Bệnh ghẻ nước mặc dù không khó chữa nhưng cũng cần phải điều trị sớm để tránh những biến chứng nguy hiểm cho bệnh nhân như nhiễm trùng, chàm hóa da, viêm cầu thận cấp. Người bệnh thường được chỉ định các loại thuốc bôi hay thuốc uống để tiêu diệt ký sinh trùng và cải thiện các dấu hiệu của căn bệnh này.
Bệnh ghẻ nước là gì?
Ghẻ nước là căn bệnh ngoài da có điểm đặc trưng là tình trạng ngứa và nổi nhiều mụn nước trên bề mặt da. Bệnh có thể ảnh hưởng đến nhiều vị trí trên cơ thể, nhưng phổ biến nhất là các kẽ ngón tay chân, lòng bàn tay hoặc ở vùng kín.
Bệnh ghẻ nước có khuynh hướng phát triển mạnh vào mùa đông. Bệnh chủ yếu thường xảy ra ở những người sống trong môi trường đông đúc, ô nhiễm, vệ sinh da kém. Bệnh tuy có thể được điều trị dễ dàng nhưng cũng có nguy cơ lây lan rất cao nếu không được kiểm soát tốt.
Nguyên nhân gây bệnh ghẻ nước
Thủ phạm gây bệnh ghẻ nước là do một loại ký sinh trùng ghẻ có tên Sarcoptes scabie hominis gây ra. Chúng còn được gọi là bọ ve hay mạt ngứa. Ký sinh trùng ghẻ có kích thước rất nhỏ, chỉ dài khoảng 0,3 – 0,5mm, chúng có thể tồn tại ở khắp mọi nơi mà mắt thường khó có thể nhìn ra được.
Sau khi tấn công vào da, những con ghẻ cái sẽ đào hang, đẻ trứng và phát triển nhanh chóng về mặt số lượng. Chúng thải ra các chất khiến da bị kích ứng và dẫn đến bệnh ghẻ nước.
Một số yếu tố thuận lợi có thể tạo điều kiện cho Sarcoptes scabie hominis xâm nhập vào da và gây bệnh như:
- Môi trường sống bị ô nhiễm: Những người sống trong môi trường có nhiều khói bụi, nấm mốc, nguồn nước bị ô nhiễm dễ bị bệnh ghẻ nước hơn những người khác.
- Vệ sinh cá nhân kém: Không tắm rửa hàng ngày, da đổ nhiều mồ hôi nhưng không được làm sạch… đều có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
- Sống trong môi trường đông đúc, chật chội: Chẳng hạn như nhà tù, viện dưỡng lão, trường học
- Ngập lụt: Mùa mưa bão là điều kiện thuận lợi cho loài ghẻ cái này sinh sôi và phát triển. Do đó, ở các thành phố lớn như Sài Gòn, Hà Nội… thường xuyên bị ngập, hay những nơi dễ bị lũ lụt sẽ có nguy cơ bị ghẻ nước cao hơn.
Triệu chứng bệnh ghẻ nước
Khi xuất hiện, ghẻ nước có thể gây ra một số dấu hiệu ngoài da như:
- Ngứa: Cơn ngứa do bệnh ghẻ nước có tính chất dữ dội. Ban đêm, người bệnh sẽ bị ngứa nhiều hơn do các hoạt động của ghẻ cái như đào hang hay đẻ trứng được thực hiện chủ yếu vào ban đêm.
- Da nổi nhiều mụn nước: Đây là triệu chứng đặc trưng nhất của bệnh ghẻ nước. Trên vùng da bị bệnh sẽ xuất hiện tổn thương dạng mụn nước. Chúng chứa đầy dịch lỏng bên trong và có thể bị vỡ ra khi gãi ngứa hay ma sát với quần áo. Mụn nước ngứa có khuynh hướng xuất hiện ngày càng nhiều và lan rộng ra các vùng da lành xung quanh hoặc các vị trí khác trên cơ thể. Trường hợp xuất hiện ở vùng kín, mụn nước thường có màu đỏ nhạt, kích thước cỡ hạt đậu tương hoặc nhỏ hơn nhưng rất ngứa.
- Xuất hiện các rãnh ghẻ: Những con ghẻ cái khi đào hang và đẻ trứng sẽ tạo ra những đường rãnh trên bề mặt da. Chúng có chiều dài khoảng 2 – 4 mm.
Tuy nhiên, cần lưu ý các triệu chứng của bệnh ghẻ nước có nhiều điểm tương đồng với các vấn đề ngoài da khác như bệnh tổ đỉa, viêm da dị ứng… Bạn nên đi khám để được chẩn đoán phân biệt bệnh cho đúng.
