnh còn gây ra các triệu chứng ở mỗi thể bệnh như:
- Thể sung huyết đơn thuần: Phần niêm mạc họng màu đỏ, có thể quan sát bên trong nhiều mạch máu hiện lên.
- Thể xuất tiết: Quan sát trên thành họng có nhiều hạt đỏ, vách họng có nhiều chất dịch nhầy màu trắng trong.
- Thể quá phát: Niêm mạc họng đỏ và dày hơn bình thường do hạch bạch huyết phát triển mạnh, các mảng xơ hóa có màu đỏ hồng xuất hiện.
- Thể teo: Xảy ra sau thể quá phát, niêm mạc họng có biểu hiện teo dần, tuyến nhầy xơ hóa khiến họng bị khô. Các trụ giả sau amidan, hạt đỏ cũng tiêu biến. Lúc này quan sát thấy phần màn hầu và lưỡi gà mỏng, niêm mạc trơn láng, có màu trắng và một số mạch máu nhỏ. Đồng thời khu vực eo họng cũng bị giãn rộng ra.
Chẩn đoán viêm họng mãn tính
Bên cạnh quan sát các biểu hiện lâm sàng như đã đề cập bên trên, bác sĩ có thể chỉ định người bệnh thực hiện một số xét nghiệm chẩn đoán khác nhầm xác định nguyên nhân và phân biệt viêm họng mãn tính với bệnh lý khác. Cụ thể:
- Xét nghiệm máu
- Chụp X quang phổi, Blondeau, Hirtz
- Nội soi vùng dạ dày thực quản
- CT Scan vùng cổ
- Nội soi thanh quản
Sau khi ghi nhận được kết quả chẩn đoán cuối cùng, tùy vào mỗi trường hợp, bác sĩ sẽ định hướng phương án điều trị phù hợp, đảm bảo an toàn và phòng biến chứng cho người bệnh.
Biến chứng và tiên lượng
Viêm họng mãn tính dai dẳng, tái phát thường xuyên tuy nhiên đây không phải là bệnh lý có tính chất đặc biệt nguy hiểm. Nếu được kiểm soát đúng cách, các phản ứng viêm một thời gian sẽ biến mất. Tuy nhiên nhiều người bệnh chủ quan, không điều trị có thể gặp phải một số vấn đề như sau:
- Vùng hầu họng xuất hiện nhiều hạt, hình thành tổ chức lympho dẫn đến áp xe, sưng viêm.
- Ảnh hưởng viêm nhiễm hầu họng lâu ngày dẫn đến viêm mũi xoang, tăng rủi ro trào ngược dạ dày.
- Biến chứng viêm phổi, viêm phế quản cấp, một số trường hợp còn bị viêm màng tim, ảnh hưởng xương khớp.
- Viêm họng mãn tính chuyển biến nặng gây sưng họng, ho ra máu, khạc nhiều đờm, đau nhức đầu dữ dội.
- Biến chứng ung thư vòm họng là trường hợp nghiêm trọng nhất, người bệnh có khả năng tử vong nếu phát hiện chậm trễ.
Chính vì những rủi ro kể trên, bệnh nhân nên đến gặp bác sĩ sớm nếu nhận thấy triệu chứng bất thường xuất hiện thường xuyên, tái phát nhiều lần. Khám và điều trị bệnh theo hướng dẫn của bác sĩ, phòng ngừa rủi ro hại sức khỏe.
Điều trị
Dựa vào tình trạng viêm họng mãn tính của người bệnh, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp. Dưới đây là các cách được áp dụng:
Điều trị nguyên nhân
Xác định nguyên nhân gây viêm họng mãn tính và điều trị theo nguyên nhân gây bệnh. Cụ thể:
- Điều trị chứng viêm mũi, viêm xoang, viêm amidan và tình trạng sưng viêm VA.
- Điều trị trào ngược dạ dày thực quản.
- Tránh lạm dụng các chất kích thích như rượu bia, thuốc lá.
- Trong công việc nên sử dụng các thiết bị phòng hộ, đeo khẩu trang bảo vệ đường hô hấp.
Điều trị tại chỗ
Dựa trên thể viêm họng mãn tính của bệnh nhân, bác sĩ chỉ định giải pháp điều trị tương ứng:
- Đối với người bị viêm họng mãn thể xuất tiết sử dụng các dạng thuốc bôi, nước súc miệng, nước giúp làm se niêm mạc, giảm đau.