Bệnh ghẻ nước có lây không?
Ghẻ nước là căn bệnh có khả năng truyền nhiễm. Không chỉ lan rộng sang các vùng da lành trên cơ thể mà bệnh còn có thể lây cho người khác qua nhiều con đường khác nhau. Thậm chí bệnh có thể trở thành đại dịch nếu không được kiểm soát tốt.
– Con đường lây bệnh ghẻ nước trực tiếp:
Bệnh ghẻ nước có thể lây truyền trực tiếp qua việc tiếp xúc da kề da. Điều này xảy ra khi giữa người bệnh và một cá nhân khác có những hành động thân mật như:
- Ôm hôn
- Nắm tay
- Ngồi cạnh
- Quan hệ tình dục
- Chăm sóc, tắm rửa cho nhau
– Các đường lây bệnh gián tiếp:
- Sử dụng chung khăn tắm
- Ngủ cùng giường
- Uống chung một ly nước…
Bệnh ghẻ nước có nguy hiểm không?
Ngoài khả năng lây lan, bệnh ghẻ nước còn có thể gây ra một số biến chứng nguy hại cho sức khỏe, trong đó nhiễm trùng da là phổ biến nhất.
Nhiều bệnh nhân phải cào gãi liên tục để đối phó với cơn ngứa. Hành động này khiến các mụn nước bị bể ra, vi khuẩn từ móng tay cũng dễ dàng xâm nhập vào da gây nhiễm trùng, lở loét da.
Bệnh kéo dài và tái đi tái lại nhiều lần cũng làm tăng nguy cơ bị chàm hóa da. Nguy hiểm hơn, người bệnh có thể phải đối mặt với biến chứng viêm cầu thận cấp sau khi bị nhiễm trùng. Vì vậy, bạn không nên xem nhẹ khi có dấu hiệu nghi ngờ bệnh. Nên tiến hành thăm khám sớm và tích cực điều trị nếu không may mắc bệnh.
Cách điều trị
Bệnh ghẻ nước thường được phát hiện thông qua quan sát các dấu hiệu ngoài da kết hợp soi mẫu da ở khu vực bị bệnh dưới kính hiển vi. Bác sĩ cũng đánh giá mức độ tổn thương trên da để chỉ định phương pháp chữa trị thích hợp.
Những sự lựa chọn trong điều trị bệnh ghẻ nước bao gồm:
1. Cách chữa tại nhà
- Tắm nước muối:
Pha một chút muối vào trong nước tắm sẽ giúp sát khuẩn, kháng viêm, giảm cơn ngứa ngáy khó chịu. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể lấy nước muối loãng được pha theo tỷ lệ 20 gam muối/ 1 lít nước để lau chỗ ghẻ nước 2 – 3 lần trong ngày nhằm đẩy lùi các triệu chứng bệnh.
- Tắm lá đào:
Lá đào cũng chứa chất kháng khuẩn nên có thể giúp ích cho bạn. Dân gian thường sử dụng lá đào nấu nước tắm rửa hàng ngày để chữa bệnh ghẻ nước.
Áp dụng cách này 1 – 2 lần mỗi ngày trong ít nhất 20 ngày liên tục để thấy được hiệu quả.
- Mẹo chữa bằng lá xà cừ:
Các hoạt chất trong vỏ và lá cây xà cừ có đặc tính kháng khuẩn cao, giúp loại bỏ tác nhân gây bệnh trên da. Khi bị ghẻ nước, bạn có thể lấy 2 nguyên liệu trên nấu nước tắm hoặc sắc lấy nước đặc thoa trực tiếp lên khu vực bị ảnh hưởng.
- Khắc phục bệnh bằng lá ba chạc:
Trong y học cổ truyền, ba chạc có vị đắng, tính mát, giúp giải độc, trị phong thấp, ngứa da và cả bệnh ghẻ nước. Chính nhờ những tác dụng trên, lá ba chạc tươi thường được nhân dân ta thu hái về nấu nước đặc rửa vùng da bị bệnh. Nếu không có lá tươi, bạn có thể thay thế bằng lá khô cũng cho tác dụng tương tự.
- Dùng nha đam điều trị bệnh ghẻ nước:
Một số nghiên cứu cho thấy nha đam có hiệu quả đối với người bị bệnh ghẻ nước tương tự như một loại thuốc kê toa có tên Benzyl Benzoate. Dùng gel nha đam thoa lên da ngày 1 – 2 lần sẽ giúp xoa dịu cơn ngứa, ngăn ngừa viêm nhiễm trên da.
Bạn có thể bị dị ứng với một số nguyên liệu tự nhiên được sử dụng trong các mẹo trị bệnh trên. Để đảm bảo an toàn, người bệnh phải luôn hỏi ý kiến bác sĩ trước khi áp dụng bất kì cách chữa ghẻ nước tại nhà nào.
2. Thuốc trị bệnh ghẻ nước
Bệnh ghẻ nước được điều trị chủ yếu bằng các loại thuốc bôi ngoài da để tiêu diệt diệt ký sinh trùng, chống nhiễm trùng. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định thuốc kháng sinh, giảm ngứa theo đường toàn thân.
Dưới đây là một số loại thuốc thường được chỉ định trong đơn của người bị ghẻ nước:
- Thuốc D.E.P:
Thuốc D.E.P thường được điều chế dưới dạng chất lỏng không màu, không mùi. Nó có tác dụng giảm ngứa mà không gây kích ứng da. Bôi thuốc mỗi ngày 2 -3 lần, sau khoảng 3 ngày bệnh sẽ bắt đầu có sự tiến triển tốt.
** Lưu ý: Chỉ bôi thuốc trong khu vực bị bệnh. Tránh để thuốc dính vào mắt hay niêm mạc miệng.
- Benzyl Benzoate 33%:
Thuốc có khả năng thấm sâu vào trong ổ bệnh và tiêu diệt ký sinh trùng gây bệnh ghẻ nước. Khi sử dụng, bạn bôi Benzyl Benzoate lên vùng da bị tổn thương mỗi ngày ( trừ da đầu và mặt). Nên để 3 ngày rồi tắm lại bằng nước ấm.
- Kem Permethrin 5%:
Permethrin 5% được bôi từ cổ xuống toàn thân để tiêu diệt mạt ngứa và trứng của chúng. Sau khi bôi thuốc, để khoảng 8 – 14 giờ sau mới được tắm. Bạn cần bôi Permethrin liên tục trong khoảng 1 tuần.
Thuốc có thể gây ra một số tác dụng phụ như ngứa, châm chích da. Thông báo cho bác sĩ biết nếu bạn gặp phải phản ứng phụ nghiêm trọng trong quá trình điều trị bệnh ghẻ nước bằng loại thuốc này.
- Lindane 1%:
Lindane 1% được chỉ định cho những trường hợp bị ghẻ nước nặng khi không đáp ứng được với các loại thuốc điều trị khác. Ưu điểm của thuốc là có tác dụng nhanh nhưng lại gây độc cho hệ thần kinh trung ương. Vì vậy loại thuốc này không được khuyến cáo sử dụng cho bà bầu và trẻ em.
Cách sử dụng: Lấy một lượng thuốc vừa đủ bôi lên khu vực da cần điều trị. Sau khoảng 8 giờ rửa sạch lại với nước.
- Kem Eurax:
Eurax có công dụng giảm ngứa, tiêu diệt cái ghẻ. Liều dùng thông thường được khuyến cáo là 2-3 lần/ngày. Tránh bôi kem lên vùng da nhạy cảm hoặc có tổn thương hở. Trẻ dưới 30 tháng tuổi và phụ nữ mang thai không được sử dụng.
- Kem hoặc dầu crotamiton 10%:
Sau khi tắm sau, bạn lấy thuốc thoa từ cổ xuống đến chân, lặp lại sau 24 giờ. Chờ khoảng 48 giờ kể từ khi thoa liều thuốc đầu tiên mới được tắm.
Loại thuốc chữa bệnh ghẻ nước này ít tác dụng phụ và rất an toàn khi dùng theo đúng chỉ định của bác sĩ.
- Thuốc mỡ lưu huỳnh:
Thuốc dùng an toàn cho cả trẻ em và người lớn. Bạn tắm rửa sạch sẽ, lau khô da và bôi thuốc trong phạm vi bị bệnh. Tiếp tục bôi liều thứ 2 sau 24 giờ.
- Ivermectin:
Thuốc được sử dụng theo đường uống với liều duy nhất là 200 mcg/kg trọng lượng cơ thể. Dùng thuốc khi bụng đang đói để đạt được hiệu quả tốt nhất.
Ivermectin được chỉ định khi các loại thuốc bôi không đạt hiệu quả. Bác sĩ có thể cân nhắc chỉ định thêm một liều sau khoảng 7 – 10 ngày. Chống chỉ định cho những người đang mắc các bệnh lý về tim mạch, phụ nữ mang thai và cho con bú.