- Đối với thể bệnh viêm họng mãn tính bị teo niêm mạc cần dùng thuốc bôi, súc miệng bằng thuốc chứa Iod lãng, thuốc dầu hoặc nước khoáng.
- Sử dụng khí dung họng, các dung dịch giảm viêm.
- Tiến hành nhỏ mũi, rửa mũi bằng nước muối sinh lý diệt khuẩn, giảm sưng viêm.
Điều trị triệu chứng
Người bệnh nên tuân thủ theo hướng dẫn sử dụng thuốc, không tự tiện thay đổi liều dùng để tránh gặp phản ứng phụ. Dưới đây là những thuốc chữa viêm họng mãn tính thường được sử dụng:
- Thuốc kháng sinh Penicillin, Amoxicillin, Erythromycin, Azithromycin.
- Thuốc giảm đau hạ sốt Paracetamol, Aspirin, Ibuprofen.
- Thuốc chống viêm, giảm phù nề Steroid, Alphachymotrypsin.
- Thuốc chống dị ứng, thuốc kháng histamin
- Thuốc bôi giúp se niêm mạc họng, thuốc nhỏ mũi, thuốc ho siro, hoặc các loại thuốc khác.
Điều trị toàn thân:
- Thay đổi lối sống, sinh hoạt, sắp xếp công việc ổn định hơn.
- Bổ sung cho cơ thể đẩy đủ chất dinh dưỡng nâng cao đề kháng.
Phòng ngừa
Viêm họng mãn tính có tính chất dai dẳng, tái phát thường xuyên ảnh hưởng đến sinh hoạt đời sống và sức khỏe của người bệnh. Chủ động chăm sóc cơ thể, phòng bệnh qua một vài lưu ý dưới đây:
- Cung cấp cho cơ thể đầy đủ dinh dưỡng. Lựa chọn thực phẩm phù hợp, có lợi cho sức khỏe. Tránh uống nhiều đá lạnh, hạn chế ăn nhiều thức ăn dầu mỡ, đồ ăn không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.
- Thường xuyên dọn dẹp, giữ vệ sinh không gian sống.
- Hạn chế hút thuốc lá, không nên lạm dụng rượu bia, đồ uống chứa cồn, chứa chất kích thích.
- Điều trị các bệnh lý liên quan dứt điểm tránh viêm họng mãn tính tái phát.
- Thường xuyên sử dụng nước sức miệng, nước muối sinh lý làm sạch hầu họng, tránh trường hợp vi khuẩn lưu trú, tấn công làm tái phát bệnh.
- Khi đến nơi công cộng nên đeo khẩu trang, tránh những khu vực có nhiều khói bụi, ô nhiễm.
- Vệ sinh mũi bằng dung dịch nước muối, nước nhỏ mũi chuyên dụng.
- Rửa tay sạch trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh, tránh đưa tay lên miệng, mũi.
- Khám sức khỏe định kỳ, xây dựng lối sống lành mạnh, tập thể dục thể thao nâng cao đề kháng, sức khỏe.
Bệnh viêm họng mãn tính kéo dài, tái phát thường xuyên ảnh hưởng đến chất lượng đời sống của người bệnh. Bệnh nhân nên chủ động đến gặp bác sĩ, khám chữa sớm để ngăn chặn các rủi ro không mong muốn. Đồng thời, người bệnh nên tuân thủ theo hướng dẫn điều trị của bác sĩ để đảm bảo an toàn sức khỏe.
Những câu hỏi quan trọng khi gặp bác sĩ
1. Viêm họng mãn tính tái phát thường xuyên có nguy hiểm không?
2. Viêm họng mãn tính có điều trị dứt điểm được không?
3. Bị viêm họng tái đi tái lại nên uống thuốc gì?
4. Bị viêm họng mãn tính nên kiêng ăn gì và ăn gì?
5. Viêm họng mãn tính có lây không?
6. Viêm họng mãn tính có gây ung thư không?
7. Nếu không dùng thuốc điều trị viêm họng mãn tính có được không?
8. Bệnh viêm họng mãn tính có cần phẫu thuật không?

Giải đáp thắc mắc của độc giả cùng chuyên gia của chúng tôi!