- Thuốc kháng histamin:
Đây là thuốc chống ngứa do bệnh ghẻ nước thường được chỉ định đi kèm với các loại thuốc khác. Bác sĩ có thể cho bạn dùng một trong các thuốc như Benadryl, Zyrtec, Chlor-Trimeton, Diphenhydramin, Dorotec, hay Claritin. Do có thể gây buồn ngủ, thuốc thường được khuyến cáo sử dụng vào buổi tối.
- Thuốc chống nhiễm trùng, bội nhiễm:
Khi bệnh ghẻ nước gây biến chứng nhiễm trùng, bội nhiễm vi khuẩn, bạn sẽ được dùng thêm các loại thuốc kháng sinh theo đường uống hoặc dung dịch thuốc màu bôi ngoài da như Milian hay Eosin 2%.
- Vitamin B1, C:
Ngoài thuốc, bạn cũng có thể được chỉ định thêm các loại thuốc bổ sung Vitamin B1, C nhằm tăng sức đề kháng, giúp tổn thương trên da nhanh chóng được chữa lành.
Một số điều cần lưu ý
Bệnh ghẻ nước rất dễ lây lan, đặc biệt là cho các thành viên trong gia đình. Chính vì vậy, song song với việc điều trị, công tác kiểm soát, ngăn chặn bệnh tái nhiễm hoặc lan rộng cũng cần được chú trọng thực hiện. Người bệnh cần chú ý một số vấn đề sau:
- Giặt quần áo, đồ dùng cá nhân bằng nước nóng:
Ngay trong ngày đầu tiên khi phương pháp điều trị ghẻ nước được tiến hành, cần đem tất cả đồ dùng cá nhân của người bệnh, bao gồm quần áo, chăn màn, ga giường, khăn tắm… được sử dụng trong 3 ngày gần nhất đi giặt. Tốt nhất nên giặt bằng nước nóng, sau đó phơi ngoài trời nắng to hoặc sấy khô ở nhiệt độ cao.
Nếu không thể giặt ngay, hãy bỏ tất cả những vật dụng trên vào trong túi nhựa và cột kín miệng lại trong 7 ngày. ký sinh trùng sẽ tự chết do sau khi rời da, chúng chỉ sống được thêm khoảng 48-72 giờ.
- Hút bụi trong nhà:
Việc hút bụi cho toàn bộ khu vực trong nhà là điều cần thiết để loại bỏ hết ký sinh trùng ghẻ ra khỏi môi trường sống. Các khu vực cần được ưu tiên hút bụi như sàn nhà, bàn ghế, rèm cửa…
- Chặn đứng các con đường lây lan bệnh:
Để hạn chế nguy cơ lây nhiễm, người bệnh không nên dùng chung đồ cá nhân với người khác. Đồng thời tránh quan hệ tình dục, tiếp xác da kề da với người bệnh.
- Tránh gãi ngứa hoặc chạm tay vào vùng da bị tổn thương:
Những hành động này đều có thể gây tổn thương, nhiễm trùng da trầm trọng hơn. Vì vậy, dù rất ngứa ngáy và bức bối nhưng bạn hãy cố gắng hạn chế gãi hoặc chạm tay vào khu vực bị bệnh. Thay vào đó, có thể lấy khăn lạnh chườm lên da để tạm thời đối phó với cơn ngứa.
- Giữ gìn vệ sinh cá nhân:
Người bị ghẻ ngứa nên tắm rửa hàng ngày để da luôn được sạch sẽ. Chỉ nên dùng nước ấm, nước lạnh hoặc xà phòng dịu nhẹ để tắm. Tránh kì cọ mạnh làm mụn nước bị bể ra.
- Xây dựng chế độ ăn uống khoa học:
Người bị bệnh ghẻ nước thường có cảm giác chán ăn, khó chịu trong người nhưng hãy cố gắng đảm bảo cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng để nâng cao sức đề kháng của cơ thể. Hạn chế các thực phẩm giàu đạm như thịt bò, hải sản, trứng… vì chúng có thể làm tăng mức độ ngứa. Thay vào đó, người bệnh nên ăn cam, dâu tây, nho, rau củ quả để bổ sung vitamin và khoáng chất giúp cơ thể có sức chống đỡ lại bệnh tật.
Trên đây là toàn bộ thông tin về bệnh ghẻ nước mà bạn có thể tham khảo. Việc nhận ra bệnh sớm sẽ giúp bệnh nhân tránh được những được những ảnh hưởng cho cuộc sống.
Có thể bạn quan tâm
Giải đáp thắc mắc của độc giả cùng chuyên gia của chúng tôi!